OPINIE - De krant is niet meer wat het geweest is, vindt Edge of Europe.
Leest u nog wel eens papieren kranten, in druk of in pixel? Ik bijna niet meer – alle Nederlandse kranten heb ik uit mijn bookmarks geknikkerd en voor een Telegraaf van gisteren, her en der in Italiaanse kiosks nog te vinden, ben ik nog nooit te porren geweest. Mijn nieuws haal ik van de websites van ‘buitenlandse’ kranten (voornamelijk La Repubblica en The Guardian) en, bij gebrek aan beter, van copypastesite nu.nl.
En ik was een krantenverslinder. Je kon me tegenkomen in Tilburg, al lopend verdiept in Le Monde of de Volkskrant als een smartphoneverslaafde avant la lettre. Of in een kroeg aan de leestafel met een Vrij Nederland of een Groene, met een Hoegaarden erbij. En desnoods in de kantine van de zoveelste uitzendwerkplek met het AD of de Telegraaf, want gelezen moest er worden.
In de krant schreven mensen die er meer van wisten dan jij. Dan stond ik ‘s ochtends in mijn blootje met één hand koffie te zetten met een tot handzaam formaat opgevouwd stuk zaterdagbijlage in de andere hand, omdat ik die column wilde begrijpen voordat ik de dag begon. Ook al ging die over economie of zo – iets waar ik overigens nog altijd geen donder van begrijp. Want de krant daagde je uit om de grenzen van je kennis te verleggen en prikkelde je om over dingen na te denken. Het was zelfs prettig om het oneens te zijn met de grote columnisten. Dat gaf het jonge brein zelfvertrouwen, dat gevoel in staat te zijn om onafhankelijk van erkende denkers tot een eigen conclusie te komen. Daarom was de krant ‘een meneer’.
Maar de laatste paar jaar worden de opiniepagina’s volgeschreven met columns waar ik met gemak gaten in schiet en, beste lezer, ik heb alleen maar een HAVO-diploma en een verlopen bewijs van vaardigheid voor het werken met heftrucks. Zo allemachtig moeilijk moet het niet zijn om mij een intellectuele uitdaging voor te schotelen. Ik verwacht van kwaliteitsmedia toch iets meer dan makkelijke, populistische stukjes over de afwezigheid van de premier, midden in het zomerreces, omdat er iets vreselijks is gebeurd op fokking twitter met een vriendin van de schrijver. Ik heb geen behoefte om te lezen over multiculturaliteit als oorzaak van de verminderde populariteit van het topless zonnen omdat in twee seconden aan te tonen is dat dat er geen fuck mee te maken heeft, Marlies Dekkers.
Dat zijn nog maar recente voorbeelden; ik hoef maar Linda Duits of Bert Brussen te zeggen en u weet wat ik verder bedoel, wat voor kringetje tegenwoordig de ‘intellectuele’ dienst schijnt uit te maken. En ik kan geen voorbeelden vinden van stukken die me na deden denken, waarvoor ik achter de laptop bleef zitten, die me uitdaagden om anders na te denken over dingen die ik vanzelfsprekend achtte. Niet in de Nederlandse pers die zich er in heeft gespecialiseerd de luidste stemmen van het internet een tweede podium te bieden, in plaats van op zoek te gaan naar het oorspronkelijke, het nieuwe en het gedurfde.
De krant brengt me hetzelfde gezeik wat al de hele dag over de social media wordt uitgekotst. Als het een twitteraccount was, zou ik ‘m blocken, die lul.
Reacties (25)
Een Sargasso met een block-button voor specifieke auteurs lijkt mij ook wel een goed idee…
Ik lees al meer dan tien jaar geen krant meer, heb wel een satellietontvanger, uiterst boeiend.
Dus niet de krant maar de columnist is een lul.
@3: Nou, de krant ook hoor. Journalisten (naar mijn idee niet sommigen, maar veel) doen niet meer dan een komma verplaatsen in een ANP-bericht. Althans, dat is mijn (dus subjectieve) ervaring toen ik wat onderzoek naar regeldruk deed. Ik ben toee maar één stuk tegengekomen dat uit de tijd stamde van “de krant was een meneer”.
Daarin stond wel dat het onderwerp lastig te tackelen was voor journalisten. Dus is men er toen maar mee gestopt en bauwt met nu alleen overheidsstatements en ANP-input na?
Lees alle kranten dagelijks en het internet steeds minder.
Ik lees al jaren De Telefoon.
Bovendien is het een luxe product geworden,ik koop voor hetzelfde geld liever een brood.
@7.
Krant is altijd al een luxe product geweest. Net zoals internet. Dat is ook geen primaire behoefte. Wat nog wel eens anders wordt gezien.
@8:
Nee.
In de ‘goede’ oude tijd, toen het opzetten van een krant niet veel kostte, was er een krant voor ieder (voor-)oordeel.
Ik blader wel eens door de Volkskrant en moet zeggen dat ik ook na de Voetnoot nog best wel eens een aardig achtergrondartikel tegenkom.
@10.
Ook de VK doet kennelijk aan zeer suggestieve artikelen:
http://www.landelijkeclientenraad.nl/LandelijkeClientenraad.aspx?id=344&idn=499
Wat dat betreft kan je nog beter de Telegraaf lezen, daar weet je op voorhand al dat het ontzettend gekleurd is. Werkt trouwens altijd goed op mijn lachspieren.
Helemaal eens. Ik blok de krant weliswaar niet, en lees hem zoals ik ook naar het nieuws kijk – en dat is niet erg positief
Maar ik wil er nog wel wat aan toevoegen, niet om het goed te praten om het te verklaren: vroeger had de krant macht omdat ze beschikte over schaarse ruimte, advertentieruimte om precies te zijn. Die positie is door internet verdwenen – en met de macht is ook het geld verdwenen. Dat heeft meerdere negatieve consequenties.
In de eerste plaats is er gewoon geen geld meer. Goede journalistiek kost gewoon geld. Er gaat heel veel tijd zitten in onderzoekjournalistiek en het schrijven van goede stukken. Als je geen geld hebt ben je gedwongen om daarop te bezuinigen.
En dan is er de noodzaak om lezers te bereiken. De kranten “vertrossen” om maar een ouderwetse term te gebruiken. Ze gaan dingen doen die lezers trekken. Het worden gezellige bladen, met leuke stukjes over dure auto’s en mode. Ook de Berten en Linda’s kun je zo verklaren. Die schrijven leuke, prikkelende stukjes, en brengen zelfs al zelf lezers mee van internet.
Een tenslotte – en dat vind ik het meest beangstigende – de machtspositie is nu omgedraaid. Kon de krant vroeger een advertentie weigeren, nu moet ze er om bedelen. Ik hoef denk ik niet uit te spellen wat dat betekent.
De noagenda show is een radioshow (eigenlijk moet ik podcast zeggen) die keer op keer aantoont dat niet alleen kranten, maar alle media copy-pasten en niet zelf nadenken.
Die show zelf doet het wel en weet het nieuws achter het nieuws te brengen. Waarom ontstaat de Arabische lente? (Pijpleidingen). Wat gebeurde er nou bij de Boston bombing? Worden homo’s echt opgesloten in Rusland? (Nee.)
Het is misschien wat pittig zo’n Engelstalige radioshow van meer dan 2 uur, maar zeker de moeite waard. Als alternatief bestaat er noagendacd, samenvattingen van meerdere shows in 1 uur.
Het sterk gekrompen aantal journalisten, deels zzper heeft een andere taakopvatting en wel vooral het samenvatten van persberichten van het grote aantal voorlichters. Onderzoekers journalistiek is te prijzig, waardoor de rollen zijn omgedraaid, voorlichters bepalen journalisten volgen.
Vorig jaar schreven Peter Zantingh en Peter van der Ploeg in het NRC iets over een onderzoek onder journalisten die lid zijn van vakbond NVJ. De gemiddelde journalist? Hij heet Peter en is een beetje een zeikerd.
De gemidelde blogger herkent zich daar natuurlijk niet in ;-)
Ik weet niet hoe oud EoU is, maar het zou ook een gevolg kunnen zijn van volwassenwording. Als je 18 bent, dan lijken columns in de krant heel wat. Je kijkt op tegen journalisten en opiniemakers. Die mensen hebben er verstand van, denk je. Maar ervaring en een soort van levenswijsheid laten van dit beeld weinig over. Je zou voor de aardigheid eens columns en opiniestukken moeten teruglezen die je goed vond toen je 18 was.
Mag ik het volgende aanbevelen.
http://www.360magazine.nl/
Het beste uit de internationale pers.
1 maal per 14 dagen en erg de moeite waard.
Gelukkig is er Sargasso.
@16:
Nee want als je columns in buitenlandse kranten leest (Financial Times, Guardian, enz.) wordt je nog steeds heel vaak intellectueel uitgedaagd en door columns van VK of Trouw bijna nooit.
Vergelijk op tv ook het Vlaamse journaal met ons Jeugdjournaal voor Volwassenen.
@19: Idd er wordt op televisie steeds vaker op een manier tegen de kijkers gesproken alsof ze het tegen debielen hebben,en niet alleen bij de commercielen
@19: Dat er in sommige buitenlandse kranten betere stukken verschijnen dan in Nederlandse kranten geloof ik wel. Maar EoU maakt een vergelijking tussen kranten vroeger en kranten nu. Ik vraag me dan af, is het inderdaad zo dat (Nederlandse) kranten 10 of 20 jaar geleden zoveel beter waren? Stonden de opiniepagina’s toen wel vol met intelligente stukken? Had je toen nog geen domme schreeuwers als Bert Brussen, of soortgelijke non-valeurs? Ik ben wat sceptisch, hoewel ik zelf ook denk dat Nederlandse kranten — over buitenlandse kan ik niet goed oordelen — in veel opzichten in kwaliteit achteruit zijn gegaan. (Zie ook het artikel van Geert Mak over de neergang van de NRC.)
Gerrit Komrij klaagde er al in de jaren ’70 over dat de treurbuis kijker als een kleuter werd toegesproken. Uit zijn tv-kritieken wordt duidelijk dat de omroepen ook toen hoofdzakelijk tinnef uitzonden.
@21: “Had je toen nog geen domme schreeuwers als Bert Brussen, of soortgelijke non-valeurs?”
Jawel, maar de meesten hadden een baan bij de Telegraaf.
De kritiek van Komrij destijds was zeker terecht, maar alles is relatief. Het NRC heeft tegenwoordig het nivo van de Panorama vroeger.
Die Bert Brussen is wel een populair onderwerp zie ik. Er bestaat zo’n regel;
Waar je aandacht aan geeft wordt versterkt!
Geen wonder dat die BB steeds meer in hoodfletters gaat schrijven. Geef die man wat ruimte mensen. Kan hij eindelijk weer eens uitademen.
Dan nog maar niet te spreken over de ideologische eenheidsworst die de redactionele stukken en columns zijn geworden. Had je vroeger de linkse Volkskrant en de rechtse NRC, tegenwoordig schotelt de Volkskrant haar lezers neoliberale economen als Frank Kalshoven voor en NRC van hetzelfde laken een pak. Voor inhoudelijke bijdragen die tegen de neoliberale hegemonie ingaan moeten we steeds minder bij de traditionele kranten zijn.
Je hebt kranten en kranten.
Volkskrant, Trouw, (FD?) en NRC hebben nog een zelf denkende redactie die eigen stukken uitzoeken en opschrijven. Nuttig om te lezen.
Maar je moet wel de tijd nemen om het te lezen.
Een krant is niet bedoeld om alleen te koppensnellen.
En columnisten, moet je altijd zeer kritisch bekijken, en vooral zelf blijven nadenken, daar zijn ze voor bedoeld, nergens anders voor.