het Saillant | Inkomensongelijkheid is slecht

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

SaillantLOGO Inkomensongelijkheid is slecht en het bewijs hiervoor is sterk.

Vele discussies over economie op Sargasso focussen zich uiteindelijk op hoe een maatschappij ingericht dient te worden: met een sterk sociaal vangnet en weinig ongelijkheid of omgekeerd? De eerste dag van het nieuwe jaar bracht mij in de vorm van de column van Nicholas Kristof in de New York Times het goede nieuws dat mij al een jaar ontgaan was. Vorig jaar is er een studie uitgekomen “The Spirit Level: Why Equality Makes Societies Stronger” van Wilkinson en Pickett. In dit boek wordt op basis van een overweldigende hoeveelheid statistisch bewijs door deze twee epidemiologen vastgesteld dat maatschappijen van ontwikkelde landen die meer gelijkheid kennen het op vrijwel alle sociale indicatoren beter doen.

Dus of het nu gaat over het aantal moorden, tienerzwangerschappen, geesteszieken, gevangenen, alcoholgerelateerde doden, mensen met overgewicht of het gemiddelde niveau van genoten onderwijs, hartfalen, levensverwachting, kindersterfte, geluk, innovativiteit en sociale mobiliteit: op al deze vlakken doen landen waar het inkomen meer gelijk is verdeeld het beter dan landen waar de ongelijkheid groot is. In andere woorden Scandinavië en Japan doen het het best, dan volgen Canada, Australië, Nieuw-Zeeland en de rest van West-Europa en onderaan staan de V.S., G.B., Portugal en (meestal) Singapore. Sterker nog deze correlatie geldt net zo goed voor Amerikaanse staten onderling. Hoe ongelijker het inkomen verdeeld is, hoe slechter staten het doen op alle belangrijke sociale indicatoren. Opmerkelijk genoeg geldt dit niet alleen voor degenen aan de onderkant van een meer ongelijke maatschappij, maar net zo goed voor degenen aan bovenkant. (Belangrijkste grafieken uit het boek.)

Voordat iedereen meteen in een ideologische stuip springt, de auteurs distantiëren zich van alle politieke partijen. Daarnaast pleiten ze ook niet speciek voor herverdeling maar bieden ook als alternatief topmensen minder te betalen zoals in bijvoorbeeld Japan gebruikelijk is. Ze zijn zelf auteur van meer dan 100 artikelen en hebben gepoogd al het relevante onderzoek van de afgelopen jaren te bundelen tot een (ook voor leken) handzaam overzicht en dat is gelukt. De hoeveelheid data is overweldigend en bijzonder overtuigend, ook (zou je denken) voor vrije markt en/of ongelijkheids-adepten. Feiten zijn nou eenmaal feiten en ongelijkheid blijkt dus slecht te zijn voor het functioneren van een maatschappij.

Dit alles heeft vanzelfsprekend geleid tot de nodige kritieken vanuit diverse denktanks:
Kritiek van Policy Exchange : Antwoord van de auteurs
Kritiek van Christopher Snowdon van het Democracy Institute : Antwoord van de auteurs
Kritiek van de (Zweedse) Taxpayers Alliance : Antwoord van de auteurs

Reacties (43)

#1 music_animal

Zo jammer dat Obama de lieve vrede wilde bewaren en die aanpassingen in de belastingwet niet doorgedrukt heeft. Duidelijk stukje in ieder geval, dank Hal.

  • Volgende discussie
#2 Kyra

Tony Judt besteedt er ook een hoofdstuk aan (in: “Het land is moe”). Hij besluit dat hoofdstuk met:
‘Ongelijkheid werkt ondermijnend. Het verpest een maatschappij van binnenuit…..na verloop van tijd ontstaat er een wedstrijd om status en goederen, ervaren bepaalde mensen een toenemend gevoel van superioriteit (of inferioriteit) op basis van hun bezit……..’

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#3 JSK

Ik spring in een methodologische stuip: wat zeggen correlaties nou? Zweden bijvoorbeeld kan zich beide een westerse levenstandaard en een grote inkomensgelijkheid veroorloven, maar heeft haar afkalvende rijkdom te danken aan een periode met zeer grote inkomensongelijkheid (hetzelfde geldt in mindere mate voor Nederland).

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#4 Bismarck

Er schijnen mensen te zijn die beweren dat water nat is.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#5 Marian

En daarom probeer ik mijn stem tijdens verkiezingen altijd zo uitbrengen dat het een betere en leukere maatschappij oplevert. Waardoor ik meestal tussen links en het midden stem. En probeer ik niet met mijn portemonnee te stemmen. Nu kan ik eens hiermee gaan zwaaien.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#6 KJ

Inkomensongelijkheid is goed. Het bevordert op individueel niveau talent op de juiste plek en dat bevredigt. Het bevordert op maatschappelijk niveau cohesie omdat we graag een beetje hiërarchie hebben. Een beetje.

Te veel inkomensongelijkheid (en dat punt zijn we, IMHO, in Nederland al voorbij – ziehier mijn linkse credentials) is slecht. Slecht voor maatschappelijke cohesie (waarom zou je moeite doen om je in te leven in iemand die je niet kent en die 100 keer minder of meer verdient dan jij – zo iemand *kan* simpelweg niet over dezelfde ervaringen beschikken). En het is slecht voor individuele ambitie (het break-off point waarbij je nog zou kunnen besluiten om bankdirecteur te worden, wordt op gegeven moment teruggedrongen tot voor je geboorte).

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#8 Cracken

Inkomensongelijkheid is goed want dan voel ik me beter als ik naar mijn loonstrookje kijk en weet dat heel veel mensen het slechter doen.
Geeft me een warm gevoel van binnen.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#9 Bullie

When A Man Loves A Woman, was dat niet ook van Wilkinson en Pickett?

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#10 Lord Flash

@7

Steeph, een iets meer kritische blik op het artikel van Tonkens was wellicht nuttig geweest. De eerste zin kan niet waar zijn:

8% van de Nederlanders is 1,2 miljoen Nederlanders.
Om 18 miljard binnen te harken moeten die dus allemaal 15.000 euro inleggen.
Als je dat kan halen door de belasting met 3% te verhogen (ik vermoed dat ze 3 procentpunt bedoelt), betekent dat 8% van de Nederlanders 33,3*15000 = 500.000 euro belastbaar inkomen per jaar hebben. Per persoon.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#11 JSK

In andere woorden Scandinavië en Japan doen het het best, dan volgen Canada, Australië, Nieuw-Zeeland en de rest van West-Europa en onderaan staan de V.S., G.B., Portugal en (meestal) Singapore.

Toevalligerwijs zijn Japan en Scandinavie etnisch de meest homogene landen ter wereld, de V.S. en het VK bovengemiddeld divers. Wilders heeft toch gelijk?

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#12 Marian

@11: En wat is dan de kip en wat is het ei?

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#13 JSK

@12: Wat is het in dit geval?

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#14 OOmmen

asadasdasd

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#15 KJ

@JSK; Breedtegraad is ook iets wat al die landen min of meer gemeen hebben. Ligt een kneiter van een land tussen, natuurlijk, dat altijd een roversnest geweest is – Rusland – maargoed, dat is dan maar de uitzondering die de regel bevestigt.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#16 KB

veel ondermijnender dan inkomensongelijkheid is een graaicultuur. Bijvoorbeeld bankiers die zichzelf grote geldbedragen toeschuiven zonder dat duidelijk is waarom. Nog erger is een graaicultuur met publiek geld. En veel graaiers in de (semi) publieke sektor in dit land zijn afkomstig van een ooit sociaal-democratische partij.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#17 AntonB

Inkomens ongelijkheid doet er niet toe zolang het sociaal minimum maar op peil is. Dat een Bill Gates miljarden op de bank heeft maakt de zwerver er niet slechter op, wat er wel toe doet is dat de zwerver onder een bepaald minimum zit. Dat heeft weinig met ideologie te maken, onder een bepaald minimum kan je geen gezond voedsel en in diverse landen geen goede gezondheidszorg en hygiene kopen. Bij al die landen die als probleem genoemd worden is het sociaal minimum gewoon niet in orde.

Als iemand van ons met zijn Nederlandse inkomen in een straatarm dorp in Afrika gaat wonen creëren we een enorm inkomens verschil in dat dorp. Niemand wordt er in dat dorp zieker, slechter of wat dan ook van, dat blijft in principe precies gelijk of wordt iets beter, gezien de “rijke” Nederlander waarschijnlijk een deel van zijn geld in dat dorp uitgeeft en zo het gemiddelde omhoog trekt. pak je de “rijke” Nederlander zijn geld af en verdeel je dat over de bevolking van het dorp dan is iedereen tijdelijk een klein beetje rijker tot het geld op is en dan is het dorp weer terug bij af, behalve dat ze er net zo’n arme Nederlander bij hebben en elke motivatie om ooit te bereiken wat de Nederlander had de kop wordt ingedrukt.
Van de DDR tot Cuba is geprobeerd de bovenstaande stelling in de praktijk te brengen en 100% te nivelleren, we weten intussen toch wel de uitkomst.

Inkomens ongelijkheid als probleem zit alleen in de mensen hun hoofd en dat wordt in Nederland door sommige partijen uit eigen belang versterkt. Als je er telkens op gewezen wordt dat je minderwaardig bent omdat je minder verdient dan je baas ga je dat op den duur ook geloven. En als je dan al evenveel verdient heeft de buurman toch weer een leukere baan, een mooier uitzicht of iets anders om je druk over te maken.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#18 Marian

@13: Ik wilde eigenlijk vragen wat was er eerder de kip of het ei. Een mens is in weze egostisch. Je gunt jezelf het meest en dan een ander wat. Als je een niet homogene samenleving hebt, gun je je eigen ‘groep’ (en echt het maakt niet of de andere groep geel, groen, zwart of bruin is of dezelfde kleur heeft maar je een ander onderscheidt kan maken) het meest. En dat blijkt vaak uit opleiding- en baankansen. En dus ook geld. Maar de andere groep wil hetzelfde als jou en dat gaat dan goedschiks of kwaadschiks (vast geen goed nederlands). En daarom lijkt mij dat een te grote inkomensongelijkheid averechts werkt op een samenleving.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#19 Bismarck

@11: Is Scandinavië etnisch homogeen (land zal ik je maar vergeven)? Dat is toch echt nieuws, want tot dusver is geen van de landen op het Scandinavisch schiereiland ooit (in de geschreven geschiedenis) etnisch homogeen geweest. Canada en Australië zijn trouwens etnisch heel heterogeen.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#20 KB

17: ”Inkomens ongelijkheid als probleem zit alleen in de mensen hun hoofd ”

hiermee erken je het bestaan. Het gaat niet om het sociale minimum, het gaat erom dat mensen hun geluk afmeten aan hoe anderen om hen heen het doen. Vooral uit de directe sociale omgeving. En je praat dit mensen niet uit het hoofd, want het is hardwired.
Keeping up with the Joneses is niet voor niets een uitdrukking.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#21 JSK

Nee hoor: Japan ligt ten hoogte van Turkije.

http://maps.google.nl/maps?hl=nl&tab=wl

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#22 Snaporaz

Zou de harde kern van elk partijprogramma van Europese sociaaldemocraten moeten zijn. (En hoe tragisch dat de Vlaamse socialisten dit ei van Columbus al in 1999 al in het vizier hadden, maar nadien weer uit het oog verloren.) Zie ook: http://snaporaz.posterous.com/equality-vs-polarisation + http://vooruit.be/nl/page/653 + http://tijdslijn.s-p-a.be/tijdslijn/sp-a-tijdslijn-1999-tot-2003.aspx#partijvernieuwing

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#23 JSK

@13: Dus je zegt dat een samenleving het beste werkt als iedereen letterlijk hetzelfde is cq tot dezelfde groep behoort? Wilders heeft nog steeds gelijk.

@19: Volgens de meeste definities van etnische homogeniteit praat je onzin.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#24 Bismarck

@17: “Inkomens ongelijkheid doet er niet toe zolang het sociaal minimum maar op peil is.”

“Als iemand van ons met zijn Nederlandse inkomen in een straatarm dorp in Afrika gaat wonen creëren we een enorm inkomens verschil in dat dorp. Niemand wordt er in dat dorp zieker, slechter of wat dan ook van”

Helaas niet waar. Uit onderzoek in de VS blijkt dat de verdeling van rijkdom sterker samenhangt met sterfte (zie vooral het figuur) dan de gemiddelde rijkdom.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#25 Bismarck

@23: Ik ben benieuwd naar je definities dan, want ik vermoed dat je nu toch echt abuis bent.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#26 Marian

@23: ja, voor een gedeelte heeft Wilders ook gelijk. Ik ben het alleen niet met zijn oplossingen eens.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#27 Marian

Als hij al oplossingen heeft.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#28 zmoc

Inkomensongelijkheid: de belangrijkste reden dat ik lekker door blijf werken. De belangrijkste reden dat ik mijn ogen open houd en daar werk waar mijn capaciteiten de grootste (economische) bijdrage leveren. De belangrijkste reden dat de mensen die in dure-auto-fabrieken werken ook nog een baan hebben. De belangrijkste reden dat ik never nooit niet onder het juk van een CAO zal werken.

Zolang de laagste inkomens niet zo laag worden dat er sprake is van armoede, is inkomensgelijkheid de allerbeste motor voor de economie. Aangezien armoedebeperkende sociale voorzieningen enige invloed hebben op de inkomensongelijkheid kunnen we gevoeglijk concluderen dat de stelling gebaseerd is op niet meer dan een correlatie die niet noodzakelijkerwijs een causaal verband implicieert.

Een boek vol “statistisch bewijs” dat is geschreven door twee epidemiologen bevat waarschijnlijk net zoveel waarheden als het “bewijs” tegen Lucia de B… *zucht*

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#29 InvertedPantsMan

Had zweden bijvoorbeeld niet 1 op de 7 inwoners van niet westerse komaf? (grotendeels somalisch als ik me niet vergis) De lokale PVV variant heeft daar iig net gigantisch gewonnen.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#30 Zeeger D.

Nog meer interessant onderzoek hierover uit psychologische/economische hoek dat ‘uiteraard’ in deze richting wijst, uitgelegd op een wijze die de gemiddelde lezer hier goed kan begrijpen.

http://www.youtube.com/watch?v=Iy8R5TZNV1A
http://www.youtube.com/watch?v=IDS-ieLCmS4
http://www.youtube.com/watch?v=rrkrvAUbU9Y

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#31 JSK

@29: Niet gigantisch (vanwege de kiesdrempel) en niet 1 op 7. http://en.wikipedia.org/wiki/Demographics_of_Sweden

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#32 Bismarck

@31: het VK daarentegen

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#33 Hal Incandenza

@10
Het gaat de betreffende econoom om vermogensbelasting: van 1,2 naar 4,2%.

@KB
Vandaar Japan, minder graaiers.

@17/AntonB
Dat schijnt dus niet waar te zijn. Het gaat juist om het relatieve verschil. Dat levert gevoelens van minderwaardigheid op en werkt ontwrichtend. Voor iedereen, ook de mensen aan de top.

@28
Epidemiologen zijn vele malen succesvoller dan pakweg alle sociale wetenschappers, zie roken en longkanker.

@JSK/3

http://www.equalitytrust.org.uk/why/evidence/frequently-asked-questions#causality

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#34 MP

Bismarck misschien dat jij het ziet/weet

Ik kan er niks over vinden maar volgens mij houden ze geen rekening met de populatiegrootte bij de berekening van de regressielijn. Lijkt mij dat een klein land minder groot gewicht moet krijgen in de least-squares fit.

Ik heb deze even snel met en zonder populatie grootte berekent en de lijn is veel steiler wanneer je rekening houdt met de populatiegrootte. Singapore is een outlier met een kleine populatie vergelen met USA

http://www.equalitytrust.org.uk/why/evidence/physical-health

hmmm, moet je nou wel of niet gewichten meenemen

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#35 Bismarck

@34: In die grafiek is Singapore hoe dan ook de enorme outlier (Ik ben wel benieuwd wat voor bijzonders ze daar doen met hun baby’s). Waarom je gewicht wilt leggen naar populatiegrootte weet ik niet, de eenheid van het onderzoek is immers land, niet mens. Een correlatie van 0.42 (en binnen de VS vrijwel precies dezelfde) is denk ik op zichzelf trouwens ook al veelzeggend. Als je verder klikt zie je trouwens nog wel sterkere correlaties (bv. met vertrouwen in mensen, levensverwachting, onderwijskwaliteit, sociale mobiliteit en niet onverwacht gevangenisbevolking).

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#36 MP

Ja dat snap ik maar toch, die getallen zijn wel een schatting van een gemiddelde en daar zit spreiding op. Lijkt mij dat de schatting van het gemiddelde bij grote populaties betrouwbaarder is (sem^-2 ~ N). En als 1 outlier zoveel effect heeft dan is de analyse niet echt robuust. Mijn intuïtie zegt dat je toch iets moet met populatiegrootte :)

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#37 MP

r = 0.4204, p = 0.0458 met Singapore en r = 0.8142, p = 4e-6 zonder Singapore

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#38 MP

gewogen correlatie coëfficiënt is r = 0.925

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#39 JSK

Lijkt me dat je populatiegrootte niet moet meenemen, de observatieeenheid is het systeem niet het individu.

@Hal: Dat is een beetje een tautologisch antwoord: we hoeven niet te toetsen voor causaliteit omdat we toch al weten dat ongelijkheid slecht is.

On topic: Dat Singapore het zo “slecht” doet is voor mij extra bewijs dat de resultaten gedreven worden door de aanwezigheid van immigranten. Immigranten, ongeacht oorsprong, hebben bijvoorbeeld een hogere kans op mentale problemen. Daarentegen heeft Singapore in relatief korte tijd haar bevolking uit de bittere armoede getrokken: zo slecht doen zij het niet. Deze statistiek geeft vooral aan dat historisch rijke landen het zo goed doen dat zij zich allerlei inefficiente herverdelingsmaatregelen kunnen veroorloven.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#40 Hal Incandenza

Is Singapore qua maatschappij en (staats)inrichting niet gewoon op alle mogelijke manieren een extreem buitenbeentje?

Ze geven bv ook maar 3% BNP uit aan gezondheidszorg en doen het fantastisch…

@39
Nou eigenlijk zeggen ze: deze correlatie is op allerlei terreinen aanwezig. Bovendien hebben we geen ander of beter idee hoe het anders zou komen, neither does anyone else.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#41 Hal Incandenza

@JSK
Over homogeniteit staat er ook een FAQ-antwoordje:

http://www.equalitytrust.org.uk/why/evidence/frequently-asked-questions#ethnicity

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#42 JSK

Op “alle” terreinen die relevant worden geacht, dwz een aantal UN indexes of blablabla en maten die meestal niet als perse negatief worden gezien (druggebruik) maar nu opeens wel.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#43 JSK

@41: Ohja…
First, an international study,(…) One paper suggested(…) Since then other papers (…)

He said, she said dus. Terwijl er een goed documenteerde literatuur bestaat over de relatie tussen ethnical fractionalization en vertrouwen of de productie van publieke goederen.

  • Vorige discussie