COLUMN - De warmste zomer. Droogte die het grondwaterpeil doet zakken, rivieren onbevaarbaar maakt, oogsten in de kiem smoort en het land laat inklinken. Ongekend hevige orkanen. De grootste bosbranden. Overstromingen. Oprukkende woestijnen. Gebieden die tegenwoordig zo heet zijn dat menselijk leven er moeizaam wordt. Steden die in de zomer zonder drinkwater dreigen te komen. De planeet is duidelijk van slag, en het is allang geen griepje meer.
En wat doen we? Deden we maar niets, dat zou al winst zijn. Maar in plaats daarvan gooien we er nog een flinke schep bovenop: de klimaatdoelen van Parijs bereiken is nu alweer minder haalbaar dan toen het akkoord werd gesloten. We stoten nu meer CO2 uit dan ooit tevoren. We maken onderwijl plannen voor extra vliegvelden, en weigeren belasting op kerosine te heffen. Omdat de wegen te vol worden, denken we nu aan drones en vliegtaxi’s – net zolang tot ook het luchtruim vol is?
Het is de hoogste tijd om onszelf minder vaak en minder ver te verplaatsen – Thalia Verkade rekende eerder in De Correspondent akelig inzichtelijk voor dat elk procent meer asfalt tot één procent meer verkeer leidt, en dat onze gemiddelde reistijd, ondanks meer wegen en snellere vervoersmiddelen, maar niet wil afnemen. We rennen harder, maar komen weinig vooruit. Alleen in meer vervuilen slagen we intussen buitengewoon goed. En ook: in doen alsof er eigenlijk niets aan de hand is.
Soms word ik er oprecht bang van. En soms begrijp ik ons aller lamlendigheid al te goed: het is onduidelijk wat u of ik kunnen doen, en je machteloos voelen leidt hoofdzakelijk tot somberheid; dan maar liever de ogen sluiten voor wat ons boven het hoofd hangt. Maar dat kan niet goed meer, getuige de klimaatrecords die dit jaar bij bosjes sneuvelden.
Ik zou zo graag een bevlogen plan zien: overheden die werkelijk schoon schip maken. Die ons de harde realiteit voorhouden, en die vervuilers echt laten betalen. Ja, dat zal ook van gewone burgers een boel geld, moeite en inspanning vergen, maar niets doen leidt bewijsbaar tot rampen: voor onszelf, voor onze kinderen, voor de hele wereld. Steeds meer besef ik dat een omvattend klimaatbeleid niet kan zonder een drastische herverdeling van kapitaal: de bovenmatige hoeveelheden geld die nu zo vanzelfsprekend naar grote bedrijven en de superrijken stromen, moeten worden omgeleid en teruggepakt, en dan worden aangewend voor ons allemaal.
De markt, dat neoliberale ideaal, kan het niet op eigen kracht. Erger: diezelfde markt is verantwoordelijk voor het merendeel van de vervuiling en verwoesting die we nu gadeslaan. De markt raast de wereld over, woont haar uit, en laat haar voor vod achter.
Voor wie denkt dat drastisch ingrijpen te duur is: denk eens na over de kosten – in kapitaal en leed – van doorgaan op de huidige voet. Bovendien: dit is de enige planeet die chocolade heeft. Tenminste: nu nog wel. Red dan tenminste de chocola.
Deze column van Karin Spaink verscheen eerder in Het Parool.
Reacties (39)
Deden we maar niets? Deed de ander maar niets!
“de bovenmatige hoeveelheden geld die nu zo vanzelfsprekend naar grote bedrijven stromen” Even afgezien van dat er netto uiterst zelden geld naar grote bedrijven stroomt staan die bedrijven uiteindelijk allemaal in dienst van de gewone burger. Een Unilever is dan misschien symbolisch de grote vijand van Neoliberale complotdenkers en de Gele Hesjes, maar tegelijkertijd hebben ze allemaal hun keukenkastje vol Unilever producten. Elke extra belasting die Unilever opgelegd wordt betaald die gewone burger uiteindelijk door een hogere prijs op zijn zeep uiteindelijk dus zelf terug. Waarschijnlijk ook nog via zijn pensioenfonds en andere spaarpotten want dat zijn de grote institutionele beleggers in bedrijven als Unilever.
Ik weet niet waar de schrijfster wel eens op Schiphol is geweest maar het zijn al lang niet meer alleen de superrijken die vliegen, de EasyJets van deze wereld zitten stampvol met Gele Hesjes en die zijn als eerste de lul als het allemaal nog duurder wordt. De “superrijken” maakt het niet zoveel uit, die vliegreis declareren ze en op hun exotische vakantie is het wel lekker rustig als die de Gele Hesjes uit armoede in Nederland op de camping blijven. Ik ben alleen bang voor je dat die laatste daar zelf iets anders over denken.
Zolang er geen belasting wordt betaald over kerosine is focussen op van de relatief schone brandstof gas loskomen absurd. Minder Gronings gas gebruiken lijkt mij prima, maar minder gas als focuspunt is erg vreemd.
Als je denkt dat er iets mis is met het milieu dan zul je toch met concrete zaken moeten komen in plaats van met deze loze litanie. Het milieu bestaat uit zaken waar die je in cijfers uit kunt drukken, zoals de temperatuur van de aarde is in anderhalve eeuw 0,9 grad gestegen, of: er waren 35 jaar geleden nog plm 10.000 ijsberen en nu 30.000 of: door de uitstoot van CO2 is de aarde 7% groener geworden. Statements die je kun checken en narekenen en vervolgens als waar of onwaar verwerpen. Dan weet je een beetje waar je aan toe bent en dat is heel wat anders dan. Uw tekst is alleen een litanie van zaken waar u zelf blijkbaar niks van af weet anders zou u wel wat specifieker zijn. U weet gewoon geen bal van het milieu, is dit een manier om uw maatschappelijke ideeen nog eens te ventileren. Zelf ben ik van mening dat het kapitalisme de wereld vooral schoner maakt (en mooier en beter). Dat blijkt uit de feiten waarvan ik er boven al enkele heb genoemd.
Karin Spaink demonstreert hoe ideologische verdwazing ontstaat en functioneert:
Angst is een slechte raadgever.
Iets heel graag zien. Tsja, we willen allemaal zo veel, maar niet allemaal hetzelfde.
Daar komt de socialistische heilstaat al een beetje in beeld!
En ja hoor, het vijandbeeld is ook al weer geschapen. Wie zelf ideologisch verdwaasd is, die ziet dat ook in anderen. Dus moeten er wel mensen zijn die een neoliberaal ideaal nastreven!
Zucht. Maar evengoed bedankt voor dit inzicht in de verdwazing welke mensen van het verstand berooft.
@2: Moeder Giletjaune zou er meer dan een dagtaak aan hebben om het huis verschoond te houden van producten van unilever, Knorr, Proctor&Gamble, L’oreal etc. “The simple girl buys what she’s told to buy..”
Zo en nu zelf even boodschappen doen. Kan even duren…
@5: “Wie zelf ideologisch verdwaasd is, die ziet dat ook in anderen”
Trok je je dat zelf maar eens een keer aan.
Helemaal mee eens.
Ga gewoon in Nederland op vakantie.
Zorg dat je lopend of op de fiets naar je werkt kunt.
En nu we toch bezig zijn: koop lokaal geproduceerd voedsel, dat scheelt een boel vrachtwagens.
@5: zelden een beter voorbeeld van pure projectie gezien. Mijn hemel, heb je het zelf wel door?
Ik denk dat ik overtuigd ben door het laatste argument van het betoog:
Bovendien: dit is de enige planeet die chocolade heeft. Tenminste: nu nog wel. Red dan tenminste de chocola.
Het grappige is dat mijn vriendin helemaal niet van chocolade houdt. Ikke wel, maar weer niet van marsepein ….
@4: [ er waren 35 jaar geleden nog plm 10.000 ijsberen en nu 30.000 ]
IJsbeerpopulaties zijn notoir slecht te schatten.
En als je het dan gebruikt, vermeld er dan bij dat 35 jaar geleden de jacht op ijsberen aan banden werd gelegd.
En dat begin 1900 nog 1500 ijsberen per jaar gedood werden, en dat nam sindsdien af. Wie weet waren er in 1900 nog 30.000 ijsberen.
En als het beest zich goed aan verdwijnend ijs kan aanpassen zegt dat aantal niks over klimaatverandering.
https://www.factcheck.org/2008/06/polar-bear-population/
@11: En van ellende paren sommige ijsberen met Grizzly’s.
Dat is natuurlijk ook een soort van aanpassing, maar leidt wel tot homeopathische verdunning.
@4:
Waarom moet het bekende rijtje met oorzaken steeds opnieuw genoemd worden?
De gene die er geïnteresseerd weten wel waarom het gaat.
@7
Ik ben al lang al blij dat K.S. het zo mooi laat zien. We dienen idealisten het klimaatprobleem dan ook niet toe te vertrouwen. Klimaat heeft geen idealen, klimaat en klimaatverandering is niet links of rechts. Hoewel links zoals gewoonlijk wel de credits naar zich toe tracht te trekken, ondanks dat ze geen factor van belang zijn.
@14: omdat rechts wellicht het probleem in eerste instantie hardnekkig ontkende, daarna schoorvoetend soort van toegaf dat het wel degelijk speelde maar het ernstig bagetaliseerde, en in die positie zit rechts nog steeds. Als het al met tegenzin toegeeft dat klimaatverandering door menselijk handelen bestaat, dan is het niet zo erg en maatregelen die genomen moeten worden mogen niet teveel kosten (het enige argument wat lijkt te gelden). Jij doet alsof links de monopolie heeft op probleemonderkenning, maar het is rechts dat zijn hoofd consequent in het zand steekt. Zoals wel vaker is de werkelijkheid precies het tegenovergestelde van wat jij beweert.
Het is ook geen links vs. rechts. Het is klein- en grootkapitaal. Als we ècht wat tegen de CO₂-uitstoot zouden doen, gaat dat vooral ten koste van de winst van de laatste. Dus die gaat lobbyen. De weerloze kleine kutburger zit al tot zijn nek in de eco-heffingen*, maar die zal straks in bonte hesjes gaan piepen dat hem zijn recht op goedkoop vliegen wordt ontnomen, terwijl het nooit zo goedkoop had mogen worden.
*die in essentie zinloos zijn, want we maken de delfstoffen toch wel tot de laatste druppel op.
@16.
Goeie reactie. Zo denk ik ook.
Menno de Bruyne SGP woordvoerder, zegt op fb dat al het negatieve klimaatnieuws en daaropvolgende nieuwe strengere maatregelen alleen maar averechts werken. Een psychologisch effect wat niet zou motiveren om aan te gaan pakken.
Heb christenen als SGP en CDA nooit begrepen over rentmeesterschap, de mens zou toch zorgvuldig om moeten gaan met gods schepping.
@18:
Is dat bij die malloten niet zoiets als, ieder voor zich en god voor ons allen?
;-)
@7: Is het niet een kenmerk van verdwazing om steeds opnieuw hetzelfde riedeltje, inclusief stopwoordje af te draaien? ? Ik denk niet dat Lutine het zich op korte termijn gaat aantrekken. Te verdwaasd.
@19
Nee hoor. Alleen hebben ze een conservatieve boerenachterban die pas later doorheeft dat wij als mensen invloed hebben op het wel en wee van de natuur. Daarom zijn groene onderwerpen vaak thema’s bij de progressieven, die lopen er mee voorop. Een partij als de SGP loopt er achter aan.
@18
Er zijn gelovigen die menen dat hun god alle zeggenschap over het klimaat heeft en dat de mens dus geen invloed kan hebben. Ik vermoed dat zulke ideeën best veel voorkomen bij de achterban van de SGP.
@15
Klimaat is een kwestie van wetenschap, niet van politieke richting. Niemand zou het moeten claimen. En al helemaal niet koppelen aan linkse dogma’s zoals Spaink doet. Dat is net zo dom als het probleem ontkennen.
Wat wel duidelijk is, is dat een ontkenner als Trump 60 miljoen Amerikanen mee krijgt. Vervolgens kun je er niks mee, die 60 miljoen Amerikanen denken alleen aan hun eigen belang.
Nou nee. De wetenschap levert de kennis, maar wat je met die kennis doet is wel degelijk politiek. Simpelweg alles op het bordje van de wetenschap leggen is net zo onverantwoordelijk (of dom, of ideologisch verdwaasd?) als de wetenschap ontkennen.
Lutine heeft gelijk in de zin dat het schrijfsel een ideologische invalshoek heeft. Maar daarop aanvallen is op vorm, niet op inhoud. En zulke kritiek hoort niet op een column. Want een column is zo en zo al iets wat een mening weergeeft, die juist soms zeer gekleurd is.
Jammer, dat dat elk artikel weer gebeurt, inclusief aanvallen op schrijvers, want die zijn dan vaak zelfs Extreem-Links, meestal spookbeelden in Lutine zijn hoofd. En dan krijg je dus geen inhoudelijke discussie met argumenten, maar op vorm , meestal een hoop drogredenen. Of het botst met het ‘algemene belang’ zoals we dat voorgekauwd krijgen door de heersende orde.
@8
“Kunt” is hier het sleutelwoord. Want je kunt veel beter met de auto dan met de fiets gaan.
Mensen die fietsen verbruiken meer energie (en mijn god, de productie van mensenvoedsel is toch een potje energie-intensief) en ze leven ook nog eens fors langer. Helaas weegt ook de grotere kans op een dodelijk ongeluk op de fiets niet op tegen de levensverlengende eigenschappen van fietsen. Netto kun je daarom veel beter met de auto naar je werk gaan en gewoon netjes op tijd dood gaan aan een gebrek aan beweging.
Nou klinkt het misschien alsof ik een grapje maak, maar dat is gewoon de keiharde werkelijkheid. Mensen doen graag dingen die er leuk uitzien. Waarmee ze kunnen laten zien hoe goed ze zijn voor de planeet. Zoals lekker fietsen met hun bakfiets. Maar mensen kunnen niet rekenen. Ze beseffen niet hoe inefficient en intensief hun voedselproductie is en vinden hun imago veel belangrijker dan de planeet.
Daarom doen ook zo weinig mensen het enige wat echt helpt: stoppen met vlees eten. Helaas leef je daar ook weer langer door, maar omdat minder vlees eten ook ECHT helpt (in tegenstelling tot prutseindjes de auto laten staan), tikt dat tenminste echt aan qua CO2-uitstoot. En qua natuur tikt het ook aan, want mijn god wat kost vleesproductie veel ruimte; alleen voor grazen is al 26% van het niet met ijs bedekte land in gebruik. Daar komt nog heel veel akkerland bovenop om die beesten te voeren. De CO2-uitstoot van vleesproductie (pakweg 15% van het totaal) is groter dan die van de complete transportsector (pakweg 14% van het totaal). Vleesconsumptie is totaal overbodig terwijl we toch altijd wel wat transport nodig zullen hebben. De allergrootste winst is daarom in vleesconsumptie te pakken.
Auto’s, isoleren en duurzame energie: dat komt vanzelf wel goed, simpelweg om economische redenen. En omdat elektrische auto’s snel en cool en goedkoop zijn en iedereen een warm huis wil en we Groningen toch niet de stront kunnen laten zakken en zonnepanelen zichzelf toch wel terugbetalen en anders wel prima zijn voor je imago.
Maar wat niet vanzelf goed komt, en daarmee het allerbelangrijkste wat je zelf kunt doen dat ECHT zoden aan de dijk zit, is per direct stoppen met vlees eten. De rest is symbolisch gepruts in de marge.
Iemand een biefstukje?
@zmooooc: een boerderij met zonnepanelen en een koe die buiten in de wei loopt zonder importvoer.
Is een 0-CO2 biefstuk dan niet mogelijk?
Methaan productie zal er altijd wel een beetje zijn. Al kun je dat ook voor een deel sturen door het voer aan te passen.
Of het nou graan is in een akker of gras op een weiland is lood om oud ijzer, het blijft een stuk land waar normaal gesproken een stukje natuur CO2-sink en zuurstof-productie had lopen spelen. Je begint dus al in de min. Daar zet je dan nog zonnepanelen op die de groei van het gras remmen, waardoor je nog meer land nodig hebt en nog minder CO2 vastlegt. En daar dan nog koeien bij die tonnen aan methaanscheetjes laten. Je kunt dat niet compenseren zonder weer ergens anders land te moeten gebruiken. En je kunt dus nooit 0-CO2 biefstuk maken.
(Ja of je moet onder de grond met kernenergie of aardwarmte en een indoor boerderij en een stukje bio-industrie aan de gang gaan of zo.)
@26: “Mensen die fietsen verbruiken meer energie”
Reken mij maar eens voor hoe het meer energie kost om je eigen gewicht + 15 kg fiets te verplaatsen dan je eigen gewicht + 1200 kg auto.
@Bismarck
Ok. Bezwaar als ik een auto van 1700kg pak en een eigen gewicht van 60kg?
Een fietser verbruikt 480kcal per uur als ie 20km/uur fietst. Voor de productie van 1 calorie voedsel voor een gemiddelde Nederlander zijn ongeveer 8 calorieën nodig. Totale energie-kosten voor de 20km/u fietsende mens: 192kcal per kilometer.
Een Tesla kan op 1kwh 6.25 kilometer rijden. Dat is 137kcal/kilometer. Maar het ding is vanwege motoren en batterijen en zo maar 70% energie-efficiënt. Dat is dus 181kcal per kilometer. Net iets efficiënter dan de fietser. Als je met meer mensen in de auto zit gaat het natuurlijk nog veel harder.
Een niet-fietsende mens leeft bovendien gemiddeld 3-14 maanden korter. Laten we even rekenen met 3 maanden en de energiekosten per hoofd van de bevolking; dan is de energie die zo’n dood iemand bespaart het equivalent van 60000 kilometer rijden met diezelfde auto.
Voor een vegetariër gaat dit natuurlijk niet op; die zijn gruwelijk veel energie-efficiënter dan iemand met een gemiddeld Nederlands voedingspatroon. En daar zou het eigenlijk over moeten gaan. Over dat we meer dan een derde van onze planeet in gebruik hebben om vlees te produceren en niemand ook maar aanstalten maakt om daar iets aan te doen terwijl we wel met zijn allen zitten te zeuren over auto’s en vliegtuigen en weet ik wat.
(Nee ik ben zelf geen vegetariër, ik fiets nogal eens en rij bovendien niet in een Tesla…)
@11: Ja, dat die populaties weer toenamen wordt toegeschreven aan het stoppen van de jacht. En nu hebben de Inuit aangekondigd da ze meer willen gaan jagen want er komen er te veel.
@30: “Een fietser verbruikt 480kcal per uur als ie 20km/uur fietst. Voor de productie van 1 calorie voedsel voor een gemiddelde Nederlander zijn ongeveer 8 calorieën nodig. Totale energie-kosten voor de 20km/u fietsende mens: 192kcal per kilometer.
Een Tesla kan op 1kwh 6.25 kilometer rijden. Dat is 137kcal/kilometer. “
Appels en peren! Hoeveel kcal kost het om een Tesla van 137kcal te voorzien?
@31: “er komen er teveel”? Hoeveel was het? 30 duizend 40 duizend? Hoeveel varkens hebben we in dit postzegellandje ook alweer… Meer dan 12 miljoen. Niks teveel dus. En als dit uit de mond van de Inuit komt. Screw you, Inuit. Beren schieten omdat ze ook zeehonden eten is voedselnijd. Alle jagers vertonen dat zieke trekje.
Ik moet nog wel even kwijt dat die ijsberen me totaal niks kunnen schelen. Ze krijgen van mij geen extra sympathie dan welk ander organisme waarvoor we bezig zijn om hun overlevingskansen te minimaliseren, om wat voor reden dan ook. Het is voor doorzichtige ontkenners net als Al Gore een troetelkindje geworden om mee te gaan jennen. Alsof ijsberen en Al Gore voor ons anti-post truthers een gevoelig onderwerp zouden zijn. Bizar.
@30 wat een flauwe berekening. Een tesla bestuurder verbruikt ook energie. Verder kost de productie van die fiets een fractie van de hoeveelheid energie die in de productie van een tesla gaat zitten.
Het is zeker zo dat het huidige landgebruik en de voedselindustrie de grootste bijdrage leveren aan de globale opwarming. De oplossingen voor het aanpakken van deze problemen liggen klaar op de plank, maar de manier waarop de macht op aarde is verdeeld staat een transitie in de weg.
Zonder aanpassing van de indeling van de huidige sociale, politieke en economische structuren komt een transitie in de juiste richting niet van de grond. De transitie of een poging daartoe zal uiteindelijk komen, daar zorgt de toenemende ellende van de gevolgen van uitbuiting van milieu en sociaal zwakkeren wel voor. Het is alleen de vraag of deze op tijd komt en hoeveel geweld en vernielingen deze uiteindelijk met zich meebrengen.
Doemdenken is echter niet nodig, we hoeven niet terug naar het stenen tijdperk. In 1970 kon de aarde nog compenseren voor de bronnen die we aan onze omgeving onttrokken. Er worden nu per vrouw nog maar 2.4 kinderen geboren, dat betekent dat er bijna een balans is bereikt. Dit geboortecijfer zal komende jaren verder dalen. De groei in de wereldbevolking komt de komende tijd alleen nog door een toename in de levensverachting, daarna zet de daling in.
We zouden eigenlijk met groen/gele hesjes de straat op moeten gaan in plaats van de gele. Het ergste wat nu kan gebeuren is dat de gele en de groene hesjes tegen elkaar worden uitgespeeld.
Het is tijd voor een Ghandi die ons laat zien dat we ons door de verkeerde machthebbers laten leiden en dat er echt geen geweld voor nodig is om de macht weer op de juiste plaats neer te leggen.
@32
137kcal dus. Hier ligt het er wel aan waar je de elektriciteit vandaan haalt (aanname hier: zonnepaneel-gestookte Tesla supercharger). De productiekosten van de voertuigen tellen m.i. alleen mee als mensen geen auto kopen als ze gaan fietsen. En die vlieger gaat voor het overgrote deel (74%)van de Nederlanders niet op. Daarom hoort dat vraagstuk in dit sommetje niet thuis.
@34
Ongeveer 20% van wat de fietser verbruikt. Je hebt gelijk: dat had ik mee moeten rekenen. Ik zal het sommetje nog eens opnieuw doen, maar niet nu.
@34
Volgens mij is dat eerste moeilijk hard te maken. In 1970 steeg het CO2-gehalte van de atmosfeer ook. Volgens mij (maar ik hoor het graag als het anders is), weten we best wel slecht op welk punt we zoveel natuur hebben omgehakt dat alleen dat al tot een (toenemend) broeikaseffect leidt.
Verder gaat het CO2-probleem niet om het aantal mensen, maar om het energieverbruik en landgebruik. En dat stijgt gewoon lekker door, met hier en daar een hobbeltje vanwege een crisis. Als we minder kinderen krijgen, stabiliseert het hooguit, maar minder wordt het doorgaans niet; we gaan in de praktijk namelijk gewoon meer eten en verder weg op vakantie en zo.
Een balans hebben we pas bereikt als landgebruik voor andere dingen dan natuur niet meer stijgt en CO2-niveau stabiliseert. De vraag is of het CO2-niveau uberhaupt zou stabiliseren met ons huidige landgebruik, dat lijkt me bijzonder sterk (en dan doel ik niet eens op de feedback-effecten van klimaatverandering). Een balans is nog Heel Ver Weg en feitelijk simpelweg onbereikbaar zonder hele grote offers, zoals het volledig afschaffen van fossiele brandstoffen en het eten van vlees en het invoeren van een serieus hoge tax op het gebruik van land anders dan natuur. En daar gaan we never nooit niet komen met halfslappe bullshit als Kyoto en Kopenhagen.
@35
“De productiekosten van de voertuigen tellen m.i. alleen mee als mensen geen auto kopen als ze gaan fietsen. En die vlieger gaat voor het overgrote deel (74%)van de Nederlanders niet op. Daarom hoort dat vraagstuk in dit sommetje niet thuis.”
In een groot deel van de gezinnen kiest één van de partners voor de fiets wanneer de auto niet beschikbaar is. Zonder fietsinfrastructuur zouden er veel meer gezinnen met twee of meer autos zijn.
Je legde in je reacties de nadruk op landgebruik en ecologische uitputting. Sinds de jaren 70 kan de aarde de schade van de voedselproductie van de mens niet meer herstellen. We plegen roofbouw. Het blijkt technologisch mogelijk om terug te keren naar een duurzame situatie van voor 1970 waarbij de voedselzekerheid wereldwijd blijft gehandhaafd. Veel van deze aanpassingen dringen ook de CO2 uitstoot terug, maar niet voldoende.
De “halfslappe bullshit als Kyoto en Kopenhagen” komt doordat we de groepen die het meeste te verliezen hebben laten beslissen hoe we de problemen gaan aanpakken. De stagnatie van de afgelopen 50 jaar is een politiek en sociaal probleem en geen technisch of organisatorisch probleem.
Als er consensus is, ligt de weg naar een balans binnen bereik. Kijk eens naar de TED talk van Chad Frischmann over het bereiken van “drawdown”, of kijk het boek “Drawdown: The Most Comprehensive etc.” van Paul Hawken, Ed. eens door.
Ik ben geen optimist, over 250 jaar liggen de restanten van Amsterdam waarschijnlijk onder water, maar het is niet zo dat we om dat te voorkomen helemaal moeten stoppen met douchen of autorijden. Ik denk dat het leven mooier is in een duurzame wereld dan de wereld waar we nu in leven en ik hoop dat steeds meer mensen dat inzien en dat ze bereid zijn de nodige offers te brengen om daar te komen.
@31
Ik ben geen ijsbeer-expert. Maar zou het probleem misschien wel kunnen zijn dat het er vooral te veel zijn voor de steeds kleiner wordende habitat?
Omdat het leefgebied (zeeijs) van ijsberen afneemt zullen ze onvermijdelijk vaker in de omgeving van bewoond gebied terechtkomen. Ik zou me zomaar voor kunnen stellen dat er ooit weer (legaal of illegaal) gejaagd wordt op ijsberen, omdat ze te veel schade of gevaar opleveren voor de mens. Mocht dat gebeuren, dan roept Theo Richel natuurlijk dat een afnemende populatie niks te maken heeft met klimaatverandering, maar dat het komt door de jacht.
@36: blijkt technologisch mogelijk om terug te keren naar een duurzame situatie van voor 1970 waarbij de voedselzekerheid wereldwijd blijft gehandhaafd.
Ik betwijfel het.
Waar heb je dat vandaan?
@38 Het komt langs in de TED talk van Chad Frishmann. Er wordt niet bijverteld wat we dan op het menu hebben staan, maar ik denk dat je er niet veel biefstuk op zult vinden.
Ik kan je geen directe referentie geven, maar de spreker is wetenschapper en lid van het Drawdown project. Ik ben zo vrij geweest om aan te nemen dat hij de feiten die hij in zijn presentatie naar voren brengt kan verantwoorden.