Zoekresultaten voor

'woningcorporaties'

Foto: CorporatieNL (cc)

Geen nieuws van de woningmarkt

ANALYSE - Het stond er heel kort, ergens in de 81 pagina’s van het regeerakkoord. Er komt een verhuurdersheffing op de woningmarkt. Een onzalig idee, vindt Tom van Doormaal. Want wat wil het kabinet er eigenlijk mee bereiken?

Niet echt opvallend dit jaar was de afschaffing van de sociale woningbouw, door het nieuwe kabinet.  Aedes en VNG zijn zwijgzaam. Dat is wonderlijk. De woningcorporaties kunnen door de verhuurdersheffing straks niets meer bestaan, de huurders worden door extreme huurverhogingen de koopmarkt op gedreven, de bouwvakantie wordt overbodig, bij gebrek aan het bouwvak.

Hoe verschillende inkomensgroepen in de stad bij elkaar wonen wordt opnieuw bepaald. De mate waarin geld beschikbaar of inkomen besteedbaar is voor onderhoud en herstel bepaalt de toekomst van een wijk of gebouw. Ook daarover kun je ongerust zijn: hoe moet het nu verder in achterstandswijken?

De sociale kwestie

De woningwet van 1901 en de woningcorporaties ontstonden onder druk van “de sociale kwestie”. Die werd niet partijpolitiek gedefinieerd: ook een man als Bismarck toonde zich, na een periode als IJzeren Kanselier, een voorzichtig en sociaal voelend politicus. Die inspiratie is bij Blok niet terug te vinden. ‘Niets doen is schadelijker,’ zegt hij in het laatste nummer van Aedes Magazine. Huh? Dan het beleid dat hij nu voert? En leefbaarheid hoort niet bij de kerntaak, meent Blok. Dat vond ik ook, toen het begrip in de jaren negentig door VROM werd toegevoegd als kerntaak. De welzijnswereld was in de jaren daarvoor wegbezuinigd;  het begrip “leefbaar” leek mij onbegrensbaar. Het risico van  uitdijen van taken, verwachtingen en verantwoordelijkheden, was daardoor groot.

Foto: Kort - illustratie Sargasso

KORT | Groot of klein?

OPINIE - Moeten we grootschalig of kleinschalig organiseren? Small is beautiful, maar groot is efficiënter en goedkoper, zeggen we. Uit onderzoek of praktijk blijkt dat niet. Zie Amarantis of Vestia.

Fortuyn vond ook:  grootschaligheid in onderwijs en zorg drijft leerling en patiënt uit beeld. Er zijn economische twijfels en inhoudelijke bezwaren.

Dus de zorg moet terug naar de wijk, de scholen moeten kleiner, de woningcorporaties ook. Maar provincies moeten samengevoegd, gemeenten moeten groter dan 100.000 inwoners. Zou dat efficiënt zijn en goed voor lokale democratie? De burger moest dichter bij zijn lokaal bestuur staan.

We zijn voor kleinschaligheid in diensten, maar grootschaligheid in bestuur. Hier klopt iets niet.

Foto: Robert Sheie (cc)

De nieuwe kleren van de SP | Deel 2

OPINIE - De SP belichaamt een knusse revolutie, zegt Ronald van Raak in antwoord op Hans Achterhuis. Wie gevaarlijke utopisten zoekt, kan beter naar de neoliberalen kijken met hun geloof in de markt.

Utopie is een scheldwoord. Als ik u uitmaak voor ‘utopist’, betekent dat weinig goeds. U bent naïef, u bent wereldvreemd, u gelooft in iets wat niet kan.

Ik ben socialist. Volgens sommigen ben ik daarmee ook een utopist die vasthoudt aan het verleden, aan een abstracte theorie, aan iets wat toch nooit zal komen. Ik op mijn beurt beschuldig juist politieke tegenstanders van geloof in een utopie. Liberalen die geloven dat de markt als vanzelf vrede en voorspoed zal brengen. Een utopie die onze economie in een crisis heeft gebracht, publieke voorzieningen in de uitverkoop heeft gedaan en de tegenstellingen in onze samenleving heeft vergroot. Een utopie is gevaarlijk. Zij is geen ideaal, geen droom van een betere wereld, maar een dogma dat diep ingrijpt in het leven van mensen.

Nederlanders houden niet van utopieën. Wij vinden onszelf gematigd, praktisch en nuchter. De werkelijkheid is anders. Ook wij laten ons graag meeslepen. Door verhalen van angst: van moralisten die de afbraak vrezen van onze moraal, of van milieuactivisten die de ondergang voorspellen van onze aarde. We laten ons ook graag meevoeren door verhalen van hoop: door idealen van liberalen, die spreken over de ongekende mogelijkheden van het individu, of van socialisten, die prachtige vergezichten schetsen over waar we samen toe in staat zijn. Wanneer wordt een ideaal een utopie? Wanneer maakt een verhaal ons enthousiast om dingen te verbeteren, wanneer ontneemt het ons het zicht op de werkelijkheid?

Foto: Netherlands Architecture Institute (NAI) (cc)

Sluipmoord op de sociale woningbouw

ANALYSE - De opwinding van inkomensafhankelijke zorgpremie is nog maar net bedaard, of de volgende affaire dienst zich aan: de sluipmoord op de sociale woningbouw.

Is dat een hyperbool van Wilders? Nou nee, ik durf het eigenlijk wel zo te formuleren. Maar een moord per ongeluk is toch hoogstens doodslag? En het probleem is toch niet anders dan bij de zorgpremies, slechte berekeningen, onvoldoende uitwerking, onvoldoende inschatting van de gevolgen?

Wat doet zich voor? Heeft het nieuwe kabinet echt nagedacht over de vastzittende woningmarkt en het vlot trekken daarvan? Ik probeer mijn strenge oordeel, “sluipmoord” te verklaren.

Sociale woningbouw

Er is in ons land sociale woningbouw sinds 1901. Sindsdien is er een woningwet, is de status van de woningcorporaties wettelijk geworden, hebben gemeenten een taak in het huisvesten. Soms was het Rijk bemoeizuchtig, soms scheutig met subsidies, soms niet.

Het systeem, waar de gehele wereld naar komt kijken, heeft ons een woningvoorraad van ongeveer 2.4. miljoen corporatiewoningen opgeleverd, met voor het grootste deel betaalbare huren.

De woningcorporaties zijn daarvan eigenaar. Dat is niet onlogisch: de subsidies zijn volgens de regels ontvangen en besteed, de woningen worden over het algemeen conform de regels verhuurd en verstandig geëxploiteerd.

Foto: Alix Guillard (cc)

De woningmarkt vlotgetrokken?

ANALYSE - Zou het waar zijn dat het regeerakkoord de woningmarkt weer in beweging krijgt?  Het beleid jegens huur- en koopmarkt wordt samenhangend bezien. Maar de invloed van de crisis is misschien groter dan we denken. 

De woningbouwcorporaties staan tussen overheid en bedrijfsleven in, maar zijn wel ‘zelfstandig’. De corporaties moeten wel talloze regels volgen die vooral worden opgelegd door het Rijk, maar woningcorporaties werken vooral lokaal. Het zijn een paar paradoxen en contradicties waar de onderhandelaars van VVD en PvdA zich over hebben gebogen.

Het is een lastig en belangrijk dossier: 2.4 miljoen sociale huurwoningen, die een vermogen vormen van meer dan 200 miljard. Eigenaren zijn strikt juridisch genomen de woningcorporaties, die dat vermogen hebben verkregen uit subsidies en verantwoord verhuren en exploiteren.  Maar ook de bestuurders zijn gewone mensen, zoals affaires bij Rochdale, Vestia, Woonbron en St. Laurentius uitwijzen.

Moet het anders en hoe dan? En wat is de invloed van de sociale sector op de vastzittend koopwoningmarkt?

Decentralisatie afmaken?

In het regeerakkoord lezen we de zinsneden: “Woningbouwcorporaties moeten weer (?) dienstbaar worden aan het publieke belang” en over de kerntaak  “bouwen, verhuren en beheren van sociale huurwoningen en het daaraan ondergeschikte verbonden vastgoed.”

Ik kijk er niet van op.  Zeker, Vestia had teveel derivaten, Woonbron ging een beetje de mist in met een schip, maar globaal is de hierboven gedefinieerde kerntaak toch wat de corporaties in Nederland heel behoorlijk doen? De suggestie dat corporaties zijn weggedreven van het publieke belang vind ik een beetje ondermaats.

Foto: copyright ok. Gecheckt 09-02-2022

Het regeerakkoord van VVD en PvdA

NIEUWS - Het regeerakkoord ‘Bruggen slaan’ van VVD en PvdA is af, goedgekeurd en (bijna) klaar om in de praktijk gebracht te worden. Maar wat staat er zoal in?

VVD en PvdA zullen miljarden bezuinigen op de zorg en sociale zekerheid. Dat staat in het nieuwe regeerakkoord. Maar er wordt ook geïnvesteerd, onder andere in onderwijs.  Het lijkt erop dat zowel VVD en PvdA flink water bij de wijn hebben moeten doen.

Het CPB heeft het Regeerakkoord al doorgerekend.

Hier een lijstje met alle voorgenomen maatregelen, aangevuld zodra er meer bekend wordt gemaakt. In de comments mag bepaald worden wie er het meest gewonnen heeft: PvdA of VVD.

Woningmarkt

– De hypotheekrenteaftrek wordt vanaf 2014 beperkt tot 38 procent, ook voor bestaande hypotheken.
– De huurtoeslag blijft intact om woningen voor lagere inkomens betaalbaar te houden. Dat maakt een gedifferentieerde huurverhoging mogelijk.
– Woningcorporaties komen onder directe aansturing van gemeenten.

Zorg

-Ziektekostenpremies worden inkomensafhankelijk. De zorgtoeslag wordt daardoor overbodig en dus afgeschaft.
– Ook het eigen risico wordt inkomensafhankelijk.
– Er wordt bezuinigd op de AWBZ.
– Mensen die langdurige zorg nodig hebben, moeten meer zelf gaan betalen.
– Er wordt ingezet op een concentratie van zorgvoorzieningen. Zorgverzekeraars zijn daarvoor verantwoordelijk.
– Gemeenten worden geheel verantwoordelijk voor zorgactiviteiten op het gebied van ondersteuning, begeleiding en verzorging.
– Het oordeel over een actief donorregistratiesysteem wordt aan de Kamer overgelaten.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Corruptie: ‘Jos van Rey houdt niet van stiekem’

ACHTERGROND - VVD-senator Jos van Rey mag dan van corruptie beschuldigd worden, maar twintig jaar geleden stond hij nog bekend als een van de schone bestuurders van Limburg. Zijn minder schone tegenstanders van toen zitten nog ongeschonden op het pluche.

,,Jos van Rey houdt niet van stiekem.” Zo begint een Volkskrant-artikel van 16 december 1995. Van Rey is onderwerp van een groot en lovend portret op pagina drie.Van Rey valt op door zijn niet aflatende kritiek op het Limburgse CDA dat hij bij zijn aantreden in de Tweede Kamer (VVD) aanduidt als Corrupt Democratisch Appèl. Die antipathie jegens het CDA stamt nog uit zijn Roermondse jeugd, zegt hij tegen de interviewers. De KVP maakte overal de dienst uit. Het liberale gezin Van Rey, dat ook politieke ambities had, werd steevast tegengewerkt.

Van Rey zit overal met zijn vingers in. Hij bekleedt jarenlang drie publieke functies: als Statenlid, gemeenteraadslid (Roermond) en als Tweede Kamerlid. Lokaal en regionaal laat hij zich steeds op onverkiesbare plekken zetten, maar hij wordt telkens met voorkeursstemmen gekozen.

De Stem tekent in 1997 een bewonderend portret op van de man. ,,Jos van Rey staat voor een uniek verschijnsel in de Nederlandse politiek. Niet alleen dat hij tegelijkertijd gekozen volksvertegenwoordiger is in Tweede Kamer, provinciale staten en gemeenteraad maakt hem tot een opmerkelijk fenomeen. Zijn manier van politiek bedrijven, is dat nog veel meer. Waar Jos van Rey actief is geweest, herinneren partij-genoten en medestanders zich gezellige, vrolijke uren en likken opponenten, meestentijds CDA’ers, gefrustreerd hun wonden. Hij bijt zich vast in affaires waar hij machtsspelletjes of financieel geknoei vermoedt en levert dan strijd als een David tegen Goliath. Soms ook belandt hij in de rol van Don Quichotte die met groot rumoer tegen windmolens vecht.”

Foto: Justin Bianchi (cc)

Bankier & co: herstel uw beroepseer

OPINIE - Hoe herstel je het vertrouwen in de beroepsgroepen die de laatste tijd onder vuur liggen? De grootste stap moeten bankiers & co zelf maken: laat ze hun beroepseer weer hoog houden, stelt  Timor El-Dardiry van denktank Politiek Ensemble

Voor bankiers, medisch specialisten, of bestuurders van woningcorporaties en onderwijsinstellingen is het geen prettige tijd om ’s ochtends de krant open te slaan. Elk van deze beroepsgroepen is de afgelopen jaren publiekelijk onder vuur komen te liggen. Soms is de maatschappelijke onvrede terug te voeren op aantoonbaar wanbeleid, zoals bij de corporatie Vestia en de onderwijsinstelling Amarantis. Andere keren overheerst de indruk dat te veel wordt verdiend in een sector die de samenleving toch al veel geld is gaan kosten, zoals de financiële wereld en de zorg.

Voor hardwerkende mensen in deze sectoren is het af en toe even slikken. Een specialist in opleiding beklaagde zich afgelopen juni in NRC Handelsblad bijvoorbeeld over ‘de publieke opinie over ‘de specialist’, de grote graaier, die blijkbaar liever geld wil verdienen dan mensen helpen en genezen… De opinie verandert pas als men zelf op de stoel van de patiënt heeft gezeten.’

Au.

Sinds een paar jaar wordt de elite van professionals die voor een gedeelte de maatschappij moet dienen, de ‘semipublieke kaste’, steeds meer gewantrouwd. Het aanzien en het respect dat deze beroepsgroepen in het verleden bijna vanzelfsprekend toekwam, zijn voor een belangrijk deel verdwenen. Het maatschappelijk ongenoegen gaat veel verder dan de woede om een paar excessen. Vooral sinds de kredietcrisis wordt betwijfeld of deze kaste überhaupt nog wel het algemeen belang in het oog heeft. Inmiddels wordt de bankier gezien als een parasitaire bonusopstrijker, de specialist als een cynische zakkenvuller en de woningbouwbestuurder als een amateuristische speculant.

Foto: copyright ok. Gecheckt 09-02-2022

Het Regeerakkoord | Wonen Lokaal

ACHTERGROND - In een nieuwe serie behandelt Sargasso enkele thema’s die in het regeerakkoord zouden moeten staan. Vandaag het tweede deel van het tweeluik van redacteur Tom van Doormaal, waarin hij een richting schetst voor volkshuisvesting. De oplossing die bijvoorbeeld ook in de zorg wordt bepleit is simpel: kleinschaliger en dichter bij de belanghebbenden. Dat vraagt verbindend leiderschap.

Wat  voorafging.

Aan het einde van mijn vorige stuk schreef ik over het VROM-idee de individuele huursubsidie te “bruteren”:  de woningcorporaties waren rijk geworden door de huurverhogingen begin jaren negentig en de prijsontwikkeling van het vastgoed in dezelfde periode.  Zij zouden met enige goede wil de drie miljard hebben kunnen betalen die de individuele huursubsidie toen vergde.

Daarmee zouden helderder verhoudingen zijn ontstaan tussen rijk en corporaties. Minder financiële verbindingen geeft meer overzicht. De decentralisatie van het beleid zou bevorderd kunnen zijn. Immers, als er lokaal wooncorporaties zijn, die de huisvesting der lage inkomens dienen te verzorgen, dan ontstaat ook een lokaal belang bij huurprijsbeleid. Zo zou een zinvolle voltooiing van de decentralisatie van Heerma in beeld zijn gekomen. Maar voor de politici waren de corporaties simpelweg te rijk. In 2006 werd bij de formatie een opbrengst van een half miljard afgesproken via de vennootschapsbelasting, die de corporaties nog niet eerder hadden betaald. Voor het beleid in de probleemwijken werd een Vogelaarbijdrage geregeld die per aanslag aan corporaties werd opgelegd, want daarvoor waren de middelen vergeten. Zie de memoires van Ella Vogelaar. Die regeling is inmiddels door de rechter gestopt. In 2007 brak de crisis uit.

Foto: copyright ok. Gecheckt 09-02-2022

Het Regeerakkoord | Naar kostendekkende huren?

ACHTERGROND - In een nieuwe serie behandelt Sargasso enkele thema’s die in het regeerakkoord zouden moeten staan. We bijten het spits af met een tweeluik van redacteur Tom van Doormaal, waarin hij de geschiedenis van het wonen verklaart voor jonge politici, die  menen dat de sociale volkshuisvesting vooral geld kan opleveren. Maar er is meer aan de orde dan geld.

De gemeente en het lokaal bestuur vormen de basis van ons politiek systeem.  Maar decentralisatie moeten we steeds opnieuw uitvinden.  Bij het wonen zijn we daar maar half in geslaagd: woningcorporaties en gemeenten maken prestatieafspraken. Dat is privatisering en decentralisatie. Maar de huurprijs en huurtoeslag zijn nog steeds rijkszaken, hetgeen merkwaardig mag heten: hoe kun je ondernemen als je de prijs van je produkt niet zelf mag vaststellen en je klanten individueel worden ondersteund?

Het sleutelprobleem is het inkomensbeleid: gemeenten moeten daar ver van blijven, zo zegt de bestuurlijke regel.  Maar de sociale woningbouw doet daar wel aan. Daardoor is het beleid in de sociale huisvesting zo weerbarstig.

Sociaal of markt?

Veel adviseurs pleiten voor “marktconforme (of kostendekkende) huren”, een pleidooi dat vaak terugkomt, maar de kern van de sociale woningbouw miskent. Want die marktprijs voor een huurhuis werd op vrije markten bepaald en leidde tot de “revolutiebouw”, tot onaanvaardbare woontoestanden en een bijna onoplosbare stadsvernieuwingsproblematiek. Dat was het probleem dat tot de oprichting van woningcorporaties leidde, eind negentiende eeuw.

Foto: copyright ok. Gecheckt 25-10-2022

Op zoek naar de ‘alfawinst’

De laatste decennia hebben institutionele beleggers in toenemende mate geïnvesteerd in verwachte marktbewegingen, in plaats van ouderwetse aandelen en obligaties. Zolang dit doorgaat blijft het risico op spectaculaire financiële fiasco’s onverantwoord groot.

Enkele dagen geleden publiceerde het webzine Salon een bijdrage van Wallace Turbeville, een financiële insider en voormalig VP van Goldman Sachs. In dit stuk wees Turbeville op een fundamentele verandering die de afgelopen dertig jaar heeft plaatsgevonden op de financiële markten. Ooit investeerden marktpartijen hoofdzakelijk voor de lange termijn, in bedrijven of obligaties waarvan men verwachtte dat de intrinsieke waarde zou stijgen. Tegenwoordig investeert men vooral in de markt zelf, door te anticiperen op bewegingen in de markt. Met andere woorden: ooit werd winst gemaakt door de waardestijging van aandelen, momenteel maakt men winst door korte termijn investeringen op het juiste moment aan te schaffen en weer door te verkopen:

‘There was a time […], when investment was primarily about the fundamental value of shares of stock and corporate and municipal bonds. Investors acquired with a view to hold their investments long enough to realize this fundamental value. But the investing public is now enthralled by the mythic trader, able to spin gold from straw using only his sharp wits. […] The quest is a search for “alpha” returns that exceed the markets. Investment in a sound company or a plain vanilla municipal bond seems so very boring when the opportunity to grab a fraction of the limitless wealth of the Wall Street trader is on offer.’

Foto: copyright ok. Gecheckt 06-11-2022

Waar over gedebatteerd zou moeten worden

De campagne is begonnen en er komen een flink aantal politieke debatten aan. Daarin zal het vast gaan over de stokpaardjes van de partijen, maar er zijn belangrijkere thema’s om te bespreken. Een paar suggesties.

“Wie greep wil krijgen op concrete problemen, moet luisteren naar de burgers die er mee leven.” Dit lijkt een SP-sentiment, maar komt uit een regeerakkoord van Kok. De zin klopt niet: luisteren is een noodzakelijke maar geen voldoende voorwaarde voor effectieve politiek. Je moet de problemen in je botten en tussen de oren kunnen voelen, maar ‘er greep op krijgen’ vereist meer: intelligentie, vakmanschap, organiserend en innoverend vermogen.

De politiek moet voordenken over haar recruteringsfunctie: geen bekende Nederlanders, gladde praters, of schoonheden horen op de kandidatenlijsten, maar autonome en inspirerende denkers over de samenleving en zijn problemen. De politiek moet richting geven en stem geven, maar de recrutering lijkt gericht op volgen van sentimenten en stemmen trekken. Dat is iets heel anders. Kan iemand een Kamerlid noemen, dat is opgevallen door een idee? Ik niet. Waar is de ‘wilde frisheid’ in onze politiek, waar de vernieuwende gedachten, de eigenwijsheid, de opschudding?

Ik ben tegen behoedzaamheid, tegen angst voor de electorale effecten. Elke kamerfractie hoort twee halvegaren te bevatten, met inspiratie en een goed idee per jaar. Dat kan toch niet zo moeilijk zijn?

Vorige Volgende