Bosnië en de restanten van de Joegoslavische burgeroorlog
Bosnië-Hercegovina staat meer dan 25 jaar na de burgeroorlog nog steeds onder toezicht van de internationale gemeenschap. De Oostenrijker Valentin Inzko (links op de foto) was de afgelopen twaalf jaar de Hoge Vertegenwoordiger die moet toezien op de vredesakkoord dat op 14 december 1995 gesloten werd in de Amerikaanse stad Dayton. Volgens dit akkoord heeft de Hoge Vertegenwoordiger in het land nog veel te vertellen. Inzko voerde deze week eigenstandig en zonder tussenkomst van het parlement een wijziging in de strafwet in waardoor de ontkenning van genocide tijdens de burgeroorlog en de verheerlijking van veroordeelde oorlogsmisdadigers strafbaar wordt. Op overtreding komt maximaal vijf jaar gevangenisstraf te staan.
Inzko, die binnenkort plaats maakt voor de Duitser Christian Schmidt, kwam tot zijn beslissing nadat er in de Bosnische politiek geen overeenstemming bleek te vinden voor strafbaarstelling. De Servische politici bleven zich er tegen verzetten. Volgens de Bosnische Serviërs uit de Republika Srpska was de moordpartij in Srebrenica een ernstige misdaad, maar geen genocide. Premier Dodik van de Servische deelrepubliek, die op dit punt de steun heeft van moederland Servië, dreigde opnieuw met afscheiding. Om te beginnen blokkeren de politieke vertegenwoordigers van de Serviërs de gezamenlijke, nationale instellingen.
Bosnië-Hercegovina was van begin af aan een instabiele staat met drie politieke gemeenschappen, Serviërs, Kroaten en Bosniakken, die het nauwelijks mogelijk maken het land te regeren. De Hoge Vertegenwoordiger is feitelijk nog de enige garantie dat de boel een beetje bij elkaar kan worden gehouden. Inzko nam met zijn laatste stap een groot risico, maar hij zag kennelijk geen alternatief. “Gebrek aan erkenning, verantwoordelijkheid en genoegdoening voor slachtoffers van misdaden heeft vernietigende effecten op de maatschappij. Dit alles voorkomt een vredige en welvarende toekomst voor Bosnië-Herzegovina,” aldus Inzko. Maar in een omgeving waarin het verleden alles bepalend is voor de onderlinge verhoudingen gooit hij daarmee ook een knuppel in het hoenderhok.