OPINIE - D66, GroenLinks en de Partij voor de Dieren zullen hecht moeten gaan samenwerken om een kans te maken om in de toekomst nog mee te tellen. In een paar stukken behandelt Klokwerk waarom, hoe en waartoe. In dit stuk een analyse van de oppositie en een oproep.
Het kabinet van Rutte en Samsom komt eraan en het regeerakkoord is al tot uitentreuren besproken, dus wordt het tijd de schijnwerper te richten op de oppositie. Die bestaat dit keer uit een bonte verzameling van partijen die allemaal hun best gaan doen zoveel mogelijk aandacht te trekken. Probeer daartussen nog maar eens op te vallen.
Duidelijke partijen
Sommige partijen hebben het daarin makkelijk. Roemer hoeft alleen maar van alles te zeggen dat hij het niet sociaal genoeg vindt. Wilders op zijn beurt zal bij alles brullen dat dit kabinet ons overlevert aan de buitenlanders, de Islam en Europa. En beide kunnen zeggen dat dit kabinet veel teveel bezuinigt, want om begrotingstekorten maalt hun achterban toch niet. Simpel dus. Ik wens ze succes met hun riedel. We zullen ze nog vaak horen.
De kleine christelijke partijen zullen het ook niet moeilijk hebben. Ze hoeven alleen maar een heftig gepiep te laten horen als het gaat over zaken als abortus, euthanasie, drugsliberalisatie, de zondagssluiting, de weigerambtenaar etcetera. Deze mensen willen namelijk niets liever dan dat de andersdenkenden door de overheid gedwongen worden zich net zo te gedragen als brave Christenen.
Het christelijke midden
Het CDA kan en zal met dat laatste natuurlijk van harte meedoen. Helaas voor hen weten ze echter dat ze het daarmee niet gaan redden. De meeste Nederlanders zijn wel gesteld op keuzevrijheid. En door de decennia heen zien we dat de steun voor de christelijke politiek langzaam maar zeker afbrokkelt. Het CDA zat echter altijd in een extra bevoorrechte positie omdat links en rechts in Nederland liever niet samenwerken. Maar nu de partij de zoveelste electorale klap heeft gekregen en het de twee uitersten zomaar voor de derde keer lukt een kabinet te formeren, lijkt haar rol eindelijk echt uitgespeeld.
Het sociaal liberale midden
En dan hebben we nog D66 en GroenLinks. Deze twee gaan het de komende jaren heel lastig krijgen. Immers, de gemiddelde kiezer gelooft dat wanneer je de PvdA en de VVD op elkaar perst, je vanzelf D66 krijgt. En ook Pechtold wist op die vraag van Pauw en Witteman op vrijdag 2 november niet veel te verzinnen dan wat onduidelijk gestamel over de nieuwe zorgpremie en marktwerking. GroenLinks op haar beurt was toch al bijna verdwenen en komt in haar reactie op het akkoord niet veel verder dan de kritiek dat de plannen van het kabinet “vaag” zijn.
En dat terwijl deze twee partijen een veel radicalere hervormingsagenda voorstaan dan het nieuwe kabinet. Helaas zullen ze het verdomd lastig krijgen om deze agenda onder het PvdA/VVD-geweld voor het voetlicht te brengen, en nog wel te midden van een oppositie die eruit ziet als een confettibom, met veel duidelijk uitgesproken partijen die maar wat graag naar de microfoon grijpen.
Te meer omdat blijkt dat de Partij van de Dieren eigenlijk brutaalweg het verkiezingsprogramma van GroenLinks voor 99% heeft overgeschreven, en dus op precies datzelfde bord schaakt. Eigenlijk is de conclusie dat deze drie partijen elkaar (toegegeven, vaak geholpen door geklungel van eigen politici) vakkundig klein aan het houden zijn.
Samenwerken
De sociaal liberale hervormingsagenda die D66, GroenLinks, en de Partij voor de Dieren voeren verdient in mijn ogen beter dan een drietal partijen die wat in de marge lopen te klungelen en elkaar vliegen afvangen. Het is daarbij in hun eigen politieke belang dat deze drie partijen de komende periode hecht gaan samenwerken.
Daarom bij deze de oproep.
D66, GroenLinks en Partij van de Dieren: ga NU met zijn drieën om tafel zitten en stel een gezamenlijke agenda op voor de komende periode.
Hoe deze samenwerking eruit zou kunnen zien en wat de speerpunten zouden moeten zijn, daar wil ik jullie wel bij helpen. Klokwerk laat jullie niet in de steek. In een volgend stuk gaan we daarom verder.
Reacties (14)
Te meer omdat blijkt dat de Partij van de Dieren eigenlijk brutaalweg het verkiezingsprogramma van GroenLinks voor 99% heeft overgeschreven
Uit deze zin blijkt enkel dat je de programma’s van beide partijen niet (goed) hebt gelezen. Het programma van de PvdD verschilt op essentiële punten met die van GL.
Misschien mis ik iets, maar is er niet allerlei gerotzooi binnen Groen Links geweest juist omdat ze onder Halsema en Sap wat meer de links-liberale lijn van D66 gingen volgen (met dramatisch zetelverlies tot gevolg)?
Ook de link tussen PvdD en D66 zie ik niet zo.
Maar goed, wellicht komt dat nog aan bod in het vervolg van de serie…
@Kok: Beide gelezen en ik ben het niet met je eens. Dus als je het wilt volhouden zie ik graag je voorbeelden.
@Jeroen Laemers: Inderdaad, dat komt ;).
Maar het zetelverlies van GL zit hem meer in het politieke geklungel in de kwestie om Kunduz en de kwestie Dibi. Geruzie, gezwalk, slechte organisatie. Maar ook dat komt ;).
Een paar vragen/opmerkingen:
Wat is er Christelijk aan het CDA?
Wat is er sociaal aan D66?
Daarbij wil ik opmerken dat de PvdA ook geen ene malle moer meer met het socialisme van doen heeft.
Ze hebben een slecht doorgerekend plannetje over zogenaamd inkomensafhankelijke zorgpremie bedacht (Door de belastingverlaging lachen de mensen met een echt hoog inkomen zich een kriek).
Het zal me benieuwen hoeveel kiezers ze de volgende keer nog krijgen als de achterban in de gaten krijgt wat ze hebben verkwanseld.
Vermoedelijk staat Hans Spekman tegen die tijd op de SP lijst ;-)
Verbaas me ook altijd over het gemak waarmee D’66 als sociale partij wordt aangeduid. D’66 deelt zeker het vrijzinnige met Groenlinks, maar als je bijvoorbeeld kijkt naar de kritiek van D’66 op het huidige regeeraccoord is D’66 op het gebied van economie en sociale zekerheid gewoon zonder twijfel een rechtse partij.
GL mag zich misschien laten annexeren door D66 (ze zijn de afgelopen jaren toch al bij die partij op schoot gekropen), maar laat aub wel nog een groen en links alternatief, dus betrek er de PvdD niet bij.
@3: zomaar wat punten op een rij: https://www.partijvoordedieren.nl/tk2012/mailGL/send2friend.php.
@Kok: Natuurlijk wil de PvdD graag verschil aangeven, maar deze lijst is niets dan het uitvergroten van nuanceverschillen. Bovendien zijn veel standpunten van GL in die lijst uit hun verband getrokken.
@Henk: Aardige vragen maar eh, die moet je denk ik aan die partijen zelf stellen ;).
@Bismarck: Niks annexeren. Gewoon benadrukken van de overeenkomsten. Niks mis mee.
Ik merk dat de mensen hier meteen in de bomen vliegen om verschillen te benadrukken. Die zijn er natuurlijk ook. Ik bepleit hier ook geen fusie of zo. Het gaat mij erom dat je een zoveel duidelijker geluid laat horen als je als sociaal liberale partijen de overeenkomsten ook durft te benoemen.
En daarbij wil ik zeker ook de Partij voor de Dieren aan tafel hebben. Ik kan me niet voorstellen dat iemand die voor de Partij voor de Dieren is, wil dat die partij NIET meepraat over een gezamenlijke hervormingsagenda. Het gaat toch juist om de idealen? Die wil je toch uitdragen en delen, en niet voor jezelf reserveren?
dus wordt het tijd de schijnwerper te richten op de oppositie. Die bestaat dit keer uit een bonte verzameling van partijen
De hele Tweede Kamer bestaat uit een bonte verzameling partijen, daarin verschilt de oppositie niet van de coalitie.
Maar nu de partij de zoveelste electorale klap heeft gekregen en het de twee uitersten zomaar voor de derde keer lukt een kabinet te formeren
PvdA en VVD zijn geen uitersten, het zijn middenpartijen. En beide partijen hebben in het recente verleden net zulke ‘electorale klappen’ gekregen als het CDA nu. Dat geldt ook voor D66 en GroenLinks.
Kortom, de huidige situatie is noch een breuk met het verleden noch een trend voor de toekomst.
En natuurlijk doen oppositiepartijen er goed aan om te kijken op welke punten ze gezamenlijk kunnen optrekken. Maar een ‘oppositieakkoord’ dient nergens toe omdat ze dat nooit een machtsvoordeel kan opleveren zolang een coalitie meer zetels heeft.
Niet om te flamen, bij die hele ‘oproep’ komt mij belachelijk kinderlijk over.
@8: de ene partij gaat uit van oneindige economische groei (weliswaar verduurzaamd, maar toch groei), de andere partij heeft als beginsel dat economische groei eindig is en ook daarnaar handelt. Dat is geen klein nuanceverschil, dat is een fundamenteel verschil in inzicht hoe je een maatschappij in zou moeten richten.
@Kalief: Mag je vinden: ik vind dit soort reacties kinderlijk overkomen. Maar goed, mij gaat het erom dat deze partijen duidelijk een probleem hebben om hun agenda helder en herkenbaar voor de kiezer neer te zetten.
Overigens is de coalitie geen “bonte verzameling van partijen”, maar zijn ze met twee.
En ten opzichte van het CDA is de VVD nu eenmaal rechts, en de PvdA links. Wat je verder midden wilt noemen en wat niet mag je natuurlijk zelf weten, het gaat om de verhoudingen die ik beschrijf.
Verder is de christenpolitiek al decennialang langzaam terug aan het lopen. KVP, CHU en ARP haalden bij elkaar voor het samengaan altijd minstens 50 zetels, een enkele keer zelfs tegen de 80 zetels. Ik heb het over zeer lange termijneffecten. Vanaf ’77 zie je met enkele oprispingen bij het CDA een gestaag dalende lijn. Ik zeg niet dat het CDA geen opleving meer zal hebben, maar ze zitten nu in ieder geval met een probleem zoals boven beschreven.
Enfin, het gaat niet mij in de oproep niet om machtsuitoefening, want dan zou je met je kritiek gelijk hebben. Het gaat erom om een goed herkenbaar geluid neer te zetten voor de kiezer. En daarin is het aanwijzen van overeenkomsten soms meer verhelderend dan alleen maar het onderstrepen van verschillen.
@Kok: Als je denkt dat GroenLinks uitgaat van oneindige economische groei dan heb je een beetje al te selectief geluisterd. Femke Halsema zette al lang voor Thieme op het toneel verscheen vraagtekens bij economische groei.
Er zijn wel verschillen, maar dat zit hem met name in de manier waarop men dezelfde idealen uitvent. GroenLinks heeft (overigens zeer onterecht en zeer onverstandig) een strategie gelopen waarin gericht werd op regeringsdeelname, waar de PvdD standpunten heeft ingenomen waarvan ze toch wel wist dat ze ze nooit zal realiseren, als een soort getuigenispartij. Een andere strategie, maar ze varen absoluut op hetzelfde kompas. Nu, laat ze dat om te beginnen dan maar eerst erkennen. Lijkt mij wel zo duidelijk, nietwaar?
@8: Het gaat niet om het verschil tussen GL en de PvdD, maar dat tussen D66 en de PvdD. En dat is gapend groot. GL kan inderdaad met één van de twee optrekken, maar zal daarbij moeten kiezen: Houdt het de koers van de afgelopen jaren aan en wordt het een soort D66-annex, of gaat het terug naar zijn oorsprong, in welk geval het dicht bij de PvdD uitkomt. In beide gevallen zal het dan toch zich moeten onderscheiden (om het electoraat een bestaansrecht te kunnen tonen), dus van samen optrekken kan weinig sprake zijn, wil het voortbestaan niet in gevaar komen.
Verder denk ik dat je wel gek bent als je, met vier jaar oppositie in het vooruitzicht, als PvdD met een gezamenlijke hervormingsagenda met D66 aankomt. Je gaat toch niet terwijl je in de oppositie zit je idealen al lopen te verkwanselen? Ik dacht dat dat toch wel een lesje was dat we van GL de afgelopen twee jaar geleerd mochten hebben.
Bondgenoten zoeken voor je eigen agenda staat toch niet gelijk aan je idealen verkwanselen? Vooruitlopend op volgende stukken hebben GL/D66 en de PvdD als enigen een zelfde hervormingsagenda als het gaat om milieu, arbeidsmarkt en EU. En dit zijn punten die bijna geen kiezer in deze partijen herkent of begrijpt. Waarom dat dan niet een keer gezamenlijk toegelicht? Dat kan toch alleen maar voordeel opleveren?