Mijn intieme relatie met het briefje op de koelkast

Jelle van Dijk is docent interactie-ontwerp en gebruiksgericht ontwerpen. Hij vindt dat wij onze technologie zijn, zegt hij in deze nieuwe bijdrage in de serie Intieme Technologie van het Rathenau Instituut. Intieme technologie? Niets zo intiem als de technologie die zo nauw met je verbonden is dat hij onderdeel van jezelf is geworden. Andy Clark, filosoof, schreef een paar jaar geleden het boek “Natural Born Cyborgs”. Daarin legt hij uit dat wij door- en door verbonden en verweven zijn met de technologie die ons omringt. Zo zeer zelfs, dat je zou kunnen zeggen dat die technologie een onlosmakelijk onderdeel van ons bestaan uitmaakt. De cyborg is een bekend science-fiction archetype: half mens, half robot. Zo eentje met een robotarm en op zijn ene oog een camera met loshangende draadjes en een rood ledje: Arnold Schwarzenegger in zijn beste jaren. Maar Andy heeft het niet over Arnold, als hij zegt dat wij van geboorte al cyborgs zijn. Hij heeft het met name over de mens als een maker en gebruiker van zijn omgeving. En dan op zo’n manier, dat die omgeving onderdeel van ons is geworden. Om te begrijpen waarom Clark in ons de cyborg ziet, moeten we eerst wat weten over het brein.

Door: Foto: Sargasso achtergrond wereldbol
Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

De ethische robot

, door

Martijntje Smits is techniekfilosoof en werkt bij het Rathenau Instituut onder andere aan het project Sociale Robots. Het stuk staat ook op het blog van het instituut.

robotEen ethische robot. Die claimen de Amerikaanse filosoof Susan Anderson en haar man, de computerwetenschapper Michael Anderson onlangs te hebben gemaakt en geprogrammeerd.   De robot controleert of patiënten hun medicijnen innemen en beslist of hij een arts waarschuwt als ze dat niet doen. Maar kun je hier echt van een ethische robot spreken?

Ethiek gaat vaak over kiezen, over het maken van een keuze in een situatie waarin er een keuze gemaakt moet worden tussen verschillende waarden. Dat noemen we een morele keuze en de hamvraag voor de ethicus lijkt dan wat de goede, meest optimale keuze is. Veel ethici zijn op zoek naar principes die toepasbaar zijn in lastige, dubbelzinnige situaties. De discussie tussen ethici spitst zich vervolgens toe op de vraag of zulke algemene principes wel te vinden zijn. Zijn die dubbelzinnige situaties wel vergelijkbaar, hoe belangrijk zijn particuliere omstandigheden daarbij? En zijn de relevante waarden wel tegen elkaar af te wegen? Wat is de rol van emoties, stemmingen en passies bij het vormen van een afgewogen inzicht in de situatie en in de nood van de ander?

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Mededeling

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Bezuinigen? Zet in op medische thuistechnologie

, door

Deze gastbijdrage is geschreven door Lotte Asveld, senior onderzoeker/projectmedewerker Technology Assessment werkzaam bij het Rathenau Instituut. De bijdrage is ook op het blog van het instituut te lezen.

Adviesbureau Boer en Croon becijferde in augustus 2010 dat er 5 tot wel 7 miljard euro bespaard kan worden door het overhevelen van medische technologie van ziekenhuizen naar huisartsen.

Gek genoeg wordt een àndere belangrijke technologische trend stelselmatig over het hoofd gezien: de opkomst van de medische thuistechnologie. Thuisgebruik van medische apparatuur geeft patiënten meer controle over de eigen gezondheid en levert besparingen op. Maar dan moet de overheid daar wel op sturen.

Er komt steeds meer medische technologie op de markt die door mensen zelf thuis kan worden gebruikt. Denk aan medische zelftests op bijvoorbeeld cholesterol en geslachtsziekten, genetische tests met bijbehorend levensstijladvies die via internet besteld kunnen worden, stappentellers, Wii Fit, digitale health coaches en monitoringapparatuur die je waarschuwt bij tekenen van ziekte. In de toekomst kunnen mensen waarschijnlijk ook steeds vaker zichzelf monitoren en behandelen dankzij minuscule testlaboratoria en scanapparatuur voor thuis. Voorbeelden zijn de medimate, waarmee manisch depressieve patiënten zelf het lithiumgehalte in hun bloed kunnen controleren, of de H’andy Sana, een telefoon waarmee mensen zelf een hartfilmpje kunnen maken en via internet kunnen versturen.