Sanchez heeft nog een maand voor de vorming van een nieuwe regering

De Spaanse premier Pedro Sánchez heeft opgeroepen tot een humanitair staakt-het-vuren in de strijd tussen Israël en Hamas zodat de Palestijnse bevolking de noodzakelijke hulp kan krijgen. Hij sluit zich aan bij een gelijkluidende oproep van de secretaris-generaal van de Verenigde Naties Guterres. De meeste Europese collega's zijn nog niet zover. Zij aarzelen over een aanpak die hulp mogelijk maakt maar die tegelijkertijd niets afdoet aan de inzet van Israël om Hamas te vernietigen. Sanchez en Guterres hebben eerder de terreuraanval van Hamas veroordeeld. Maar een eerdere opmerking van Guterres dat deze aanval 'niet in een vaccuum' plaatsvond heeft er toe geleid dat Israël het visum van een VN-functionaris heeft geweigerd 'om ze een lesje te leren'. Nadat inmiddels vele regeringsleiders een bezoek hebben gebracht aan Israël is gisteren in Brussel gepoogd om een gezamenlijk standpunt te formuleren. De verwachtingen waren niet hooggespannen. De EU loopt in de pas met het Verenigd Koninkrijk en de Verenigde Staten, die zich dinsdag in de vergadering van de VN-Veiligheidsraad ook uitspraken voor de installatie van zogenoemde ‘humanitaire pauzes’. Het woord ‘staakt-het-vuren’ dat Sánchez wel durfde te gebruiken wordt nadrukkelijk vermeden – een ‘pauze’ is korter dan dat (zie voor het resultaat de Update). In eigen land heeft Sanchez deze week een stap gezet op weg naar de vorming van een nieuwe regering. De verkiezingen van afgelopen zomer zijn weliswaar gewonnen door de conservatieve PP, maar die is er niet in geslaagd een meerderheidscoalitie te vormen. Sánchez heeft nu tot 27 november de tijd om het beter te doen. Als het niet lukt volgen in januari nieuwe verkiezingen. Om te beginnen heeft hij nu een akkoord gesloten met de linkse Sumar partij van Yolanda Díaz. De deal omvat een reeks sociale maatregelen, zoals een belofte om de werktijden te verkorten zonder de salarissen te verlagen, het verhogen van het minimumloon en het stimuleren van de volkshuisvesting. Amnestie Maar het moeilijkste komt nog. Sánchez heeft voor een meerderheid de steun nodig van Catalaanse seperatisten van Carles Puigdemont’s Junts per Catalunya en de linkse Esquerra Republicana. Zij eisen een algehele amnestie voor alle 1400 aangeklaagde en deels veroordeelde betrokkenen bij het mislukte Catalaanse onafhankelijkheidsreferendum van 2017. En ze eisen op termijn een nieuw referendum. Niet alleen voor de conservatieven, maar ook voor Sánchez' partijgenoten in de PSOE zijn deze eisen onverteerbaar. De conservatieve rechters die de seperatisten wegens schending van de Spaanse grondwet hebben veroordeeld verzetten zich met alle macht tegen een oplossing die tegemoet komt aan de Catalaanse onafhankelijkheidsbeweging. Sumar-onderhandelaar Jaume Asens is van mening dat de kans moet worden gegrepen om de rechters de kwestie van het Catalaanse onafhankelijkheidsstreven uit handen te nemen om er een politieke oplossing voor te vinden. De regering-Sánchez is de seperatisten vorig jaar al een beetje tegemoetgekomen met een aanpassing van de uit 1822 stammende wet die opruiing tegen de staat strafbaar stelt. Begin dit jaar heeft het Hoogerechtshof de aanklacht tegen Carlos Puigdemont op grond van deze wet laten vallen. Puigdemont is het land ontvlucht en woont in België. Hij wordt echter nog steeds vervolgd door de Spaanse justitie, nu voor overtredingen met minder hoge straffen. Zijn uitleveringsverzoek is niet ingetrokken. De macht van de rechters Historicus Andrew Dowling wijst op het zeer gepolitiseerde justitieapparaat in Spanje. Hij typeert rechters als een 'parallelle politieke macht'. In het vooruitzicht van een amnestie-aanbod van Sánchez voeren de magistraten openlijk campagne tegen wat zij noemen de aantasting van het principe van machtenscheiding. Ze stuurden zelfs een brief naar de Europese Commissie waarin zij de mogelijke amnestie vergeleken met maatregelen die in Polen en Hongarije zijn genomen tegen de onafhankelijkheid van de rechterlijke macht. Het zal nog een hele toer worden om een compromis te bereiken dat niet kan worden afgeschoten als strijdig met de Spaanse grondwet. Politici die de wet aan hun laars lappen omdat het hen nu eenmaal beter uitkomt: dat is bepaald geen fraai beeld voor een democratisch land. Het zal ook niet eenvoudig zijn om het politieke activisme van de rechters aan te kaarten. Daarbij komt dat de steun voor een volledige amnestie buiten Catalonië ook niet vanzelfsprekend is. Aan de andere kant zullen de Catalaanse seperatisten geen genoegen willen nemen met mooie verzoenenede woorden alleen. Maar Puigdemont en de zijnen weten ook dat ze bij Sánchez meer uit het vuur zullen kunnen slepen voor Catalonië dan als de PP na een mislukte regeringsvorming volgend jaar alsnog aan de macht kan komen. Het is daarom niet onmogelijk dat het pragmatisme uiteindelijk overwint. Update Volgens Politico heeft Sánchez gisteren de eenheid van de EU flink uitgedaagd bij het vaststellen van een gemeenschappelijke tekst over de oorlog tussen Israël en Hamas. Hij pleitte voor een humanitaire pauze (enkelvoud), een tekst die voor zijn collega's te veel op een 'staakt-het-vuren' lijkt. En dat gaat met name Oostenrijk en Duitsland te ver. Om Sánchez tegemoet te komen is in de tekst het plan voor een internationale vredesconferentie opgenomen. Sánchez zou voor zijn afwijkende stellingname onder druk staan van zijn beoogde coalitiepartner Sumar. Deze partij steunt een onafhankelijke Palestijnse staat. In het deze week gesloten coalitieakkoord tussen de PSOE en Sumar staat dat Spanje “actief (moet) werken aan het bevorderen van diplomatieke kanalen die vooruitgang in de richting van vrede in het Midden-Oosten en tussen Israël en Palestina mogelijk maken.”  

Door: Foto: Raúl Urbina (cc)
Waan van de dag

De Tweede Kamer over de oorlog tussen Israël en Hamas

, door

Woensdag verwierp de Tweede Kamer alle oproepen tot respect voor het oorlogsrecht en instelling van een staakt-het-vuren in Gaza.

Schokkend. Dat is volgens The Rights Forum het enig passende woord voor de stemmingen over de moties die in de laatste week voor het verkiezingsreces werden ingediend over de oorlog in Israël/Palestina.

Zelfs een motie van Sjoerd Sjoerdsma (D66) en Kati Piri (GroenLinks-PvdA) waarin wordt opgeroepen om álle schendingen van het internationaal recht te veroordelen en tegen te gaan werd verworpen. Dat de motie ook stelde dat Israël het recht heeft zijn eigen burgers te beschermen, Hamas de gijzelaars dient vrij te laten en zijn raketaanvallen moet staken, kon de rechtse partijen (VVD, PVV, CDA, ChristenUnie, FvD, BBB, SGP, Van Haga, JA21, Omtzigt) niet tot steun bewegen. Voor de motie stemden D66, PvdA, SP, GroenLinks, PvdD, DENK, Volt, BIJ1, Den Haan.

Doneer voor ¡eXisto!, een boek over trans mannen in Colombia

Mededeling

Fotograaf Jasper Groen heeft jouw hulp nodig bij het maken van ¡eXisto! (“Ik besta!”). Voor dit project fotografeerde hij gedurende meerdere jaren Colombiaanse trans mannen en non-binaire personen. Deze twee groepen zijn veel minder zichtbaar dan trans vrouwen. Met dit boek wil hij hun bestaan onderstrepen.

De ruim dertig jongeren in ¡eXisto! kijken afwisselend trots, onzeker of strak in de camera. Het zijn indringende portretten die ook ontroeren. Naast de foto’s komen bovendien persoonlijke en vaak emotionele verhalen te staan, die door de jongeren zelf geschreven zijn. Zo wordt dit geen boek óver, maar mét en voor een belangrijk deel dóór trans personen.

Foto: Villy Fink Isaksen, CC BY-SA 4.0 via Wikimedia Commons, stembiljetten Denemarken

BBB wil een Deens kiesstelsel. Wat houdt dat in?

, door

De verkiezingsprogramma’s zijn binnen. Recent blogde ik al over het Zweedse kiesstelsel dat Pieter Omtzigt zo passioneert. Deze keer duik ik dieper in het Deense kiesstelsel dat Caroline van der Plas enthousiasmeert. Een gastbijdrage van Kristof Jacobs, eerder verschenen bij Stuk Rood Vlees.

Uit mijn analyse blijkt dat het Deense model inderdaad de regio een beetje meer vertegenwoordiging zou geven in Den Haag. Het verschil is echter beperkt en het systeem zou behoorlijk complex worden.

BBB wil kiesdistricten zoals in Denemarken

Laten we beginnen met wat BBB wil. Dit zegt de partij in haar verkiezingsprogramma:

“Om de democratie, politiek en het parlement dichter bij de mensen te brengen, wil BBB de wijze van verkiezing van de Eerste en Tweede Kamer aanpassen. De Eerste Kamer wordt nu gekozen door de Provinciale Staten, maar wordt straks direct door de inwoners van de provincies gekozen. De Eerste Kamer en Tweede Kamer worden straks via kiesdistricten gekozen (hierbij kan geleerd worden van het Deense model).”

BBB, 2023: 107, vet toegevoegd.

Zoals je ziet, is het voorstel best wel vaag. Zowaar nog vager dan het voorstel van Omtzigt.[1] Daar waar je bij Omtzigt een vrij aardig beeld kreeg van de gevolgen van het kiesstelsel, zal ik het in dit blog met name moeten doen met de ietwat cryptische omschrijvingen moeten doen die ik in vet in het citaat heb aangegeven. Beter dan niets.  Cruciaal is het stukje: hierbij kan geleerd worden van het Deense model. Eerst moeten we even kijken naar dat Deense model dus.

Foto: 24oranges.nl (cc)

De “dit-is-wat-we-nu-weten”-opsomming — een nieuw genre?

, door

COLUMN - Tussen een analyse en een live blog, dat laatste format vooral om de dynamiek van een zich snel veranderende situatie te kunnen verslaan, lijkt zich een nieuw genre te nestelen: het ‘dit-is-wat-we-weten’-opsomming. Lastig, om aan zoiets nieuws al direct een dekkende naam te geven.

Een aantal kenmerken kunnen we al wel geven. Ik ben het format tot nu toe alleen tegengekomen bij de NOS. Hier is een voorbeeld naar aanleiding van de vreselijke gebeurtenissen in het al-Ahli Baptist Hospital in Gaza Stad (zie ook onder aan dit bericht). Drie vragen staan in het artikel centraal en worden gesteld om het complex aan feiten te kunnen vertellen >>

Wat is er gebeurd?

Deze vraag wordt in vier korte bullets beantwoord, in gemiddeld 2,6 zinnen per bullet. Dat is niet veel. Er zijn drie bronnen: een woordvoerder van het Palestijnse Ministerie van Volksgezondheid die melding maakt van het aantal doden, en later in de nacht ook de omstandigheden van de slachtoffers en artsen schetst. Onduidelijk of dit dezelfde bron is. Verder wordt geput uit ‘geverifieerde’ beelden over de gevolgen van de explosie in het ziekenhuis. We kunnen die beelden ook zien, ze zijn embed.

Wie zitten erachter?

Deze tweede vraag wordt in twee bullets (gemiddelde lengte: 3,5 zinnen) beantwoord. De bronnen zijn divers: de Palestijnse gezondheidsautoriteiten, het Israëlische leger; en de Islamitische Jihad (die weerwoord krijgen via Reuters op de beschuldiging van het Israëlische leger dat een raket van hen zou zijn neergekomen op het ziekenhuis) — vier bronnen dus. Er staat bij deze bullet ook een kaart en een citaat van de correspondent van de NOS in Israël, Nasrah Habiballah. Zij legt in een kader in tien zinnen uit (full quote — dus alles wat zij zegt staat tussen een aanhalingsteken openen en een sluiten) wie 1) schuldig is aan deze aanslag, en put daarbij uit verschillende bronnen: Israël, Human Right Watch; en 2) wat de consequenties zijn van deze aanslag voor het bezoek van Biden aan Israël en de Palestijnen.

Closing Time | Cab Calloway’s Hi-De-Ho

, door

_-

Cab Calloway was een populaire jazzartiest in de jaren ’30 en ’40. Hij acteerde van de jaren dertig tot de late jaren zestig ook in tal van films, waaronder de korte muziekfilm Hi-De-Ho.

Calloway speelt hier een notoire versierder, die het aanlegt met de vrouw van een treinconducteur, die ‘ie eerst een radio heeft aangepraat, zodat zij naar jazz kan luisteren. Met een flinke dosis sluikreclame voor een zeker radiomerk. Al vraag ik me af of de mannelijke kijkers van het filmpje geneigd zullen zijn zo’n ding in huis te halen.

Foto: Ed van Thijn foto Ron Kroon - Anefo, CC0, via Wikimedia Commons.

De profetie van Ed van Thijn

, door

COLUMN - van Prof. Dr. Joop van den Berg

Meer dan een halve eeuw geleden leverde Ed van Thijn, toen nog aanstormend talent in de PvdA, een bijdrage aan een boek over partijvernieuwing die heel lang als profetisch is beschouwd. [1]

Gebruik makend van zijn ervaringen als student in Parijs zag hij hoe de naoorlogse Franse democratie niet bleek opgewassen tegen de dekolonisatie van Algerije. Van Thijn ging ervan uit dat een stabiele democratie zich kenmerkt door periodiek wisselende meerderheden van één partij of coalitie, zoals dat in Engeland het geval is en in de Verenigde Staten. ‘Penduledemocratie’ noemde hij dat beeldend. De Franse Vierde Republiek (1944–1958) zag er heel anders uit: dat was een volledig versplinterd geheel van partijen die als snippers van links naar rechts lagen uitgespreid. Zij was nauwelijks in staat een stabiele meerderheid te vormen die langer dan een jaar aan het bewind bleef. ‘Waaierdemocratie’ noemde Van Thijn dat.

Wat er in Frankrijk gebeurde: aan de uiteinden van de waaier groeiden uit ongenoegen partijen met extreme, antidemocratische opvattingen: links de communisten, rechts de aanhangers van de fascistoïde André Poujade. Die drukten het gematigde midden samen tot een steeds moeizamer opererend geheel van coalitie en oppositie, dat tot weinig in staat bleek. In 1958 werd deze niet meer functionerende Vierde Republiek vervangen door de presidentiële Vijfde Republiek van generaal De Gaulle. Daarin zag Van Thijn toen ondermijning van de democratie. Dat bleek later mee te vallen, maar rond 1960 was het optreden van De Gaulle toch een schrikbeeld voor de oprechte liefhebbers van de parlementaire democratie, Van Thijn voorop.

Steun ons!

Mededeling

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Waan van de dag

Website en historisch archief Parlement.com gered

, door

De Tweede Kamer heeft met grote meerderheid een motie aangenomen om Parlement.com jaarlijks 400.000 euro subsidie toe te kennen.

Parlement.com werd opgericht door het Parlementair Documentatie Centrum (PDC) en trekt jaarlijks tussen de twee en drie miljoen bezoekers. De website dreigde nog voor de Tweede Kamerverkiezingen op zwart te gaan toen het Montesquieu Instituut, waaronder het PDC valt, de financiering niet meer rond kreeg.

Eerder wees de Kamer een subsidie voor het Montesquieu instituut af waarmee ook de website Europa-nu.nl gered had kunnen worden. Die site is inmiddels gestopt. Voor Parlement.com, de veel gebruikte informatiebron voor de binnenlandse politiek, is dat onheil nu afgewend. “Veel Kamerleden zagen de toegevoegde waarde van europa-nu.nl niet in. Er zijn immers verschillende websites met dezelfde informatie over Europese politiek”, zegt Joost Sneller van D66 die samen met Hawre Rahimi (VVD) de motie indiende voor het toekennen van de subsidie. Alleen SP en FvD stemden tegen.

Waan van de dag

Overzicht stemwijzers TK-verkiezingen 2023

, door

De StemWijzer van ProDemos is weer gelanceerd en dat is een goed moment om ook onze handige overzichtspagina te lanceren van alle stemwijzers, stemhulpen en andere behulpzame initiatieven rondom de Tweede Kamerverkiezingen op 22 november 2023. Momenteel tellen wij negen actieve stemwijzers, waarvan vier op basis van historisch stemgedrag van partijen in de Tweede Kamer. Ook zijn er al enkele stemhulpen over specifieke onderwerpen (klimaat, seksualiteit, technologie) online. Een nieuw initiatief is de AI-chatbot waarmee je met verkiezingsprogramma’s kunt chatten, hoewel die helaas wat kuren heeft. Op 30 oktober wordt ook het KiesKompas weer gelanceerd. Aanvullingen en correcties ontvangen we graag via ons contactformulier, dan passen wij de lijst aan. We wensen een ieder veel stemwijsheid!

Closing Time | Don’t Drink The Water

, door

Als ik één protestlied zou moeten noemen dat de mentaliteit van kolonisten ten opzichte van de inheemse bevolking haarscherp op de korrel neemt, dan is het wel Don’t Drink the Water van de Dave Matthews Band.

Wie raadt de achtergrondzangeres? Gefeliciteerd, u kent uw alternatieve jaren ’90 rock.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Mededeling

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Vorige Volgende