OPINIE - Bart Voorzanger geeft zijn mening over de reactie van Trouw-hoofdredacteur Willem Schoonen op een spraakmakende kwestie afgelopen week.
In de Trouw van dit weekend reageert hoofdredacteur Willem Schoonen op de commotie waartoe een artikel in zijn krant van een week geleden leidde. Ik vond dat artikel erg suggestief en schetste hier waarom ik dat vond. Meneer Schoonen reageert uiteraard niet op mijn blogje, maar zijn reactie op groter goden gaat wel in op kritiek die ook ik had, en daarom leek het me aardig die eens wat grondiger te lezen. Ik citeer hem volledig en geef wat commentaar.
De heer Schoonen in ‘brief van de Hoofdredacteur’ (Trouw van 25 mei 2013):
Politici rukten uit alsof er een bom was ingeslagen
Lodewijk Asscher deed deze week denken aan Joeri Gagarin. De Rus draaide een halve eeuw geleden, als eerste, een rondje om de aarde, keerde behouden terug, en zei: “Ik heb God niet gezien”.
Asscher, de minister van binnenlandse zaken, bracht deze week een bezoek aan de Haagse Schilderswijk, en zei na afloop dat hij geen ‘shariawijk’ had ontdekt. Er waren problemen in de wijk, aldus Asscher, maar de dienst werd er niet uitgemaakt door orthodoxe moslims die hun heilige wetten aan anderen opleggen.
Meneer Gagarin zat in een afgesloten bol en heeft tijdens zijn rondje om de aarde niemand gesproken. Meneer Asscher was te voet en sprak wél met mensen. Meneer Gagarin zag God niet, maar niemand heeft ooit beweerd dat je op zo’n rondje vliegen God wel zou zien. Meneer Asscher zag de ‘shariawijk’ niet waarvan Schoonen beweert dat zijn reporter die wél gezien heeft en die dus wel degelijk zichtbaar zou moeten zijn. Deze vergelijking gaat mank.
Overigens was meneer Asscher de enige niet die na eigen onderzoek concludeerde dat Trouw een vertekend beeld schetste. Een aantal Haagse raadsleden gingen hem daarin voor, en ’t zou zomaar kunnen dat die de wijk engszins kennen.
Asscher was niet de enige bezoeker; een hele stoet politici ging door de Schilderswijk, omdat wij hadden bericht dat in een deel ervan, de ‘Vergeten Driehoek’, de dominantie heerst van de orthodoxe islam. Ook PVV-leider Geert Wilders trok naar de Vergeten Driehoek, niet om te onderzoeken of daar iets mis was – want dat neemt hij graag aan – maar om duidelijk te maken dat ook dit stukje zíjn Nederland is. Een Nederland waarin geen moslimdominantie wordt getolereerd.
Was de krant niet in de fout gegaan door deze PVV-kat zo op het spek te binden? Had Trouw niet te groot alarm geslagen over de toestand in dat stukje Den Haag?
Ik denk het niet. Het alarm zat niet zozeer in de krant, maar in de reacties. Ik heb me verbaasd over de omvang, aard en toon daarvan. Media krijgen vaak te horen dat ze zaken opkloppen, en dat de politiek dan maar moet zien hoe ze het deksel weer op de pan krijgt. Maar in dit geval gebeurde het omgekeerde. Politici reageerden alsof er een bom was gevallen, en rukten uit om de schade op te nemen.
Trouw publiceerde een stuk onder de kop “Als je wijk verandert in een ‘klein kalifaat’”, verwees daarin naar “Sharia Driehoek” als bijnaam van diezelfde wijk en stelde dat die bijnaam aan de hand van “een paar eenvoudige voorbeelden te duiden” valt. De krant suggereerde in dat artikel dat mensen in die wijk voortdurend indringend worden aangesproken op hun kleding en hun gedrag, dat de politie er stelselmatig geweerd wordt, dat de horeca er onder druk van omwonenden varkensvlees- en alcoholvrij is en gaf ter onderbouwing daarvan alleen die “paar eenvoudige voorbeelden”, zonder dat uit ook maar iets blijkt dat het om meer gaat dan het soort incidenten dat uit élke wijk in Nederland te melden is, zonder dat uit ook maar iets blijkt dat de interpretatie van die incidenten door de vermeende slachtoffers klopt met wat de daders beoogden, zonder de mensen te horen die van onderdrukking en intimidatie worden beschuldigd, kortom zonder enig spoor van journalistiek onderzoek. En dan suggereert Schoonen nu dat zijn krant daarmee geen groot alarm sloeg?
De Vergeten Driehoek is niet in een nachtelijk uur moslimwijk geworden. Wat in de krant werd beschreven, is een ontwikkeling van jaren. Een voorbeeld van segregatie zoals die zich vaker voordoet in grote steden, en in allerlei gedaanten.
De Vergeten Driehoek is de afgelopen decennia ongetwijfeld van karakter veranderd, en dat is ongetwijfeld geleidelijk gegaan. De veranderingen daar zie je vast ook elders. En segregatie is in Nederland een oeroud verschijnsel. We hebben sinds jaar en dag orthodox christelijke stadjes en dorpen, communistische enclaves, verpauperde stadswijken en uiterst chique villadorpen, en in elk daarvan bepaalt de overheersende groep hoe het er op straat toegaat. Nu hebben we dus ook zo hier en daar wijken waar relatief veel moslims wonen die hun stempel op de wijk drukken. Als dat alles is wat Trouw ons wilde melden – en dat suggereert Schoonen hier – had dat stuk beslist anders van toon geweest.
Er was kritiek dat er in het verhaal alleen anonieme, en geanonimiseerde, bronnen werden opgevoerd. Dat is een noodzaak als er geen andere weg is om het verhaal gepubliceerd te krijgen. De vele bronnen die voor dit verhaal zijn gebruikt, zijn allemaal bij de redactie bekend. De maker, Perdiep Ramesar, werkt al heel lang in dit deel van Den Haag. Hij heeft verslag willen doen van een ontwikkeling, niet van een bominslag. Dat werd ook onderschreven door een politicus die níet op hol sloeg: PvdA-senator Adri Duivesteijn, die wethouder is geweest in Den Haag en die in de Schilderswijk woont. Duivesteijn was niet blij met de publiciteit over ‘zijn’ wijk, maar onderschreef de gesignaleerde ontwikkeling. En hij was verbolgen over de polariserende reacties van de politiek erop.
Dat de klagers die meneer Ramesar sprak niet met naam en toenaam in de krant willen, snap ik, en dat Trouw die wens respecteerde siert de krant. Maar Als Schoonen wil laten zien dat het hier om meer dan incidenten gaat, kan hij niet volstaan met drie magere voorbeeldjes zonder grondig wederhoor. Over hoeveel “bronnen” hebben we het hier? Tien? Tientallen? Honderden? In elke oude stadswijk in Nederland zijn zo tientallen mensen te vinden die menen dat die moslims hun wijk hebben overgenomen. En in al die wijken wonen vele tientallen moslims die spiegelbeeldige verhalen zouden kunnen vertellen. Een levendig krantenartikel kan niet zonder concrete voorbeelden, maar als als dat artikel een algemeen verschijnsel signaleert, zul je toch echt met gegevens moeten komen waaruit die algemeenheid volgt.
Meneer Duivesteijn zei in Trouw:
Over de Schilderswijk kun je honderd verhalen schrijven. Die wijk is zo veelkleurig. Ik ben er dagelijks. Er zullen ook excessen zijn en natuurlijk is het terecht dat als er dingen gebeuren die niet met de rechtsstaat stroken, deze worden beschreven en aangepakt. Maar als er in een straat veel zwaar gereformeerden wonen, moet je niet verwonderd zijn dat hun normen en waarden domineren. Ik zie daarin niet het drama. Dat kun je ook doen in liberale of reactionaire wijken.
Dat meneer Duivesteijn de door Trouw gesignaleerde ontwikkelingen onderschrijft kan ik daar niet uit opmaken. Integendeel zelfs. Het siert Schoonen dat hij zich verplicht voelt te reageren op de storm die zijn krant heeft opgeroepen, maar dat hij dat doet met vertekende vergelijkingen, vertekende weergaven van andermans woorden, en een vertekend beeld van de alarmkreet die het gewraakte artikel wel degelijk was, heeft iets triests.
Schoonen had toch gewoon kunnen toegeven dat zijn krant een journalistieke misstap beging. Dat overkomt elke krant wel eens, en Trouw minder vaak dan menig ander.
Reacties (23)
Op zich een goed artikel van Voorzanger, maar hij ziet over het hoofd dat het hier niet ging om een incidenteel stuk van Ramesar. Deze houdt zich namelijk al geruime tijd bezig met dit onderwerp.
Vanwaar toch dat belachelijk maken van Gagarin? Hij deed een goede observatie en gaf daarvan kond. Zo lijkt het net alsof zowel Schoonen als Voorzanger zeker weten dat er wel een god is en dat Gagarin een beetje onoplettend was dat hij die niet eens zag. Ik zou zo’n vergelijking liever als een schot in eigen voet laten staan (Asscher zag zo min een Shariawijk in Den Haag als Gagarin een god zag in het heelal, hetgeen ook te verwachten was, omdat beiden er niet zijn).
Ik vind Schoonens vergelijking met de reactie van politici op een bominslag overigens wel goed getroffen.
Polarisatie in Nederland. Beide kanten hadden er voordeel bij: de rechts-extremisten om hun afschuw te verkondigen van een “shariawijk” in Nederland, en politiek correct Nederland om juist te beweren dat er nix aan de hand is. En de waarheid ligt in het midden.
Nuchtere nuancering, dat missen we nogal in de Nederlandse pers en politiek. In plaats daarvan zien we hen vooral hijgend achter ieder hypeje aan rennen.
@2
Dat Schoonen en Voorzanger dat zeker weten mag toch niet als een verrassing komen, dunkt me.
Nee, dat zou helemaal niet moeten. Hoezo is het noodzakelijk dat salafisten waarvan gezegd wordt dat ze mensen op straat aanspreken op hun gedrag zich niet even een middagje zouden kunnen inhouden als er een paar politici langskomen? Een maatschappelijk probleem kan prima bestaan zonder het noodzakelijkerwijs tijdens een wandeling waar te hoeven nemen. Sterker nog, ik denk dat een uurtje wandelen een redelijk slechte manier is om dit soort problemen te herkennen. Ik vond het al behoorlijk frappant dat GeenStijl er met slechts een middagje wandelen er dus al wél in is geslaagd om een bekende fundamentalist van Behind Bars tegen het lijf te lopen. Als het blijkbaar dus al zo makkelijk is dan ga je al helemaal afvragen wat er verder nog meer speelt.
@6 Waarom zouden mensen zich wel inhouden als er onaangekondigde politici langskomen maar niet als er reporters langskomen? En wat hebben salafisten er mee te maken? En waar GeenStijl rondloopt loopt per definitie uitschot rond.
Ten eerste herken je een bezoekende politicus die wordt rondgeleid wel en een goede onderzoeksjournalist niet. Ten tweede vraag ik me af of die journalist het al zelf heeft waargenomen. Ik heb het artikel een poos geleden gelezen en als ik het me goed herinner baseerde hij zich vooral op bronnen.
Dat is het soort volk dat problemen heeft met winkels die alcohol en varkensvlees verkopen. Bovendien staan er drie salafistische moskeeën in die driehoek.
Rancune.
@6: Ik ken Azzedine C. verder niet, maar misschien woont meneer daar wel? En dus?
Nou, meneer Voorzanger vraagt zich af het hier niet gaat om “het soort incidenten dat uit élke wijk in Nederland te melden is”. Nou wonen er wel redelijk wat Turken in mijn wijk maar ik denk niet dat ik tijdens een gemiddelde wandeling iemand tegen het lijf loop die een paar aanklachten tegen zich heeft lopen voor het ronselen van mensen voor een buitenlandse oorlog. En, als je het gewoon even herkent voor wat het is, om deel te nemen aan een leger dat deel uitmaakt van een bredere beweging die naast het Assad-regime ook gewoon met de gehele NAVO en dus met de Nederlandse staat in oorlog is. Dat geldt zelfs niet voor het clubje rond Tanja Nijmeijer.
Ik woon in een redelijk normale wijk en heb zo nu en dan last van aanbellende Jehovagetuigen.
Ik vindt dat een aanslag op gemoedsrust.
Mag ik trouw en de politici om hun menig vragen ;-)
@5: Jij kent ze blijkbaar beter dan ik.
Het is jammer dat de discussie zo snel een welles-nietes discussie werd. Wellicht is dit ook deels veroorzaakt door het veelvuldig noemen van sharia en kalifaat in het artikel. De problemen die in het artikel worden beschreven zijn in ieder geval problemen van een aantal echte mensen. En als de politie eerst moet onderhandelen met wijkbewoners (die er niet direct iets met een melding te maken hebben) voor ze bij een woning mogen aanbellen, dan kan dit relevant zijn, in welke wijk, met welke bevolkingsgroep dan ook. Het is jammer dat aan deze kleine verhalen, waar waarschijnlijk leed achter schuilgaat, voorbijgegaan wordt in een onwaardige en onvruchtbaar ‘debat’. Trouw had zijn woorden anders kunnen kiezen, maar politici (ze hoeven niet te reageren) en al die flauwe discussieprogramma’s (plat vermaak vermomt als actualiteit) die ’tegenstanders’ tegenover elkaar moeten ook zo snel mogelijk stoppen met het zich gedragen als een stel hysterische kippen (en hanen).
Is dat zo? Welke dan? Hoe heten die drie salafistische moskeeën en waar staan ze precies?
De dichtstbijzijnde salafistische moskee (en bij mijn weten is het er maar één) is de As Soennah moskee. Maar die staat aan de Fruitweg, een paar blokken verderop.
Even mierenneuken.
Het gebeurt wel vaker dat mensen niet helemaal begrijpen wanneer een analogie wel of niet geslaagd is, maar dit hierboven getuigt van een analytische onnauwkeurigheid waar je een filosoof niet op hoopt te betrappen.
De hoofdredacteur van Trouw bedoelt met zijn vergelijking natuurlijk te zeggen dat Asscher, net zoals Gagarin, niet het juiste perspectief had om te oordelen over de kwestie, terwijl ze dat allebei wel als zodanig voorstellen. Als je wilt zeggen dat de vergelijking mank gaat, dan moet je die logica ondermijnen.
Valt wel mee met homopesten, vond de Utechtse burgemeester.
Toen wandelden landelijke politici niet een uurtje in die wijk om te zeggen dat de burgemeester gelijk heeft.
@14: In het artikel in de Trouw staat: “[i]n de buurt staan drie moskeeën die als salafistisch bekend staan.” Aangezien het artikel ging over een buurt (gezien de titel) nam ik aan dat “in de buurt” gelezen moest worden als “in De Vergeten Driehoek”, maar hij had er inderdaad ook “in de nabijheid van De Vergeten Driehoek” mee kunnen bedoelen. Grappig dat “in de buurt” in deze context twee betekenissen heeft.
@14: ik denk dat ze doelen op de As-Soenah moskee, de El Islam-moskee en de Annour-Moskee. Maar bij mijn weten liggen deze niet alledrie in de Schilderswijk of zijn ze Salafistisch.
Volgens mij stonden de drie moskeeën met naam genoemd in het hele artikel, maar alhoewel ik daar volgens mij ooit wel bij kon moet ik er nu voor betalen (wat me pas verteld werd nadat ik een account op hun website had aangemaakt. Hufters). Heeft iemand een abonnement zodat hij dat kan controleren?
@17 Nou niet afschuiven: mijn vraag was gericht aan jou, aangezien jij de bewering uit Trouw klakkeloos overneemt en als argument gebruikt (en zodoende voor je eigen rekening neemt): om welke drie moskeeën gaat het precies? Hoe heten die moskeeën en waar staan ze?
Het viel me namelijk op in discussies op Twitter dat verscheidene moslims die bekend zijn met het wereldje van de Haagse moskeeën ontkennen dat er daar drie salafistische moskeeën in de buurt zitten.
Ik heb eens op Moskeewijzer gekeken en dan kom ik op drie kandidaten die de verslaggever vermoedelijk op het oog heeft, maar daarvan is er één al Turks.
Turkse moskeeën vallen onder de Diyanet en zijn in de regel niet salafistisch. Die paarse stip op de Fruitweg is de As-Soennahmoskee (maakt er geen geheim van salafistisch te zijn), en dan hebben we nog de Marokkaanse Alfath-moskee aan de Wouwermansstraat. Overigens is ‘moskee’ hier nogal een groot woord: het gaat hier om panden die als gebedshuis gebruikt worden.
Die zou dan (net als die Turkse moskee) ‘als salafistisch bekendstaan’, maar de vraag die dat oproept is vooral: bij wie? Is dat een kwalificatie die moslims zelf daaraan geven, of is dat een idee dat niet-moslimse buurtbewoners hebben omdat ze daar wel eens mannen met baarden voor de deur zien staan?
Ik kan niet geloven dat ik net met TargetPay één euro dertig heb neergelegd voor de lange variant van dat Trouw-artikel, maar hier komt ‘ie dan:
“Soort zoekt soort, wordt wel gezegd, en dat is in deze buurt zeker het geval. Rondom de driehoek zijn drie orthodoxe moskeeën gevestigd die als salafistisch, oftewel zeer orthodox, bekend staan: de Fath-moskee in de Wouwermanstraat, de As Soennah-moskee aan de Fruitweg en even verderop de El Ouma-moskee in de Guido Gezellestraat in Spoorwijk. Hoewel de bezoekers uit heel Den Haag komen, wonen de meeste bezoekers van deze strenge moskeeën in de buurt.”
Die laatste ligt inderdaad op wel een meter of achthonderd afstand van de wijk; de andere twee er direct naast (de Fath aan de overkant, de as-Soenna op honderd meter afstand).
@21: Ik kan het met je mee niet geloven, kun je je geld niet terugvorderen?
@22: Ik kan er in ieder geval nog steeds bij, het had me eerlijk gezegd niet verbaasd als ze me gewoon eenmalig toegang hadden gegeven.