Startersbeurs funest voor arbeidsmarkt

OPINIE - Verschillende gemeenten en jongerentakken van vakbonden lanceren de Startersbeurs, een stageprogramma voor afgestudeerden. Een beroerd idee, vindt reageerder Bas Schuiling.

‘Uitbuiting,’ tweette een bekende van me die normaal berucht is om zijn hyperbolen. In eerste instantie besteedde ik dus niet zoveel aandacht aan het zoveelste werkgelegenheidsproject van de lage landen. Maar bij nadere lezing is de ‘Startersbeurs‘ een verschrikkelijk beroerd initiatief.

De ‘Startersbeurs’ is een regeling van diverse gemeenten, waarmee net afgestudeerden aan de slag kunnen voor een ‘prima vergoeding’ om werkervaring op te doen, zo staat er te lezen op de site. ‘Je kickstart op de arbeidsmarkt.’ Het geheel is een initiatief van FNV-jong, CNV-jong en hoogleraar Ton Wilthagen uit Tilburg. (Terzijde: waarom opgeleide jonge mensen altijd worden aangesproken met semi-hippe taal en hipvetstoere +1-tjes op een site zal ik nooit begrijpen. )

Feit is dat de laatste jaren met name starters en ouderen het zwaar hebben op de arbeidsmarkt en met de huidige crisis is er ook geen vooruitzicht op verbetering. Vooral voor starters is dat vervelend omdat die hun carrière gelijk beginnen met een gat op hun CV.
De Startersbeurs is erop gericht om jongeren zes maanden lang  ‘competenties’ en ‘vaardigheden’ te laten ontwikkelen op de arbeidsmarkt. De vergoeding hiervoor is 500 euro (inclusief vakantiegeld) voor 32 uur per week. Bovendien spaar je 100 euro per maand ‘opleidingsbudget’ die je na de zes maanden kan gebruiken voor een ‘aanvullende cursus of opleiding’.  Het bedrijf moet dat betalen, maar krijgt vervolgens 500 euro per maand terug van de gemeente. Het kost een werkgever dan 100 euro per maand om een opgeleide, afgestudeerde jongere in dienst te nemen.  Saillaint detail: Het is een ‘re-integratievergoeding’ – je carrière beginnen door te re-integreren.

Het ‘nieuwe’ is dus dat afgestudeerden na de opleiding nog een stage kunnen lopen tegen hetzelfde hongerloontje als tijdens de stage.

Voor een stage tijdens de studie is een hoop te zeggen. Bijvoorbeeld dat je ‘vaardigheden’ opdoet die handig zijn voor later. En dat je als student nog niet volleerd bent en dat je dus ook niet dezelfde kwaliteit kan verwachten van een werknemer die – ik noem maar wat – afgestudeerd is. Bovendien is er altijd een discussie geweest rond de vraag of stageplekken soms niet in plaats kwamen van een volledige baan: verdringing.

Verdringing

De vraag van verdringing hoef je bij de Startersbeurs niet meer te stellen. Men mikt niet op  werk wat anders niet gedaan wordt maar gewoon snoeihard op regulier werk als bijvoorbeeld winkelmedewerker, accountmanager, webredacteur, of webdeveloper. Allemaal werk dat tot voor kort nog een volledig salaris opleverde.

Met dit plan lanceert de overheid niet een oplossing, maar een frontale aanval op de arbeidsmogelijkheden van starters. Dat past helaas precies in de trend van ‘echt werk’ met sociale zekerheid plus normaal salaris naar een scala aan ‘wegwerpbanen’. Om dat te accentueren schrijft de gemeente Rotterdam dan ook: ‘Let op! De eerste 10 starters die aan het werk gaan ontvangen bovendien een bon van 50 euro.’ Alsof het over een vakantiebaantje gaat voor een zestienjarige. Misschien dat je bij een ‘like’ ook een gratis kop koffie krijgt! Wie wil dat nou niet?  Het is ronduit beledigend naar starters toe.

Als jongere loop je dus het risico om anderhalf jaar in totaal (twee keer stage en Startersbeurs ) vrijwel gratis werk te verrichten. Ten koste van niet-starters en later de starter dus zelf ook. Die worden verdrongen om daarna via ‘werk met behoud van uitkering’ en dergelijken ook ergens gesubsidieerd en slecht betaald aan de slag kunnen.

Zichzelf onderhouden

Ook is het funest voor het privéleven van starters. Afgestudeerden gaan meestal op zichzelf wonen (weg uit het studentenhok) of hebben al een familie om te onderhouden. En bij de bank hoef je zonder vast werk ook niet aan te komen voor een hypotheek ( zelfs niet met starterslening. Na de 32 uur van de Startersbeurs moet je dan bijna een tweede baan aannemen als postbezorger of iets dergelijks om uberhaupt zelfstandig te kunnen wonen. Wederom een stap in de richting van de werkende armen.

Waar de overheid aan de ene kant voortvarend de sociale zekerheid sloopt, strooit het aan de andere kant met voordeeltjes voor werkgevers die via allerlei regelingen vrijwel gratis aan personeel kunnen komen. De vraag is maar of dit zoveel goedkoper is. Bovendien vernietigt het alle bestaanszekerheid wat zo belangrijk is voor het consumentenvertrouwen en de economie. In de nabije toekomst dient zich het beeld aan van een klasse hardwerkende mensen zonder rechten. De ‘Startersbeurs’ is geen hulp in de crisis, maar een verzekering dat deze nog lang blijft duren.