Humor is niet alleen lachen, gieren, brullen. Het kan ook op een pijnlijke manier maatschappelijke gevoeligheden in een samenleving blootleggen. In een diverse samenleving zit je met een grapje al snel in de verkeerde hoek, zeker wanneer het over minderheden gaat. Of een grap wel of niet kan vindt cultuursocioloog prof. dr. Giselinde Kuipers (UvA) niet zo’n interessante vraag. Zij onderzoekt welke mechanismen er schuilgaan achter het maken van een grap. “Humor is een machtig middel,” zegt Kuipers. Een grap dwingt mensen direct positie in te nemen: je lacht wel of je lacht niet. Wie niet kan lachen om (soms beledigende) grapjes, heeft dan al snel “geen gevoel voor humor”, terwijl grappen wel degelijk serieuze effecten kunnen hebben. Door te lachen stellen we een norm over wat geaccepteerd wordt en wat niet. Grappen leggen maatschappelijke breuklijnen bloot Elk grapje bezit een kern van waarheid, klinkt de bekende uitdrukking. Dat wil zeggen dat grappen over een bepaald onderwerp niet zomaar uit de lucht komen vallen. Ze gaan vaak over dingen die we heel belangrijk vinden. In het Nederlandse publieke debat zijn gevoelige onderwerpen op dit moment bijvoorbeeld etniciteit en gender.
Iemand (ja jij gbh!) bracht me op een idee, en een herinnering.
Eind jaren ’80 werd ik, zoals ik al eerder in Closing Time heb verteld, bijgespijkerd in de muziekgeschiedenis. Ik had onder andere een vriendin die idolaat was van bands waar ik zelf nooit op gekomen zou zijn. Zo ook Talking Heads, die in 1991 alweer ter ziele ging (maar dat wisten we toen gelukkig nog niet).
Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.
In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.
En daar is nummer drie. Na Nieuwe Wegen en Vrij Links gaat nu Code Oranje het proberen. Links, maar ook een beetje xenofoob. Het boegbeeld is deze keer een blanke man die geboren is in 1959. Dat is toch weer eens wat anders dan 1962 en 1964. Een nieuw invalshoek bij de ontginning van de ontevreden, mild racistische, witte ex-arbeider als electorale doelgroep is wel zo verfrissend, niet waar? De ontevreden burger dient gehoord te worden! Hup democratie!
Ik dacht het niet. De ontevreden burger is namelijk een volwassen kleuter die op zoek is naar instant politieke gratificatie. Dat is in directe tegenspraak met democratie, het rommelige proces waarin op de lange termijn de meeste mensen een beetje gelijk krijgen. Het maakt niet uit of je xenofoob met een vleugje socialisme bent, of omgekeerd. Het blijft populistisch gelul. En de smadelijke mislukking van Code Oranje gaat mijn gelijk bewijzen.
ELDERS - Ierland kiest vandaag een nieuwe president. De kiezers mogen tevens hun oordeel geven over het voorstel om godslastering uit de strafwet te halen.
Het Ierse verbod op godslastering dat in de grondwet van 1937 is vastgelegd sloeg aanvankelijk alleen op de christelijke religie. Omdat dit niet in overeenstemming was met het grondwettelijk gelijkheidsbeginsel is in 2009 een meer neutrale formulering aangenomen. De wet verbiedt de uiting van “grove beledigingen of belediging van zaken die door een religie als heilig worden beschouwd, waardoor verontwaardiging wordt veroorzaakt door een aanzienlijk aantal aanhangers van die religie”. In Europa bestaat elders ook nog steeds in een of andere vorm een verbod op godslastering, zoals in Duitsland, Oostenrijk, Finland, Spanje en Italië.
Vanwege de grondwettelijke vrijheid van meningsuiting en de vrijheid van godsdienst bleef in Ierland een apart artikel dat godslastering verbiedt omstreden. In de afgelopen jaren is er slechts een keer sprake geweest van toepassing van het nieuwe wetsartikel. Dat was vanwege een klacht tegen de Engelse komiek Stephen Fry. Hem werd in een interview op de Ierse televisie gevraagd wat hij tegen God zou zeggen aan de hemelpoort. ‘Als God zou bestaan’, zou hij hem flink de les lezen, zei Fry:
Dat kan! Sargasso is een collectief van bloggers en we verwelkomen graag nieuw blogtalent. We plaatsen ook regelmatig gastbijdragen. Lees hier meer over bloggen voor Sargasso of over het inzenden van een gastbijdrage.
Dit is het Sargasso-café van vrijdag 26-10-2018. Hier kan onder het genot van een virtueel drankje, nootje en/of kaasplankje alles besproken worden wat elders off topic is.
COLUMN - Op de boot naar Newcastle stikt het van de dikke mensen. En met dikke mensen bedoel ik in dit geval: mensen waar ik voor mijn gevoel minstens twee keer in pas. Ik ben met mijn lengte van 1.76 meter en gewicht van om en nabij de 80 kilogram niet echt dun te noemen, dus kunt u nagaan! Meestal zijn ze met z’n tweeën, de dikke mensen op de boot. Man en vrouw. Soms zijn hun kinderen ook dik, maar lang niet altijd.
Op de terugtocht heb ik het er met mijn vrouw over. Het grote percentage dikke mensen was haar ook opgevallen. Ik opper de theorie dat ze hier in zulke grote getalen op de boot aanwezig zijn, omdat ze niet in vliegtuigstoeltjes passen. Mijn vrouw vindt niet dat ik dit kan zeggen. Zelfs niet tegen haar.
Ik bedoelde het, voor zover ik dat kan beoordelen, helemaal niet beledigend. In de trein vanuit Edinburgh naar Newcastle eerder die dag zag ik een dikke vrouw zichzelf in een treinstoeltje persen en dat zag er niet echt comfortabel uit. Toen ik langsliep zag ik meteen: die vrouw past eigenlijk helemaal niet in dat stoeltje. Ze was in een geanimeerd gesprek met haar overbuurman, ze leek op het eerste gezegd niet te lijden onder haar toestand, toch kan ik me voorstellen dat je dit soort taferelen wilt vermijden als je dik bent. En dan is zo’n boot een prettig alternatief. Zeker als er zoveel lotgenoten hetzelfde idee blijken te hebben. Bovendien hebben ze op zo’n boot een lopend buffet waar je zoveel kan eten als je wilt binnen anderhalf uur.
Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.
Michael Kiwanuka is een Brit met Oegandese roots. Je zou hem kunnen kennen van Home Again. Het album met de gelijknamige titel deed het in Nederland ook goed.
Dit nummer komt van zijn tweede album, alweer met dezelfde naam als het nummer. Een later nummer, Cold Little Heart, deed het eigenlijk beter, gezien de noteringen in de top 2000, maar die vind ik een beetje overgeproduceerd. Deze hangt er ook tegenaan trouwens, ik zou wel benieuwd zijn hoe het zonder al die opsmuk klinkt. Wel met die lekkere gitaarsolo natuurlijk. Afijn, luister en oordeel zelf.
Dit is het Sargasso-café van donderdag 25-10-2018. Hier kan onder het genot van een virtueel drankje, nootje en/of kaasplankje alles besproken worden wat elders off topic is.
Vorige week was ik bij een optreden van Arthur Ebeling. Mijn vriend vroeg me mee en omdat het in een kroegje in Weesp was, ging ik er eigenlijk van uit dat het om een kennis uit de muziekwereld ging. Maar nee, hij is bewonderaar en aasde op een gelegenheid om hem een keer te spreken. Wist ik veel dat die gast een begenadigd gitarist is, die met grote Nederlandse namen heeft gespeeld als Henny Vrienten en Huub van der Lubbe.
NIEUWS - Op radio NPO 5 werd Sargasso redacteur Krispijn Beek vandaag telefonisch geïnterviewd over het illegale ontgassen door binnenvaartschepen. Het gesprek is hier te beluisteren. Het Sargasso-dossier over de problematiek vind je hier.
Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.