dossier

Coronacrisis

Al onze berichtgeving over de crisis die het coronavirus COVID-19 in 2019 en 2020 veroorzaakt.


Kabinet vraag ethisch advies over ‘coronapaspoort’

Het kabinet wil een laagdrempelig testprogramma uitwerken waarmee naast incidentgericht (frequent) testen ook de mogelijkheid wordt geboden om door testen toegang te verkrijgen tot sociale en economische activiteiten. Het hebben van een (digitaal) ‘coronapaspoort’ zou hiervan het bewijsstuk kunnen zijn. Onder welke voorwaarden kan zo’n coronapaspoort ethisch en juridisch verantwoord worden ingezet? De vaste Commissie Ethiek en recht buigt zich over deze vraag.

Het advies wordt medio januari 2021 verwacht.

Foto: Yuri Samoilov (cc)

Online nieuwjaarsrecepties

De jaarlijkse gemeentelijke nieuwjaarsrecepties gaan niet door. Niet op de traditionele wijze: de burgemeester ontvangt lokale ondernemers, vertegenwoordigers van organisaties en wat individuele burgers onder het genot van een nootje en een drankje.

Dat gaat dit jaar niet door, want u weet wel…. De lokale overheid kan het natuurlijk niet maken de lockdown te trotseren. Geen nieuwjaarstoespraken van burgermoeders- en vaders? Geen erepenningen, stadscomplimenten, vrijwilligersprijzen en de lokale ‘inwoner van het jaar’?

Dat soort eerbetoon kreeg vaak een plaats op de gemeentelijke nieuwjaarsrecepties. Zowel de recepties als de huldeblijken gaan dit jaar online.

In Oldebroek was men er op tijd bij en de burgemeester reikte de Oldebroeker Erepenning op 19 december al twee inwoners. Door de lokale omroep gefilmd en gisteren uitgezonden, als zijnde een ‘Anders dan anders’-nieuwjaarsreceptie.

De gemeente Eindhoven zendt vandaag een videoboodschap uit op haar de internetpagina en social media. De inhoud is nog verborgen gehouden, want “Eindhoven wil de inwoners graag verrassen, zegt een woordvoerder.”

Ook Leiden houdt van verrassingen. Op 4 januari kunnen inwoners deelnemen aan een online nieuwjaarsreceptie (wel vooraf registreren). Behalve de nieuwjaarstoespraak van de burgmeester en een interactief programma met wethouders en gasten, staat er een ‘verrassende afsluiting’ op het programma. Gokje? Dat wordt een van de Leidse jongeren die coronaproof lekker bezig zijn geweest.

Foto: Yuri Samoilov (cc)

Huis-aan-huis-verspreiding

COLUMN - Plots schrik ik wakker; dat geluid was van de deurbel. Het was aan het begin van de avond, en ik was even ingedommeld op de bank. Ik was moe, omdat ik in de voorgaande nacht wakker was geworden en niet meer kon slapen. Het gebeurt de laatste jaren wel vaker dat mijn hoofd niet meer tot rust komt. Omdat ik mij zorgen maak, bijvoorbeeld over mensen die via social media worden geprofileerd en gemanipuleerd. Of omdat ik bedenk dat ik de onbetrouwbare elastiekjes van de mondkapjes nog vast moet nieten, voor mijn bezoek aan de tandarts. Of ik denk na over mijn broer, voor wie een oogoperatie is uitgesteld vanwege de coronacrisis. Vanmiddag spraken we elkaar nog, op gepaste afstand, in de voortuin. Hij komt het hele jaar al niet meer bij anderen in huis omdat een coronabesmetting voor hem grote risico’s met zich meebrengt.

Beduusd doe ik de voordeur open. Voor mijn neus staat de krantenbezorger, die mij het huis-aan-huisblad in de handen duwt en een beetje ongemakkelijk gelukkige feestdagen begint te wensen. De rest van de boodschap interpreteer ik niet zo goed omdat mijn hersenen onderwijl een analyse beginnen te maken van de besmettingsgevaren bij deze vorm van gegevensoverdracht. Zo’n woord als ‘feestdagen’, is dat een geschikte formule voor het overdragen van een coronavirus?

Foto: Yuri Samoilov (cc)

In, spin, de lockdown in

COLUMN - Had het Red Team het toch weer bij het rechte eind: halve maatregelen leiden tot hinkelbeleid. In, spin, de lockdown in, uit, spuit, de lockdown uit. Beter had het kabinet krachtig kunnen ingrijpen toen het eind september radicaal misging. Nu hebben we een softe lockdown van tweeëneenhalve maand achter de rug, en moeten we er alsnog keihard aan geloven.

De schade – zowel economisch als psychologisch – is daardoor nu groter dan zij anders was geweest. Het zorgpersoneel is ziek en volkomen overspannen, veel ondernemers zijn wanhopig, de horeca staat op omvallen, jongeren vliegen tegen de muur op, muzikanten en kleinkunstenaars zijn radeloos.

Maar vooral: er is weer geen plan. Een lockdown is slechts een noodstop. Maar tenzij je de rustpauze die je zo hoopt te verkrijgen benut om ander beleid in te zetten, koers je daarna gewoon op de volgende lockdown af. In, spin, de bocht weer in.

Na de eerste lockdown, in juli, hadden we het TTI-beleid op orde moeten hebben: testtrace (contactonderzoek) en isolate (quarantaine). Maar grootschalig testen hebben we, alle overheidsbeloften ten spijt, pas vier maanden later, in oktober, geregeld. Fatsoenlijk contactonderzoek is nog altijd ver te zoeken: deels omdat de aantallen besmettingen daarvoor te hoog zijn, deels omdat de GGD’s er niet tegen zijn opgewassen (en nu alleen maar meer taken krijgen toebedeeld). Van maatregelen voor quarantaine is al helemaal geen sprake: niemand die reizigers controleert die via Schiphol binnenkomen, niemand die nagaat of besmette mensen inderdaad thuisblijven, en er zijn geen maatregelen die zulk noodzakelijk thuisblijven faciliteren.

Foto: Yuri Samoilov (cc)

De Werkelijkheid en het Vaccin

COLUMN - Op 16 maart 2020 blogde ik voor het eerst over de manier waarop de covid-19 pandemie zich toen aan het ontwikkelen was:

Het virus is nu op allerlei plaatsen in Nederland aanwezig en lijkt niet meer in te dammen. Om te weten wat er dan verder gaat gebeuren heb je enig wiskundig inzicht nodig en een beetje verbeelding: je moet begrijpen wat exponentiële groei inhoudt (het resultaat van het proces van herhaalde malen met twee vermenigvuldigen) en je moet je kunnen voorstellen dat ons land, waar alles nu nog zo rustig is, binnen een paar weken in de situatie zal verkeren van Italië nu.

Mijn blog van de dag daarna sloot ik af met:

Gelukkig houden de anti-vaxxers zich nu even koest. De hoeveelheid nepnieuws over de gevaren van vaccinatie op sociale media is de laatste dagen drastisch afgenomen. Dat is een ergernis minder. Als het straks lukt om het covid-19 virus te bedwingen met een vaccin dan zal je zien dat de onzin vrolijk weer terugkomt, tenzij er ook een vaccin tegen domheid wordt uitgevonden.

Tjonge, wat zat ik er toen mijlenver naast.

De anti-vaxxers hebben zich sindsdien namelijk helemaal niet koest gehouden. De hoeveelheid nepnieuws is juist exponentieel toegenomen. Kennelijk is er iets dat ik toen nog totaal niet begrepen had. Toch wil ik graag snappen hoe dit allemaal kon gebeuren.

Foto: Yuri Samoilov (cc)

Het virus trekt zich niets aan…

COLUMN - Het virus trekt zicht niets aan van…

Ja, waarvan zo al niet? Het coronavirus trekt zich niets aan van oud en jong, dun en dik, vrouw en man, arm en rijk. Het virus is daarin sterk grensoverschrijdend, weten we uit de WHO cijfers.
Het enige waar het coronavirus zich wel wat van aantrekt, zijn de maatregelen die worden getroffen om de verspreiding in te dammen en het zodoende ‘uit te doven’.

Helaas is het nog veel te vroeg om een afdoende studie beschikbaar te hebben, waarin de wereldwijd genomen maatregelen met elkaar vergeleken kunnen worden. Dus kan iedereen ‘ins blaue hinein’ beweren wat men wil. Ja, het ene land is het andere niet. Maar Nederland doet internationaal verband [cynische mode aan]’aardig’ mee[/cynische mode uit].

De laatste keer dat we daar iets over schreven, was in juni. Daarna ging het stukken beter en leek het virus langzaam aan te verdwijnen. Inmiddels zijn we door de treurige waarheid ingehaald.
En Nederland spreekt nog steeds een woordje mee. Ruim 12 keer meer besmettingen dan in juni. Dik 1,6 keer zoveel doden.

Hier wat cijfers. De WHO cijfers van 235 landen en gebieden. De complete lijst in dit exceldocument. Verder geen commentaar.

Foto: Yuri Samoilov (cc)

Doorstroomlocaties

COLUMN - Een bevriende schilder exposeerde in het Museum Amstelland en omdat ik daar nog nooit was geweest, fietste ik er deze zondag even naartoe. Zes kilometer. Bij binnenkomst was er een fles zeep en een blocnote om je naam en telefoonnummer op te schrijven. Iedereen droeg mondkapjes. Er was een groot plastic scherm bij de kassa. Je kon betalen voor het museumbezoek door geld in een soort plastic kubus te gooien. Toen ik naar het volgende vertrek wilde wandelen, stapte een medewerker zorgvuldig voor me opzij. Er was prima ventilatie. Er waren maximaal tien aanwezigen tegelijk. Kortom: hier werden de corona-regels voorbeeldig nageleefd.

Ik kan hetzelfde zeggen over museum Coda in Apeldoorn en museum De Waag in Deventer, waar ik heen ben gefietst toen ik in Apeldoorn moest zijn, of het Allard Pierson in mijn woonplaats Amsterdam. Iedereen houdt zich aan de regels.

Ik vertel dit omdat het kabinet nieuwe corona-maatregelen gaat nemen en ik de bui alweer zie hangen. De musea zullen wel weer op slot gaan. Hoewel de bezoekers zich daar keurig aan alle corona-regels houden en er niets gevaarlijks gebeurt. In oktober gebeurde dat immers ook en een reconstructie van de besluitvorming in het NRC Handelsblad toonde dat het kabinet dat toen vooral deed om, tijdens een impasse in de besluitvorming, te laten zien dat het iets deed.

Foto: Yuri Samoilov (cc)

Noodtoestand Tsjechië verlengd

ELDERS - Met een nieuwe top van meer dan 6000 nieuwe besmettingsgevallen op woensdag is ook in Tsjechië de tweede golf van de pandemie nog niet voorbij. In Slowakije kapittelt de president de premier over zijn beleid. De twee landen werken samen met hun buren Polen en Hongarije in de Visegrad-groep. Hoe lang nog?

Volgens het Tsjechische systeem voor het bestrijden van de pandemie (PES) werd zondag al het vierde niveau bereikt. Restaurants en afhaalgelegenheden moeten nu om acht uur sluiten (maar doen dat nog niet allemaal). Over verdere maatregelen die passen bij het vierde PES-niveau, waaronder verlenging van schoolvakanties, moet nog worden gesproken. Het Tsjechische parlement is woensdag akkoord gegaan met een verlenging van noodtoestand tot 23 december. Een eerdere beperking voor het kopen van alcohol is na veel protest teruggedraaid. Een biertje kopen en thuis opdrinken mag weer.

Sinds het begin van de pandemie heeft het aantal dodelijke slachtoffers in de Tsjechische Republiek de tienduizend bijna bereikt. Het aantal doden per honderdduizend inwoners in de afgelopen veertien dagen is, in vergelijking met andere Midden- en Oost-Europese landen, met 15,1 nog relatief laag (Nederland scoort 4,3). De hoogste cijfers zien we in Slovenië, Bulgarije en Hongarije. Buurland Slowakije, waar de regering besloot de gehele bevolking te testen om een algehele lockdown te voorkomen vinden, we op dit lijstje onderin met 6,2.

Foto: Yuri Samoilov (cc)

Twijfel in Zweden over aanpak coronapandemie

ELDERS - Brengt de tweede golf Zweden op andere gedachten?

Een opiniepeiling van DN/Ipsos die gisteren is gepubliceerd laat zien dat 82% van de Zweden enigszins of zeer bezorgd zijn over de gevolgen van de coronapandemie voor de zorginstellingen in hun land. Het vertrouwen in de overheid bij de bestrijding van het virus daalde van 55% in oktober naar 42% nu, terwijl 44% vreest dat de autoriteiten niet genoeg doen (in oktober nog 31%).

Daarbovenop kwam gisteren het nieuws dat kroonprins Carl Philip en zijn vrouw Sofia positief getest zijn. De hele koninklijke familie laat zich nu testen na het bezoek aan een begrafenisplechtigheid afgelopen vrijdag.

‘Stop met excuses zoeken om je niet te houden aan de coronamaatregelen’, zei premier Stefan Löfven vorige week. Luisteren zijn landgenoten nog wel?

Dubbele boodschap

Experts bekritiseren het beleid van de regering. De regering zegt dat mensen zich beter aan de maatregelen  moeten houden. Probleem is dat dit beleid een dubbele boodschap uitstraalt. Enerzijds wordt de mensen voorgehouden contacten zoveel mogelijk uit de weg te gaan. Anderzijds blijven winkels en horeca gewoon open.

De voorzichtige, open strategie van de Zweedse regering heeft in de buurlanden en ook in de rest van Europa veel vragen opgeroepen. Maar minister van Volksgezondheid Lena Hallengren wil niets weten van een afwijkende aanpak. In juli verklaarde epidemioloog Anders Tegnell, de voornaamste adviseur van de regering nog dat Zweden ondanks hoge aantallen in de eerste golf beter voorbereid zou zijn op een mogelijk tweede golf. Dat bleek dus fors tegen te vallen, moest ook Tegnell al enkele weken geleden erkennen. Op dit moment staat het dodental sinds het begin van de pandemie op ruim 6500. Vergelijkenderwijs is dat nog niet zo’n hoog aantal als in landen als België, het Verenigd Koninkrijk, de Verenigde Staten en enkele Zuid-Amerikaanse landen. Het aantal doden per miljoen inwoners is voor Zweden 637 (voor Nederland 521, voor België 1399, voor het Verenigd Koninkrijk 844).

Quote du Jour | Onze bevolking telt veel dissidenten

Onze bevolking telt veel dissidenten. Zodra er maatregelen worden getroffen, is de eerste vraag of er achterdeurtjes zijn, en de tweede of er gecontroleerd gaat worden. Daarna worden de maatregelen als belachelijk afgedaan (…) en vervolgens worden de experts zelf in diskrediet gebracht.

De Volkskrant interviewde de Belgische viroloog Marc van Ranst onder deze kop: ‘Belgische Van Dissel’ over Nederlands coronabeleid: ‘Ik kijk met enige afgunst naar uw regering’.

Coronavirus op vlees uit Brazilië, Bolivia en Nieuw Zeeland.

In de Chinese stad Jinan is dit weekend het coronavirus aangetroffen op de verpakkingen van rundvlees afkomstig uit Brazilië, Bolivia en Nieuw Zeeland. In andere steden werd het aangetroffen op verpakkingen van varkensvlees uit Argentinië.

China intensiveert het testen van bevroren goederen nadat herhaaldelijk het virus werd gevonden op geïmporteerde goederen. De WHO stelt dat er een gering risico is dat mensen besmet raken van Covid-19 op bevroren voedsel. China wordt er echter niet vrolijk van dat de diverse importverboden die het heeft ingesteld (onder andere op varkensvlees uit Nederland) deze manier onderuit worden gehaald.

Vorige Volgende