Voorpagina

Zoekresultaten voor

'Klimaatsceptici'

Foto: Tom Davidson (cc)
Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

De economische modellen van het IPCC

, door

Het internationale klimaatpanel gebruikt voor zijn prognoses ook economische modellen. Op die modellen is nogal wat af te dingen, zegt gastauteur Hans Verbeek.

Het IPCC maakt prognoses over het wereldwijde klimaat. Het IPCC maakt ook interessante economische prognoses. Ze moeten wel economische rapporten maken, als basis voor hun emissiescenarios en te verwachten broeikasgasconcentraties. Het IPCC  publiceerde onlangs hun eerste update voor deze modellen sinds 2000 (!!!). Vooreenoverzichtklikjehier. Tim Worstall bekeek de economische voorspellingen van het IPCC en publiceerdezijnbevindingeninForbes.

“Ik ga niet uitweiden over details (waarvoor lezers mij ongetwijfeld dankbaar zijn). Ik wilde alleen maar een enkele algemene punten aanstippen aan de hand van hun grafieken.

De economische modellen hebben een ‘RCPnummer’: hoe hoger het getal achter de RCP hoe dichter we komen bij het koken van Flipper terwijl de laatste mens op de woestijnkust van Antarctica probeert te overleven. Meer specifiek, RCP2.6 betekent dat de CO2-concentratie piekt op 490 ppm en vervolgens daalt. RCP8.5 betekent een stijging tot 1370 ppm en misschien blijft de CO2-concentratie dan nog  stijgen tot de dolfijnen worden gegrild.

De uitkomsten hoef je niet te geloven, niemand hoeft ze te geloven. Maar je moet beseffen dat dit de getallen zijn die worden ingevoerd in de klimaat modellen en dus produceren die getallen de stijgende curves uit de IPCC-rapporten. Dat betekent dat iedereen die de uitkomsten van de IPCC-rapporten serieus neemt, ook deze economische modellen serieus moet nemen.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Climatic Research Unit publiceert ruwe temperatuurdata

, door

Dames en heren klimaatsceptici en -ontkenners, de vlag kan uit. Sinds afgelopen woensdag 27 juli 2011 is namelijk een langverwachte wens van u uitgekomen. De ruwe data van CRUTEM3 staat online, geheel ter uwer beschikking.

CRUTEM3 bevat temperatuurmetingen van een aanzienlijke hoeveelheid weerstations. Deze stations zijn wereldwijd verspreid. De gegevens van CRUTEM3 werden al gebruikt voor het berekenen en publiceren van maandgemiddelden, maar de onderliggende ruwe data was niet openbaar beschikbaar. Veel verzoeken om openbaarheid van deze gegevens waren al ingediend, maar uiteindelijk waren de verzoeken van Prof. Jonathan Jones (University of Oxford) en Dr. Don Keiller (Anglia Ruskin University) succesvol. De University of East Anglia had in eerste instantie geweigerd gehoor te geven aan de verzoeken, omdat de opgevraagde gegevens nu eenmaal geen eigendom zijn van hun Climate Research Unit (CRU), maar toebehoren aan lokale meteorologische organisaties, die de gegevens verzamelen. Om deze gegevens te openbaren, zou dus toestemming moeten worden gevraagd aan alle weersinstituten wereldwijd. Een klusje dat je niet in de koude kleren gaat zitten.

Begin juli verordonneerde echter het Britse Information Commissioner’s Office (ICO) de UEA dat zij het verzoek tot informatie van Jones en Keiller moest inwilligen. Het Britse Met Office werd aangewezen als bemiddelaar om toestemming hiervoor te vragen bij alle meteorologische instituten wereldwijd. Trinidad en Tobago en Polen gaven hiervoor geen permissie, maar omdat Jones en Keiller specifiek om de informatie uit Trinidad en Tobago hadden gevraagd, stelde de ICO dat deze gegevens alsnog geopenbaard moesten worden. Alleen de gegevens van 19 weerstations in Polen ontbreken, maar echt relevant is dat niet. Polen is uiteindelijk op de wereldkaart maar betrekkelijk klein en bovendien heeft het CRU de beschikking over de gegevens van enkele andere weerstations in Polen. Het eindresultaat: temperatuurgegevens van 5113 weerstations over een periode van 150 jaar staan nu online, zowel op de site van Met Office als van CRU.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Eerste hulp bij klimaatverwarring

, door

Een wat langere bijdrage vandaag, speciaal voor de mensen die nog op vakantie gaan en leesvoer zoeken voor aan het strand of op de camping.

Lord Monckton ziet ze vliegenSinds november 2009, de dag dat een groot aantal ontvreemde e-mails van de Universiteit van East-Anglia onder de noemer ‘climategate’ op het internet werd geplaatst, is het klimaatdebat er bepaald niet eenvoudiger op geworden. Daarvoor was het leven simpel: het Intergovernmental Panel on Climate Change (IPCC) vatte eens in de zoveel jaar de wetenschap samen in een lijvig rapport, waarop de wereldpolitiek ja en amen zei, en vervolgens via moeizame internationale processen tot globale afspraken probeerde te komen, waar overigens weinig van terechtkwam. Intussen laat het International Energy Agency IEA weten dat de uitstoot van CO2 vorig jaar hoger was dan ooit tevoren, en dat het niet meer gaat lukken de temperatuurstijging nog binnen de 2 graden Celsius te houden.

Sinds een jaar of wat is het, in het publieke debat en in de media, een beetje een zooitje. Berichten over een ongekend snelle stijging van de CO2-uitstoot en over de onmogelijkheid de temperatuurstijging nog beneden de 2 graden Celsius te houden (IEA), worden afgewisseld met artikelen waarin wordt gesteld dat sprake is van afkoeling in plaats van opwarming. En met beschuldigingen dat klimaatwetenschappers partijdig en niet onafhankelijk zouden zijn, zoals Tweede-Kamerlid René Leegte onlangs nog over het KNMI beweerde. Daarvoor verontschuldigde hij zich later wel.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Energiepolitiek en Klimaatpolitiek: Tweedeling of dubbelslag?

, door

Vorige week brachten we de bijdrage van Jan Paul van Soest uit de essay-bundel “De Vergeten Kernvragen in het Energiedebat” alhier. Ditmaal de bijdrage van Simon Kalf uit diezelfde bundel. Hij is bestuurslid ASPO/Peak Oil NL en lid van de Bezinningsgroep Energie.

Energiecrisis en Klimaatcrisis: twee termen die kunnen rekenen op grote naamsbekendheid. Overal, in de media, de politiek en de wetenschap, wordt er over gepraat en geschreven, en de meningen zijn divers. Soms, te vaak, wordt er een tegenstelling tussen de twee gesuggereerd, waar in werkelijkheid deze crises én hun oplossingen hand in hand gaan.
De redenering: Energie = Economie en Klimaat = Milieu creëert zo’n (valse) tegenstelling. De eerste vraag die gesteld moet worden: “Is die redenering houdbaar?”. Het antwoord daarop is even simpel als stellig: “Nee”. Niemand kan volhouden dat de klimaatverandering geen economische gevolgen heeft noch dat onze manier van energiegebruik, met name door de verbranding van fossiele brandstoffen, geen invloed op het klimaat heeft. Niemand, behalve dan klimaatsceptici, aan wie ik hier verder geen aandacht zal besteden.
Er zijn ook “energiesceptici”. Die beweren dan dat er “nog voor honderden jaren” voorraden fossiele brandstoffen beschikbaar zijn. Dergelijke beweringen worden echter nooit onderbouwd en het is dus tijd om aan te tonen dat dit een misvatting is; winbare voorraden en voorkomens worden door elkaar gehaald.

Dat de twee aankomende crises, energie en klimaat, een ernstige bedreiging vormen voor de samenleving, ja zelfs de potentie hebben deze te vernietigen, is steeds meer gemeengoed. Dat er een versterkende wisselwerking tussen die twee bestaat, is dat in veel mindere mate. Om deze wisselwerking goed te doorgronden zullen de beide begrippen eerst los van elkaar geanalyseerd moeten worden, om ze na de analyse weer samen te voegen. Dan zal blijken dat er een dubbelslag gemaakt kan worden bij het matigen van de gevolgen van beide crises. Dat gaat dan om het drastisch ingrijpen op ons energieverbruik. In kwantitatieve zin door het sterk beperken van het verbranden van fossiele brandstoffen; in kwalitatieve zin door een fundamentele verandering van de energiemix. Geen kolen meer, maar wel duurzaam opgewekte elektriciteit en gas als transitiebrandstof. Olie zal al zo snel minder beschikbaar zijn dat beperking vanzelf optreedt. Maar daar geldt, dat het niet langer primair als brandstof gezien moet worden, maar als grondstof voor de petrochemische industrie.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Hilarische Wieners en Oliejunks

, door

Wiener Wuerstchen/Bron: Wikimedia, Frank C. MüllerJe hoort er niet zo veel meer over, de hype lijkt over gewaaid, althans uit de media. Maar het is natuurlijk geen hype – een hype is opgewonden nieuws dat uiteindelijk nergens over blijkt te gaan. Senator Weiner die zijn piemel twittert, dat is een hype. Kolommen worden daarover volgeschreven. Maar over de onthullingen die WikiLeaks nog steeds doet horen we nu niet veel meer, en dat is niet omdat het niet schokkend of onthullend is. Via Alternet, vind ik bijvoorbeeld deze recent gepubliceerde cable (ik citeer alleen het begin, lees de hele cable nr. 178082):


SUBJECT: (S/NF) EXTREMIST RECRUITMENT ON THE RISE IN SOUTHERN PUNJAB […]a sophisticated jihadi recruitment network had been developed in the Multan, Bahawalpur, and Dera Ghazi Khan Divisions. The network reportedly exploited worsening poverty in these areas of the province to recruit children into the divisions’ growing Deobandi and Ahl-eHadith madrassa network from which they were indoctrinated into jihadi philosophy, deployed to regional training/indoctrination centers, and ultimately sent to terrorist training camps in the Federally Administered Tribal Areas (FATA). Locals believed that charitable activities being carried out by Deobandi and Ahl-e-Hadith organizations, including Jamaat-ud-Dawa, the Al-Khidmat Foundation, and Jaish-e-Mohammad were further strengthening reliance on extremist groups and minimizing the importance of traditionally moderate Sufi religious leaders in these communities. Government and non-governmental sources claimed that financial support estimated at nearly 100 million USD annually was making its way to Deobandi and Ahl-e-Hadith clerics in the region from “”missionary”” and “”Islamic charitable”” organizations in Saudi Arabia and the United Arab Emirates ostensibly with the direct support of those governments. Locals repeatedly requested USG support for socio-economic development and the promotion of moderate religious leaders in the region as a direct counter to the growing extremist threat. End Summary.

In de cable wordt uitgelegd hoe moslimextremisme wordt gefinancierd door Saoedi-Arabische geldschieters en hoe de plaatselijke gematigde religieuze groeperingen in Pakistan worden verdrongen door deze fundamentalisten.

Vaak klinkt verontwaardiging in Nederland over de islam en wordt gemakshalve aangenomen dat het de aard van de islam is die aanzet tot geweld van moslim fundamentalisten. Als dat al waar zou zijn – wat ik betwijfel – dan moeten wij beseffen dat we daar in belangrijke mate aan hebben bijgedragen. Al Qaeda is ooit begonnen met financiële en logistieke steun van Amerikanen en Saoedi-Arabië om als onderdeel van de moedjahedien tegen de Russen te vechten. En ook nu nog geven wij op een indirecte manier steun. Uit de hier geciteerde cable blijkt dat een deel van het geld dat wordt verdiend met olie wordt gebruikt om terroristen te steunen.

Verslaafd
Verder laat dit zien hoe scheef en vertekend ons beeld is van het Midden Oosten, en vooral wat de Westerse rol daar is. Saoedi-Arabië en de Verenigde Arabische Emiraten zijn belangrijke bondgenoten van het Westen omdat zij voor een stabiele aanvoer van olie zorgen. Maar feitelijk gedragen wij ons als junks die afhankelijk zijn van hun oliedealer die goed aan ons verdient. Wij durven niet te protesteren als hij het geld gebruikt om terreurorganisaties mee te financieren. In plaats daarvan sturen we onze militairen om “hearts and minds” te winnen of om een politie academie op te zetten, maar dat is dweilen bij een open kraan – als het al zou werken.

Nooit genoeg
Als echte junks hebben we ook nooit genoeg van onze drug. In een andere cable wordt beschreven hoe de regeringen van diverse landen (China, Denemarken, Rusland, VS, Noorwegen en Canada) de olie claimen die zich bevind onder het ijs van de Noordpool en die mogelijk bereikbaar wordt als het poolijs gesmolten is door de klimaatverwarming. In die kringen vindt men geen klimaatsceptici, dat is voor gewone mensen zoals u en ik. Regeringsleiders zien in deze aankomende ramp juist een nieuwe mogelijkheid om meer olie te winnen: een kwart van de wereld olie reserves zit in dit gebied.

Hilarisch
Belangrijker en vooral vermakelijker is het echter om te weten dat een “wiener” (anders gespeld, zelfde uitspraak) naast een Duitse worstsoort ook een kinderlijke benaming voor het mannelijke geslachtsorgaan. De Senator twittert dus zijn eigen naam, hilarisch vindt u niet?

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Gevolgen klimaatverandering op voedselproductie nu al merkbaar

, door

CO2 is een meststof en dus goed voor plantengroei. Meer CO2 in de atmosfeer leidt dus tot meer groei. Dat is een veelgehoord argument onder klimaatsceptici. Een argument dat op zich correct is, maar volledig voorbijgaat aan (simpel gezegd) de capaciteit van CO2 om warmte vast te houden in de atmosfeer. Meer CO2 zou inderdaad moeten leiden tot meer groei, doch de (door sceptici betwiste) neveneffecten hiervan remmen de groei juist af. Een recente studie in Science heeft dit aangetoond.

Dat de planeet geleidelijk opwarmt (volgens menselijke maatstaven althans, volgens geologische standaarden uitzonderlijk snel) staat in feite buiten kijf. Dat klimaatveranderingen uiteindelijk gevolgen gaat hebben voor de voedselproductie is dan ook geen verrassing. Enerzijds kan door opwarming het groeiseizoen worden verlengd en zullen landen in een gematigd klimaat hiervan voordelen kunnen hebben. Anderzijds zullen er veel gebieden zijn, met name in ontwikkelingslanden, die meer te lijden krijgen van extreme droogte en ziektes. Droogtes leiden daarnaast tot een verhoogd verbruik van (drink)water, welke ook weer gevolgen heeft voor de dan toch al fragielere waterhuishouding in die gebieden. Ook kan in andere regio’s van de wereld extremere neerslag leiden tot misoogsten. Dat deze veranderingen nu al meetbaar blijken te zijn is echter wel een verrassing.

Allereerst, de voedselproductie neemt wel degelijk toe. Dit komt onder andere door verbeterde agrarische kennis die meer en meer wordt toegepast: slimmer grondgebruik, betere bemesting, schaalvergroting, intensivering van de landbouw, etc. Doch, zo blijkt uit de studie, die productie van maïs had theoretisch 3,8% groter moeten zijn dan nu het geval is en graan 5,5%. Aan de andere kant, rijst en soja blijken het nu juist iets beter te doen (respectievelijk 2,9% en 1,3% meer dan zonder klimaatverandering het geval zou zijn). Daarnaast schatten de onderzoekers dat klimaatverandering tot nu toe verantwoordelijk is voor 6,4% stijging van de voedselprijzen in de afgelopen 3 decennia.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Links, Rechts en het Milieu

, door

De laatste tien jaar heeft het milieupolitiek in een verdomhoekje gezeten: andere onderwerpen, zoals integratie (volgens 75 sociale wetenschappers het meest overschatte probleem van de huidige tijd) domineert de politiek, in het Nederlandse parlement zitten 24 klimaatprobleemontkenners, milieu is nu verbannen naar een staatssecretariaat, internationaal komen de Verenigde Staten, Europa en de ontwikkelingslanden niet tot een oplossing.

Ondertussen heeft het bedrijfsleven het milieu wel opgepakt: duurzame auto’s van Toyota, groene stroom van GreenChoice, biologische katoen bij de HEMA, duurzaam sparen bij de ASN, vleesvervangers van van de Vegetarische Slager, led lampen van Phillips. Grote bedrijven en kleine ondernemers, iedereen gaat duurzaam. Kleine innovatieve bedrijfjes springen in niches. Maar grote bedrijven vergroenen ook. Consumenten vragen erom: een groene lifestyle is hip en duurzaamheid is vaak goed voor je portemonee.

Dit stelt mensen met groene politieke idealen voor twee fundamentele problemen: als de markt het zonder de overheid redt waarom zet ik me dan nog in voor groene politiek? En als zoveel consumenten voor groen gaan, waarom zien we dat dan niet terug in stemgedrag?

Hoe zit de relatie tussen overheid, markt en milieu precies in elkaar? Jarenlang dachten we dat de overheid de maat moest zetten voor het milieubeleid. Waar de overheid het gemeenschappelijke belang vertegenwoordigde, zetten grote bedrijven zich alleen maar in voor hun eigen korte termijnwinsten.

Foto: Toshiyuki IMAI (cc)

Wereldtemperatuur update april 2011

, door

DATA - De dip van het jaar na een stevige El Nino is zichtbaar, maar nog steeds niet heel heftig. Daarom geef ik u gewoon de grafiek en ga daarna nog even in op een veelgehoord bericht oktober vorige jaar.


In oktober was het groot nieuws. Tenminste, bij de sites van klimaatsceptici. Rusland wachtte de koudste winter in 1000 jaar! En dan krijgen wij naar ons hoofd geslingerd dat we “alarmisten” zijn.
Afijn. Zelfs in februari zat men nog in spanning te wachten of het ging gebeuren. Niet dus. Het was best koud, maar daar is ook alles mee gezegd.
Jammer is natuurlijk wel dat lezers van die sites wel de kop onthouden, maar nooit met de realiteit geconfronteerd worden.

Voor een beetje realiteit hebben we dankbaar gebruik gemaakt van onze cijfergoochelaar en vaste reaguurder MP.
Op drie manieren laat hij zien dat de winter van 2010/2011 in ieder geval niet de koudste was van de laatste 1000 jaar. Zelfs niet van de laatste 100 jaar. Sterker nog, zelfs niet van de laatste 10 jaar.

We doen het eerst even zuiver visueel. Hier eerst een plaatje van een koude winter van eind jaren zestig vergeleken met die van afgelopen winter.

Dan maar even een grafiekje. Gemiddelde afwijking van de temperatuur in de winter (dec, jan, feb) per jaar voor Rusland (en de wereld). Lijkt me duidelijk:

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Hoog tijd voor klimaatalarmisme

, door

Door de niet aflatende ijver van de ‘klimaatsceptici’ en de verschuiving van het politieke zwaartepunt, is klimaatverandering zo goed als van de Haagse agenda verdwenen. In het kielzog daarvan zijn ook andere milieu-issues zo goed als uit beeld verdwenen, en is het natuurbeleid in een paar weken tijds ontmanteld. Wie in dit maatschappelijke en politieke klimaat zegt dat hij zich zorgen maakt over de teloorgang van de natuur, de schade van milieuvervuiling, en de risico’s van klimaatverandering, krijgt meteen een label opgeplakt. Linkse hobbyist. Subsidieslaaf. Hoaxer. Dat soort werk. En als het over klimaatverandering gaat: alarmist.

Bij de eerste de beste sneeuwbui galmt hoongelach in Telegraaf en Elsevier, op blogs en fora, en zelfs in NRC-Handelsblad in de columns van Martin Bosma: sneeuw! Zie je wel! Klimaatverandering is een leugen! Wie denkt dat de situatie in Nederland gepolariseerd is, help ik graag uit de droom. Kijk vooral naar de doorgaande stroom aanvallen op de klimaatwetenschap en klimaatwetenschappers in de Verenigde Staten. Zo bezien staan we in Europa nog maar aan de vooravond van The Age of Skepticism, waarin industriële lobby’s, marktideologische goeroes, religieuze fundi’s en naïeve hobbyisten een onvoorstelbaar pact zijn aangegaan.

Sinds eind 2008 De Aarde heeft Koorts verscheen (uitg. Ten Hove, Engelse vertaling Earth Fever, uitg. Cosimo, 2010), volg ik zowel de sceptische gemeenschap als de klimaatwetenschap tamelijk intensief. Het beeld dat uit studies van de afgelopen jaren, zeg maar na het vorige IPCC-rapport van 2007, naar voren komt is, ik kan het niet anders zeggen, schokkend. Nog schokkender is dat hiervan amper iets in de mainstream-media doorklinkt. Mijn vermoeden is: doordat er een maatschappelijk en politiek taboe op klimaatkennis is ontstaan, dat doorwerkt in de nieuwsselectie.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

De drogredenen van Martin Bosma

, door

Dit is de tweede gastbijdrage van Jaap Walhout.

In zijn column in het NRC van woensdag 5 januari gaat Martin Bosma weer flink te keer tegen de ‘klimaathysterie’. Zelf ben ik er nog niet uit of we bang moeten zijn voor de opwarming van de aarde, maar ik neem liever geen risico in deze. Het boek ‘De staat van het klimaat’ wordt bijvoorbeeld gepresenteerd als een onafhankelijke analyse van de klimaatdiscussie en wordt om die reden dan ook met luid gejuich onthaald door klimaatsceptici. Die onafhankelijkheid is helaas ook maar betrekkelijk.

Niet gehinderd door enige kennis van zaken, haalt Bosman de ene na de andere drogreden van stal. Wat gaat er fout in zijn redenering?

● Hij denkt dat klimaat en milieu een linkse hobby is. In z’n stuk suggereert hij dat alle wetenschappers Groenlinks stemmers zijn. Helaas voor hem ligt dat een stuk genuanceerder. Hij diskwalificeert daarmee een groot deel van de wetenschappers.

● Klimaatwetenschappers zijn volgens hem een stelletje amateurs die graag allerlei leuke congressen afreizen en tussendoor een paar flutonderzoekjes doen. De enige conclusie die ik daaruit kan trekken is dat hij niet op de hoogte is van de wetenschappelijke mores. Een onderzoek gepubliceerd krijgen lukt je alleen als je onderzoeksopzet goed doordacht is en je e.e.a. ook nog eens goed hebt opgeschreven.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Quote van de Dag: Duurzame energie

, door

[qvdd]

There are enough Republicans in big wind-power states that they’ll feel a direct economic impact.

Michael Eckhart, voorzitter van de American Council on Renewable Energy, is optimistisch dat de VS in 2011 een doorbraak in duurzaam energiebeleid zullen beleven. De republikeinse overwinning bij de parlementsverkiezingen heeft weliswaar meer klimaatsceptici opgeleverd, maar ook meer voorstanders van windenergie. Dat moet een deal met de democraten kunnen opleveren.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Klimaatwetenschappers vrijgepleit

, door

Vorig jaar november waren ze het gesprek van de dag: de gehackte e-mails van klimaatwetenschappers van de University of East Anglia. Ze zouden hun gegevens manipuleren om ten onrechte te suggereren dat de aarde opwarmt. In juli 2010 zijn we drie onafhankelijke onderzoeken verder. Van enig bewijs van de aantijgingen van malversatie ontbreekt elk spoor. Zoals gewoonlijk haalt dat echter níet de krant.

University of East Anglia (Wikicommons/AlpsAlpsAlps)

Vrijdag 20 november 2009 werd bekend dat computerhackers de server van de Climatic Research Unit van de Universiteit van East Anglia hadden gekraakt. Duizenden privé e-mails van Britse en Amerikaanse topwetenschappers en documenten werden op het internet gezet. Uit de gepubliceerde informatie zou blijken dat sommige wetenschappers informatie over klimaatverandering hebben gemanipuleerd of verwijderd om daarmee ten onrechte te suggereren dat er sprake is van opwarming van de aarde. Zie bijvoorbeeld dit bericht op de Volkskrantsite van 22 november 2009.

Het legde, samen met berichten over fouten in het klimaatrapport, een bom onder de Klimaatconferentie in Kopenhagen. De Volkskrant publiceerde bijvoorbeeld dit opiniestuk waarin wordt gesteld dat de gehackte e-mails twijfel zaaien over de integriteit van de klimaatwetenschappers. Sceptici zeiden dat nu was aangetoond dat klimaatwetenschappers samenspannen om de menselijke invloed op klimaatverandering te overdrijven.

Vorige Volgende