Bosnië en de restanten van de Joegoslavische burgeroorlog

Bosnië-Hercegovina staat meer dan 25 jaar na de burgeroorlog nog steeds onder toezicht van de internationale gemeenschap. De Oostenrijker Valentin Inzko (links op de foto) was de afgelopen twaalf jaar de Hoge Vertegenwoordiger die moet toezien op de vredesakkoord dat op 14 december 1995 gesloten werd in de Amerikaanse stad Dayton. Volgens dit akkoord heeft de Hoge Vertegenwoordiger in het land nog veel te vertellen. Inzko voerde deze week eigenstandig en zonder tussenkomst van het parlement een wijziging in de strafwet in waardoor de ontkenning van genocide tijdens de burgeroorlog en de verheerlijking van veroordeelde oorlogsmisdadigers strafbaar wordt. Op overtreding komt maximaal vijf jaar gevangenisstraf te staan. Inzko, die binnenkort plaats maakt voor de Duitser Christian Schmidt, kwam tot zijn beslissing nadat er in de Bosnische politiek geen overeenstemming bleek te vinden voor strafbaarstelling. De Servische politici bleven zich er tegen verzetten. Volgens de Bosnische Serviërs uit de Republika Srpska was de moordpartij in Srebrenica een ernstige misdaad, maar geen genocide. Premier Dodik van de Servische deelrepubliek, die op dit punt de steun heeft van moederland Servië, dreigde opnieuw met afscheiding. Om te beginnen blokkeren de politieke vertegenwoordigers van de Serviërs de gezamenlijke, nationale instellingen. Bosnië-Hercegovina was van begin af aan een instabiele staat met drie politieke gemeenschappen, Serviërs, Kroaten en Bosniakken, die het nauwelijks mogelijk maken het land te regeren. De Hoge Vertegenwoordiger is feitelijk nog de enige garantie dat de boel een beetje bij elkaar kan worden gehouden. Inzko nam met zijn laatste stap een groot risico, maar hij zag kennelijk geen alternatief. “Gebrek aan erkenning, verantwoordelijkheid en genoegdoening voor slachtoffers van misdaden heeft vernietigende effecten op de maatschappij. Dit alles voorkomt een vredige en welvarende toekomst voor Bosnië-Herzegovina,” aldus Inzko. Maar in een omgeving waarin het verleden alles bepalend is voor de onderlinge verhoudingen gooit hij daarmee ook een knuppel in het hoenderhok. 'Dit moet nu stoppen' De Hoge Vertegenwoordiger heeft wel aangevoeld dat zijn eenzijdig opgelegde wetswijziging de spanningen tussen de etnische gemeenschappen kan opvoeren. Zijn maatregel is niet gericht tegen een hele gemeenschap maar tegen individuen, verklaart hij: Er zijn geen slechte naties. Dit zijn wetswijzigingen die bedoeld zijn om alle volkeren en burgers van Bosnië-Hercegovina te ontlasten. Personen die voor hun ernstige misdaden (door het Joegoslavië tribunaal, jvd) zijn veroordeeld , mogen niet worden geprezen, mogen geen openbare ruimtes op hun naam laten plaatsen of muurschilderingen ter ere van hen laten schilderen, ongeacht voor wie of tegen wie ze vochten. Door de schuld van individuen te erkennen, kunnen mensen zich ontlasten van de last van het verleden en verder gaan naar een veelbelovende toekomst(...) Iedereen wordt nu het slachtoffer van de verbale oorlogvoering over de interpretatie van de vorige oorlog, en dit moet nu stoppen! Het is belangrijk om te begrijpen dat er zonder waarheid geen gerechtigheid is, en zonder gerechtigheid is er geen broodnodige verzoening.” Leegloop Dayton bracht 25 jaar geleden vrede in Bosnië-Hercegovina maar daar is dan ook alles mee gezegd. Het land is verdeeld in twee deelrepublieken, de Servische en de Bosnisch-Kroatische Federatie. De laatste is dan ook nog onderverdeeld in kantons, met elk hun eigen regering. De landelijke regering wordt geleid door een roulerend driemanschap. Er is ook een gezamenlijk parlement, maar de deelstaten hebben ook een eigen parlement, een apart politiekorps, hooggerechtshof en staatsomroep. Verhuizingen na de oorlog hebben er toe geleid dat de verschillende delen etnisch homogener zijn geworden. Met aparte scholen voor elke gemeenschap waar jonge Bosniërs drie verschillende versies van de geschiedenis leren. De grootste verhuizing ging naar het buitenland. De bevolking van het land is in de afgelopen jaren met een kwart gekrompen. In een interview met Trouw, vorig jaar december, toonde Hoge Vertegenwoordiger Inzko zich niet gerust over de toekomst. In de eerste jaren na Dayton is er veel bereikt door aanhoudende druk van de internationale gemeenschap. Die druk moet nu weer worden opgevoerd, meent hij. Maar daar zijn nog geen tekenen van te vinden. Het land mag blij zijn dat de 'Dayton'-afspraken nog niet in de prullenbak zijn verdwenen en dat de internationale gemeenschap nog steeds bereid is een Hoge Vertegenwoordiger te sturen die de vrede moet proberen bewaren in een inmiddels qua etnische identiteiten totaal verdeeld land. Een recept voor geweld. Pelješac Donderdag middernacht opende buurland Kroatië met een geweldige vuurwerkshow een nieuwe brug van het vasteland naar het schiereiland Pelješac. Daardoor hoeven reizigers naar het zuiden van Kroatië niet langer twee grenzen te passeren (EU uit en EU in) op het kleine stukje land bij Neum, waar Bosnië aan de Adriatische Zee grenst. De brug is door de Chinezen aangelegd met EU-steun. Bosnië vindt het een inbreuk op zijn toch al minieme opening naar de zee. Voor Kroatië telt vooral het gemak van de toeristen die nu ongehinderd kunnen doorreizen naar Dubrovnik. Om Bosnië heen, het is in zekere zin symbolisch. Terwijl de omringende voormalige Joegoslavisch staten zich elk afzonderlijk ontwikkelen blijft Bosnië geïsoleerd en verarmd achter met de sluimerende, potentiëel gewelddadige restanten van de burgeroorlog.

Door: Foto: United Nations Photo (cc)
Foto: Opgelet, onderstaande tekst kan sporen van ironie bevatten

KRAS | Burgeroorlog

, door

De door een columniste met veel bombarie aangekondigde Groote Rotterdame Burgeroorlog vond dan eindelijk gisteren plaats bij de Lalelimoskee op Zuid. Twintig dappere avantgardisten van Pegida trokken op om de poel des verderfs te attaqueren met gegrilde worst. De defensie bestond uit een bonte menigte met zo te zien een fors aantal ervaren dönereters. In het zicht van de strijd koos de avantgarde het hazenpad. Toen was de burgeroorlog voorbij.

Eerlijk gezegd had ik me er meer bij voorgesteld. Misschien geen heuse knokpartij, maar een beetje duwen en trekken was toch wel mooi geweest. Ik heb niet zoveel op met fascisten, maar mijn nationale trots is toch enigszins gekrenkt bij de gedachte dat onze fascisten mietjes zijn die de bibbers krijgen zodra ze een Turkse vlag waarnemen. “Onze veiligheid was niet gewaarborgd.” Wat is dat nou helemaal voor excuus? We willen een burgeroorlog, maar het mag geen pijn doen. Ik zeg u, dit land gaat naar de gallemiezen.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Mededeling

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Waan van de dag

Foto’s van verhongerende kinderen tonen gevolgen van Saoedische blokkade Jemen

, door

A boy lies on a hospital bed in Yemen’s port city of Al-Hudaydah. His eyes are full of life, but his skinny body tells another story: His arm is so thin that he can wrap his lips around it. His ribs stick out under his skin. He is one of 1.5 million children in Yemen who are suffering from malnutrition.

En dit alles gebeurt met actieve medewerking van de VS, Frankrijk en Groot-Brittannië, zo laat Peter Oborne nog maar weer eens zien:

Foto: De quadriga op de Brandenburger Tor (foto Livius.org)

Waarom de Revolutie in Parijs begon

, door

RECENSIE - De Brandenburger Tor, symbool van de stad Berlijn, oogt als een monument ter ere van een grootse militaire overwinning. Een Pruisische overwinning op de Fransen, zal menige toerist vermoeden. Maar het was een overwinning op de Nederlanders. Of beter, op de Nederlandse patriotten.

En voor wie het naadje van de kous wil weten: het is een monument voor een overwinning die uitsluitend te danken was aan een paniekaanval van één patriotse legeraanvoerder, Friedrich Rijngraaf von Salm-Grumbach. Paniek of verraad? Militair historicus Olaf van Nimwegen geeft hem het voordeel van de twijfel. Maar als de Rijngraaf iets meer lef had getoond, was de revolutie in Nederland begonnen, en niet in Frankrijk.

De Nederlandse Burgeroorlog, zo heet het boek van Van Nimwegen. Met daaronder de jaartallen 1748-1815. Beide zijn wat te ruim gekozen. Het boek reikt niet écht tot de val van Napoleon, en die burgeroorlog begon eigenlijk pas in 1787.

De hele tweede helft van de achttiende eeuw waren de spanningen tussen de patriotten en de prinsgezinden langzaam opgelopen. Het was een bont gezelschap, die patriotten, van gematigden (vooral onder de stedelijke elite) die de macht van de stadhouder wilden inperken, tot aan radicalen die openlijk streefden naar de val van deze tiran, de stadhouder, en het ‘herstel’ van fraaie maar vooral fictieve ‘Bataafse’ vrijheden. Hun grootste bondgenoot was overigens stadhouder Willem V zélf, die besluiteloosheid tot een ware kunstvorm had verheven, waardoor zelfs zijn vrienden tot wanhoop dreef.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Karskens, Baudet, Brussen en Roos entameren de oorlog die ze ‘voorspellen’

, door

OPINIE - Oorlogsjournalist Arnold Karskens schreef begin januari in de NRC dat in ons land een volksopstand zou uitbreken – en wel in mei, want ook revolutionairen houden van een zonnetje (echt). Karskens:

De eerste factor is een centrale commandostructuur, een hechte club die de leiding neemt. Nationalistische partijen over heel Europa, van het Franse Front National en Geert Wilders’ PVV tot Hongaarse en Poolse partijen met daarnaast tal van buitenparlementaire extreemrechtse groepen, werpen zich op als hoeders van de westerse waarden. Zij kunnen, onder andere door sociale media als Twitter en Facebook, sturing geven aan de onvrede die leeft onder de ruim 500 miljoen EU-burgers.

De extreemrechtse activist Thierry Baudet – die de PVV, Front National en de FPÖ beschouwt als de “avant garde” – haalde in april Le Monde met de uitspraak:

Het risico van een pan-Europese burgeroorlog is reëel.

Op GeenStijl oreerde Timon Dias (zijn pseudoniem is “Spartacus”, meer over hem hieronder) in februari over door hem ontwaarde “kiemen van de aanstaande burgeroorlog” en de “eindstrijd om Europa” met immigranten en moslims. En over het zogenaamde “vervangen” van het Duitse volk door deze groepen.

Misschien omdat het toch Bevrijdingsdag was en Jan Roos de profetie van Karskens ietwat in tijdnood zag raken, tweette deze columnist, radiomaker en beroepsextremist:

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Mededeling

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Waan van de dag

Wapenstilstand in Syrië?

, door

De VS en Rusland hebben afspraken gemaakt over een gedeeltelijke wapenstilstand in Syrië in combinatie met een gezamenlijk (lucht)offensief tegen onder meer IS en Jabhat Fateh al-Sham (voorheen: Jabhat al-Nusra):

The plan will begin with a “cessation of hostilities” from sunset on Monday. Syrian forces will end combat missions in specified opposition-held areas.

Russia and the US will then establish a joint centre to combat jihadist groups, including so-called Islamic State (IS). […]

The accord also provides for humanitarian access.

“The cessation of hostilities requires access to all besieged and hard-to-reach areas, including Aleppo,” Mr Kerry said.

Foto: Kurdishstruggle (cc)

Rojava en de moderniteit

, door

OPINIE - Het is nogal wat om te zeggen dat iemand een “achterlijke cultuur of godsdienst” heeft. Maar wie naar Syrië kijkt en de uitzichtloze strijd niet kan verdragen, krijgt toch een sterk gevoel dat het islamitisch radicalisme een afslag naar de moderniteit gemist heeft.

Aan de zuidgrens van Turkije vormt zich nu een staatje, Rojava: het begin van de Koerdische zelfstandigheid? In ieder geval doen ze het anders dan gebruikelijk.

In januari van dit jaar werd de zachtaardige cartoonist George Wolinski, tachtig jaar oud, in naam van Allah, door het hoofd geschoten. Ik was even Charlie. “Phallocrate” noemde hij zich zelf en zo heb ik hem in deze kolommen herdacht. In de discussie na mijn stukje kwam de gedachte op dat  emancipatie van de vrouw de route naar de moderniteit zou kunnen zijn voor de islamitische wereld. De radicaliteit, de moordlust zou toch niet kunnen bestaan wanneer vrouwen een gelijkwaardige positie zouden hebben? Weg met de phallocratie!

Kobani werd belegerd door IS en de V.S. bemoeiden zich uit de lucht met de strijd ten gunste van de Koerden. De Russen bemoeien zich nu met de strijd, ten gunste van Assad. Erdogan behaalde een verkiezingsoverwinning en vraagt een veiligheidszone in Noord Syrië, waar veel Koerden wonen. Een Russische burgervliegtuig viel in Egypte uit de lucht, vermoedelijk door een bomaanslag, maar Poetin is nog zeer terughoudend. Iran bemoeit zich ook met de Syrische oorlog.

Waan van de dag

De Syrische burgeroorlog zal alleen maar erger worden

, door

Dat is de conclusie van een niet heel recent, maar nog steeds erg lezenswaardig stuk in The New York Times. Een paar voorproefjes:

Academic research on civil wars, taken together, reveals why. The average such conflict now lasts about a decade, twice as long as Syria’s so far. But there are a handful of factors that can make them longer, more violent and harder to stop. Virtually all are present in Syria. […]

Waan van de dag

Hoe Obama het Syrische volk verraadde

, door

Columnist op al-Jazeera verwijt Obama vooral dat hij te weinig doet of juist te veel om Assad te steunen.

Since the beginning of the Syrian uprising in 2011, the Obama administration has publicly called for Assad to step aside, while doing everything in private to foreclose that possibility, and in effect, tacitly endorsing the Assad regime

Doneer!

Mededeling

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Volgende