Gedwongen terugkeerbeleid is wreed en werkt niet

door Barak Kalir Stel je voor dat een speciale politie-eenheid midden in de nacht je huis binnendringt. Nadat ze je geïdentificeerd hebben als de persoon die ze zoeken, trekken ze je je bed uit ten overstaan van je doodsbange gezin dat niet bij je in de buurt mag komen. Ze doen je handboeien om en leiden je de trap af naar een gereedstaand politiebusje waarmee ze je op hoge snelheid naar een speciaal detentiecentrum brengen. Daar zal je de komende maanden van je leven doorbrengen. De persoon in deze scène is een ‘geïllegaliseerde migrant’.1 Volgens staatswetten zijn geïllegaliseerde migranten mensen die geen wettelijke status wisten te regelen in het land waar zij verblijven. Dit kan het gevolg zijn van allerlei administratieve processen, bijvoorbeeld het niet verlengen van een toeristen- of studentenvisum; geen asielstatus krijgen; een vluchtelingenstatus die ingetrokken wordt; scheiden van je autochtone partner of ontslagen worden op het werk waarvoor je formeel werd gerekruteerd.

Foto: Jos @ FPS-Groningen (cc)

Terugverlangen naar Henk Bleker

COLUMN - Soms verlang ik in enen terug naar de dagen van Henk Bleker. U weet wel, die staatssecretaris van landbouw en visserij. In dat onzalige PVV-gedoogkabinet, dat hij als interim-voorzitter van het CDA zelf mogelijk had gemaakt. De man die zich onsterfelijk heeft gemaakt met het ‘briefje aan Mauro’.

Blekers mediageniekheid ligt erin dat hij zo geweldig kon schmieren. Vol pathos wist hij over te brengen dat al dat kinderleed hem ook vreselijk aan het hart ging, maar dat er nou eenmaal grotere belangen mee gemoeid waren en dat de Nederlandse rechtsorde verlangde dat zo’n Mauro, met diens grote bruine ogen, het land uit werd gewieberd.

Het gaat mij er om, er is uiteindelijk een rechtsgeldig besluit genomen. Maar ik, ik walg zelf van de woorden, laten we zeggen als ik naar Mauro kijk. Ik walg zelf van de woorden. Want kijk.. maar aan de andere kant: de samenleving redeneert net als ik privé, maar de overheid moet redeneren vanuit het handhaven ook van de rechtsorde, van het rechtssysteem en van de wet- en regelgeving…

Kijk, dat stelt mij als burger nou gerust: politici die beleid verdedigen waardoor mensen rücksichtslos gemangeld worden, terwijl ze toch laten zien het hart op de goede plek te hebben. Dat stelt het geweten gerust, hetgeen de slaap der onschuldigen aanzienlijk vergemakkelijkt. Kom daar nog maar eens om!

Doneer!

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Het geloof in opvang in de regio

Het geloof in opvang door de regio wordt hier door een Volkskrantcolumnist in een kleine tweehonderd woorden zó belachelijk gemaakt dat ik eigenlijk zou verwachten dat iedereen met een beetje hersens eindelijk snapt waarom Nederland in Brussel keihard uitgelachen wordt:

“‘De regio’, dat is, zoveel werd duidelijk uit de beraadslagingen in de Tweede Kamer, een mythisch gebied met ongekende spankracht, waar mensen die hun land van oorsprong hebben verlaten in relatieve vrede en veiligheid kunnen wonen, eten, naar school gaan, misschien zelfs wel in hun eigen levensonderhoud voorzien. Waar de grenzen van ‘de regio’ precies liggen, daarover verschillen de meningen, maar helder is dat ‘de regio’ ver weg ligt. Buiten ons zicht. Van ‘de regio’ zullen wij geen last hebben.

‘De regio’ is een gebied waar de autoriteiten zich bereidwillig zullen plooien naar de wensen van Halbe Zijlstra en Malik Azmani. Het is een kwestie van voldoende geld naar ‘de regio’ sturen en dan zal ‘de regio’ in staat blijken om zonder wanklank vele duizenden, tienduizenden, honderdduizenden landverhuizers te herbergen.

Het klonk bijna leuk, het leven in ‘de regio’, vooral toen de premier beloofde dat het er ‘natuurlijk geen nieuw-Amsterdam’ zou zijn. Geestig ook, uit de mond van mensen die altijd hebben afgegeven op de effectiviteit van ontwikkelingshulp, maar nu van zins zijn met een blauwdruk en een zak geld een hele ‘regio’ in te richten.

Detail: ‘de regio’ heeft nog niets teruggezegd.”

Foto: SP Groningen (cc)

Asiel bied je niet alleen

OPINIE - Stop met ‘Dublin’ en verdeel asielmigranten eerlijk over Europa. En zorg dat lidstaten hun verantwoordelijkheden nemen en niet afschuiven. Dat schrijft Marthe Hesselmans van het wetenschappelijk bureau van D66 in een opiniebijdrage voor Vice Versa.

De vluchtelingenpiek van 2015 maakte duidelijk dat EU-lidstaten asielmigratie samen moeten regelen. Anders dreigen belangrijke Europese verworvenheden in de knel te raken. Zo is het vrije verkeer van mensen en goederen tussen lidstaten moeilijk vol te houden zonder gezamenlijk asielbeleid. Asielmigranten die aankomen in het ene Schengenland kunnen immers doorreizen naar het andere Schengenland. Landen kunnen grenscontroles opwerpen om deze verplaatsing tegen te gaan. Daarmee doen zij echter ook afbreuk aan de vrijheid van alle EU-inwoners om tussen lidstaten te bewegen.

Gezamenlijk beleid is daarnaast nodig voor het waarborgen van de fundamentele waarden die EU-lidstaten hebben vastgelegd: eerbied voor de menselijke waardigheid en voor mensenrechten, vrijheid, democratie, gelijkwaardigheid en de rechtsstaat. Alle lidstaten hebben zich aan deze waarden verbonden. Ze beschermen het recht van EU-inwoners om een vrij en volwaardig leven te kunnen leiden. Ze garanderen ook het recht van vluchtelingen om asiel aan te vragen in de EU, om hier (tijdelijke) opvang te krijgen naar EU-maatstaven en niet naar een gevaarlijk land te worden gestuurd. Om deze waarden in de praktijk te brengen, is afstemming nodig van beleid. Zodat iedereen op EU-grondgebied ook daadwerkelijk gelijk behandeld wordt.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Wat moest Merkel dan zeggen?

COLUMN - Door: Thijs den Otter.

Of je nu fan van haar bent of juist helemaal niet: weinig politici bereiken de status van Angela Merkel, de eindbaas van onze oosterburen. De standvastige conservatief eindigt steevast in de top drie van machtigste vrouwen op Aarde en dat is natuurlijk volkomen terecht als je kijkt naar de kracht van Duitsland. En ofschoon ik dus helemaal geen fan ben, moet ik bekennen dat ik haar stijl doorgaans wel kan waarderen.

Doorgaans, omdat ik er met de pet niet bij kan dat juist een Duitse bondskanselier druk zet op een deal met Griekenland zodat er voor 50 miljard euro aan Grieks publiek bezit wordt geprivatiseerd. Natuurlijk gaat de vergelijking mank en ik wil echt niet Godwinnen, maar als ze ergens weten waar dat soort vernederende deals toe kunnen leiden, dan is het in Duitsland.

Maar ik dwaal af; dit soort uitzonderingen daargelaten kan ik de presentatie van Merkel wel waarderen. Degelijk, tikje ‘geen gelul’, ogenschijnlijk bewust van het feit dat een aanzienlijk smaldeel van het land het niet met haar eens is, wars van de reflex dom te gaan staan gieren van de lach als je over voor sommigen keihard beleid praat. Een tegenstander waar ik respect voor kan hebben.

‘Asielbeleid beweegt zich richting een kritiek punt’

Aldus Trouw:

[het Europees Comité voor Sociale Rechten van de Raad van Europa] oordeelde vorig jaar dat iedereen binnen de Nederlandse landsgrenzen recht heeft op opvang – niet alleen zij die meewerken aan terugkeer. […]

Sindsdien zit Teeven op de lijn dat hij de einduitspraak van de Europese ministers van buitenlandse zaken wil afwachten alvorens een standpunt in te nemen. Dat is vooral een manier om tijd te winnen, zeker met het oog op de Statenverkiezingen, want dat ministersoordeel is doorgaans enkel een formaliteit.

Maar terwijl Teeven treuzelt, is de uitspraak al een eigen leven gaan leiden. Deze mag juridisch dan niet bindend zijn, rechters kunnen er wel degelijk naar verwijzen. En doen dat ook. Zo bepaalde de voorzieningenrechter van de Centrale Raad van Beroep vorige maand dat er nachtopvang moet komen voor uitgeprocedeerde asielzoekers in Amsterdam. […]

Omdat alle gemeenten op basis van die uitspraak verplicht kunnen worden tot een nachtopvang, drongen zij bij Teeven aan op geld. De VVD’er heeft – op basis van de uitspraak van de voorzieningenrechter – besloten hen tijdelijk tegemoet te komen in de kosten. Want opvang en terugkeer zijn inderdaad taken van het Rijk, redeneert Teeven. […]

Dat Teeven in zijn brief van gisteren in het midden laat hoe hoog de bijdrage vanuit Den Haag zal zijn, doet er in principe weinig toe. Belangrijker is het signaal dat ervan uitgaat: Teeven erkent dat hij niet om uitspraken van de rechter heen kan en dat hij gemeenten niet kan opzadelen met alle kosten.

Foto: LancerE (cc)

Bram, Hero en de papegaaien

COLUMN - De electorale logica achter hard asielbeleid VVD

Pas na anderhalve week praten was de VVD bereid tot een compromis over bed, bad en brood. De partij profileert zich met hard asielbeleid, getuige ook haar voorstel vorige maand tot sluiting van de EU-grenzen. Het lijkt een klassiek gevalletje na-apen van de PVV. Leidt die tactiek tot de bedoelde electorale resultaten?

“Hopelijk geen loze belofte. Ik stel voor snel de PvdA lozen en met ons uitvoeren!” PVV-leider Geert Wilders is de enige partijleider die wel wat in het VVD-plan tot grenssluiting ziet. Dat is geen toeval. De VVD is de afgelopen jaren steeds meer met de PVV op één lijn komen te zitten met betrekking tot immigratie en integratie. Ook al blijven er verschillen, de VVD lijkt in te zetten op een tactiek van imitatie van de PVV.

De gelijkenis met 24 jaar geleden dringt zich op. In 1991 beweerde toenmalig VVD-leider Frits Bolkestein dat “de islam” op gespannen voet zou staan met een aantal beginselen van de liberale samenleving. Zulke uitspraken werden tot dan toe vrijwel uitsluitend opgetekend uit de mond van Hans Janmaat, de leider van de Centrumdemocraten. Hoeft geen doelbewuste imitatie door Bolkestein te zijn geweest, maar leek er wel op.

Foto: UNHCR (cc)

Laat Europa het asielvraagstuk nu eens echt grondig aanpakken

ANALYSE - Europa kan de humanitaire crisis in de Middellandse Zee niet langer negeren. Als het de dood van nog meer vluchtelingen wil vermijden, zal het haar asielbeleid moeten repareren, haar aanwezigheid op zee moeten vergroten, en een sterkere rol in Libië moeten spelen.

Er is iets fundamenteel mis met Europa’s benadering van irreguliere migranten. Na de scheepsramp op de Middellandse zee, waarbij meer dan 700 migranten omkwamen, heeft de Europese Commissie een 10-puntenplan van aanpak over migratie onthuld. Dat bevat een aantal goede punten, maar het kan slechts het begin zijn.

Ten aanzien van migratie en asielbeleid loopt er een breuklijn tussen Noord en Zuid door de EU. Onder het verdrag van Schengen (waar het VK en Ierland geen deel van uitmaken) zijn alle leden verantwoordelijk voor de veiligheid van de buitengrenzen van de Unie. De veronderstelling is eenvoudig: in een gebied met vrije beweging zonder grenzen zijn de migratieproblemen van één lidstaat de problemen van de Unie als geheel. Maar de EU heeft al twintig jaar geen gemeenschappelijk migratiebeleid.

Dublinsysteem

Europa’s asielsysteem, het zogeheten ‘Dublin system’, heeft nogal wat frictie binnen de Unie veroorzaakt. Volgens dit systeem is de EU-lidstaat waar een migrant het eerste aankomt primair verantwoordelijk voor het verwerken van een asielaanvraag. Dit plaatst een onredelijke last op landen die aan conflictzones grenzen, zoals Italië, Griekenland of Malta. Deze landen, overladen met aanvragen, wijzen de overweldigende meerderheid daarvan af. Dus reizen asielzoekers naar andere landen, zoals Duitsland of Zweden. Hier hebben ze betere kansen op een succesvolle aanvraag; maar de lokale bevolking stoort zich aan hen als een toenemende last op de sociale voorzieningen. Noordelijke lidstaten willen een asielbeleid dat migranten in het Zuiden houdt, maar hen humaan behandelt, terwijl Zuidelijke lidstaten willen dat het Noorden in de lasten deelt door meer migranten te accepteren. De Middellandse vluchtelingencrisis toont aan dat dit systeem onhoudbaar is.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Teeven wil uitgeprocedeerde vluchtelingen opnieuw de straat op sturen

OPINIE - Ruim honderd uitgeprocedeerde asielzoekers van de groep ‘Wij zijn hier’ (We Are Here), die worden opgevangen in de Vluchtgarage in Amsterdam, moeten het gebouw uit.

Staatssecretaris Teeven van Justitie heeft de Tweede Kamer laten weten dat de garage in Zuidoost zal worden ontruimd. De bewoners hebben een brief van de officier van justitie gekregen. Er is geen datum genoemd waarop de garage wordt ontruimd.

Volgens Teeven zijn de Amsterdamse asielzoekers gericht op een verblijf in Nederland en willen ze niet vertrekken. Uit de Vluchtgarage zijn volgens hem tot nu toe vijf asielzoekers naar hun eigen land teruggekeerd.

Marjan Sax, die als woordvoerder voor de vluchtelingen optreedt, zegt in een persbericht dat Teeven ‘opnieuw onjuiste informatie’ verspreidt over de mogelijkheden tot terugkeer van de afgewezen asielzoekers.

Teeven schrijft dat ‘de overheid alle mogelijkheden biedt om hun terugkeer te faciliteren’ en dat zij ‘er voor kiezen om te leven in de illegaliteit. Maar Sax wijst erop dat:

…de vluchtelingen niet KUNNEN terugkeren om verschillende redenen: er is oorlog en strijd in hun land, waarvoor ze zijn gevlucht en waardoor zij niet terug kunnen omdat zij voor hun leven vrezen. Dit geldt o.a. voor Somalië, Sudan, Libië. Anderen zijn gevlucht voor een dictatoriaal regime dat hen vervolgd, zoals in Ethiopië of Eritrea.

Zelfs wanneer ze wel willen terugkeren, blijkt het in de praktijk onmogelijk te zijn, omdat ambassades niet meewerken. Ook het ‘doorreizen naar een derde land’ is niet mogelijk, omdat ambassades geen medewerking verlenen aan het opnemen van mensen uit een ander land. Verschillende vluchtelingen hebben dit in het verleden al geprobeerd, maar zonder succes.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Vorige Volgende