Zeg mij welke taal je spreekt, en ik zeg je wie je bent. Geen twee mensen op de wereld spreken precies hetzelfde, en die verschillen laten altijd iets zien over een verschillende geschiedenis, een verschillende identiteit, een verschillende plaats in de samenleving. Dat je in Rotterdam geboren bent, maar in Den Bosch opgegroeid, dat je een man bent, en theoretisch opgeleid, dat je getrouwd bent met een Italiaanse, dat je bovengemiddeld gefascineerd bent door hoe andere mensen praten: het heeft allemaal invloed op je taalgebruik. Dat is een waarheid waarnaar al heel veel onderzoek is gedaan, een waarheid bovendien die door verschillende geleerden op een verschillende manieren is uitgewerkt, maar een waarheid waarover nog niet zo heel veel geschreven is. De sociolinguïstiek, de tak van de taalwetenschap die zich met deze waarheid bezighoudt, is altijd populair onder studenten, juist omdat ze zoveel te zeggen heeft over de onvermoede rol van taal in het eigen leven. Maar in heel veel publieksboeken heeft dat niet geresulteerd. Milieu De schrijver en taalkundige Khalid Mourigh brengt daar nu verandering in met zijn boek Denkend aan Hollands. De ondertitel van het boek luidt: Wat taal zegt over wie we zijn. Mourigh heeft daarbij ook nog een interessante invalshoek genomen om zijn verhaal te vertellen: een autobiografische. Hij is een Papendrechter met een bijzonder oor voor taal, dus het Papendrechts en het Sliedrechts en andere min of meer stervende dialecten uit de Alblasserwaard spelen een belangrijke rol. Hij spreekt Berber (een specifieke Berbertaal), en hij heeft Marokkaans Arabisch geleerd en Standaardarabisch. Hij had een vader die dat belangrijk vond en een moeder die liever Nederlands met de kinderen sprak. HIj kwam uiteindelijk terecht in een universitair milieu waar leeftijdgenoten bij de minste aanleiding naar het Engels grepen. Iedereen heeft wel iets met taal. Dertiger Het eerste deel van Denkend aan Hollands is een, heel bescheiden verteld, heldenverhaal van een intellectuele held: iemand die zich met zijn taalgevoel, aanleg om te studeren en enorm doorzettingsvermogen, opwerkt tot een vooraanstaand intellectueel, zich bewust van zijn wortels, maar ook in staat erop te reflecteren. Alle mensen in dit boek worden gekarakteriseerd door hun taalgebruik: ‘Ik ben Fleur. Aangenaam,’ zei ze. Ze sprak haar naam uit als Fleuj. Het tweede deel van het boek zoomt in op onderzoek dat Mourigh een aantal jaar geleden deed in Gouda. Hij is gepromoveerd in Berber-taalkunde, maar als postdoc ging hij naar de Zuid-Hollandse stad, niet ver van Papendrecht en toch weer helemaal anders, waar relatief gezien de grootste groep Marokkanen woont. Hij deed er onderzoek naar de jongerentaal, maar ook in dit deel blijft hij zichzelf nadrukkelijk als onderzoeker in beeld houden: hij is inmiddels een dertiger, hij is inmiddels ‘hoogopgeleid’ zoals dat heet, willen die jongeren wel met hem praten? En gaan ze dan niet beter hun best doen? In een hoek Ik ken geen ander boek, niet in Nederland, en niet internationaal, dat zo inspirerend laat zien wat het betekent om je leven aan taal te wijden. Juist die mengeling van een persoonlijk verhaal en het onderzoek maakt het overtuigend. Alleen het persoonlijke verhaal zou te dun zijn geweest, alleen het wetenschappelijke verhaal te droog. Mourigh is én schrijver én taalwetenschapper, een zeldzame verschijning. Doordat hij bovendien zelf een Marokkaanse Nederlander is, kan hij ook van binnenuit vertellen, wat het betekent om als moedertaalspreker van het Nederlands regelmatig gecomplimenteerd te worden over je Nederlands, of in het Engels aangesproken te worden omdat je er anders uitziet. Bij een promotie waar dr. Mourigh paranimf is, samen met een blonde Ierse vrouw: De lange grijze mannen en een enkele grijze vrouw kwamen de houten trap af gelopen. Ik stond achter de kandidaat met de Ierse te keuvelen. De eerste professor feliciteerde de kandidaat. ‘Congratulations,’ zei hij. ‘Thank you, professor,’ antwoordde de kandidaat. Ik kreeg ook een hand: ‘Congratulations.’ En ik antwoordde netjes: ‘Thank you, professor.’ De professor feliciteerde de Ierse dame natuurlijk ook, maar tegen haar zei hij: ‘Gefeliciteerd,’ en zij antwoordde met een sterk Engels accent: ‘Dank u wel.’ Alle commissieleden volgden vervolgens hetzelfde patroon. Taal wordt gebruikt om mensen in een hoek te drukken. Taal zegt van alles over wie we willen zijn. Maar taal stelt ons ook in staat boeken te schrijven als Denkend aan Hollands. Khalid Mourigh. Denkend aan Hollands. Wat taal zegt over wie we zijn. Cossee, 2025.
California Dreaming is een bekende evergreen van Barry McGuire uit 1963. U kent ‘m waarschijnlijk in de uitvoering van de Mama’s & the Papa’s.
Eddie Hazel (Funkadelic) maakte er in 1977 een psychedelisch funkversie van.
Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.
In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.
Het parlement van Indonesië heeft een wet goedgekeurd die het mogelijk maakt dat militairen meer civiele functies bekleden, ook als ze nog in dienst zijn. De oppositie vreest voor terugkeer van een militair bestuur zoals ten tijde van het bewind van dictator Soeharto (1967-1998). De vorig jaar gekozen president Prabowo Subianto is niet alleen een voormalig generaal van de speciale troepen maar ook voormalig schoonzoon van Soeharto. De verruiming van de toegang van het leger tot civiele functies, inclusief die van openbare aanklager, is volgens de regering een antwoord op de wijdverbreide misstanden en straffeloosheid in burgerzaken.
Kennedy Muslim, een politiek analist van de Indonesische opiniepeiler Indikator, zei: “We zien deze sluipende militarisering al een tijdje, daarom is het terecht dat de burgermaatschappij zich zorgen maakt over deze trend. Maar ik denk dat de bezorgdheid dat dit terug is naar de Nieuwe Orde op dit moment nogal overdreven is.” Het leger in Indonesië scoort nog steeds hoog in opiniepeilingen. Prabowo doet het ook goed met zijn onlangs gelanceerde plan voor gratis maaltijden voor kinderen, zwangere vrouwen en moeders. Het leger zorgt voor de logistiek bij de uitvoering van dit plan. Maar ondanks geruststellende woorden van de minister van Defensie dat het uit is met de dubbele functie van het leger hebben zeven rechtenstudenten van de rechtenfaculteit van de Universiteit van Indonesië bij het Constitutionele Hof een zaak aangespannen. Ze eisen een officieel onderzoek naar de nieuwe wet die mogelijk in strijd is met constitutionele principes.
COLUMN - Ze heeft pas een paar jaar diabetes, maar de waardes blijven niet goed. Ze doet zo hard haar best, houdt zich aan de eetvoorschriften en probeert zoveel mogelijk te bewegen. Ik haal haar bloeduitslagen binnen en zie dat het niet goed is, de waardes zijn weer hoger dan voorheen. Ze heeft al twee soorten medicatie voor de diabetes.
Ik roep haar binnen vanuit de wachtkamer en zie al gelijk aan haar gezicht dat het niet goed gaat. Ik vraag haar hoe het gaat en er is even een pauze, en een zucht. Ze vertelt emotioneel dat ze de bloeduitslagen via het patiëntportaal had gezien, en zo teleurgesteld was. Nu was er wel een goede verklaring voor; ze had met sporten een blessure opgelopen een maand geleden en er was een familielid overleden. Haar normale sportschema lukte niet, en er was genoeg stress bijgekomen van de rouw om het overlijden van een dierbare. Gezond eten was er daardoor ook deels bij ingeschoten. Ik gaf haar een tissue en typte de redenen voor de hogere suikers in haar dossier.
Ik gaf aan dat ik het heel vervelend voor haar vond dat het zo was gelopen, en condoleerde haar met het verlies. Ik zei dat ik snapte dat haar hoofd er in deze situatie niet naar stond om op de leefstijl te letten. Dat is het leven. Er gebeuren soms dingen waar je geen invloed op hebt. Ik vertelde haar dat ik de waardes wel dusdanig hoog vond dat ik wat medicatie wilde toevoegen. Ik vroeg haar of ze Ozempic kende, ze knikte van ja. Ik zei dat ik dat helaas niet kon voorschrijven omdat dat niet leverbaar is. Zoveel mensen (vaak zonder diabetes) kopen dat middel, en daardoor kan ik het niet voorschrijven aan mijn patiënten. Wat ik wel kon doen is een alternatief geven, iets uit dezelfde groep medicatie maar dan in pilvorm. Helaas werkt dat iets minder sterk, maar mogelijk geeft dat toch voldoende effect om de suiker wat te laten zakken. Ze lachte weer een beetje, bedankte mij voor het meedenken in haar situatie.
Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.
Omdat we het hier recent weer een paar keer hebben gehad over de oorlog in het voormalig Joegoslavië, is wat thematische muziek wellicht ook wel op zijn plaats. Daarom Troublesometimes, uitgevoerd door het u welbekende Skyclad, in hun meer folky periode.
Als we alleen naar landen gaan die onomstreden zijn, wordt de wereld wel heel klein en kunnen we alleen nog naar België en Zweden
Zo citeert de NOS niet nader genoemde diplomaten, naar aanleiding van rumoer rond het staatsbezoek aan Kenia van onze zijne majesteit met zijne hare hoogheid aan zijne zijde.
Er vanuit gaand dat die diplomaten ook Nederland zelf een heel keurig landje vinden zouden er volgens hun opvatting dus maar drie van de 196 (of is het 203?) landen ter wereld zijn waar niets op aan te merken valt. Dat is veel te weinig voor het reislustige koningspaar.
Het moet gezegd, eenmaal in Kenia aangekomen vatte meneer de koning het hete hangijzer meteen bij de lurven. Hij las president William Ruto de les:
Uw land mag zich gelukkig prijzen dat het kan rekenen op de ideeën en energie van miljoenen jonge burgers. De mensen van Kenia willen, net als die van Nederland, dat hun rechten als vrije burgers worden gerespecteerd en dat hun stem wordt gehoord.
De hele tekst van het statement bij aankomst leest u hier.
Nu afwachten wat ons staatshoofd zal zeggen als hij Kenia weer verlaat. We verwachten natuurlijk een ferm statement over wat het heeft opgeleverd dat hij “tijdens dit bezoek aandacht gaat besteden aan kwesties als mensenrechten, goed bestuur en verantwoording”.
De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.
Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.
Earth’s 10 Hottest Years on Record Are the Last 10
Met de toevoeging van 2024, opnieuw een recordwarm jaar, zijn de afgelopen 10 jaar de 10 warmste in bijna 200 jaar van het bijhouden van gegevens, meldt de Wereld Meteorologische Organisatie. “Dat is nog nooit eerder gebeurd”, zei Chris Hewitt, de directeur van de afdeling klimaatdiensten van de WMO. Het is de eerste keer sinds het bijhouden van gegevens begon dat alle 10 warmste jaren binnen het meest recente decennium vielen. 2024 was het warmste jaar ooit gemeten, en overtrof zelfs de grote voorsprong van 2023 op andere recente jaren. Het aardoppervlak was ongeveer 1,55 graden Celsius warmer dan het gemiddelde tijdens een referentieperiode die het pre-industriële tijdperk benadert, van 1850-1900.
Ira Hayes was een van de zes mariniers op de bekende foto waarin de Amerikaanse vlag wordt opgericht na de slag om Iwo Jima.
Hayes had tot voor kort een eigen pagina op de website van het Pentagon, maar die heeft de regering Trump weg laten halen, want te woke of zo. Hayes was namelijk van inheems-Amerikaanse afkomst.
Na de oorlog liep het trouwens slecht met hem af. Hij verzoop zijn PTSS met alcohol en stierf na een avond brassen en vechten ergens buiten in de kou op het reservaat, vermoedelijk aan alcoholvergiftiging en onderkoeling.
Onderzoek na onderzoek heeft aangetoond dat overal in het Westen het enthousiasme voor democratie verdwijnt. Al vijftien jaar lang kalft het vertrouwen af. Dat is tegelijkertijd dramatisch en niet verwonderlijk: als de democratie haar belofte op collectieve vooruitgang niet meer kan waarmaken, gaan mensen elders hun heil zoeken.
Als betekenisvolle inspraak van de massa het keer op keer aflegt tegen de stille macht van de kassa, hoeft het niet te verbazen dat steeds meer mensen afhaken. Wie burgers herleidt tot kiezers, krijgt nukkige consumenten.
Toch raar dat we hier eigenlijk nooit eerder aandacht voor hadden – Venom is één van de aartsvaderen van de hardere metalstromen: thrash, death, black, het is allen geïnspireerd door deze Britten uit Newcastle. Hoewel nooit doorgebroken (en ze qua muzikaal vakmanschap niet kunnen tippen aan latere goden als Slayer en Metallica, die de extreme muziek meer mainstream maakten) zou de harde muziek van tegenwoordig er waarschijnlijk heel anders uitzien zonder hen. Countess Bathory, hier te horen in een live-uitvoering uit 1985, is één van hun hoogtepunten.
Dat kan! Sargasso is een collectief van bloggers en we verwelkomen graag nieuw blogtalent. We plaatsen ook regelmatig gastbijdragen. Lees hier meer over bloggen voor Sargasso of over het inzenden van een gastbijdrage.
