“[…] want hier wordt de democratie ondermijnd. Hier worden de mensen opgevoed in de politiek van de illusie. Sinterklaas bestaat! Daar zit-ie, achter de tafel.”
Het blijft, zelfs bijna veertig jaar na dato (1972), een beeldbepalend moment in de Nederlandse politiek – Hans Wiegel die Jan Pen citerend Joop den Uyl ontmaskert als de Heilige Nicolaas zelve (filmpje). Sinds Hans Wiegel zijn alle partijleiders van de PvdA een beetje Sinterklaas. Het ‘Argumentum ad Sinterklazum‘ is een gulden troefkaart die probleemloos iedere keer opnieuw kan en zal worden uitgespeeld.
De kracht ervan zit hem niet alleen in de ultieme herkenbaarheid van de goedheiligman, maar vooral in de onderliggende empathie met het slachtoffer: we willen allemaal dat Sinterklaas bestaat, en het is allemaal vast hartstikke goed bedoeld van die sociaal-democraten, maar uiteindelijk geloven natuurlijk alleen kinderen in dergelijke sprookjes – jong en naïef links versus oud en wijs rechts: de klassieke rechtsdragende tegeltjesdoctrine. Het is een geweldig voorbeeld van effectieve politieke retorica: ook al kletst Wiegel nog zo uit zijn nek, hier is geen redden meer aan, zelfs niet voor Den Uyl.
De huiskamervraag is natuurlijk of u een voorbeeld kent waarin op vergelijkbaar iconische wijze een fluwelen linkse directe wordt uitgedeeld aan een politicus rechts van het midden.
Eerlijk gezegd, ik kan er ook zo snel geen één bedenken. Ik moest eraan denken toen ik vandaag een stuk van Charlie Brooker op de site van de Guardian las (‘Buzzwords for Blowhards‘). Brooker geeft een aantal mooie voorbeelden van de mate waarin conservatief rechts in de Verenigde Staten er vrij voortdurend in slaagt het retorische initiatief naar zich toe te trekken door steeds opnieuw te komen met allerlei buzzwords – niet per se heel grof of beledigend, soms een tikkeltje grappig, lekker klinkend maar vooral: dodelijk effectief. Wat dacht u van de ‘loony left’, de ‘Ground Zero Mosque’ of ‘axis of evil’? Of, een voorbeeld van eigen bodem; ‘knettergek’ of ‘klimaatalarmist’?
Het is, als je erover nadenkt, echt opvallend hoe weinig van dit soort buzzwords ‘in de markt gezet’ zijn vanuit de linkerkant van het spectrum. Brooker beschrijft ook hoe – in het hele Ground Zero Mosque gebeuren – links Amerika terugvalt op hele krachtige taal en scherpe moralistische veroordelingen – hufters, racisten, fascisten – en hoe dat (uiteraard) volkomen ineffectief blijkt. Het deed me erg denken aan hoe de amechtige pogingen van deze en gene om Geert Wilders weg te zetten als fascist vooral terugslaan op de afzenders en feitelijk niets bereiken bij het grotere publiek. Zelfs al zou het zo zijn dat op de PVV het f-woord aantoonbaar van toepassing is, dan nog geldt: Sinterklaas wint het van Godwin. Pepernoten smaken beter dan azijn.
Wie de taal heeft, zwaait met de scepter, en op één of andere manier zijn die verrekte conservatieven er met de taal vandoor gegaan – niet alleen als het gaat om de overheidsfinanciën en het integratiedebat, maar zelfs als het gaat om het klimaat: het offensieve ‘klimaatjehova’ bekt lekkerder dan het defensieve ‘denialist’ – en toont bovendien nog net iets meer begrip en sympathie voor degene die het betreft. Om je slachtoffer een effectieve verbale hoek toe te dienen, moet iedereen een beetje meewarig om hem kunnen lachen, en de eerste klap is een daalder waard. Misschien is het wel de grootste uitdaging voor linksdragend Nederland – zorgen dat men het retorische initiatief naar zich toetrekt en Geert, Mark en de anderen verbaal voortdurend en genadeloos weet te ontleden. Liefst met een vleugje humor – kiezers stemmen immers ook een beetje met hun lachspieren.
Reacties (60)
NY Timescolumnist Stanley Fish heeft nog een voorbeeld: al naar gelang het uitkomt is het individu of juist de cultuur schuldig.
Ja, het populisme is terug van weg geweest. Ook hier in NL. Jammer. Zou Darwin dan toch verkeerd zitten?
Leuk stuk en een goede analyse vind ik. Het valt mij ook al tijden op dat rechts toch wat creatiever is met woorden. Wat zou de oorzaak daarvan zijn eigenlijk?
@1
Ik zie toch een groot verschil tussen Al Qaida en McVeigh, De aanslagen in Israel, Irak en Afghanistan en Mohammed B. Wat ik vreemd vind is dat iedereen de IRA vergeten is, de enige organisatie die ooit een echte aanslag pleegde in Nederland.
On topic: Misschien is links wel gewoon zo belachelijk? Aan de andere kant, alle caberetiers, komieken, literaire schrijvers e.d. zijn links, altijd geweest, en zijn onophoudelijk bezig rechts belachelijk te maken. Misschien met meer dan een enkel “buzzword”, maar volzinnen zijn toch intelligenter? En dat wil links toch, de slimste zijn?
oeps, cabaretier. En alle andere spelfouten verbeter ik hierbij ook alvast.
Goed stuk. Er schieten mij nog wel meer Nederlandse voorbeelden te binnen, met als meest krachtige (zij het niet humoristische): De kogel kwam van links.
Geen Stijl vindt bijna dagelijks woorden uit die min of meer grappig en vaak vrij effectief zijn, en gericht tegen links, multi-culti enz. Nederland. En Wilders, natuurlijk.
Heel af en toe doet Pechtold weleens een duit in het zakje, ter linker zijde, maar het is tekenend dat ik even geen voorbeelden kan bedenken
Mooie analyse en duiding inderdaad. In het zelfde genre als je voorbeeld valt natuurlijk Gerrit Zalm’s kwalificatie van Melkert als Rupsje Nooitgenoeg.
Ik heb zelf het idee dat links zich eerder schaamt voor populisme wanneer het met een leuke geuzennaam op de proppen komt.
Je hebt natuurlijk, behalve de iconische vondsten, zoals Wiegel’s Sinterklaasvergelijking, soms ook dat pas door de eindeloze herhaling onuitwisbaar stempel op iemand gedrukt: Wouter ‘draaikont’ Bos. Gewoon een kwestie van langere adem. Is links daarvoor te braaf? Vast niet….
Ik zou voor Verhagen de term ‘de Limburgse Raspoetin’ willen voorstellen. Meer suggesties?
@4: of rechts heeft gewoon minder gevoel voor humor, dat kan ook. Zo een gebrek aan humorgevoel verklaart ook meteen, waarom de buzzwords het op rechts beter doen: rechts neemt die woorden heel serieus.
M.a.w. wanneer een linkse grappenmaker probeert het communisme als rechts weg te zetten, ziet links daar de grap van in, maar wanneer een rechtse grappenmaker het nationaal socialisme met links probeert te verbinden, zijn er genoeg mensen, die dat als een serieus en bruikbaar argument opvatten.
Vandaar ook dat het geen probleem is om linkse mensen met Stalin, Mao of Pol Pot te vergelijken, maar als een rechts persoon met rechtse massamoordenaars uit het verleden wordt vergeleken, is dat een godwin. Waarmee de godwin meteen een prachtig voorbeeld van een rechts buzzword is.
Daar komt dan nog bij, dat de rechtse media de rechtse buzzwords maar al te graag exploiteren, en de linkse media dat met linkse buzzwords heel politiek correct minder doen.
Van links vind ik een uitzondering wel “Calimero Wilders”. Het toch wel zielige vogeltje dat sympathie en tegelijkertijd irritatie opwekt.
Dat rechts het monopolie op ’tong-in-cheek’ tot en met ‘beleefd belasterend’ heeft en links niet, kan misschien te maken hebben met de mate waarin de partijen bepaalde zaken serieus nemen?
Ik verdenk, heel bevooroordeld, rechts ervan heel wat zaken absoluut niet serieus te nemen. Ik verdenk links ervan bijna alles te serieus te nemen, inclusief alles wat rechts is.
En de meeste cabaretiers, de hofnarren die toch iets rechtser zijn dan hun humor, komen niet vele verder dan “ik zag mijn kont net in de spiegel en dacht: verrek, daar heb je Wiegel”.
In snap die linksen wel, want het is om chagrijnig van te worden wat die rechtsen voor mekaar krijgen. En mocht de rechtse humor links niet klein krijgen, dan zijn er altijd nog de hardere tegenmaatregelen. Regelrecht zwart maken en links voor gevaarlijk uitmaken.
Zou het wat uitmaken als links vaker en, als men daartoe in staat is, betere humoristische one-liners in zet?
Welnee, dan verwijt rechts meteen de linksen tot cabarteske politiek. In rechts wordt gewoon meer geloofd, omdat veel mensen rechts zijn.
@8
Ik denk dat er weinig mensen zijn met minder gevoel voor humor dan jij.
Er is de ‘villasubsidie’ en ‘in gelul kan je niet wonen’. Jan Marijnissen was vrij goed in dit soort dingen, maar eerlijk gezegd kan ik me dan niet een specifieke uitspraak van hem herinneren.
Als we straks weer een regering hebben en de politiek weer echt aan de slag gaat kunnen we zien of Roemers inderdaad die lach op links is.
Voorbeeldje van links over rechts peroxidemaatschappij
Wat is er mis met het reactieformulier. De letters “ind” in m’n vorige reactie komen niet van mij.
Anderzijds heeft rechts links niet nodig om belachelijk gemaakt te worden.
@7, @12, @14: raspoetin, villasubsidie, gelul en peroxidemaatschappij: het zijn wel beeldende woorden, maar waar is het meewarige element? Dat is de sinterklaasfactor die je nodig hebt!
Vroeger hadden we Marcel van Dam met ‘zo komt Jan Splinter door de winter’.
Ik moest ook denken aan de aanrechtsubsidie.
Ja, dat zijn goede voorbeelden, al zijn ze een beetje gedateerd. Maar nu nog een paar goede effectieve ad personams…
Wilders noemde Cohen een aardige man, als ik me niet vergis. Ik denk dat veel linksen afstand missen ten opzichte van Wilders en daarom minder luchtige opmerkingen kunnen maken.
Bij links wordt overigens ook genoeg ge-framed. Bruin1, onrechtstatelijk, enz…
Axis of evil vind ik overigens een slecht frame waar ik een hekel heb. Een leuk frame van rechts voor links vind ik ‘Theedrinken tegen terrorisme’ wat groepjes rechtsen gingen doen om het beleid van Cohen belachelijk te maken.
Ja, misschien moeten we Geert gewoon ‘wel een aardige man’ gaan noemen :D…
Het punt is niet dat er niet geframed wordt, het punt is dat veel rechtse buzz zoveel effectiever is doordat mensen neer worden gezet als goed bedoelend, welwillend, maar een tikkeltje naïef. Dat is veel vernietigender dan alleen maar afkeuring. Theedrinken tegen Terrorisme is een schitterend voorbeeld daarvan.
Aan Axis of evil mag je natuurlijk best een hekel hebben, maar het succes van de term bewijst wel een beetje je ongelijk denk ik. Het is een van DE buzzwoorden van de Bushgarde, helaas.
Qua klimaat moet er toch wel iets leuks te verzinnen zijn. Tenslotte zijn zij het die hier in geruststellende fabeltjes geloven (ik zou willen dat ze gelijk hadden !).
Een leuke uit de VS:
“Unions: The Folks That Brought You the Weekend”
Ik vindt “villasubsidie” niet eens zo slecht. Klopt als een bus, overigens.
“Rekeningrijden” is een vreselijke uitdrukking, wie wil er nou nog een rekening krijgen ? “Anders betalen voor mobiliteit” is niet veel beter. Het klopt op zich, maar jeuk jeuk jeuk. Moet beter kunnen. “Filesubsidie” ? (voor anti-rekeningrijders). Mwah.
Vond ’t wel een goede grap toen de SP “Stem tegen, stem SP” verving door “Stem voor, stem SP”
Links is fundamenteel anders dan rechts, wij zien links vaak ook als echt naïef.
IHaveADream en YesWeCan zijn succesvolle linkse/multiculti frames. Ze zijn fundamenteel anders omdat links en rechts fundamenteel anders zijn.
Met linkse frames, daar kan rechts niks mee en met rechtse frames daar kan links niks mee.
Totaal niet mee eens! Een goede frame als Sinterklaas raakt de opponent vol in het gezicht, en scoort punten bij de groep waar het om gaat – namelijk de groep die eigenlijk niet zo heel links is, maar ook niet zo heel rechts. Dat was altijd een vrij groot deel van het electoraat, en dat is het publiek dat maakt of je de sociale wind mee of tegen hebt.
Een mislukt frame van Links-Amerika is pro-Choice, fout fout fout. Of het is een succesvol frame van rechts-Amerika
Het Nederlandse frame is 1000x beter voor links. “Baas in eigen buik”. IJzersterk.
@25 Het gaat dus om de swing votes?
Wel belangrijk maar wat mij betreft niet alleen. Ook om zoiets vaags als ‘de stemming’ – op het moment dat je het retorische initiatief hebt heb je ook in de perceptie de wind mee – en idealiter ook nog eens de lachers op je hand. Dan moeten Rutte en Wilders zich verdedigen in plaats van Cohen.
Ik geef toe, dat is een beetje een wezensvreemd beeld na de afgelopen campagne. Maar het moet mogelijk zijn.
Tegen een woord als pro-life kun je dan ook moeilijk opboksen.
Een wat oudere rechtse die ik ook altijd sterk heb gevonden was “Liever een raket in de tuin, dan een rus in de keuken.”
Okee, bij gebrek aan “fluwelen linkse directe” quotes van politici, zelf maar wat verzinnen.
Om bij 5 december te blijven: zelf heb ik recentelijk heer Balkenende een demissionaire sinterklaas genoemd, toen het kabinet begin juni ineens met wat miljoenen ging smijten.
Voor Verhagen, die nu de kaken stijf op mekaar houdt als coalitieonderhandelaar en als minister opkomt voor internetvrijheid in andere landen: Wie vrijheid predikt, moet zelf een onbevlekt kazuifel dragen.
Hm, dat valt nog niet mee……
Dat bedoel ik: het is niet per se onmogelijk om ‘kleine’ buzzwords te krijgen gericht op specifieke personen of specifieke situaties, maar zo’n hele grote, van het kaliber Sinterklaas, dat is echt ander werk.
Zelf vond ik dat Cohen in één van de debatten wel een beetje in de richting zat met zijn zinspeling tegen Rutte op de chirurgijn die voor elke kwaal maar een oplossing kent – aderlaten – maar dat was nog niet herkenbaar genoeg. Het is wel een thema waar je op zou kunnen voortbouwen, want het is wel een structureel zwak punt van met name de VVD: hoogconjunctuur of laagconjunctuur, overschot of tekort, altijd is de inzet bezuinigen.
Of, zoals het Argumentum ad Sinterklazum impliceert dat de Socialisten de arme man feitelijk een rad voor ogen draaien – dat kun je ook omdraaien – dat uiteindelijk zelfs de miljonairs bij de VVD niet veilig zijn. Het is niet per se waar, maar dat is ‘Sinterklaas’ ook niet. Daar gaat het ook niet om, natuurlijk.
Een groot deel van de VVD-ers is geen miljonair:
Wees dief van je eigen portemonnee,
Stem VeeVeeDee.
Is ’t ook niet. /~(
Zolang de VVD vasthoudt aan een ongewijzigd HRA-systeem, gaan die Sinterklaas-argumenten bij mij het ene oor in, en het andere weer uit.
Hetzelfde geldt voor het rekeningrijden. Dat lijkt me nu met uitstek iets voor de VVD: je hebt een bepaalde (weg)capaciteit, en wie daarvan op momenten van grote vraag gebruik wil maken, zal zich moeten schikken aan de grillen van de markt. Als de overheid vervolgens belooft de totale opbrengsten min of meer gelijk te houden: welke vrije markt adept kan daar dan tegen zijn?
Als VVD-er zou ik eigenlijk voor een nog verregaander systeem zijn: verpats de wegen aan een commerciele partij en laat die het regelen. De vrije markt weet het toch het beste? Treinreizigers weten dat al jaaaaren /sarcasme.
Teun, jouw stukje kan zo in de lijn van nutteloze buzzwords maar dan als alinea.
goed werk…. of meende je dit serieus?!
@34: Heb je nog argumenten waarom je het oneens bent met de invalshoek van #teun, of hou je het bij je dubbele drogreden?
Als ik het politiek nieuws lees (de rechterbalk hier op GC) zijn de berichten van de SP vaak het puntigst. Nu dan weer even niet, maar “klassenjustitie” springt er wel uit
“SP: Schikking fraudezaak Multi Vastgoed nieuw hoofdstuk in klassenjustitie.”
“potverteerders” is er ook zo een van rechts tegen links die uitstekend heeft gewerkt.
Ik herhaal “Calimero Wilders” nog maar eens :-)
@34 Tuurlijk, joh. Satire is alleen weggelegd voor diegene die bashen. Of zo.
Dat van die HRA meende ik wel degelijk: hoe kun je als ‘rentmeester-partij’ constant fulmineren tegen subsidies en overheidsuitgaven, terwijl er één overheidsuitgave is die volgens economen zijn doel totaal voorbij geschoten is, de woningmarkt steeds ongezonder maakt en waarmee je door hem af te schaffen* in één klap het begrotingstekort weg kunt werken?
*) ben ik niet voor: het is slechts een gedachte experiment. Ik zeg ook niet ‘afschaffen’ maar ‘ongewijzigd’ laten @33.
@11: dat kan wel zijn, maar ik vind deze opmerking van je wel erg humoristisch. #16 ook. Heel wat scherper dan #4 iig.
BTW: zou links dan toch echt slimmer zijn dan rechts? Dit soort populistische termen is er toch vooral voor de domme mensen, die zich nergens in willen of kunnen verdiepen.
PS: de zwijgende meerderheid was een grappige rechtse poging een beslissing vóór kruisraketten kruisvluchtwapens te forceren. De zwijgende meerderheid bleek echter ook een onzichtbare meerderheid te zijn.
@40 ‘populistische termen’ voor ‘domme mensen’?
Auw.
Dan heb je dus de klok wel horen luiden, maar de klepel nog niet gevonden denk ik.
Buzzwords zijn er voor iedereen en hebben een grote impact op grote delen van het electoraat, ook op mensen die zichzelf met recht intelligent kunnen noemen.
Het idee dat retorica voor de dommen is betekent vermoedelijk dat je het principe nog niet geheel doorgrond hebt…
@41: dat buzzwords er voor iedereen zijn en grote impact hebben, betekent niet dat ze op iedereen evenveel invloed hebben. Mensen die dommer zijn hebben gewoon meer moeite met het relativeren van die kroegpraat. Dat hoeft niet per se aan domheid te liggen hoor. Het kan ook luiheid zijn, bijvoorbeeld.
Met retorica hebben buzzwords iig niets te maken. Retorica is niet voor de dommen. Buzzwords en oneliners wijzen niet direct op welsprekendheid, al hoeft dat niet strijdig met elkaar te zijn.
Oh ja, ik was “U DRAAIT!” vergeten. Onvergetelijke spin van JPB c.s.
@42: ik heb er wat moeite mee dat je ‘buzzwords’ gelijkstelt aan ‘kroegpraat’, en dat je ‘buzzwords’ en ‘oneliners’ de toegang tot de edele retorica ontzegt. Lees eens een redevoering van Cicero (nu heb je de classicus in mij wakker gemaakt) en je zal zien dat hij juist die buzzwords en oneliners gebruikt om zijn punt kracht bij te zetten. Retorica is geen kwaliteitskeurmerk. Het is een techniek, meer niet.
Maar misschien illustreer je daarme wel deel van het probleem – het misverstand dat je als je de feiten maar helder hebt en de argumenten waterdicht, dat dan verstandige mensen je uiteindelijk gelijk zullen geven, en dat retorische manipulatie in wezen iets is dat je doet om ofwel iets te verdoezelen ofwel het begrijpelijk te maken voor anderen.
If only. Dan hadden we allang een linkse regering gehad in dit land.
“De belastingbetaler” is ook een bekende van rechtse origine (denk ik), maar door iedereen overgenomen.
Verlegt het primaat van het publieke goed naar het individu, en zo een krachtig retorisch middel.
@44:
Toch is dat volgens mij één ven de betere manieren om er mee om te gaan. Het is ook niet veel meer dan dat en ze doen het erg goed in de kroeg. Het zijn geen goede argumenten en ze spelen in op emoties.
Nee, dat doe ik niet. Ze kunnen in de retorica best gebruikt worden, maar zijn geen retorica, en dus ook geen retorica voor de dommen. Lees mijn laatste zin nog maar eens. Ik ga er van uit, dat je het Nederlandse woord voor retorica kent.
Het woord manipulatie zegt al, dat er zo iets aan de hand is. Als een argument sterk genoeg is, hoef je niks te verdoezelen, of anderen zwart te maken. En om een argument begrijpelijker te maken, volstaat het om eenvoudigere taal te gebruiken.
Buzzwords ‘helpen’ dus alleen degenen, die toch al de mening hadden, die in het buzzword vervat zit. En de mensen, die er door geraakt worden, kunnen ze het beste als kroegpraat zien dan al ze serieus nemen. Voor een echte discussie met echte argumenten zijn buzzwords waardeloos, maar in preken voor eigen kerk niet.
BTW:
Dat wijst op iets, wat ik op andere plaatsen ook al eens genoemd heb: links is vaak wat “ideologischer” ingesteld. Argumenten moeten argumenten zijn, en geen verkooppraatjes. Rechts heeft daar wat minder moeite mee en zal ieder woord gebruiken, waarvan ze denken, dat het stemmen oplevert. Links hecht iets meer aan de juistheid van het argument, dan dat ze een niet geheel juist argument in de markt zetten, alleen omdat het zo goed verkoopt.
Ideologischer is daarbij niet het beste woord, maar ik heb nog geen alternatief daarvoor. Het kapitalisme of de vrije markt is immers ook (onderdeel van) een ideologie, net als socialisme of coöperaties.
Het is niet voor niks, dat rechts links zo vaak morele superioriteit verwijt, of politiek correct noemt. Juist omdat er onder links meer weerstand tegen het gebruik van meestal niet geheel juiste buzzwords is, wordt gezegd, dat links politiek correct is en niet meteen alles zeggen, wat ze denkt. Dat klopt volledig met de constatering, dat buzzwords ter rechterzijde meer gebruikt worden en meer impact hebben.
@46
Wat een bullshit, alsof linkse propaganda (verkooppraatjes) niet bestaat. Ben jij nou echt zo naief dat je denkt dat links “gelijk” heeft en rechts niet?
Dacht jij dat er objectieve argumenten zitten achter linkse “buzzwords” als: dierenleed, milieubescherming, allerarmsten, klimaat, ontwikkelingshulp en onethisch? Eén van de kenmerken van het huidige links is dat ze zich beroepen op morele superioriteit en daarvoor gebruik maken van bovenstaande begrippen. Begrippen die lukraak gebruikt worden om emotie uit te lokken bij het stemvee, oftewel: buzzwords.
@47: En waar zit de kwinkslag in die woorden?
En dat staat dan nog los van of ze allemaal per se links zijn. Als dat het geval is, hoop ik maar dat alle chirurgen en andere medici links zijn, want ik wil toch wel graag dat die het onderscheid tussen ethisch en onethisch weten.
@47: wat een onzin weer wout. Lees mijn reactie eerst eens rustig, zonder rode waas voor je ogen. Wat snap je niet aan de woorden, dat ik iets bij links of rechts meer of minder zie? Als ik iets ‘meer aan de rechterkant’ zie, betekent dat dan, dat het aan de linkse kant niet voor komt, of zou dat betekenen, dat ik denk dat het links iets minder voor komt?
Verder weer een perfecte satirische reactie van je, die mijn argument, dat links zo vaak zonder enig argument morele superioriteit verweten wordt, demonstreert. Zonder de beschuldiging van morele superioriteit blijft er van je argument heel weinig over.
@48
Ethiek is een subjectief begrip, als je iemand beschuldigd van onethisch gedrag (typisch voor linkse do-gooders) beschuldig je hem ervan dat hij niet handelt volgens joúw morele code, oftewel je bent zelf moreel superieur. Dat is natuurlijk onzin, want de rechtse slechterik heeft zijn eigen code.
@49
Jij zegt: links gebruikt argumenten en rechts lult maar wat, zolang dat maar leuk klinkt. En dat noem je dan “een argument”. En binnen die door jouzelf geschapen werkelijkheid heb je dan wellicht gelijk. Maar een mening wordt natuurlijk geen argument door het een argument te noemen. Je vergelijkt nu rechts populisme met linkse politiek, maar er zijn ook linkse populisten en verstandige rechtse politici. Dat Wiegel af en toe retorische trucjes gebruikt wil niet zeggen dat hij zijn positie niet ook kan beargumenteren.
@50: Je kunt zeker twisten over wat ethisch is of niet, maar als jij om die reden alle ethiek maar overboord gooit, blijf je ook aan de rechterkant vrij eenzaam achter.
Bijvoorbeeld het hele wetboek van strafrecht is op ethiek gebaseerd, dat afschaffen krijgt vast weinig rechtse steun.
En slechterikken hebben altijd hun eigen code, of ze nou links of rechts zijn.
Maar dit drijft off-topic. Ik vroeg je ook waar de kwinkslag in die begrippen zit, het zijn gewoon de benamingen van de zaken waar ze over gaan, los van wat je van die zaken vindt; heel misschien zou je kunnen twisten over ‘dierenleed’, maar ik zou er geen beter woord voor weten, en ’t mist nog steeds een (licht) humoristische element. Da’s wat anders dan een begrip als “linkse hobby’s”
Wel goed om het zo eens te benoemen. Ik denk trouwens dat in de linkse kringen dit ook wel bekend is, maar het lukt om een of andere reden niet om er verweer tegen te geven of ‘fight fire with fire’ to te passen. Sowieso is links langzaam stervende en zie je de meeste linkse partijen een flinke ruk naar rechts maken. Dat lijkt de hoofd oplossing te zijn van links. ‘If you can’t beat em, join em’, maar ook dat werkt niet echt voor ze.
@51
Wie heeft het over alle ethiek overboord gooien?
Off topic is het trouwens niet. Rechts probeert het misschien met kwinkslagen, maar links doet het met dehumanisering.
De methoden van rechts zijn namelijk allemaal: onmenselijk, onethisch, oneerlijk etc. Ook mooie buzzwords waar weinig betekenis achter schuilt. Desondanks hebben ze wel effect.
@51:
Nee, dat zeg ik niet. Heb je het nu nog niet begrepen?
Dat zeg ik ook. Als het rechts meer voorkomt dan op links, komt het ook op links voor, alleen wat minder. Wat is je probleem?
Helemaal mee eens. Wijs maar aan waar ik dat doe dan. De mening, dat links vaak morele superioriteit verweten wordt, is een argument geworden, toen jij links in de eerstvolgende reactie daarop in een cirkelredenering morele superioriteit verweet. “Links voelt zich moreel superieur en maakt daarvoor gebruik van bepaalde begrippen”. Die begrippen zijn dus blijkbaar moreel superieur, zodat iemand die die begrippen gebruikt, zich zich moreel superieur kan voelen. Maar dat is natuurlijk een uiterst rare redenering. Wilders voelt zich moslim, omdat hij het vaak over islamieten heeft?
Aan de ander kant voelen Wilders c.s. zich moreel superieur aan de islamitische cultuur, en zeggen dat ook regelmatig. Daar zou je beter tegen kunnen ageren, dan tegen mensen, die jij moreel superieur noemt, maar die dat zelf helemaal niet zo voelen en zeker ook nergens zeggen.
@53: links gaat vaker op de morele tour, klopt. Overigens ook CDA.
In het geval van de PVV zijn het meestal terechte buzzwords – in mijn morele kader inderdaad.
Overigens kewl: Wout blijkt niet alleen goed in oneliners maar ook in fullblown discussies! Hulde!
@55: links snijdt vaker morele onderwerpen aan, of iig onderwerpen, die als moreel betiteld kunnen worden, maar dat maakt links nog niet moreel superieur, en betekent ook niet, dat links zich moreel superieur voelt. Het betekent slechts, dat die onderwerpen hen meer interesseren. De interesse voor belastingverlagingen of het behoud van de hypotheekrentesubsidies van rechts maakt hen ook niet onmiddellijk allemaal egoïstische gierigaards en zo worden ze ook zelden genoemd.
@53: Okee, als je het zo bedoelt, is het inderdaad niet zo off-topic. Dan ben ik wel benieuwd of je ook de dehumanisering ziet die Wilders op moslims toepast.
Je had ’t inderdaad niet over de ethiek overboord gooien, maar je suggereerde in wel dat ethiek irrelevant is, want subjektief. Ik denk dat dat maar ten dele waar is: er zijn morele normen en waarden die bijna universeel zijn -ik zeg ‘bijna’, omdat je in iedere samenleving wel een paar mensen hebt die zelfs die normen niet aksepteren, maar in verreweg de meeste samenlevingen worden die mensen als afwijkend beschouwd (of als krimineel of gestoord, behekst, ziek o.i.d.).
Een Jungiaanse theorie over deze humorkwestie:
Links heeft onbewust de neiging om positief te projecteren op anderen, rechts negatief. Beide soorten projecties komen echter meestal niet met de realiteit overeen en daarom trachten beide kampen elkaar te confronteren met hun fixaties. Links wordt bv. geassocieerd met archetypes zoals heiligen, die uitdrukkingen zijn van positieve projecties en rechts met negatieve archetypes zoals de duivel.
Hier zit de asymmetrie in humor: het is grappig om iemand die volgens jou zijn of haar schaduwzijde ontkent en zich eenzijdig identificeert met het goede hiermee te confronteren (‘Daar zit Sinterklaas!’), omdat iedereen aanvoelt dat die pretentie niet kan worden waargemaakt. Andersom geldt dit minder. Het is niet grappig om te benadrukken dat iemand zich volgens jou heeft geidentificeerd met zijn of haar schaduwzijde (‘Hitler!’), omdat er niets gepretendeerd wordt.
@abt: Een elegante verklaring!
Goed gevonden.
Zou een mooi log zijn, de “jungiaanse verklaring voor politieke humor”