Klimaatobsessie? – Economische káns zul je bedoelen

Op sargasso besteedden wij in het verleden al enkele keren aan de Deense schrijver, hoogleraar en gewezen greenpeace activist Bjørn Lomborg. Dat doen wij doorgaans met frisse tegenzin want voor ons staat het buiten kijf dat
a) de aarde opwarmt
b) dat de mens daar significante invloed op heeft
c) CO2 reductie nodig is om dit tegen te gaan.

Lomborg staat bij ons te boek als klimaatscepticus, en een homo-economicus. Vandaag staat in nrc.next, de beste krant van de Nederland, op pagina 19 een interessant artikel van zijn hand en hoewel schrijver dezes wat redactionele consensus ten aanzien van het klimaatprobleem bepaald geen spelbreker is, vind ik – in tegenstelling tot bijvoorbeeld Carlos die hieronder in de comments ongetwijfeld gehakt zal maken van Lomborgs betoog en mijn visie daarop – dat de man een punt heeft.

In het artikel ‘Europa, ga vooral door met je klimaatobsessie’ met als tendentieuze ondertitel ‘Dan word je wereldwijd recessiekampioen’ (in Australië ook gewoon online gepubliceerd), stelt Lomborg dat Europa een ‘Don Quichotkoers vaart’ waar het de maatregelen betreft die de C02 uitstoot moeten beperken. Zoals de kop al doet vermoeden worden de elementen ‘verbruik van fossiele brandstoffen’ en economie aan elkaar gekoppeld. C02-reductie leidt tot economische stagnatie.

Lomborg stelt:
“[…] de eenzijdige uitstootbeperkingen van de EU zijn niet alleen economisch destructief – ze kosten Europa in 2020 vermoedelijk 250 miljard dollar per jaar – maar ook verbijsterend ondoelmatig. Dergelijke CO2-reducties zullen een verwaarloosbare invloed op de wereldtemperaturen hebben, zo laten alle klimaatmodellen zien – ondanks de economische ravage die ze aanrichten.”

Persoonlijk denk ik met betrekking tot de stelling twee dingen:
1) Lomborg is een economische conservatief: hij lijkt niet in te zien dat duurzame innovatie banen schept, dat ‘groen’ en ‘zuinig’ tegenwoordig ‘hot’ zijn en dat daar, met andere woorden, geld mee valt te verdienen
2) economische groei mag nooit ten koste gaan van planetair welzijn. Wat heb je immers aan een rolex om je pols als je niet meer in de zon kunt zitten als gevolg van een gat in de ozonlaag. Hierover mag u van mening verschillen, dat is een kwestie van prioriteiten.

Of ik het hier nu mee eens ben of niet (persoonlijk vind ik dieren met flatulentie een groter klimaatprobleem dan CO2; weg met grootschalige dierproductie en iedereen de helft minder vlees eten is een begin), en of dit op de keper beschouwd nu een uitspraak waarvan ik wel openlijk durf af te vragen hoe Lomborg bij de 250 miljard komt, die we in 2020 over de balk gooien, vrees ik dat een veel belangrijker punt dat hij in de eerste helft van zijn artikel aanstipt, raakt bedolven door deze uitspraak. Want waar gaat het artikel eigenlijk écht om? Niet a priori om fictieve centen in een fictieve toekomst dunkt mij.

Tot zover waar ik met Lomborg van mening verschil, want hoewel hij in zijn conclusie naar mijn smaak doorschiet, of toch op zijn minst een te zwart beeld schetst, vind ik zijn analyse hout snijden. De Europese koers om landen als India en China te laten inzien dat C02-reductie hard nodig is, omdat de mensheid anders voor grote problemen komt te staan is hopeloos ineffectief (eerst flopte Kyoto en toen Kopenhagen).

China en India willen hun economie niet remmen om een probleem op te lossen dat Westerse landen hebben veroorzaakt, aldus Lomborg en met die analyse kan ik het niet oneens zijn. Of je nu vindt dat ze dit tóch moeten doen, of je ze groot gelijk geeft maakt allemaal geen moer uit. China en India gaan door met waarmee ze bezig zijn. Lomborg is kennelijk van mening dat, als we voor het gemak aannemen dat hij gelijk heeft als hij stelt dat de reducties een marginaal effect zouden hebben op de temperatuur en een groot effect op de Europese economie, Europa moet stoppen met de reducties en weer fijn C02 moet uitstoten. Die conclusie onderschrijf ik niet.

Wat Europa zou moeten doen, en al lang had moeten doen, is innoveren op het gebied van groene, duurzame energie. Lomborg schrijft:
“Helaas heeft Europa het laten afweten. Sterker nog, de uitgaven aan onderzoek en ontwikkeling zijn sindsdien zelfs iets gedaald. Dat is vooral te betreuren omdat onderzoek naar groene energietechnieken op den duur echt de enige levensvatbare strategie is om het verbruik van fossiele brandstoffen te verminderen, zonder de wereldeconomie te verlammen.”

Hierin heeft hij gewoon gelijk. Het is te betreuren dat Lomborg ervoor kiest een ander, al eerder gemaakt punt, te herhalen. Had hij een overtuigend verhaal geschreven hoe Europa werk moet maken van groene energie en hoe er door een ‘innovatieve voorsprong’ geld valt te verdienen, dan hadden wij van sargasso zijn artikel helemaal kunnen onderschrijven. Nu zal het zinnige punt dat hij maakt wel ondersneeuwen.