Gaza begint aan het catastrofale ”vijfde stadium” van ondervoeding

Tenminste 21 kinderen zijn de laatste drie dagen in Gaza overleden aan de gevolgen van ondervoeding, zo deelde dr Mohammed Abu Samiya, de directeur van het Shifa hospitaal in Gaza-stad mee. Het aantal patiënten met ondervoeding dat zich gemeld heeft bij het ziekenhuis groeit met de dag. Er is weinig voor ze te doen. Abu Salmiya verwacht dat het dodental snel gaat oplopen, Een dag eerder werd gemeld dat er 18 mensen wegens ondervoeding waren overleden. Het dodental als gevolg van de honger ligt al boven de 100, van wie 80 kinderen. Langzamerhand is iedereen in Gaza wel doordrongen van de feiten. Iedereen is hongerig en futloos. De directeur van Unicef zei dat ze uitsluitend hongerige en dorstige kinderen had ontmoet tijdens een kort bezoek. Er was gisteren op al-Jazeera een video te zien waarop een groep journalisten gezamenlijk een glaasje water dronk met wat zout tegen het flauwvallen. AFP meldde op twitter dat ze in tientallen jaren journalistiek de nodige collega's hadden verloren, maar nog nooit één van hen door een hongersnood. Honderdduizenden lopen het risico in het vijfde en laatste stadium van de hongersnood te geraken. Dat is het stadium waarbij niets meer helpt, zelfs eten niet meer. Ondertussen werden ook dinsdag weer 63 mensen gedood, de meesten bij door bombardementen, maar ook 26 die probeerden voedsel te bemachtigen. Zondag werden bij het arriveren van 25 vrachtauto's bij de Zikim overgang in Noord-Gaza niet minder dan 79 mensen afgeschoten. De Israëli's lieten zich daarbij van een bijzonder leugenachtige en sadistische kant zien. Er was beloofd dat het leger zich afzijdig zou houden, maar toe puntje bij paaltje kwam werd er driftig geschoten. Het totaal aantal slachtoffers was die dag 115. Het aantal van de mensen die bij het proberen eten te bemachtigen worden gedood is nu boven de 1.000 aanbeland. Volgens het Bureau voor de Mensenrechten van de VN gaat het om 1.054 mensen van wie er 766 zouden zijn neergeschoten bij de distributiepunten van de vermaledijde GHF en 288 bij voedselkonvooien van de VN of andere hulporganisaties. Het totaal aantal doden ligt nu volgens het ministerie van Gezondheid in Gaza boven de 59.000 - 59.106 om precies te zijn. Er zijn 142.511 gewonden. En ik zegt het nog maar een keertje bij: dit aantal zal veel te laag blijken te zijn. Israël heeft intussen de ontruiming gelast van Deir Balah. Dat is een gebied dat wel is gebombardeerd tot nu toe, maar waar nog geen enkele Israëlische tank was doorgedrongen of een militair een voet had gezet. Het door Israel geclaimde gebied komt nu met 88,9 % van Gaza akelig dicht in de buurt van 90%. De afdeling voor nierdialyse van het Shifa-ziekenhuis is intussen gesloten wegens gebrek aan brandstof die de Israeli's niet meer hebben geleverd. Zes andere medische instellingen zijn eveneens dichtgegaan, om dezelfde reden. Een Britse arts, Nick Maynard, die in Gaza heeft gewerkt, merkte op dat de Israeli's op bepaalde dagen op verschillende lichaamsdelen mikken: de ene keer op het hoofd, de andere de nek, of de onderbuik en het laatst had hij vier jonge jongens die door de schutters (of door drones) door hun testikels waren geschoten. Vijfentwintig landen van de Organisatie van Economische Samenwerking en Ontwikkeling (OESO) gaven maandag een verklaring af waarin zij aandrongen op een onmiddellijk einde aan de oorlog in Gaza. Ze veroordeelden het doden van burgers, onder wie kinderen, die hulp zoeken via de Gaza Humanitaire Foundation (GHF) en drongen aan op het onmiddellijk opheffen van de restricties op in de binnenkomst van hulp. Zij stelden dat de VN en humanitaire NGO's hun werk weer op een veilige en efficiënte manier zouden moeten kunnen uitvoeren. "Het lijden van burgers in Gaza heeft nieuwe diepten bereikt,'' zo heette het. De ondertekenaars waren de ministers van Buitenlandse Zaken van Australië, Oostenrijk, België, Canada, Denemarken, Estland, Finland, Frankrijk, IJsland, Ierland, Italië, Japan, Letland, Litouwen, Luxemburg, Nederland, Nieuw Zeeland, Noorwegen, Polen, Portugal, Slovenië, Spanje, Zweden, Zwitserland en Groot-Brittannië. Er werden echter geen concrete maatregelen voorgesteld, zodat er helemaal niest gaat veranderen. Israël reageerde, zoals te verwacht was, met een verklaring waarin werd gezegd dat de verklaring van de 25 ''geen relatie met de werkelijkheid had en de verkeerde boodschap afgaf aan Hamas. Alle verklaringen zouden gericht moeten worden aan Hamas die deze oorlog startte en hem aan het verlengen is''.

Closing Time | George Kooymans

George Kooymans is dus overleden. Gesloopt door ALS.

Nu wil iedereen natuurlijk weer ‘Radar Love’ horen, maar daarmee wordt hij sterk tekort gedaan. Radar Love mag zeker wel representatief zijn voor een groot deel van het hardcore repertoire van de Golden Earring, maar vergeet niet waar het allemaal mee begon.

Kooymans was ook een meester in het meer commerciëlere, songfestivalwaardige repertoire. Denk aan het olijke Dong Dong Diki Diki Dong (1968) of de smartlap  ‘Just a little bit of peace in my heart’ (1968 – 1969).

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Foto: Igor Omilaev on Unsplash

Kritisch op AI, maar het toch gebruiken: hypocrisie of noodweer?

Stel je voor: je woont in een land waar iedereen een wapen mag kopen bij de supermarkt, en je buurman, die gelooft dat de aarde plat is en Obama een hagedis, heeft er inmiddels dertien. Jij gelooft in hopeloze ‘nance, democratische instituties en het nut van dialoog. Maar ja, jij hebt geen geweer. Op een dag barst de boel: burgeroorlog. Wie wint er, denk je?

Juist. Niet degene met het pamflet over geweldloos verzet.

Dit is het dilemma van de AI-kritische mens in 2025. De algoritmische pandemie is niet meer te stoppen. Elk bedrijf, van de lokale fietsenmaker tot de internationale datahoer, plugt nu AI in alsof het wifi is, onder het mom van “je moet wel mee, anders blijf je achter.” En wat doet de kritische burger? Die overweegt… om toch maar ChatGPT te gebruiken. Of Gemini. Of wat er deze week weer gratis bij de cloudboer zat.

En dan komt de existentiële kramp: Mag dat wel?

Mag je AI gebruiken als je je zorgen maakt over arbeidsverdringing, culturele verschraling, data-extractie en het feit dat alles wat je zegt nu potentieel trainingsmateriaal is voor een digitale Terminator?

Het eerlijke antwoord: natuurlijk niet. Maar ook: natuurlijk wel.

Foto: Alex Radelich on Unsplash

De nieuwe ’terrorist’ is jong, idealistisch én… pacifist

Dus. In het Verenigd Koninkrijk is het eindelijk zover: verf is officieel gevaarlijker dan een vuurwapen of een in elkaar geknutseld explosief. De actiegroep Pro Palestine Action is daar onlangs op de terrorismelijst gezet, nadat ze onder andere een vliegtuig hadden beklad op een luchtmachtbasis. Niet met explosieven, niet met biologische wapens, maar met rode verf. Toegegeven, ze brachten aanzienlijke schade toe, maar de Britse autoriteiten deden een ‘hold my beer’ en gingen los.

De overheid kwalificeerde de groep daarna namelijk als een “terroristische organisatie” onder de Terrorism Act 2000. In die wet staat dat terrorisme geweld of dreiging met geweld moet zijn, gericht op het beïnvloeden van de overheid of het intimideren van het publiek. Maar Pro Palestine Action gebruikt verf, kettingen, spandoeken en lawaai. Geen wapens, geen gijzelaars, geen explosieven. Toch is het kennelijk genoeg voor een label dat ooit was gereserveerd voor mensen met bomgordels en kalasjnikovs.

We zitten met een inflatie van het begrip ‘terrorisme’. Net als bij inflatie van geld: als je te veel drukt, verliest het zijn waarde. Als alles terrorisme is, is niets het nog echt. En het wordt gevaarlijk als dat etiket willekeurig op activisten geplakt wordt, louter omdat ze effectief zijn. Want laten we wel wezen: Pro Palestine Action heeft met hun acties aandacht gegenereerd, de wapenhandel ontmaskerd en de ongemakkelijke banden tussen het VK en Israël blootgelegd. Precies dát maakt ze bedreigend. Niet omdat ze geweld gebruiken, maar omdat ze het geweld van de status quo zichtbaar maken.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Closing Time | Paranoid

Eerder deze avond werd bekend dat Ozzy Osbourne is overleden. De pionier van het heavy metal-genre werd 76 jaar oud. Osbourne leed al enige tijd aan Parkinson.

Onlangs gaf hij een afscheidsconcert met Black Sabbath, de band die hem wereldberoemd maakte. Die show vond plaats in Birmingham, waar de vier oorspronkelijke bandleden vandaan kwamen.

Foto: Ahmed Abu Hameeda on Unsplash

De oorlog die maar niet te winnen is: IDF vs. het spook van Hamas

Het is inmiddels ruim negen maanden geleden dat de Israëlische krijgsmacht (IDF) zijn militaire operaties in Gaza intensiveerde met het uitgesproken doel: Hamas uitschakelen. En wat hebben we tot nu toe geleerd? Dat het misschien makkelijker is om een stad steen voor steen te vernietigen dan een idee uit te roeien. Gaza is grotendeels veranderd in een maanlandschap, maar het IDF weet het zeker: de overwinning is nabij. Alleen nog even dit ziekenhuis, die school, dat vluchtelingenkamp of dat waterpunt bombarderen.

Ondanks dat experts zeggen dat Hamas militair inmiddels eigenlijk niet meer bestaat trekt Israël nog steeds alles uit de kast om dat spook aan te vallen. Straaljagers, tanks, cyberoorlogsvoering, psychologische operaties, witte fosfor, de menukaart van een hypermoderne ‘democratie’ in ‘oorlog’. Maar Hamas? Bestaat nog steeds. Of beter gezegd: blijft altijd bestaan.

En daar begint het ongemakkelijke deel van het gesprek. Want als een van de best gefinancierde en best getrainde legers ter wereld er maanden over doet om een niet-statelijke actor met zeer beperkte middelen uit te schakelen, wie is er dan precies incompetent?

Misschien is het de beruchte asymmetrie van de oorlog: Hamas hoeft alleen maar te overleven om te winnen. Israël moet alles vernietigen om niet te verliezen. Spoiler: dat lukt dus niet. Je kunt een stad met bulldozers platwalsen, maar je krijgt die ene man met een raketbuis in een tunnel niet te pakken. En zelfs als je hem te pakken krijgt, staat er twee dagen later een andere in zijn plaats, met meer haat, minder scrupules en betere social media-skills.

Foto: Illustratie Sara Mertens, met toestemming auteur en illustrator

AI is vreselijk

ESSAY - Door Teun van Son (Universiteit Antwerpen)

Deze tekst zal ongetwijfeld in de databases van AI-modellen zoals ChatGPT, Gemini en DeepSeek belanden. Die modellen maken namelijk gebruik van zogenaamde ‘scrapers’: programmaatjes die het web afstruinen op zoek naar data voor hun meesters. Die scrapers nemen data die vrij beschikbaar is – denk aan Wikipedia-pagina’s, sociale mediaposts, en blogposts – en gebruiken deze data voor commerciële doeleinden. AI-scrapers zijn maar nauwelijks tegen te houden; aan toestemming vragen doen ze niet. Ook deze tekst zal dus de ChatGPTs van deze wereld voeden. Hoe moet ik me daarbij voelen?

Door de gootsteen 

Laten we beginnen bij het meest voor de hand liggende euvel van generatieve AI (‘genAI’): het is enorm verkwistend. Een prompt in ChatGPT kost gemiddeld 10 keer zo veel energie als een zoekopdracht via Google. Dit zal de komende jaren alleen maar erger worden. Het genereren van een e-mail van 100 woorden door GPT-4 kost meer dan een halve liter water. De populaire beeldspraak dat deze diensten ‘in de cloud’ zouden leven, verhult de keiharde materiële werkelijkheid: genAI draait op datacenters, en die datacenters slurpen water en energie.

Google, een van de grootste spelers in het miljardenspel van genAI, beloofde in 2019 om zijn uitstoot tegen 2030 terug te dringen tot netto 0. Maar tussen 2019 en 2024 is Googles uitstoot niet gedaald; ze is gestegen met maar liefst 48%. De hoofdschuldige? Datacenters. GenAI is nu al verantwoordelijk voor 11% tot 20% van al het stroomgebruik van datacenters.

Doneer!

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Closing Time | Tentet van Hans Koolmees

Tentet, een lekker stukje muziek in drie delen: 1. Berang (Dance of the friends), 2. Rikpwe di Bie (Picking of the coconuts – begint op2 min. 53) en 3. Gam (Dance of the spider – op  5 min. 40), u8tgevoerd door het Rotterdamse Doelenensemble.

Componist Hans Koolmees verklaarde: Tentet is gebaseerd op melodieën van de Bafia uit Kameroen. Het is een etude in kleptomanie: het is een poging mijzelf melodisch materiaal toe te eigenen dat weliswaar ver van mijn klassieke organistenbed staat, maar waar ik toch zoveel in herken dat ik denk dat het van mij is. Verder vind ik het een spannend idee om de Amerikaanse jazzcultuur te confronteren met haar Afrikaanse roots.

Foto: HOerwin56 on Pixabay

Kafka in de polder

COLUMN - Een onderdeel van ‘het strengste asielbeleid ooit’ dat nog weinig aandacht heeft gekregen is het besluit van het kabinet om ambtsberichten over de veiligheid van herkomstlanden van asielzoekers niet langer openbaar te maken. Het idee van de coalitie is dat asieladvocaten en mensensmokkelaars misbruik maken van de ambtsberichten; zij zouden asielzoekers hun vluchtverhaal erop laten afstemmen.

Sinds dit besluit in mei zonder enig overleg met de Kamer is genomen heeft de rechter in twee gevallen de overheid al op de vingers getikt. In het beroep dat een Syrische asielzoeker heeft aangespannen tegen het ministerie van Asiel en Migratie heeft de rechter bepaald dat het ambtsbericht over Syrië openbaar moet worden gemaakt. De rechtbank in Amsterdam heeft kort daarna geoordeeld dat de afwijzing van een asielaanvraag van een man uit Jemen onvoldoende zorgvuldig tot stand is gekomen, mede doordat geheime ambtsberichten zijn gebruikt die niet met de rechtbank zijn gedeeld.

De ambtsberichten van het Ministerie van Buitenlandse Zaken zijn erg belangrijk voor asielzoekers. Ze vormen de basis voor beslissingen van de IND. Voor advocaten zijn deze berichten onmisbare bronnen om gerechtelijke procedures tegen de IND te voeren. Wil Eikelboom, voorzitter van de Vereniging van Asieladvocaten Nederland: ‘Als je ambtsberichten geheim houdt ga je besluiten nemen op basis van geheime informatie en krijg je dus een soort geheim proces, waarbij de asielzoeker niet de toegang heeft tot de informatie die de minister wel heeft.’ De correctie van de rechter op het regeringsbesluit is dus niet zo vreemd. Daarmee wordt het kafkaiaanse perspectief van geheime processen in de kiem gesmoord.

Doe het veilig met NordVPN

Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.

Vorige Volgende