Gratis koran maakt agressief

Literatuur en publiciteit, hoe verhouden zich deze twee fenomenen zich tot elkaar? Kun je een goede dichter zijn terwijl je voortdurend in de spotlights staat? Laat je de bron waaruit je put dan niet te veel vervuilen? Of loop je zelfs het risico dat de bron raakt opgedroogd? Sinds het lezen van de biografie van M. Vasalis, geschreven door Maaike Meijer, houden deze vragen me bezig.

M. Vasalis (1909-1998) was in de vorige eeuw misschien wel de meest aansprekende dichteres van ons land. Bekend is bijvoorbeeld haar gedicht over de Afsluitdijk. Er verschenen van haar drie dichtbundels: Parken en woestijnen (1940), De vogel Phoenix (1947) en Vergezichten en gezichten (1954).  In de jaren zestig constateerde ze dat haar inspiratie niet groot genoeg meer was om tot goede gedichten te komen en verklaarde ze M. Vasalis dood. Ondanks de stilte verdween de belangstelling voor haar poëzie niet. Haar werk werd bekroond met de Constantijn Huygensprijs (1974) en P.C. Hooftprijs (1982). Na haar dood verscheen er postuum een vierde bundel: De oude kustlijn (2002).

De vrouw achter Vasalis was Margaretha Drooglever Fortuyn – Leenmans. De dichteres was wel aanwezig bij de prijsuitreikingen, maar verder wilde ze beslist geen aandacht voor haar persoon, niet alleen omdat ze lang heeft geaarzeld heeft tussen een loopbaan als psychiater of als schrijfster, maar vooral omdat ze van mening was dat haar gedichten voortkwamen uit haar persoonlijke leven. Dat privéleven was de belangrijkste bron voor haar poëzie. Ze wilde niet afgeleid worden door de media. Als die eenmaal beslag op je legt, dan ben je niet meer van jezelf. En daarboven: een gedicht overkomt je, daar hoef je verder geen verantwoording over af te leggen. Wie haar wilde leren kennen, die moest haar werk maar lezen. Vasalis is slechts één keer geïnterviewd, door P.H. de Ritter jr. Hij verschafte zich toegang tot haar door zich voor te doen als patiënt. Frits Abrahams heeft aan dit voorval nog eens een mooie column aan gewijd. Overigens bezocht Vasalis wel meerdere keren het Boekenbal, onder andere in 1956.