Ach gut, de Koningin zou niets meer te zeggen hebben in haar troonrede, als pers en parlement al uitvoerig hebben gesproken over de Prinsjesdagstukken. Dus gaan in 2012 de stukken weer achter slot en grendel en komen pas op Prinsjesdag tevoorschijn. Dat is de reactie van het kabinet, nadat Gerdi Verbeet en de fractieleiders afspraken dat Kamerleden wel mogen reageren op de Prinsjesdagstukken. Ze mogen niet in discussie met elkaar. Daar moeten ze mee wachten tot de begrotingsdebatten loos gaan. Dat is de uitkomst van en overleg tussen de Kamervoorzitter en de fractieleiders.
Het besluit van het kabinet om de pers de vrijheid te geven meteen uit de stukken te publiceren, was bedoeld om de jaarlijkse folklore rond het Prinsjesdagembargo op te heffen. Ondanks dat embargo publiceerde de pers toch hele passages. Soms zelfs nog voor de stukken waren overhandigd. Elk jaar rees de vraag: wie heeft er gelekt?
Het was natuurlijk Frits Wester, voormalig persvoorlichter van het CDA. Het spectaculaire was er wel af, toen hij vorig jaar voor de zevende keer op een rij, trots gnuivend meldde dat hij de stukken weer had. Het zat natuurlijk anders in elkaar. RTL Nieuws was het persbureau dat door Balkenende was ingehuurd, zodat het kabinet zich kon voorbereiden op de reacties uit de samenleving op de Prinsjesdagboodschap.
De pers krijgt vrijdag 16 september het materiaal. De vraag is nu: hoe lang van te voren zal Frits Wester ermee op de proppen komen? Ik gok dat uiterlijk dinsdag 11 september de stukken op straat liggen.
Om RTL Nieuws een paar slagen voor te zijn, lekt het kabinet Rutte ondertussen het een na het nader nieuwtje uit de plannen voor het komende jaar. Iedereen vreest een dramatische begroting, waarmee Rutte I flink zal doorpakken om de staatsboekhouding op orde te krijgen. Rutte en Verhagen lieten al doorschemeren dat er misschien nog meer bezuinigd moet worden, dan de geplande 18 miljard euro.
Het kabinet weet ook wel dat het slecht nieuws een paar pittige commentaren zal opleveren. Maar het debat zal gewonnen moeten worden en daarom lekt het kabinet een paar positieve berichten. Extra geld voor het technisch onderwijs en 12.000 extra banen in de zorg. Mogen we nog meer van dat soort extra’s verwachten in de aanloop naar Prinsjesdag?
Het is wel een fraaie rolverdeling. Het kabinet lekt het positieve nieuws en Frits Wester mag de ellende naar buiten brengen.
Volgend jaar mag alleen het kabinet de plannen naar buiten brengen en zal dat niet eerder dan op Prinsjesdag zelf doen. De schoolmeester heeft gesproken: als iedereen loopt te zeuren, krijgt niemand wat. Het “iedereen zal er wat van voelen” wordt tot het uiterste doorgevoerd. Of zal Rutte volgend jaar ineens zijn hand over zijn hart strijken en die prachtige stukken eerder teruggeven aan de Nederlanders?
Het is wel een bizar besluit om één van de majesteitelijke ‘moments supreme’ zo streng te bewaken. Schaf Prinsjesdag af en publiceer de plannen gewoon twee weken voor het Kamerdebat. De Koningin houdt genoeg openbare optredens over. Het is geen ramp om één van die optredens weg te bezuinigen.