dossier

Aardbevingen in Groningen

Foto: 350 .org (cc)

Met behulp van openbaar beschikbare data (KNMI, Groninger Bodem beweging, NVM) onderzoekt Sargasso in een serie artikelen de aardbevingen in Groningen.


Quote du Jour | Conclusies hard binnengekomen

De conclusies van de parlementaire enquêtecommissie over de gevolgen van de gaswinning in Groningen zijn “hard binnengekomen” bij premier Mark Rutte. Dat zei hij vrijdag op zijn wekelijkse persconferentie.

Obligate woorden van onze premier. Als eindverantwoordelijke voor het regeringsbeleid van de afgelopen 4517 dagen was hij op de hoogte van de situatie in Groningen. Er is immers vaak genoeg over gesproken in de ministerraad en het is vaak genoeg in de media en het publieke debat aan de orde geweest.

Quote du Jour | Niet goed genoeg geluisterd

De betrokken partijen, ook Shell, hebben niet goed genoeg geluisterd naar de mensen in Groningen toen zij hun zorgen uitten over de schades aan hun huizen en over de veiligheidsrisico’s van de gaswinning. Er is decennialang te weinig geïnvesteerd in de leefbaarheid en economie van het Noorden. Wij hebben hier als bedrijf belangrijke lessen te leren.

Marjan van Loon, president-directeur van Shell Nederland, reageerde gisteren op het rapport van de parlementaire enquêtecommissie die onderzoek deed naar de gaswinning in Groningen. Ooit begon ik hier op Sargasso het dossier “Aardbevingen in Groningen”. Destijds, 8 januari 2014, was al lang en breed bekend dat de aardbevingen in Groningen een gevolg waren van de gaswinning. Met een goed gevuld arsenaal aan smoezen werden de Groningers toegang tot een rechtmatige schadevergoeding onthouden.

Foto: 350 .org (cc)

Is meer gaswinning in Groningen de oplossing voor de energiecrisis?

COLUMN - Al het hele jaar wordt er van verschillende kanten opgeroepen om de huidige energiecrisis aan te pakken door de gaswinning in Groningen op  te schroeven. Ook de Correspondent had er in september een uitgebreid artikel over. De energie experts die daarbij aan het woord komen hebben het over een beperkte toename in de kans op aardbevingen en over de prijsdaling waar extra gasproductie voor zou zorgen. Een essentieel deel wordt echter stelselmatig genegeerd: Staatstoezicht op de Mijnen vind dat de veiligheidssituatie in Groningen bij het huidige lage winningsniveau al niet op orde is. Tijd om alle discussies op sociale media een keer op te schrijven. Met dank aan de waardevolle inbreng van Annegreet Blanken.

Veiligheid in Groningen

In juni 2022 zei de Inspecteur Generaal in het Financieel Dagblad:

Ons oordeel van de situatie is dat het op dit moment in Groningen onvoldoende veilig is om aardgas te winnen. Dat heeft drie oorzaken. Ten eerste is een deel van de huizen nog niet verstevigd. Ten tweede zorgt gaswinning en de onzekere en trage versteviging van huizen voor gezondheidsschade bij mensen uit de regio. Ten derde verhoogt gaswinning de kans op schade aan huizen.

De situatie in Groningen is niet veilig, ook al ligt de risiconorm voor gaswinning in Groningen een factor 10 lager ligt dan in de rest van Nederland (1 op 100.000 i.p.v. 1 op 1.000.000). Zelfs die lagere norm is bij het huidige winningsniveau niet haalbaar, laat staan bij een hogere gaswinning. Bij een hogere gaswinning kan het ook zijn dat huizen die nu als veilig gelden onveilig worden. De bouwnorm is namelijk afgestemd op het terugschroeven en beëindigen van de gaswinning. Een cadeautje van ik meen voormalig minister Wiebes.

Quote du Jour | ‘Het is geen genocide of zo’

In het eigen FvD journaal kreeg Baudet de vraag voorgelegd:

Hoe sta je tegenover Groningen? Meer gas geboord worden of moet de kraan dicht? Zou Fvd ook meer steun kunnen geven aan Groningers voor de schade die veroorzaakt is door het boren?


Het antwoord van Baudet kun je hier zelf zien (of onder de video lezen):

Er zit voor iets van 500 miljard aan gas in de grond in Groningen en dat is een conservatieve schatting want er wordt steeds nieuw bij gevonden. Maar dat is een astronomisch bedrag. De totale waarde van al die huizen daar die door aardbevingen geraakt worden enzovoort loopt in de tientallen miljarden maximaal. Dus dat is een, dat staat totaal, dat staat niet in verhouding tot elkaar.

Dus wat je moet doen. Wat je had had moeten doen als je een normale daadkrachtige regering had gehad die problemen kon oplossen dat je onmiddellijk die mensen compenseert. Het is heel, het is heel, want je moet ook niet overdrijven het is niet heel erg wat er gebeurd is met die aardbevingen. Maar het is wel, het is verdomd vervelend. Een scheur in je huis, je moet een weekend ergens anders logeren dat soort dingen allemaal. He ik bedoel het is geen genocide of zo, het is niet dat die mensen allemaal massaal…

Subsidieregeling ter voorkoming van jurisprudentie mijnbouwschade geopend

Subsidie bedoelt voor rechtszaken van aarbevingsslachtoffers omgeleid naar arbitrage. Hierdoor komt het geld niet beschikbaar voor gedupeerden van mijnbouwschade die lange civielrechtelijk juridische procedures hebben lopen. De Tweede Kamer voorkomt door deze ombuiging dat er jurisprudentie wordt opgebouwd, die in toekomstige zaken bruikbaar zou zijn. Arbitrage-uitspraken leveren namelijk geen jurisprudentie op.

Achtergrond

In 2016 dienden GroenLinks en Partij voor de Dieren een amendement in op de begroting van het ministerie van Economische Zaken en Klimaat, waarmee ze 200.000 euro wisten te reserveren voor proefprocessen tegen de NAM. Dit amendement was nodig omdat toenmalig minister Kamp een aangenomen motie van Van Tongeren over het financieel ondersteunen van juridische procedures van gedupeerden weigerde uit te voeren. Het amendement had als doel om te zorgen dat Groningers makkelijker de weg naar de rechter zouden vinden. De rechter is in Nederland de enige die onafhankelijk is en afdwingbare uitspraken kan doen die maatgevend zijn voor soortgelijke gevallen.

Foto: 350 .org (cc)

Zeven jaar na de aardbeving bij Huizinge, een bestandsopname

ANALYSE - Vandaag is het precies 7 jaar geleden dat Groningen werd opgeschrikt door een aardbeving met een kracht van 3,6 op de schaal van Richter. Reden voor gastauteur Herman Damveld om de balans op te maken.

1 De aardbeving bij Huizinge op 16 augustus 2012

Op 16 augustus 2012 ’s avonds om één minuut over half elf was er een aardbeving bij Huizinge in de gemeente Loppersum. Het KNMI stelde aanvankelijk dat de aardbeving een kracht had van 3.4 op de schaal van Richter, maar heeft dat op 29 januari 2013 bijgesteld naar 3.6.

2 Sindsdien 736 aardbevingen

De NAM heeft een website waar allerlei gegevens over de gaswinning en de gevolgen daarvan worden bijgehouden. Zo kan men daar vinden dat er sinds augustus 2012 nog eens 736 aardbevingen zijn geweest in het Groningen-veld. De zwaarste waren bij Zeerijp op 8 januari 2018 om 15.00 uur met een kracht van 3.4 op de schaal van Richter en bij Westerwijtwerd op 22 mei 2019 om 5:49 uur met eveneens een kracht van 3.4.

3 Sinds Huizinge 219 miljard kuub gas gewonnen

Op de website van de NAM kunnen we vinden hoeveel gas er gewonnen wordt. Het gaat dan om gegevens per kalenderjaar of per gasjaar (van 1 oktober tot 30 september). Daarom kunnen we de gaswinning vanaf augustus 2012 niet op de kubieke meter nauwkeurig bepalen. We hebben daarnaast gebruik gemaakt van een rapport dat het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) op 28 mei van dit jaar heeft gepubliceerd over de gaswinning. Met behulp van deze gegevens hebben we uitgerekend dat sinds de aardbeving bij Huizingen 219 miljard kubieke meter gas gewonnen is uit het Groningen-veld.

Foto: 350 .org (cc)

Hoge Raad: ook staat indirect aansprakelijk voor mijnbouwschade Groningen

ANALYSE - De Nederlandse staat is (indirect) aansprakelijk voor schade die ontstaat door gaswinning in Groningen. Dat stelt de Hoge Raad in antwoorden op prejudiciële vragen die daarover door een lagere rechtbank waren gesteld. Ook blijkt uit het nader rapport van het tijdelijk wetsvoorstel Groningen dat de Raad van State de poging van het rijk. Shell en Exxonmobil om de civielrechtelijke route af te sluiten voor gedupeerden heeft getorpedeerd, omdat dat in strijd is met artikel 112 van de Grondwet.

Tijdelijk wetsvoorstel Groningen

In het wetsvoorstel Minimaliseren gaswinning Groningen gaf het Ministerie van Economische Zaken en Klimaat aan dat gewerkt werd aan een oplossing voor gedupeerden van mijnbouwschade, waarbij de afhandeling onder publiekrecht gebracht zou worden. Dit voornemen werd ook vastgelegd in het Akkoord op Hoofdlijnen dat de staat en NAM (Shell en Exxonmobil) sloten over compensatie voor het dichtdraaien van de Groningse gaskraan in 2030. Het Tijdelijk wetsvoorstel Groningen, kamerstuk 35250, had dit moeten regelen. In 2018 kregen de juristen Hammerstein, Teuben en Franssen de opdracht om in het Technisch advies Wet Instituut Mijnbouwschade aan te geven of:

de wijze waarop de afhandeling van schade door de overheid en de (financiële) aansprakelijkheid van de exploitant in dit wetsvoorstel is vormgegeven een effectieve invulling is van de, mede in het akkoord op hoofdlijnen verwoorde, uitgangspunten dat:

– het Instituut exclusief bevoegd is om aanvragen om vergoeding van schade af te handelen;

– gedupeerden niet meer bij NAM maar bij het Instituut aanspraak kunnen maken op vergoeding, enOok voor de kleine velden zijn er zeer waarschijnlijk afspraken met NAM, Vermillion en andere

– NAM niet meer zelf aansprakelijk zal zijn jegens gedupeerden, maar wel de financiële gevolgen van afhandeling van schade door de overheid blijft dragen.

Foto: 350 .org (cc)

Mijnbouwschade Groningen: Ik wacht (aflevering 22-28)

ACHTERGROND - In het gaswinningsgebied in Groningen leven nog altijd vele Groningers in onzekerheid. De Nationale Ombudsman roept inmiddels op tot een noodplan voor Groningen. Ondertussen wachten een jaar na de aardbeving in Zeerijp nog altijd vele Groningers op een oplossing voor de schade aan hun huis. In de serie Ik wacht portretteert het Dagblad van het Noorden die Groningers. Elke dag eentje. Ze vertellen over het gesteggel met de instanties, over hun angsten, over hun teleurstellingen. Op Sargasso plaatsen we quotes uit en links naar deze verhalen. Maximaal zeven verhalen per keer. Met wat vertraging, zoals dat wel vaker gaat met het doordringen van Gronings nieuws naar de rest van Nederland.

Ik wacht (22) Kevin Eurlings en Corine Visscher uit Middelstum

Kevin Eurlings is melkveehouder en Corine werkt daarnaast bij de Nederlandse Voedsel en Warenautoriteit.

We hebben voornamelijk veel scheuren. De teller stond op tachtigduizend euro. Die schade is inmiddels in de afgelopen jaren cosmetisch hersteld. Momenteel zijn ze voor circa zestigduizend euro bezig met risicovolle elementen. Sinds de beving in Zeerijp hebben we nieuwe schade: zo’n honderdduizend euro.

(…)

Er gaat geen dag voorbij of je bent ermee bezig. Bewust en onbewust. Onze dochter heeft twee jaar geleden een spreekbeurt gehouden over aardbevingen. Wilde ze graag. Welke achtjarige doet dat nu zomaar?

Foto: 350 .org (cc)

Mijnbouwschade Groningen: Ik wacht (aflevering 15-21)

ACHTERGROND - In het gaswinningsgebied in Groningen leven nog altijd vele Groningers in onzekerheid. De Nationale Ombudsman roept inmiddels op tot een noodplan voor Groningen. Ondertussen wachten een jaar na de aardbeving in Zeerijp nog altijd vele Groningers op een oplossing voor de schade aan hun huis. In de serie Ik wacht portretteert het Dagblad van het Noorden die Groningers. Elke dag eentje. Ze vertellen over het gesteggel met de instanties, over hun angsten, over hun teleurstellingen. Op Sargasso plaatsen we quotes uit en links naar deze verhalen. Maximaal zeven verhalen per keer.

Ik wacht (15): Jeanette Ubels uit Westeremden

Wacht sinds 2015 op de uitkering en het herstel van Euro 50.000 aan schade. Elke woensdagochtend trekt ze de aardbevingsmap uit de kast. Een dikke binder waar ze sinds 2012, toen ze de eerste schade meldde, álles in bijhoudt. Het contact met de deskundigen, de deadlines, de mailtjes die ze moet versturen. Inmiddels is ze zelf expert. Maar niet vrijwillig.

Je moet je inlezen en je moet leren. Anders word je om de tuin geleid. Het is gewoon crimineel.”

Zo had Ubels schade aan twee schoorstenen op het dak. De een viel onder versterking, de ander onder schade. Twee dossiers. Twee procedures.

Foto: 350 .org (cc)

Dagblad van het Noorden: Ik wacht (8-14)

ACHTERGROND - In het gaswinningsgebied in Groningen leven nog altijd vele Groningers in onzekerheid. Een jaar na de aardbeving in Zeerijp wachten nog altijd vele Groningers op een oplossing voor de schade aan hun huis.  In de serie Ik wacht portretteert het Dagblad van het Noorden die Groningers. Elke dag eentje. Ze vertellen over het gesteggel met de instanties, over hun angsten, over hun teleurstellingen. Op Sargasso plaatsen we quotes uit en links naar deze verhalen. Maximaal zeven verhalen per keer.

Ik wacht (8): Tineke Bieringa-Spakman uit Delfzijl

Hoeveel schade:

In elk geval meer dan de 416,02 euro die mij nu is toegezegd. Belachelijk bedrag.

Waar wacht u op?

Op een second opinion.”

Hoe lang wacht u al?

Sinds mijn tweede schademelding in 2016.

Wat betekent dit in uw leven?

Ik ben bang dat de kastjes naar beneden komen en ik vond die beving in 2013 angstaanjagend. Maar dat er hier huizen op instorten staan en mensen nog steeds wachten, vind ik verschrikkelijk. Zij moeten geholpen worden, dat is belangrijker dan dit.

Lees verder.

Ik wacht (9): Henk en Frea Koster uit Loppersum

Hoeveel schade:

Dat weet ik niet. We hebben meerdere schadegevallen gehad. Nu hebben we nog een aantal scheuren in de muren van de schuur.

Foto: 350 .org (cc)

Dagblad van het Noorden: Ik wacht (aflevering 1-7)

ACHTERGROND - In het gaswinningsgebied in Groningen leven nog altijd vele Groningers in onzekerheid. Een jaar na de aardbeving in Zeerijp wachten nog altijd vele Groningers op een oplossing voor de schade aan hun huis.  In de serie Ik wacht portretteert het Dagblad van het Noorden die Groningers. Elke dag eentje. Ze vertellen over het gesteggel met de instanties, over hun angsten, over hun teleurstellingen. Vanaf vandaag op Sargasso met regelmaat links naar en quotes uit deze verhalen. Maximaal zeven per keer.

Ik Wacht (1): Dominee Huisman

Aflevering 1 van de serie ging over Dominee Tjalling Huisman uit Zeerijp. De schade aan de pastorie, die dateert van 1861, valt volgens de Dominee mee. Er zitten wat scheuren in het houtwerk. Maar anders dan de meeste andere panden in Zeerijp is zijn huis nog steeds niet geïnspecteerd, ‘waarschijnlijk omdat het een monument is’.

De schade aan de kerk is volgens mij erger. In de toren zat al een scheur, maar die is groter geworden. Bij zo’n kerkgebouw uit veertiende eeuw is dat doodzonde.

Huisman heeft na een jaar wachten weinig vertrouwen meer in Wiebes. In de uitzending van Zomergasten beweerde Wiebes dat hij het voor Groningen zou regelen. Maar het gemeentebestuur en de Nationaal Coördinator Groningen (NCG) zitten volgens hem met de handen in het haar.

Ik wacht (2): mevrouw Bastiaans uit Zeerijp

Nienke Bastiaans wacht sinds mei 2018. Ze heeft het gevoel alsof ze in een foute film is beland. Als ze door haar dorp loopt ziet ze de enorme scheur in de kerk. Het verlaten huis omgeven door bouwhekken. Gesloopte panden. De wapperende linten rond de speeltuin die is afgebroken om plaats te maken voor de bouw van de aardbevingsbestendige school – wat weer is vertraagd door asbest in de grond. In december was Bastiaans bij de ‘beroemde’ bijeenkomst over de aardbevingsproblematiek van de gemeente Loppersum in Zeerijp.

Niets was meer duidelijk. Niemand kreeg antwoord. De chaos was compleet. Toch bleef iedereen heel redelijk. Deze regio blijft zo lang aardig. En dan loop je naar buiten en zie je van die beveiligingsmannen staan. Dat voelt zo beroerd.

Ik wacht (3): Itamar Kool uit Westerwijtwerd

Itamar Kool wacht sinds 2016. Al begon het al in 2012, toen hij dacht dat er een vrachtwagen tegen zijn huis reed en het een aardbeving bij Huizinge bleek te zijn. Zelf behoort hij inmiddels tot de Groningers die opgelucht kunnen ademhalen: het huis in Westerwijtwerd dat hij samen met zijn partner bewoont, wordt gesloopt en herbouwd. Tenminste. Als alles doorgaat. Want nog is het wachten niet voorbij:

We weten nog steeds niet hoeveel het ons gaat kosten en of we dat wel kunnen bijbetalen. Wat niet vaststaat, staat niet vast. ‘

Foto: 350 .org (cc)

NAM start voorbereiding sloop eerste Groningse winningslocaties

NIEUWS - NAM is begonnen met het voorbereiden van de sloop van de gaswinningslocaties van de vijf zogenoemde Loppersumclusters. Als eerste is de gaswinningslocatie in Ten Post aan de beurt. De NAM-installatie is één van de vijf zogenoemde Loppersumclusters. Na Ten Post volgt de sloop van de andere vier locaties. De vijf installaties liggen al sinds februari 2018 stil. Als gevolg van het besluit van minister Eric Wiebes (VVD) van Economische Zaken om op termijn volledig te stoppen met de gaswinning in Groningen mogen ze ook niet meer gebruikt gaan worden voor gaswinning.

De NAM begint nu met het opruimen en slopen van de installaties. Bij de winningslocatie Ten Post is de NAM vorige maand begonnen met voorbereidende werkzaamheden, zoals het schoonmaken van de installatie. De verwachting is dat de voorbereidende werkzaamheden zo’n vier maanden in beslag nemen en dat de sloop daarna in een aantal weken plaats zal vinden.

Na het afsluiten van de boorput zal de put nog jaren gemonitord moeten worden op lekkages. Staatstoezicht op de Mijnen (SodM) constateerde eerder dit jaar dat te veel Nederlandse putten gebreken vertonen. Bij 1% van de gasputten is volgens SodM een zeer kleine lekkage naar de omgeving geconstateerd. Het ging hier om maximaal 115 liter per dag, dit is grofweg een kwart van wat één koe dagelijks aan methaan uitstoot. Een deel van deze gasputten is ondertussen geabandonneerd. Alle ondernemingen in de gassector hebben volgens SodM hun veiligheidsbeheerssysteem op orde waardoor ze snel en gericht kunnen reageren op incidenten.

Volgende