Wereldtemperatuur | Update april 2018

Terwijl we hier de afgelopen twee weken te maken hebben met een uitzonderlijk warme periode, rapporteer ik hier over een maand die slechts een relatief milde opwarming liet zien. Dat klinkt positiever dan het werkelijk is. Bij gebrek aan een El Nino zou de afwijking van de temperatuur over de hele wereld sterker moeten dalen. Maar dat doet het niet. Er is een nieuw niveau bereikt kennelijk. En ook de 11- en 30-jaarsgemiddelden laten weer nieuwe records zien.

Door: Foto: Toshiyuki IMAI (cc)
Foto: Merlijn Hoek (cc)

Vanaf 2020 landelijk verbod op varend ontgassen voor binnenvaart

NIEUWS - Het Ministerie van Infrastructuur en Water heeft gisteren bekend gemaakt dat er vanaf 2020 een landelijk ontgassingsverbod komt voor binnenvaarttankschepen. Minister Van den Nieuwenhuizen wil dat de internationale afspraken hierover halverweg 2020 in Nederland ingevoerd zijn. Mark Lensselink, die al in 2010 vragen stelde over varend ontgassen aan het dagelijks bestuur van Hoek van Holland en zicht sindsdien inzet voor een verbod op varend ontgassen, zegt in een reactie aan Sargasso:

Het heeft even geduurd, maar de uitstoot van benzeen en andere zwaar toxische stoffen wordt verder aangepakt. Dat is goed nieuws voor de bewoners, blootstelling aan Vossen kan echt niet


Ontgassen wat is het ook al weer?

Nadat schippers hun lading hebben gelost is het soms nodig om de ruimen te ontdoen van restanten van die lading. Waar het vluchtige stoffen betreft wordt dit vaak gedaan door middel van het ontgassen van het varende schip aan de buitenlucht.

De dampen die daarbij vrijkomen, bijvoorbeeld van benzeen of benzeenhoudende stoffen, kunnen milieu- en gezondheidsschade veroorzaken. Met behulp van ontgasinstallaties op de wal of op het schip kunnen schepen echter gecontroleerd worden ontgast.

Omvang emissies
Sargasso toonde in 2013 aan op basis van gegevens van CE Delft aan dat de emissies van varend ontgassen een factor 10 hoger lagen dan het RIVM rapporteerde via emissieregistratie.nl (korte versie, lange versie). De emissies daalde ook niet, zoals de VNCI beweerde, maar lagen juist een factor 10 hoger dan officieel werd gerapporteerd. De publicatie van Sargasso leidde tot Kamervragen van de SP en GroenLinks, ook op lokaal en provinciaal niveau zijn de afgelopen jaren geregeld vragen gesteld over varend ontgassen. Uiteindelijk paste het RIVM de emissiecijfers voor varend ontgassen aan.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Klimaatbeleid: aanbodbeperking in de praktijk

Coal Mine

By TripodStories- AB, CC BY-SA 4.0, from Wikimedia Commons.

Vorige maand schreef ik over de kansen die aanbodbeperkend klimaatbeleid volgens onderzoekers biedt. Afgelopen week toonde Bloomberg de kracht er van bij kolen. Al wordt de aanbodbeperking niet alleen veroorzaakt door overheidsbeleid, maar ook door een groeiend aantal financiers dat niet meer in bedrijven en projecten wil investeren die met kolen samenhangen.

Bloomberg beschrijft hoe het beleid van China om vervuilende kolenmijnen te sluiten en het opdrogen van financiering voor nieuwe kolenmijnen leidt tot een kleiner aanbod aan kolen, waardoor de prijs voor kolen stijgt en de winstgevendheid van kolencentrales onder druk staat. De winstgevendheid van kolenmijnbouwbedrijven stijgt ondertussen fors. Anglo American heeft zijn inkomsten uit kolen sinds 2015 zien verdrievoudigen, Glencore heeft ze zien verdubbelen en BHP Biliton rapporteert een verzesvoudiging van inkomsten uit kolen.

De stijgende financieringskosten zijn een van de redenen dat de mijnbouwbedrijven niet reageren met het aankondigen van plannen voor nieuwe mijnen, ondanks het feit dat de kolenprijs op het hoogste punt in jaren staat. Een groeiend aantal banken en grote institutionele investeerders wil niet meer in kolen investeren. Het niet van de grond komen van de Australische Carmichael kolenmijn is illustratief, het Indiase bedrijf Ardani weet de benodigde financiering niet rond te krijgen ondanks de openlijke steun van de Australische overheid.

Foto: Toshiyuki IMAI (cc)

Wereldtemperatuur | update maart 2018

DATA - Terwijl we een bijzonder warme april maand (3 graden warmer dan gemiddeld) in Nederland afsluiten, moeten we toch nog even terugkijken naar maart (in Nederland 1,5 graad kouder dan gemiddeld). En dan natuurlijk niet naar de lokale variatie, maar naar de thermometer van de wereld. En die staat nog steeds steevast in de plus.



Het was gewoon de op vier na warmste maand maart sinds 1979. En alle vijf de warmste maart maanden liggen in de laatste 10 jaar.

En terwijl we dit allemaal constateren, was er afgelopen maand een heel klein lichtpuntje. Er werd namelijk een akkoord gesloten met de zeevaartsector. Overigens is het relatief efficient om vracht via zee te vervoeren. De minst efficiënte sector, luchtvaart, blijft nog steeds buiten schot.

En hier nog maar weer eens een verdere aanscherping van de consensus onder wetenschappers aangaande de opwarming en de oorzaak: 99,94%.
Maar misschien is het eigenlijk gewoon 99,99%. Zeg maar gewoon: met zekerheid.

We sluiten af met een stukje navelstaren. Het lezen van deze pagina kost immers stroom. Niet alleen lokaal van uw computer of mobieltje, maar ook van een datacentrum ergens op de wereld. Zo gemakkelijk als we het vinden om steeds online te zijn, zo lastig is het om dat ook duurzaam te kunnen doen.
Kortom, neem na het lezen van dit stuk even een offline dagje. Het helpt, heus!

Doe het veilig met NordVPN

Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.

PME dumpt (itt het ABP) wél investeringen in kolen

Kijk, zo kan het dus ook.En dat van het pensioenfonds van de Metalelektro (scheepswerven, auto-industrie en andere dingen met grote machines).

“Toch is de overtuiging dat we ook in deze industrie af moeten van vervuilende brandstoffen”, zegt bestuursvoorzitter Eric Uijen, die erop wijst dat er inmiddels alternatieven zijn. En: “Wij beleggen niet voor vandaag of morgen, maar voor overmorgen. Ook dan moet de aarde nog leefbaar zijn.”

Daar kan het ABP een voorbeeld aan nemen.

Foto: Type klimaatbeleid copyright ok. Gecheckt 15-11-2022

Vergeten klimaatbeleid: aanbodbeperking

Binnen de milieubeweging en onder activisten is het beperken van de winning van fossiele brandstoffen al langer een thema. Economen en beleidsmakers geven meestal de voorkeur aan in hun ogen optimale beleidsinstrumenten, zoals beprijzing van CO2 emissies. Nieuw onderzoek van Green en Denniss laat zien dat er zowel politieke als economische argumenten zijn voor het beperken van het aanbod aan fossiele brandstoffen.

Vier vormen van beleid

Volgens Green en Denniss zijn er vier soorten klimaatbeleid te onderscheiden. Waarbij de auteurs aan de ene kant onderscheid maken tussen restrictief beleid en stimuleringsbeleid, en aan de andere kant tussen beleid dat zich richt op de aanbodzijde en beleid op de vraagzijde. Visueel vatten de auteurs de mogelijkheden in de volgende matrix samen:

Tabel met 4 mogelijke soorten van klimaatbeleid.

Typen klimaatbeleid

Een Nederlands voorbeeld van aanbod gericht stimuleringsbeleid zijn de subsidies voor duurzame energie, maar ook het kleine veldenbeleid voor gaswinning. Een voorbeeld van stimuleringsmaatregelen gericht op de vraagzijde is de ISDE subsidie, waar bewoners subsidie krijgen als ze overschakelen op een (hybride) warmtepomp of een zonneboiler installeren. Voorbeelden van restrictief beleid gericht op de vraagzijde zijn de CO2-emissienormen voor auto’s en de Europese emissiehandel in CO2 (ETS).

Voordelen aanbodbeperking

Vanuit economisch oogpunt is het voordeel van aanbodbeperkend beleid dat er minder administratieve lasten zijn, de winning van fossiele brandstoffen wordt om andere redenen al bijgehouden en er zijn minder bedrijven bij betrokken. Een tweede argument is dat het beprijzen van CO2 in theorie lijdt tot optimale keuzes, doordat de CO2 emissie op de goedkoopste manier wordt beperkt. In de praktijk dekt CO2 beprijzing zelden de volledige economie en wordt er met regelmaat een beroep gedaan op de angst voor het waterbed effect. Bovendien zorgt de lagere vraag naar fossiele brandstoffen als gevolg van hogere CO2 prijzen voor een lagere brandstofprijs, wat weer zorgt voor meer vraag. Het beperken van het aanbod kan dit effect tegengaan.

Foto: © Sargasso logo Kort copyright ok. Gecheckt 09-02-2022

Kort – Valse tegenstelling

De trein of het vliegtuig nemen voor korte en middellange afstanden? De een is beter voor het klimaat (of toch niet), de ander is vaak sneller en goedkoper.

Maar eigenlijk wordt bij deze tegenstelling een andere vraag niet gesteld: is het echt nodig om die reis te maken?

Het is gewoon geworden om voor een belangrijk zakelijk gesprek even op en neer naar Londen te vliegen in plaats van te Skypen. Het is gewoon geworden voor de baby-boomers om in de winter even een weekje de Canarische eilanden te bezoeken om wat zon te krijgen in dat sombere seizoen.

Het is gewoon geworden om met het hele gezin naar Thailand te vliegen, want daar hadden papa en mama van die mooie herinneringen aan toen ze gingen backpacken (met het vliegtuig nota bene!). Het is al niet eens meer raar als je je bruiloft viert in Griekenland en veertig mensen laat invliegen.

En dit met alle gevolgen van dien voor het klimaat, want dit geldt ook op kleinere schaal met de auto (om even naar het strand te gaan bijvoorbeeld, vanuit Eindhoven).

De tegenstelling zou dus eigenlijk moeten zijn: reizen of niet reizen.

ABP investeert meer in vervuiling

Fijn, dat ABP. De pensioenpot vullen met investeringen in olie en kolen. Uit het artikel, onder het (de lading vrij goed dekkende kopje) “immoreel”:

Het grootste deel van de extra investeringen van ABP in de fossiele sector ging naar Shell en ExxonMobil. ABP investeerde niet alleen extra in de olie- en gasindustrie, maar ook in de nog sterker klimaatvervuilende kolenindustrie: 265 miljoen méér dan het jaar ervoor. De totale investeringen in de fossiele-brandstoffensector kwamen daarmee uit op maar liefst 10,9 miljard euro.

Insecten blijken toch massaal dood te gaan

Er was wat discussie over, in de wetenschappelijke wereld: een recente Nijmeegse studie die stelde dat insecten massaal dood aan het gaan waren. Vanuit het Wageningse klonk al gauw het tegengeluid dat de studie niet deugde.

Inmiddels denkt men er aan de Wageningse universiteit toch anders over:

Die kritiek blijkt nu geen stand te houden. In het Wageningse tegenonderzoek wordt deze studie nu ‘voldoende robuust’ genoemd. Dat de onderzoekers niet tot een eensluidende oorzaak konden komen, kan hen niet verweten worden. Maar de uitkomst van deze studie deugt, stelt de WUR nu ook vast. Ze is bovendien in lijn met andere insectenstudies, die ook een forse daling laten zien.

Steun ons!

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Vorige Volgende