'saddam'

ACHTERGROND - Tribal. Just like Africa, was het oordeel van een van mijn Amerikaanse vrienden over Syrië. Het is verleidelijk om er zo over te denken, zeker in het grotendeels stabiele Europa, en om tot de conclusie te komen dat ze elkaar toch de hele tijd de kop afhakken in die landen. Het is een forse stap in de richting van een Niemöller-achtige theorie over de bloeddorst van verschillende etnische groepen – waar de blanke natuurlijk positief uit naar voren komt.

Een blik op een wereldkaart is voldoende om te begrijpen dat het toch een beetje anders ligt. In Europa liggen geen kaarsrechte, met een lineaal getrokken grenzen. Europese landen zijn, na talloze oorlogen in het verleden, grotendeels keurige afbakeningen van de gebieden van verschillende stammen of liever gezegd volkeren. Kunstmatig gevormde landen zoals Joegoslavië en België, beide ontstaan bij decreet van de Europese grootmachten, hebben in het verleden problemen veroorzaakt. Van de relletjes in de Voerstreek tot de zeer recente, smerige oorlogen in de Balkan – ze zijn allemaal terug te voeren op de creatie van kunstmatige landen waarbinnen verschillende volkeren gedwongen werden tot een ongemakkelijk samenleven.

Toen het Ottomaanse Rijk na de Eerste Wereldoorlog in elkaar stortte, werden de op de Turken veroverde gebieden bezet door de twee Europese grootmachten Frankrijk en Groot-Brittannië. Libanon en Syrië vielen onder Frans gezag; Palestina en Jordanië onder de Britten. Er bestond op dat moment geen Syrisch volk, geen Syrische cultuur, geen Syrische taal, geen Syrische variant van de islam. Er bestond alleen een taartpunt woestijn- en berggebied waar Arabieren, Assyriërs, Koerden, Turkmenen, Circassiërs en Armeniërs woonden. Het waren sjiieten, soennieten, alevieten, christenen of druzen. Ze spraken verschillende talen. Voorheen hadden ze geleefd in Ottomaans Syrië, dat zich uitstrekte van het huidige Turkije tot voorbij de Gazastrook. En al die verschillen bestaan tot op de dag van vandaag, nog uitvergroot door de aanwezigheid van honderdduizenden vluchtelingen uit onder andere Palestina en Irak.