Kunst op zondag Archives - Page 8 of 57

Foto: Joan (cc)

Kunst op Zondag | Neus

20 november 2022 , 08:00 , door P.J. Cokema

In Kunst op Zondag trokken het Lichaam, het Oog, het Oor, het Hoofd, de Handen en Voeten al aan uw ogen voorbij. Niemand die zeurde dat een weer en winter gevoelig lichaamsdeel ontbrak. Fijn, dank u. We gaan het nu goedmaken.

De neus. Een vermakelijke overzicht van het reukorgaan in musea staat in ‘Een kleine cultuurgeschiedenis van de (grote) neus’ (2021), geschreven door Caro Verbeek. Zij promoveerde op kunsthistorische geuren en haalde een Master in Olfactorische kunst (geurkunst) en een Master in Tastbare kunst.

Neuzen in het museum

Musea willen steeds meer dat uw bezoek een ‘beleving’ is. Hoe meer zintuigen geprikkeld worden, des te groter de beleving. Het is niet de bedoeling dat u uw neus tegen de kunstwerken drukt om de geur van olieverf op te snuiven. Men wordt al bloednerveus als u met uw hoofd het ‘Meisje met de parel’ wil strelen.

Geen nood. Zo nu en dan valt er echt wel wat te ruiken aan de museale kunst. Vorig jaar waren in het Mauritshuis ‘Vervlogen – geuren en kleuren’ waar te nemen. Speciale dispensers produceerden bijvoorbeeld de geur van een schone linnenkast of van stinkende grachten.

Hoe snel het ook kan gaan met nieuwe technologie, voorlopig valt er via internet nog niets te ruiken. U moet er dus echt voor naar een museum. Wij beperken ons vandaag dus, uit armoe, tot het edel reukorgaan zelf.

Foto: Joan (cc)

Kunst op Zondag | Herfst in de Polder

13 november 2022 , 08:00 , door M&M

Het blad is rot
De boom wordt kaal
De lucht betrekt
Het blad is geel
De lucht wordt grijs
Het licht gaat aan
De kou trekt op
Het huis is kil
De vorst zet in
De wind die jaagt
Het oog dat traant
De regen striemt
De grond is nat
De modder zuigt
Het water kolkt
Het bloed staat stil
Het hart klopt traag
De mist hangt laag
De meeuw die krijst
De rook verstikt
De stem verstomt
De onrust jaagt
Het blad is zwart
Het graf ligt klaar

Foto: Joan (cc)

Kunst op Zondag | Museumacties

6 november 2022 , 08:00 , door P.J. Cokema

LONGREAD - Gisteren lijmden twee mensen van ‘Futura Vegetal’ zich vast aan de lijsten rond La Maja Vestida (1800 – 1807) en La Maja Desnuda (1797 – 1800) van Francisco Goya (bron: El Pais). Het was de vijfentwintigste museale klimaatactie, sinds de Mona Lisa in mei een taart in haar gezicht kreeg. Een overzicht van de acties (met tal van filmpjes) onderaan dit artikel. Plus meer verdiepende literatuur.

De acties van Ultima Generazione, Just Stop Oil, Letzte Generation en Extinction Rebellion (Australië en Nederland) en nu dus Futura Vegetal, zijn bedoeld om een schok teweeg te brengen. Gezien de hoeveelheid en aard van reuring in mainstream en sociale media, is die missie geslaagd.

Geen verband tussen klimaatcrisis en musea?

Maar Vera Carasso, directeur van de Museumvereniging, stelt dat er “geen direct verband is tussen de klimaatcrisis en de musea” (in dit artikel bij de NOS). Ze reageerde op de actie in het Mauritshuis en vergat dat Shell tot 2018 zes jaar lang dat museum heeft gesponsord. Acties van klimaatactivisten droegen er toe bij dat in 2018 het Mauritshuis en het Van Goghmuseum afscheid namen van Shell als sponsor.

Mevrouw Carasso vergeet ook dat een beetje museum een flinke CO2-voetafdruk heeft. Alleen al om de condities te creëren waarin de kunst goed geconserveerd blijft. Dan is het oppassen met nieuwe trends in de kunst, ervaart bijvoorbeeld het British Museum.

Foto: Joan (cc)

Een nacht in het museum met Kunst op Zondag

30 oktober 2022 , 08:00 , door Wilma Takes a Break

Dit verslag voor Kunst op Zondag komt vanuit het Natural History Museum in Londen. Vanaf zijn hoge marmeren troon kijkt Darwin ons aan. Het skelet van een grote blauwe walvis (Balaenoptera musculus) dat voor hem hangt, overspant de grote ontvangstruimte van het museum. Een bezoek aan dit museum met ruim 80 miljoen ‘bewoners’ voelt als in de film ‘Een nacht in het museum’ een boek van Milan Trenc en een film met Ben Stiller. In dit museum ‘wonen’ beroemde historische dieren, de collectie varieert van minuscuul klein tot mega groot. De toegang is gratis.

Natural History Museum In het midden op zijn troon zit Darwin, hij houdt alle bezoekers goed in de gaten © foto Wilma_Lankhorst.

In het midden van de Hintze Hall, op zijn troon, zit Darwin (1885) © foto Wilma Lankhorst. Beeld © Joseph Boehm (1834-1890)

Charles Darwin en de Beagle

Charles Robert Darwin (1809-1882) is bekend en beroemd vanwege zijn evolutietheorie. Zijn theorie beschrijft hij in 1859 in de eerste uitgave van het boek ‘On the Origin of Species’. Hierin lees je dat ontwikkeling van soorten wordt gestimuleerd door natuurlijke selectie, de ‘survival of the fittest’. Van 1831-1836 reisde hij mee op de onderzoekreis aan boord van het zeilschip de Beagle. Op deze wereldreis bezochten ze Zuid-Amerika, Australië, het zuiden van Afrika en verschillende eilandengroepen in de Grote en Indische Oceaan. Overal bestudeerde Darwin de plaatselijke dieren, planten, fossielen en de geologie. Na deze reis heeft hij veel tijd gewijd aan het onderzoeken en het classificeren van de verzamelde voorwerpen. Zo ontwikkelde hij zijn theorie over het ontstaan van soorten.

Foto: Joan (cc)

Kunst op Zondag dompelt zich onder in de wereld van Hundertwasser

23 oktober 2022 , 08:00 , door Wilma Takes a Break

VERSLAG - Je kunt naar een schilderij kijken, er over lezen, over dromen en fantaseren. In Fabrique des Lumières in Amsterdam kun je er ook in zitten of in rondlopen. Voor Kunst op Zondag dompel ik me onder in de wonderlijke wereld van Friedensreich Hundertwasser. Je ontdekt in Amsterdam zijn werk uit de tijd van de Wiener Secession.

Een immersieve expositie

De tentoonstelling ‘Hundertwasser in de voetsporen van de Wiener Secession’ is een voorbeeld van een immersieve expositie. Dat wil zeggen dat je jezelf letterlijk onderdompelt in kunst. De beelden worden op muren, plafonds, vloeren en op de bezoekers geprojecteerd. Het is een hele bijzondere ervaring, die je lang bijblijft.

Dompel je onder in de wereld van Hundertwasser © foto Wilma Lankhorst.

Een baby in Wenen

Op 15 december 1928 wordt in Wenen een baby geboren. Zijn ouders Ernst (katholiek) en Elsa (Joods) Stowasser noemen hem Friedrich. Als de jonge Friedrich vijftien maanden is, sterft zijn vader. De Joodse afkomst van Elsa’s familie zorgt voor spanningen tijdens de Anschluss en de Tweede Wereldoorlog. Moeder en zoon ontlopen deportatie doordat ze zich als christenen profileren. Om de ambtenaren verder te misleiden, sluit Friedrich zich aan bij de Hitlerjugend.

Foto: Joan (cc)

Kunst op Zondag | Covid monument

16 oktober 2022 , 08:00 , door P.J. Cokema

Het Covidvirus gaat weer lekker tekeer. Zo ook sommige mensen die uit het OVV-rapport over het coronabeleid van het kabinet zo hun eigen kersen plukken om de verdediging tegen het virus maar op zijn beloop te laten.

Herinnert u zich het nationale applaus voor de zorgmedewerkers nog? Heeft u wel eens stil gestaan bij de vele coronamonumenten die overal werden opgericht?

Misschien zou de herinnering wat sterker zijn als het kabinet niet had getreuzeld met het ‘nationaal moment ter herdenking van de slachtoffers van de coronapandemie’. In maart dit jaar werd daartoe een comité opgetuigd, dat moet bedenken in welke vorm dat ‘nationaal moment’ gegoten kan worden.

Maar ja, dat verrekte virus… Voorlopig komt die nationale coronaherdenking er niet. “Het nationaal moment stilstaan was voorzien voor september 2022”, schreef minister Kuipers aan de Tweede Kamer. Nu de najaarsgolf over het land rolt, geeft het geen pas een herdenking te houden met lokale activiteiten en fysieke ontmoetingen (brief 4 juli 2002, paragraaf 14). Het comité is niet opgeheven, maar staat in pauzestand.

Moment? Monument!

Misschien in het volgend voorjaar. En dan nog… Een moment! Kan er geen monument van af? Neem een voorbeeld aan Schotland, waar afgelopen donderdag een sculptuur werd onthuld als eerbetoon aan de zorgmedewerkers die het zo voor hun kiezen hebben gekregen. Sommigen zijn er ook aan overleden.

Foto: Joan (cc)

Kunst op Zondag | En noem vooral geen bronnen

9 oktober 2022 , 08:00 , door M&M

Neem een loopje met de feiten
Zuig op je dikke duim
Ga geen bewering na
En check de feiten niet
Betwist geen enkele stelling
En noem vooral geen bronnen
Zet je kritisch vermogen op pauze
Vertel aantoonbare onzin
Poseer als vernieuwer
Klop jezelf daarvoor op de borst
Laat je internationaal prijzen
Sla de plank mis met je metaforen
Sla een moraliserende toon aan
Wees voortdurend vooringenomen
Staaf je beweringen niet
En noem vooral geen bronnen
Ontwijk kritische vragen
Suggereer een ontdekking
Suggereer nieuwe feiten
En verzin de rest
Bluf jezelf met je boek de hoogte in
Koppel fake history aan fake news
Blijf schipperen tussen feit en fictie
En laat een mist hangen tussen beiden
Poseer als historicus
Maar zeg nu weer dit en dan weer dat
En noem vooral geen bronnen
Laat je lezers je verzinsels als zoete koek slikken
Bedwelm ze met je soepele proza
Laat je op het schild hijsen, ontvang die prijs
En ga over tot de orde van de dag

Foto: Joan (cc)

Kunst op Zondag | Opgeblazen kunst

2 oktober 2022 , 08:00 , door P.J. Cokema

Sommige dingen moeten de media niet zo opblazen. Is er toch iets leuks in Den Haag, is het weer niet goed.

Dat ‘leuks’ is BlowUp Art Den Haag: vijf opgeblazen kunstwerken rond het Binnenhof. Tot en met 13 oktober te zien in het gebied rondom het Binnenhof.

Het ‘weer niet goed’ werd aangewakkerd door een berichtje van de lokale Omroep West. De journalist leefde zich helemaal uit met de kop ‘kunst of kunstverkrachting?’ Niet meer dan twee tweets van conservatieve Haagse politici en een citaat van één ‘iemand’ vormden het bewijs van respectloze minachting.

Eerlijk is eerlijk (fair balance?), de journalist wist er nog uit te persen: “Ook wordt er positief gereageerd. ‘Vind het zelf prachtig en prikkelend’, schrijft iemand. En een ander noemt het ‘leuk om zo tijdelijke kunst in de publieke ruimte te zien’.

U kunt zelf uw oordeel vellen en de installaties gaan zien. Bijvoorbeeld het werk van Steve Messam, met twee installaties vertegenwoordigd. Een daarvan is een opgeblazen reproductie van de kroon van het Amerikaanse Vrijheidsbeeld. Dat siert nu Willem van Oranje, die al weer zo’n 174 jaar op het Plein staat.

Naast de Hofvijver staat een koraalachtige sculptuur van Adrianus Kundert.

Foto: Joan (cc)

Kunst op Zondag in Skulpturenpark Waldfrieden

25 september 2022 , 08:00 , door Wilma Takes a Break

REPORTAGE - Ook voor cultuurliefhebbers was het een warme, hete zomer. Een bezoek aan een museum is gegarandeerde een fijn verkoelend moment. Nog fijner is een wandeling door een beeldentuin. Voor Kunst op Zondag bezocht ik Skulpturenpark Waldfrieden in het Duitse Wuppertal. Deze zomer kon je met een € 9 ticket een maand lang met trein en bus door Duitsland reizen. Voor ons een uitgelezen kans voor een bezoekje over de grens.

Skulpturenpark Waldfrieden Runner (2015) © Tony Cragg © foto Wilma_Lankhorst.

Skulpturenpark Waldfrienden

Een groene oase van ruim veertien hectare ligt in het glooiende landschap tussen het centrum van Wuppertal en de wijk Barmen. De Duitse industrieel Kurt Herberts was de oorspronkelijke eigenaar van het park. Hij gaf architect Franz Krause de opdracht om hier tussen 1947 en 1950 een ruime villa te bouwen. Een plek waar Herberts met zijn gezin tot rust kon komen. Het huis kreeg de naam Villa Waldfrieden en is sinds 1992 een rijksmonument. Naast een ruime tuin hadden de Herberts een uitgebreid loofbos voor de deur. Je ziet hier een grote variatie aan loofbomen en dat maakt een wandeling over de slingerende paden extra fijn. In 1974 werd de Engelse beeldend kunstenaar Tony Cragg, die in Wuppertal woont en werkt sinds 2006 de nieuwe eigenaar van de villa en het landgoed. Twee jaar later heeft hij de beeldentuin geopend.

Foto: Joan (cc)

Kunst op Zondag | Stem en cimbalom

18 september 2022 , 08:00 , door P.J. Cokema

Hoog tijd om weer eens instrument in de spotlight te zetten. Eerder waren koperblazers (trombone, trompet, tuba), de piano en marimba hoofdrolspelers bij Kunst op Zondag). Bij onze Closing Time was er speciale aandacht voor de fagot, de theremin, chapman stick, claves en tabla.

Vandaag twee instrumenten voor de prijs van één. De cimbalom en de stem.

Hoezo de stem een instrument, vraagt deez’ of gene zich misschien af? Jazeker. De stem is immers hét instrument waarmee stemkunstenaars hun werk doen. En, terzijde, als je graag muziek wil maken, maar niet weet niet welk instrument het beste bij je past, ga dan zingen. Het instrument dat niets kost, altijd overal naar meegenomen kan worden en van nature bij je past: je stem.

Vasile Nedea bespeelt de cimbalom. Het instrument kennen we vooral van Balkanmuziek. Vasiel Nedea demonstreert in deze solo hoe hij het instrument meester is.

De sopraan Claron McFadden is zo’n beetje van alle markten thuis. Dat bewijst ze hier met haar uitvoering van Aria, een compositie van John Cage, van wie ze ook het beroemde stiltestuk 4’33” heeft ‘gezongen’.

Laten we nu stem, cimbalom en iets van stilte combineren. Claron McFadden en Vasile Nedea met hun versie van “’t Is stil in Amsterdam”, een aangrijpende smartlap van Ramses Shaffy.

Foto: Joan (cc)

Kunst op Zondag | De realiteit is altijd verderop

11 september 2022 , 08:00 , door M&M

Vandaag meende ik even
een echte Potter te ontwaren,
zo in ’t weiland
voor ’t oprapen
In levende lijven,
in een hoekje van dat weiland
wat bomen kris kras,
schuilden koeien samen
tegen de regen.
Tableau Vivant,
tijdloos
weet de koeienkont feilloos
de regen de vinden.

Maar, corrigeert het kunstboek me,
echt, de Potters waren esthetisch,
zomers, pittoresk en bovenal droog.
En elke koe lag in de zon
binnen een gouden randje, waar
het enige natte de verf was.

Verward schudden de koeien hun konten
als ik ze met de feiten confronteer,
we nemen waar;
Potter is overal.

Foto: Joan (cc)

Kunst op Zondag | Statue dressing

4 september 2022 , 08:00 , door P.J. Cokema

‘Window dressing’, vrij vertaald ‘de etalage pimpen’, is alom bekend als term voor dingen beter doen lijken dan ze werkelijk zijn. Het bekende dikke woordenboek zegt: “maatregelen om iets mooier voor te stellen dan het is”.

Minder bekend is ‘statue dressing’: een standbeeld opleuken. Dat kan hét antwoord worden op de vraag of standbeelden die een lelijke geschiedenis vertegenwoordigen uit het straatbeeld verwijderd moeten worden of niet.

Waar ‘window dressing’ allerlei lelijkheid wil verdoezelen, kan ‘statue dressing’ juist een nare geschiedenis zichtbaar maken. Hew Locke is daar op zijn manier al jaren mee bezig.

Al ruim twintig jaar speelt hij met ideeën om vooral standbeelden die refereren aan de Victoriaanse periode ‘aan te kleden’. Hij beseft goed dat hij daar lang niet altijd toestemming voor zou krijgen en voelt er weinig voor dan maar in het holst van de nacht en op zijn hoede voor de politie aan het werk te gaan. Dus maakte hij in 2007 foto’s van allerlei standbeelden en werd het ‘photo-of-statue-dressing’.

Op onderstaande foto’s, uit de serie ‘Restoration’ (2006), links slavenhandelaar Edward Colston. Rechts Edmund Burke, een politicus die propageerde dat zonder religieuze instellingen de morele stabiliteit van de staat in gevaar zou komen. Locke boorde gaten in de foto’s en bevestigde er gouden medaillons en juwelen aan. Symbool voor de rijkdom die de Britten aan hun koloniaal verleden hebben te danken. En symbool voor hoe die rijkdom de schaduwkanten van die periode aan het oog onttrekken.