De psychische impact van aardbevingen in Groningen

De afgelopen jaren heeft Sargasso regelmatig aandacht besteed aan de aardbevingsproblematiek in Groningen. Momenteel is de Tweede Kamer bezig met de behandeling van het wetsvoorstel dat moet regelen dat de bewijslast voor mijnbouwschade in Groningen wordt omgedraaid. Het gaat daarbij enkel om fysieke schade aan gebouwen. Dat de gevolgen van de mijnbouwschade verder gaan dan fysieke schade en ook tot psychische problemen leidt bleek vorige maand uit onderzoek van de Rijksuniversiteit Groningen. Een beeld dat wordt bevestigd door het profielwerkstuk van VWO scholier Eline de Flines uit Appingedam. Sargasso publiceert vandaag het voorwoord van haar profielwerkstuk.

Door: Foto: Woning familie De Flines copyright ok. Gecheckt 26-10-2022
Foto: Opgelet, onderstaande tekst kan sporen van ironie bevatten

KRAS | Rellende jongeren

Op een bouwplaats in Delft sprak ik gisteren een ingenieur uit Ede. ‘Mijn auto is nog niet in de fik gestoken’, was een van de eerste dingen die hij tegen me zei. De rellende jongeren in zijn woonplaats deden hem verder ook niet veel. Voor de Marokkanen had je de Turken, daarvoor de Molukkers en daar weer voor lieden uit Barneveld en Scherpenzeel. Het was altijd wat.

Hij had wel te doen met zijn burgemeester, die voor de media stoer moest doen, voor het daadwerkelijk sussen van de situatie pragmatisch moest blijven en ergens daartussenin verstrikt was geraakt. Over één ding waren we het meteen eens: als je een theehuis wilt sluiten, doe dat dan midden in de winter, niet in de eerste zomerse week als verveelde jongeren de straat op trekken op zoek naar iets om te doen.

Doe het veilig met NordVPN

Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.

Quote du Jour | Aleppo opbouwen

“Aleppo should not focus on investor-led fantasies of what the city might be but concentrate on rebuilding families, their businesses and the local economy.”

Vooralsnog lijkt de ellende in Aleppo alleen maar toe te nemen, maar in Budapest is een team van (Syrische) academici al bezig met de planning van de wederopbouw. De groep werkt aan software die vluchtelingen en achterblijvers in staat moet stellen de schade in detail te inventariseren – niet alleen in het al goed gedocumenteerde historische centrum, maar vooral in de volkswijken daaromheen. Lessen uit de wederopbouw van Beirut en Sarajevo moeten ertoe leiden dat de focus komt te liggen op het leefbaar maken van de stad voor gewone burgers.

Foto: Opgelet, onderstaande tekst kan sporen van ironie bevatten

KRAS | Ritueel

Moet je een persoonlijk belang hebben bij een ritueel om eraan mee te doen? De vraag dringt zich op sinds de hashtag #geen4meivoormij op Twitter rondwaart. Het argument is dat het ritueel van de dodenherdenking voor sommigen geen betekenis heeft, omdat ze zich over andere dingen opwinden. Als het rumoer ergens een teken van is, dan van een samenleving waarin de individuele beleving boven alles gaat.

Nu gaat het om 4 mei, maar het fenomeen is breder. Veel Nederlanders hebben bijvoorbeeld geen gevoelens bij de herdenking van het slavernijverleden. Er is niet eens een actiegroep die tijdens Keti Koti aandacht eist voor de Duitse en Zwitserse landverhuizers die in de negentiende eeuw door Nederlandse kapiteins in Amerika werden aangeboden “zodat ze hun schulden konden afbetalen”. Ieder zijn eigen pijn, zijn eigen herdenking, zijn eigen ritueel.

Foto: Opgelet, onderstaande tekst kan sporen van ironie bevatten

KRAS | Zelfcensuur

Als een columniste haar afgrijzen van Nederturken duidelijk maakt, dan dient ze het vrije woord, maar als die Nederturken vervolgens hun verbale middelvinger opsteken moeten ze hun bek houden, en daar vind ik – ach, f*ck it, daar wil ik het helemaal niet over hebben. Stephen Fry heeft namelijk een TL;DR stuk geschreven waarom hij het internet de rug zou willen toekeren. Internet is het domein van de heersende orde geworden en daar wil hij niet bijhoren.

Soms wou ik dat het waar was, van die heersende orde. Dat de onheilstijdingen, halve waarheden en leugens altijd in Junckeriaanse wolligheid tot me kwamen in plaats van gehuld in ranzige hyperbolen of gewikkeld in dertig lagen aluminiumfolie. Op het deel van internet waar ik me veel ophoud, merk ik weinig van Fry’s aantijgingen. Zelfcensuur in de vorm van een internexit ga ik mezelf niet opleggen, maar ik haal wel steeds vaker mijn schouders op.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Quote du Jour | Tienerseks

Mijn kind en seks. Ik probeer me er wel eens een voorstelling van te maken. Dat ik beneden aan de eettafel zit met mijn laptopje en ik boven haar krakende bed hoor. Ie-iew, ie-iew, ie-iew. Dat er twee meter boven mijn hoofd een puisterige puber mijn dochter een beurt ligt te geven. En dat ze daarna met rooie koppen naar beneden komen en wat te drinken willen.

Foto: Ammon Beckstrom (cc)

In het heetst van de strijd

ACHTERGROND - Hoe kunnen we geweld verklaren? En hoe gaan we het te lijf? Met het oog op een geweldloze toekomst kunnen we er maar beter over blijven praten.

Of het nu op tv is of in real life, vroeg of laat krijgen we allemaal met geweld te maken. Het is het moment dat de dialoog ophoudt en machtsverhoudingen definitief worden bepaald. Het lijkt bij het leven te horen. We ervaren het, plegen het of zoeken het op in boeken of films. Hoe valt onze intrinsieke neiging naar geweld te verklaren? En hoe kunnen we er het beste mee omgaan? In het Science Café gaat Sofie van den Enk met verschillende wetenschappers van de Universiteit Utrecht op zoek naar antwoorden.

Geweld: biologisch verklaard

Om het menselijk gedrag te verklaren loont het soms om te kijken naar onze meest nabije soortgenoten. Volgens bioloog prof. Liesbeth Sterck, die onderzoek deed naar geweld bij mensapen, is de aanleiding voor agressief gedrag vaak simpel: twee individuen willen tegelijkertijd hetzelfde, voedsel of een seksuele partner. En dus ontstaat er een conflict. Of de gemoederen hoog oplopen en het daadwerkelijk tot een gewelddadig conflict leidt, hangt af van de belangen. Want eigenlijk vechten apen liever niet. In een potje bluffen worden de krachtsverhoudingen gemeten en wie daar als winnaar uit de bus komt, krijgt wat hij of zij wil. Geweld en agressie hebben zo dus een sociale functie: conflicten tussen individuen bevestigen de hiërarchie in de groep. En misschien ligt daar wel de evolutionaire oorsprong van het geweld dat we als mens ook kennen.

Foto: Christoph Lehmann (cc)

Ethiek van de voortplanting

COLUMN - Er verschijnt de laatste tijd meer en meer interessant werk in de ethiek van de voortplanting. Daniel Friedrich kreeg van The Journal of Applied Philosophy  de prijs van beste artikel van het jaar 2013 voor zijn artikel ‘A duty to adopt?’, Christine Overall oogstte grote belangstelling met haar boek  Why Have Children?: The Ethical Debate, recent verscheen een bundel Permissible Progeny? The Morality of Procreation and Parenting.

De moraliteit van ouderschap en voortplanting –  waarover gaat dit eigenlijk? Zoals zal blijken was De Dag van de Aarde best een goed moment om hier enkele gedachten aan te wijden.

De eerste gedachte die in mij opkomt: bestaat er wel zoiets als een ethiek van de voortplanting? Of wordt dit domein bijvoorbeeld door publicatiedrang in het leven geroepen? Het is een tamelijk nieuw en onontgonnen (en dus spannend) terrein, maar misschien is dat zo om een goede reden?

Er zijn allerlei overwegingen die meespelen in de beslissing om een kind te nemen (eerst nog een grote reis maken? eerst een job vasthebben? en, misschien typischer voor Vlaanderen dan Nederland, eerst een huis kopen?), maar weinigen met een kinderwens zullen zich de morele vragen stellen die ze zich volgens Friedrich, Overall en collega-ethici moeten stellen. In een paar uitzonderlijke gevallen, zoals moeders van 60 jaar of ouders met een ernstige genetisch overdraagbare aandoening, zullen de meeste mensen hun morele oordeel klaar hebben. Maar wanneer een koppel gezonde dertigers beslist een kind te nemen  – wat zou moraalfilosofie daarover te zeggen hebben? Is dat geen persoonlijke beslissing, gebaseerd op voorkeuren, verlangens, ambities die buiten het morele blikveld vallen?

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Foto: Opgelet, onderstaande tekst kan sporen van ironie bevatten

KRAS | Ingenieurs van de jihad

Fundamentalisme is wat je krijgt als je religie in handen van rationalisten geeft. Die lezen een oud boek en denken vervolgens dat je alles wat erin staat systematisch moet gaan doorvoeren, terwijl de doorsnee gelovige er wat pragmatischer (of hypocrieter, als u dat woord graag gebruikt) mee omgaat. De gewelddadige jihad is dan ook eerder een product van de moderne tijd dan een vijand ervan – maar dat had u al eens bij John Gray gelezen.

Hoe dan ook, ik kwam hierop door een nieuw boek dat probeert te verklaren waarom er zoveel hoger opgeleiden, met name ingenieurs, bij Al Qaida en IS zitten. Er worden allerlei sociale en economische redenen bijgesleept die academici extra vatbaar zouden maken voor radicale gedachten. Leuk geprobeerd, denk ik dan. Maar het toont vooral dat hedendaagse westerlingen zich niet meer kunnen voorstellen dat een bloedige aanslag de consequentie kan zijn van rationeel handelen.

Foto: Favi Santos (cc)

Niks vertederends aan

COLUMN - In boeken over Alzheimer lees je steeds wat een leuke vader of moeder je ervoor terugkrijgt. Dat ze zo aanhankelijk worden. Dat je gezellig samen kleurplaten kunt inkleuren. Hoe grappig ze zich uit de taallacunes in hun hoofd redden. Hoe ontwapenend direct hun gedrag is. Dat het zich dubbel en dwars loont, die ziekte.

Voor mij hoeft het niet. Die veelgeroemde toenadering tussen zieke ouder en zorgend kind komt me voor als een doekje voor het bloeden: net als zeggen dat het voordeel van kanker is dat je elke nieuwe dag zo intens gaat waarderen.

Bovendien: ik hád al ontzettend leuke ouders. En die zijn momenteel helaas ver te zoeken, dankzij haar Alzheimer.

Mijn vader is gereduceerd tot een berg zorgen om zijn rap dementerende vrouw. Hij valt enorm af, uit grenzeloze loyaliteit met haar. Eten, daar vindt ze niks meer aan, koken gaat niet meer, en dus bepalen ze zich tot boterhammen, yoghurt en soep. ‘Mam, kunnen jullie niet af en toe beneden eten? ‘ opper ik eens per week. Er zit een restaurant bij het zorgcomplex waar ze nu wonen. ‘Het is te duur en ik vind het eten daar niet lekker,’ snibt ze.

Doneer!

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Vorige Volgende