Excessieve topinkomens aanpakken met een belastingmaatregel? De VVD is er als eerste bij om het ‘symboolwetgeving’ te noemen. Maar er is helemaal niets mis met symboolwetgeving. Juist deze wetten geven een inkijkje in de intenties van een overheid. Wat voor normale wetten ook al geldt, geldt voor symboolwetgeving nog sterker: het is de boodschap die telt.
Topinkomens en dierenseks gaan we aanpakken. Ja, hoe dan? Met een wet die weinig helpt, want nauwelijks handhaafbaar. De graaitax dan, die moet dikke salarisssen afromen, maar zal uiteindelijk geen einde maken aan de hogere hebzucht. Zinloos dus, op het eerste gezicht. En de term symboolwetgeving zingt al in het rond.
Met symboolwet neem je een wel een maatregel, maar tegelijkertijd neem je die maatregel niet. Want een adequate handhaving ontbreekt of is onmogelijk.
Wat mij betreft is symboolwetgeving niet onzinnig. Symboolwetgeving biedt enorm veel inzicht in de intenties van de wettenbouwers. Een aardige vorm van symboolwetgeving is de identificatieplicht. Hoewel deze niet helemaal zuiver onder de definitie valt, want brede parlementaire consensus. Zoals het symboolwetgeving betaamt is de indentificatieplicht wel een volstrekt zinloze maatregel: handhaving verre van waterdicht en het doel van de wet wordt niet gehaald.
Maar de wet heeft wel een duidelijke boodschap: “Wij van het CDA vertrouwen u geen van allen.” (Wij van VVD, PvdA en D66 vertrouwen u overigens evenmin.) Dat is goed om te weten. Symboolwetgeving moet het hebben van de intentie, niet van het resultaat. En die intentie is controle, de boodschap is wantrouwen.