Deze maand is het voor Nederlanders niet lastig om zich te verplaatsen in wat mensen in de tropen iedere nacht meemaken: klamme doorwaakte nachten vol met muggen-terreur. Het enige verschil is dat u in Nederland, na lek gestoken te zijn door deze muggen, geen malaria oploopt. Maar er gloort hoop, want terwijl malaria op dit moment wereldwijd weer toeneemt komen Braziliaanse onderzoekers met een semi-definitieve oplossing voor dit levensbedreigende gezondheidsprobleem: een genetisch gemodificeerde mug die niet meer in staat is om malaria over te brengen zou de malariamug moeten verdrijven. Dit zou per jaar een miljoen levens kunnen redden. De Braziliaanse wetenschappers brachten een proteïne in de genen van de mug die een enzym produceert die de malariaparasiet blokkeert. Vijf jaar geleden ontdekten Amerikaanse wetenschappers het enzym in bijengif. Het enzym voorkomt dat de parasiet de darm van de mug verlaat (IPS). Op dit moment hebben de onderzoekers een muggensoort die alleen kippen belaagt op deze wijze genetisch verknutseld. Het zal nog zo'n tien jaar duren voordat de Anopheles Darlingi mug, die in Brazilië de meesten mensen steekt, transgeen is en in staat om in het wild te overleven. Daarna zal deze GM-mug de malariamug met een ronkende Blitzkrieg uit haar ecologische niche moeten drukken. Grote voorzichtigheid is echter geboden want Braziliaanse onderzoekers gingen een halve eeuw al eerder met een dergelijk experiment in de fout en lanceerde de killer bee op het Amerikaanse continent.
Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.
In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.
De australische longvis (Neoceratodus forsteri) gaat eraan. Op 5 juli jl. gaf de lokale overheid van Queensland toestemming voor de bouw van een stuwdam in de Mary River ten noorden van Brisbane: het laatste ongestoorde leefgebied van de australische longvis (ABC). Deze unieke vis plant zich voort in ondiepe delen van de rivier tussen rijk begroeide onderwatervegetatie. Na de bouw van de dam zullen deze plekken verdwijnen en daarmee ook de laatste in het wild levende exemplaren van deze vissoort.
Al ruim 150 miljoen jaar is het ontwerp van de australische longvis ongewijzigd en omdat het de meest tetrapod-achtige onder de levende vissoorten is bevat de australische longvis waardevole informatie over de evolutie. De australische longvis draagt het verhaal van hoe vissen destijds aan land kropen met zich mee. We’ll be left with nothing but bones and tissue samples and few relics in aquaria. Those sure are beautiful, informative bones…but we can learn so much more from the living animal (Pharyngula Scienceblog). Wetenschappers zijn een actie begonnen om australische politici ervan te overtuigen om van de bouw van de stuwdam af te zien. “We will look so bad in the international scientific community if we go ahead with this dam and wipe them out” aldus professor Jean Joss longvis expert aan de Macquarie University in Sydney. U kunt zelf ook emails sturen aan de senatoren in Australië, alhier.
Nu ja, sommige dan. Andere waren juist donker of rossig van kleur. Dit blijkt uit genetisch onderzoek, vandaag gepubliceerd in Science. De mammoet is een dankbaar onderwerp voor paleogenetisch onderzoek, vanwege het vele beschikbare materiaal, dat in de permafrost prima bewaard is gebleven. Al eerder kon, met vernieuwende onderzoeksmethoden, worden aangetoond op welke tak de mammoeten in de olifantenstamboom thuishoren. Nu is er, door de groep van Michael Hofreiter aan het Max Planck instituut in Leipzig, een specifiek mammoetgen geïsoleerd waardoor het mogelijk wordt om iets over het uiterlijk van het dier te zeggen.
Het mc1r (melanocortin type 1 receptor) gen speelt een bepalende rol in haarkleur van bijvoorbeeld mensen, muizen en honden. Door dit gen te isoleren uit een 43000 jaar oude mammoet uit Siberië, kwamen de onderzoekers erachter dat mammoethaarkleur, afhankelijk van de functionaliteit van het genproduct, kon variëren van lichtblond tot donker. Veel interessanter nog is dat deze resultaten deuren openen voor onderzoek aan andere uitgestorven dieren waarover minder bekend is dan de mammoet. “Although it is currently impossible to determine whether hair color was adaptive in mammoth, our study shows that functional analyses of nuclear genes are possible from late Pleistocene species. This opens up the possibility of studying a wide range of extinct species’ features invisible in the fossil record.”
Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.
Uitgeschakeld op het WK… kunnen wij Nederlanders dan helemaal niets? Jawel! Nederland is uitermate deskundig in de dodo (Raphus cucullatus) ! Allereerst hebben we deze loopvogel van Mauritius in de 17de eeuw uitgeroeid met de introductie van ratten en varkens op het eiland. Maar anno 2006 zijn we terug om ook ieder botje van de dodo te verzamelen en te onderzoeken. Vorige week vond een onderzoeksteam onder de bezielende leiding van de enthousiaste fysisch geograaf Kenneth Rijsdijk botten van een intact onderlichaam van een dodo en er is goede hoop dat er binnenkort ook een volledig skelet gevonden wordt. Het gaat om de heup en vier bijpassende beenbotten van de uitgestorven loopvogel. (Planet.nl) Zoals het onderzoeksexpeditie in de 21ste eeuw betaamt heeft het ook een serieus weblog: het Dodo Expeditie Weblog. Waarop o.a. te zien is hoe de lokale bevolking cartoonsgewijs tegen de expeditie aankijkt en dat sommige wetenschappers wel heel ver gaan voor nieuwe ontdekkingen.
Vampiervleermuizen herkennen hun ‘vaste prooi’ aan karakteristieke slaapgeluiden op dezelfde manier als dat wij mensen elkaar herkennen aan het stemgeluid, dat is nu bewezen in een laboratorium. Desmodus rotundus oftewel de gewone vampier fladdert rond in Latijns-Amerika waar hij ‘snachts veedieren maar ook mensen in hun slaap bijt om vervolgens het bloed op te likken. De vampier keert bij voorkeur een paar nachten terug bij hetzelfde slachtoffer. Om het vaste slachtoffer terug te vinden is de vampier goed geoefend in het herkennen van typische ademhalingsgeluiden en ander gesnurk van haar prooi. The vampire bats were able to spontaneously associate the clips with the particular individuals, regardless of whether the individual was recorded breathing at rest or breathing while under physical strain. The human participants were also able to recognise some clips, but they were unable to recognise the clips of breathing recorded under physical strain. (Scienceblog)
Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.
De koolmezen en pimpelmezen in Nederland zijn de afgelopen 30 jaar een halve gram lichter geworden. Daarnaast krijgen merels op onze breedtegraad steeds langere vleugels. Wetenschappers schrijven dit toe aan de klimaatopwarming. Het heeft allemaal te maken met de Regel van Bergmann, een bioloog die in 1847 ontdekte dat noordelijke exemplaren van een soort gemiddeld groter en zwaarder zijn dan hun zuidelijke soortgenoten. In een koeler klimaat kan een diersoort namelijk beter groot zijn om warmte vast te houden. Terwijl in de hitte een diersoort gebaat is bij een licht gewicht en slank figuur zodat de overtollige lichaamswarmte sneller kan worden afgevoerd (oppervlakte-inhoud ratio, dat is).
Daarom zijn bijvoorbeeld Corsicaanse everzwijnen gedrongener dan hun Duitse soortgenoten. Maar deze regel geldt ook voor mensen: Spanjaarden (of Galliërs) zijn immers kleiner dan Vikingen. De evolutie lijkt bij vogels (met een korte levenscyclus) dus nu al te reageren op de opwarming van het klimaat. Een aanverwante wet van de bioloog Allen stelt dat in warmere regio’s soorten grotere extremiteiten vertonen (oren, ledematen). Denk maar aan de poolvos met z’n kleine oortjes in vergelijking met de flaporen van de woestijnvos. De Regel van Allen is waarschijnlijk een verklaring voor de langere vleugels van de merels. Voor meer uitleg, kanttekeningen en een nieuwsclip zie: opgewarmdnederland.nl
In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.
De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.
Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.
