Dan maar klein verzet

,,Ik zal het over drie weken zonder identiteitsbewijs moeten stellen omdat ik weiger mijn vingerafdrukken af te geven voor een centrale database’’. Daniël, een 20-jarige student, stuurde me eind november een e-mail waarin hij zijn verzet aankondigde. Er is echter maar zoveel dat je kunt doen. Dan maar klein verzet.

Daniël staat voor een moeilijke keuze, schrijft hij.  ,,Ik word gedwongen ofwel mijn lichamelijke integriteit en het recht op privacy te laten schenden op onduidelijke en wellicht onrechtmatige gronden. Of ik kan niet voldoen aan de officieuze identificatieplicht in Nederland. Want waar kan de burger terecht zonder ID? Ik kan dan bijvoorbeeld mijn studie niet voortzetten, geen verzekeringen en/of leningen afsluiten en niet de grens over. Of ik moet mijn lichaam te verminken door mij te ontdoen van mijn vingerafdrukken.’’

Daniël besluit om die laatste stap maar niet te nemen en een bezwaarschrift in te dienen. ,,Gisterochtend ben ik bij het gemeentehuis langs geweest. Men had dit nog niet eerder meegemaakt. Bij de receptie werd mij gevraagd waarom ik toch geen pasfoto had meegenomen (alsof ik die nu nodig had), en bij de betreffende balie moest er iemand bijgehaald worden om de procedure te bevestigen.

,,Ze worden nu nog niet landelijk opgeslagen hoor, alleen in de gemeente.’’

,,Ja maar het gaat dus wel sowieso gebeuren op een later moment nadat ik ze heb afgegeven.’’

‘’Ja dat is wel zo.’’

Een paar weken later werd hij gebeld door een gemeentelijke jurist.  ,,Zijn punt komt erop neer dat de bezwarencommissie heel strikt gaat kijken naar de argumentatie achter de weigering van mijn bewijs. Die argumentatie is onweerlegbaar dat ik in gebreke ben gebleven met het leveren van de benodigde gegevens. In de wet staat heel duidelijk dat daar geen uitzonderingen op worden gemaakt zolang er geen sprake is van fysieke beperkingen. En je vingertoppen afvijlen is niet heel pijnloos, hat patroon zit heel diep.’’

,,Kortom, de commissie kijkt alleen wie heeft er niet de procedure gevolgd, niet of de procedure wellicht onacceptabel is. Het gaat niet over de vraag of die wet juist is of niet, alleen of ik hem gevolgd heb. Bureaucratie, het is dodelijk. De medewerker kon geen alternatieve routes bedenken, maar noemde wel de bodemprocedure bij het EHRM als hoopgevend, hoewel dat natuurlijk jaren gaat duren.’’ Als de student daarvoor al het geld zou hebben.

Ruim een maand later. ,,Nu is de afwijzing van mijn bezwaar tegen de weigering van mijn ID definitief. Ik heb een brief waarin geconcludeerd wordt dat het niet aan de burgemeester is de wet te toetsen. Dat is waar, en beroep aantekenen à €150,- is daarom niet wat ik ga doen, in het kader van het bestuursrecht maakt dat geen kans..’’

,,Ondertussen ben ik wel lekker bezig de vervoersbedrijven te irriteren; waarom zou ik inchecken als student met week-OV? Het gaat niemand aan wanneer ik waar ben. Dus ik check geregeld niet uit in metro of bus (heb toch geen saldo, heerlijk geluid die alarmpiepjes ’s ochtends, mijn kleine verzet) en in de tram check ik inderdaad gelijk uit. Ik pleeg geen misdaad, maar zou wel een boete krijgen. Vriend van me is zelfs gebeld omdat hij nooit uitcheckte, Orwelliaanser moet het niet worden. Rare wereld.’’

Vaak kunnen we ons formeel best verzetten tegen wetgeving waar we niet van gediend zijn. Maar wees eerlijk, wie heeft tijd, geld en doorzettingsvermogen om het pad van het grote verzet helemaal te bewandelen? Bij gebrek aan een Constitutioneel Hof is dat een heel lang pad, zeker als we ons in het bestuursrecht begeven, waarbij alleen wordt gekeken of de (dichtgetimmerde) regeltjes juist zijn gevolgd. Sommigen kunnen het opbrengen om hun zaak helemaal tot aan het Europees Hof uit te vechten (en krijgen gelukkig hun hoge proceskosten ook vergoed).

Rest het kleine verzet. Wat een treurnis eigenlijk.

Iemand nog goede ideeën voor klein verzet?