Basisinkomen is budgetneutraal en prikkelend

Het basisinkomen wint aan populariteit door het failliet van het huidige sociale systeem. In de Volkskrant van 19 mei 2015 schrijft hoogleraar aan de VU Raymond Gradus dat het basisinkomen veel te duur en niet solidair zou zijn. Op dit artikel verschenen vervolgens al twee tegenartikelen waarin de voordelen van het basisinkomen worden bezongen, waarin helaas niet op Gradus' argumenten wordt in te gaan. Dat schiet dus niet op zo met die inhoudelijke discussie. Het lijkt me niet slecht in te gaan op de argumentatie van Gradus zelf. Deze verraadt namelijk mijns inziens vooral dat hij de discussie niet goed heeft gevolgd.

Door: Foto: klokwerk (cc)

Steun ons!

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Foto: klokwerk (cc)

Laten we eens ophouden over dat basisinkomen

ANALYSE - Op zijn blog beschrijft Ronald Mulder de moeilijkheden van de discussie over het basisinkomen, en stelt hij een concrete route voor. 

Het idee van een onvoorwaardelijk basisinkomen voor iedereen is een van de beste ideeën ooit. Het zou een paar belangrijke economische en sociale problemen oplossen en het zou de sociale zekerheid toekomstbestendig maken. Helaas is het ook een van de slechtste verhalen ooit. Het verhaal lijkt zo frontaal in te gaan tegen een aantal diep verankerde normen en waarden, dat veel mensen hun oordeel al klaar hebben lang voordat ze de werkelijke implicaties van het idee tot zich hebben laten doordringen. Bovendien: zo eenvoudig als het idee is, zo moeilijk is de uitwerking. In plaats van praten over de exacte bestemming kunnen we beter beginnen de goede kant op te bewegen.

Het lever-effect
Sinds een kleine anderhalf jaar ben ik, met anderen, bezig Nederland rijp te maken voor experimenten met een onvoorwaardelijk basisinkomen. In dat anderhalf jaar heb ik heel vaak te horen gekregen dat ik een hippie, een communist, een uitvreter en een luilak ben, die gedreven wordt door afgunst en naïef idealisme. Overigens heb ik bijna net zo vaak te horen gekregen dat ik een vazal ben van de elite en het grootkapitaal, dat ik de transitie naar een eerlijke en duurzame samenleving wil blokkeren en dat ik de arbeiders wil degraderen tot knechten van de staat. En gelukkig heb ik ook heel veel mensen horen zeggen dat dat een heel goed idee is, dat basisinkomen.

Foto: Quinn Dombrowski (cc)

Wie bezuinigt het best?

ANALYSE - De overheid probeert geld te besparen door de bijstand steeds strenger te maken. GroenLinks pleit daarentegen sinds kort juist voor een bijstand zonder verplichtingen. Wie bezuinigt het best? Een vergelijking.

Als alternatief voor ons huidige sociale stelsel wint het idee van een basisinkomen de laatste tijd sterk aan populariteit. De rage begint nu ook door te dringen tot de gevestigde politieke partijen. De congressen van zowel GroenLinks, PvdA als D66 riepen al op tot het nemen van proeven met het basisinkomen.

GroenLinks is daarvan de eerste partij waarvan het kader dit oppakt, en deze discussie om weet te zetten in een concreet politiek voorstel. De partij stelde onlangs voor te experimenteren met een “bijstand zonder verplichtingen“. Zelfs bij de sollicitatieplicht worden vraagtekens gesteld. Het idee is dat de verplichtingen voor bijstandsgerechtigden geen banen scheppen en mensen dus ook niet aan het werk helpen. Wel levert het controleren daarop heel veel kosten en ellende op.

GroenLinks stelt voor om in plaats daarvan mensen die naast een uitkering werken te belonen, door hen een deel van de verdiensten laten houden.  Bij zijn presentatie van dit idee merkte Bram van Ojik op dat dit wat hem betreft een eerste stap zou kunnen zijn richting een basisinkomen.

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

‘De afschaffing van werk’

LONGREAD/ESSAY

A slave, Marcus Cato said, should be working when he is not sleeping. It does not matter whether his work is needed or not, he must work, because work in itself is good — for slaves, at least. This sentiment still survives, and it has piled up mountains of useless drudgery.

— wéér die George Orwell

Geloof het of niet, maar sommige mensen denken nog steeds dat het slecht voor onze welvaart zou zijn als we minder gaan werken. In de discussie over het basisinkomen hoor je mensen bijvoorbeeld wel eens de zorg uiten over de mogelijkheid dat, als mensen voor hun bestaan niet meer afhankelijk zijn van een baan, ze dan minder of helemaal niet meer gaan werken … dat daardoor de productie niet op het huidige niveau blijft, en dat dáárdoor ons welvaartsniveau zal kelderen.

Foto: Leo Reynolds (cc)

Het CPB, frames en modellen (2)

OPINIE - In Deel 1 werd er gekeken naar de misverstanden die zijn ontstaan na de presentatie van het CPB-rapport De effectiviteit van fiscaal participatiebeleid In dat rapport werd onderzoek gedaan naar de effecten van enkele fiscale maatregelen op de arbeidsparticipatie. NRC Q, die er het snelste bij was, duidde de bevindingen alsof het zou gaan om werkgelegenheid. Als ‘eerste berichter’ hadden ze een invloed op de toonzetting in latere nieuwsberichten en reacties. Zo ook op Sargasso.

Het misverstand waar er eigenlijk over werd bericht, zou inmiddels uit de wereld moeten zijn geholpen, waardoor er met een frisse blik naar de bevindingen van het CPB kan worden gekeken. Die bevindingen – wat betreft de arbeidsparticipatie bij een vaststaande vraag naar arbeid – zeggen hoogstens hoeveel mensen van de niet-beroepsbevolking naar de werkloze beroepsbevolking overgaan – of vice versa.

Je zou dus inderdaad de werkloosheid op 0% kunnen krijgen, als je de werklozen zozeer ontmoedigt dat ze niet meer willen werken. Sterker nog, dat is volgens mij precies wat de berekening (zie de tabel hieronder) met betrekking tot het basisinkomen doet: de noodzaak tot competitie om een baan is weg, en alle banen zijn al vervuld.

Hieronder weergegeven is tabel 2 uit het CPB-rapport. De procentuele mutaties zijn over aantallen, die verder (vaak) niet genoemd worden in het rapport. Alleen over de totale arbeidsparticipatie wordt gezegd dat het om 6,9 miljoen fte gaat, waarvan de voorgestelde ‘100.000 meer banen’ zou gaan om een toename van 1,4% – als de toegenomen werkgelegenheid in de pas loopt met de toegenomen bruto arbeidsparticipatie.

Foto: copyright ok. Gecheckt 09-02-2022

Politiek Kwartier | Tussen bijstand en basisinkomen

COLUMN - Hoe we van de bijstand richting basisinkomen kunnen bewegen. En waarom dat stap voor stap voordelen oplevert.

Het basisinkomen is hot. Naar aanleiding van de campagnes voor het referendum in Zwitserland en het burgerinitiatief in de EU zette Sargasso anderhalf jaar terug een serie over het basisinkomen op. De Correspondent pakte dat verhaal over en maakte het in Nederland tot een hype.

En inmiddels rommelt het binnen de gevestigde partijen. De congressen van D66 en de PvdA namen moties voor een basisinkomen aan, en ook raads- en kamerleden van GroenLinks nemen de discussie serieus.

Maar deze discussie heeft ondertussen wel de neiging erg theoretisch van karakter te blijven. De modellen voor een basisinkomen lopen dan ook sterk uiteen, en kennen allemaal problemen en onbeantwoorde vragen.

Om het niet bij dagdromerij alleen te houden, zouden we moeten onderzoeken wat we tot nu toe van de discussie hebben kunnen leren en toe kunnen passen in de praktijk.

Daarbij valt vooral de volgende wijsheid op: de zekerheid van een inkomen op het bestaansminimum zonder verdere voorwaarden, blijkt keer op keer veruit de meest kostenefficiënte en effectieve manier om mensen in armoede te helpen.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Basisinkomen: ‘Do They Owe Us a Living?’

ANALYSE - Er ontbreekt wel eens wat in de discussie over het basisinkomen. In elk geval twee van die dingen worden besproken in dit stuk van Jacobinmag-redacteur Peter Frase. Ten eerste de principiële rechtvaardigheid van een universeel basisinkomen. Zoals Frase het uitdrukt:

[the Universal Basic Income] directly addresses one of the most fundamental objectionable things about capitalism, namely the fact that it makes almost everyone dependent on performing wage labor in order to survive.
Vorige Volgende