2020: een jaar van weer records

2020 was een jaar van vele records, maar door al het coronageweld zou je bijna vergeten dat het klimaat ook nog 'gewoon' opwarmt. En hoe. NRC maakte een samenvatting van de records afgelopen jaar. Nee, het is lang niet alles, en ja, het is allemaal weer en geen klimaat. Maar als het weer jaar na jaar weer vele records oplevert is het geen weer meer, maar een nieuwe abnormale normaal. P.S. Fijn dat NRC dit op de kaart zet, hoor. Misschien een idee om vanaf nu geen advertorials van Shell meer naast klimaatartikelen te zetten.

Door: Foto: Voorpagina NRC 29-12-2020 copyright ok. Gecheckt 07-11-2022
Foto: cquarles (cc)

Manifest bouwbedrijven: eerlijk speelveld voor duurzamer Nederland

OPINIE - Een aantal weken geleden lanceerden 13 bedrijven uit de bouwsector een manifest waarin ze oproepen om de rekenmethodieken die worden gebruikt voor het berekenen van de milieubelasting van bouwmaterialen te herzien. Deze rekenmethodieken voldoen volgens de betreffende bedrijven niet aan haar belangrijkste doel: het beperken van de CO2 emissie tijdens de productie van bouwmaterialen. Samen met andere grote partijen uit de bouwbranche deden ze een oproep aan politiek en beleidsmakers om, voorbij de belangen van de bouwindustrie, te zorgen voor rekenmethodieken die het gebruik van zeer emissie-vriendelijke materialen sterk bevorderen.

Inmiddels is het aantal ondertekenaars van het manifest gegroeid tot ruim 80 (herstel: 162), heeft D66 Kamervragen gesteld en heeft ook de Dutch Green Building Council de bal opgepakt met een opiniestuk op Cobouw. De vraag is nu of het Kabinet volgt.

De kans dat we de Parijs doelstelling van 1.5 graad temperatuurstijging behalen wordt met de dag kleiner. Klimaatverandering is urgent én belangrijk om tegen te gaan. Tegelijkertijd met deze mondiale opgave hebben we een woningbouwopgave in Nederland. Binnen tien jaar moeten er zo’n 1 miljoen woningen bijgebouwd worden. Woningen bouwen heeft een forse impact op de directe uitstoot van CO2 (ca. 10% van de jaarlijkse uitstoot). Als we de CO2 uitstoot van onze sector fors willen reduceren, zullen we alternatieven moeten inzetten voor materiaal die geproduceerd worden met fossiele brandstoffen. Dat gaat verder dan het gebruik van circulaire materialen omdat in de gehanteerde rekenmethodieken de productie uitstoot nauwelijks wordt meegerekend. Een adequaat antwoord daarop is de toepassing van biobased materialen zoals bijvoorbeeld hout, hennep, vlas, bamboe en lisdodde. Maar ook het gebruik van reststromen uit Land- en tuinbouw biedt kansen.

Steun ons!

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Foto: International Maritime Organization (cc)

Is Frankensteinbrandstof oorzaak scheepsramp Mauritius?

NIEUWS - In juli van dit jaar strandde de Japanse Bulk Carrier The Wakashio voor de kust van Mauritius. Een bericht dat opgepikt werd in de Nederlandse media, omdat er olie lekte uit het schip. De olie bedreigde de stranden en flora en fauna van het eiland. Forbes dook dieper in het verhaal en kwam net voor kerst met een reeks artikelen waarin ze wees op het gebruik van laagzwavelige brandstof als oorzaak (in jargon Very Low Sulfur Fuel Oil oftewel ‘VLSFO’). Forbes noemt het schandaal groter dan dieselgate en stelt dat veel grote namen uit de scheepvaartindustrie, de bunkeroliesector en de top van de Internationale Maritieme Organisatie (IMO) betrokken zijn. Zorgwekkender is dat Forbes stelt dat de nieuwe laagzwavelige brandstof een groot experiment is met grote risico’s voor scheepsmotoren, bemanningsleden en onze oceanen. Inmiddels is de VN een onderzoek naar mogelijke mensenrechtenschendingen gestart en zijn er ook vraagtekens bij de rol van de IMO.

Scheepsramp Wakashio

De Wakashio liep eind juli vast op het rif voor de kust van Mauritius, begin augustus begon het schip bunkerolie te lekken. In augustus kopte het Nieuwsblad Transport: “Bemanning gebroken bulkcarrier ‘Wakashio’ was aan het feesten“. De bemanning was de verjaardag van een van de bemanningsleden aan het vieren terwijl ze probeerde om probeerde om contact te maken met wifi of het mobiele telefonienetwerk van Mauritius. Duidelijk was dat het schip van zijn vooraf vastgestelde koers was afgeweken, waarbij veel dichter langs Mauritanië gevaren werd dan oorspronkelijk gepland. In een verklaring van 18 december stelt de operator van het schip (Mitsui OSK Lines) dat op 22 juli besloten werd van de koers af te wijken, waarna op 25 juli besloten werd nog dichter de kust tot op 2 nautische mijl te naderen. In september werd al duidelijk dat het schip problemen met zijn navigatiesystemen had. Een verklaring die overigens niet overeenkomt met de beschikbare satellietgegevens en die dus vragen oproept.

Foto: Toshiyuki IMAI (cc)

Wereldtemperatuur | Update november 2020

DATA - Vliegverkeer in Europa zit op de helft van vorig jaar en veel Nederlanders werken thuis en weten niet eens meer hoe een auto of trein werkt, maar geen van deze dingen heeft ook maar enige (korte termijn) effect op de opwarming van onze aarde. Behalve dan dat de aanleiding voor die verschuiving ieders aandacht vast houdt. Maar ook als je niet kijkt, gaat het gewoon nog steeds omhoog.
In sommige klimaatreeksen was november de warmste november sinds start metingen. En in de meeste reeksen is 2020 nog steeds op weg het een na warmste jaar sinds start metingen te worden.


Weinig nieuws door mij gelezen de afgelopen maand. In lockdown zitten en doorwerken vraagt wat meer energie dan normaal.
Wel een opnieuw teleurstellend overzicht van de mate van gebruik van duurzame energie in de EU. Nederland bungelt nog steeds onderaan het rijtje. Praten over het beste jongetje in de klas zit er de komende 10 jaar niet meer in.

Hopelijk brengt 2021 eens goed nieuws voor het klimaat.

Het overzicht van de wereldwijde temperatuurafwijkingen is gebaseerd op de metingen van RSS MSU TLT 4.0, GISS – gistemp v4, Hadcrut4 (4.6), NOAA/NCEI (NOAAGlobalTemp v5), Copernicus ERA5 en JMA.
We nemen daar maandelijks het gemiddelde van en bepalen ook nog het lopende gemiddelde over alle metingen van 36 maanden (drie jaar), 132 maanden (elf jaar) en dertig jaar. Let op: het gaat hier om gemiddelde afwijkingen over meerdere reeksen met verschillende referentieperiodes. Getallen bieden dus alleen een indicatie van de trend. De metingen zijn boven het zee en aardoppervlak (leefniveau).

Doneer voor ¡eXisto!, een boek over trans mannen in Colombia

Fotograaf Jasper Groen heeft jouw hulp nodig bij het maken van ¡eXisto! (“Ik besta!”). Voor dit project fotografeerde hij gedurende meerdere jaren Colombiaanse trans mannen en non-binaire personen. Deze twee groepen zijn veel minder zichtbaar dan trans vrouwen. Met dit boek wil hij hun bestaan onderstrepen.

De ruim dertig jongeren in ¡eXisto! kijken afwisselend trots, onzeker of strak in de camera. Het zijn indringende portretten die ook ontroeren. Naast de foto’s komen bovendien persoonlijke en vaak emotionele verhalen te staan, die door de jongeren zelf geschreven zijn. Zo wordt dit geen boek óver, maar mét en voor een belangrijk deel dóór trans personen.

Uitkopen agrarische ‘piekbelasters’ meest efficiënt

Het uitkopen van de allergrootste agrarische ‘piekbelasters’ levert het meeste stikstofeffect op en beperkt het aantal bedrijven dat moet worden uitgekocht tot een minimum. Dat concludeert de Wageningen University & Research in een vandaag gepubliceerd onderzoek voor de provincie Gelderland naar de beste strategie om boeren uit te kopen ten behoeve van stikstofreductie op de Veluwe.

Foto: Ontgasroutes benzeen volgens CE copyright ok. Gecheckt 10-03-2022

Varend ontgassen: de (voorlopige) afsluiting

ACHTERGROND - Sinds 2013 schrijf ik voor Sargasso over varend ontgassen van vluchtige organische stoffen. Een taai dossier, waar voor mij al vele andere zich in hadden vastgebeten en waar ik zelf al sinds 2011 mee bezig was. In de afgelopen 10 jaar zijn er stappen gemaakt, maar het gaat tergend langzaam. Het dossier is voor mij een enorm energielek geworden, mede door de nonsens antwoorden waar de rijksoverheid je het riet mee instuurt. Zelfs het bevestigen dat de conclusies die je trekt feitelijk juist zijn is het rijk een brug te ver. Als je al antwoord krijgt. De wijze waarop de overheid met het dossier om gaat heeft veel weg van wat telkens weer naar voren komt bij de mijnbouwschade in Groningen, bij de discussie over vliegvelden, stikstofemissies van wegverkeer en recent ook de toeslagenaffaire. Voor mij als geïnteresseerde en geïnformeerde burger valt daar niet tegenop te boksen, wat niet wegneemt dat mijn publicaties op Sargasso in combinatie met de contacten met de Kamerleden, raadsleden en statenleden de afgelopen 8 jaar wel invloed hebben gehad. Daarom ter afsluiting een overzicht van de successen die de afgelopen 8 jaar (meestal in stilte) zijn behaald.

Varend ontgassen: wat is het ook al weer?

Foto: © Sargasso Gouden Hockeystick 2020

Minister Eric Wiebes is klimaatontkenner van het jaar 2020

Onze klimaatminister is verkozen tot de grootste verspreider van klimaatonzin, Clintel komt nipt op de tweede plek.

Het was vanaf de opening van de stembus al duidelijk: onze minister van klimaat Eric Wiebes (VVD) kon op de meeste stemmen rekenen. Niet zo gek, denken wij, want wij horen de minister geregeld zeggen dat Nederland zo goed bezig is, terwijl we ook allemaal weten dat het nog maar de vraag is of Nederland de klimaatdoelen voor 2030 – 49% CO2-reductie ten opzichte van 1990 – gaat halen. Officieel is het hele kabinet Rutte-III overtuigd van de noodzaak om fossiele energie vaarwel te zeggen, maar ondertussen kreeg de fossiele industrie dit jaar nog evenveel subsidie (4,5 miljard!) als CO2-besparende maatregelen.

We reiken de Gouden Hockeystick uit voor het verspreiden van des- of misinformatie over klimaatverandering en klimaatwetenschap. Natuurlijk is de minister geen klassieke klimaatontkenner, maar wij zijn er niet van overtuigd dat onze minister van klimaat het probleem van klimaatverandering zo serieus neemt als zou moeten. Waar is de urgentie, de drive om een tandje bij te zetten om die klimaatdoelen wél te halen, om écht koploper te zijn in de energietransitie, in plaats van met mooie woorden de hekken te sluiten? Welk signaal over klimaatverandering geeft de minister nu eigenlijk aan de burger?

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Foto: Toshiyuki IMAI (cc)

Wereldtemperatuur | Update oktober 2020

DATA - Weer een maand met records. Drie keer een warmste dag in Nederland. Maar ook heel veel koude records in de Verenigde Staten, terwijl een ander deel van het land nog steeds last had van bosbranden.
En 2020 is nog steeds op weg het op een na warmste jaar sinds start metingen te worden.
Kortom, tijd voor de maandelijkse update:


Verder overigens geen nieuws. Het lijkt wel alsof iedereen zijn adem inhoudt voor de komende reeks nieuwe rapporten van het IPCC, volgend jaar en in 2021.

Het overzicht van de wereldwijde temperatuurafwijkingen is gebaseerd op de metingen van RSS MSU TLT 4.0, GISS – gistemp v4, Hadcrut4 (4.6), NOAA/NCEI (NOAAGlobalTemp v5), Copernicus ERA5 en JMA.
We nemen daar maandelijks het gemiddelde van en bepalen ook nog het lopende gemiddelde over alle metingen van 36 maanden (drie jaar), 132 maanden (elf jaar) en dertig jaar. Let op: het gaat hier om gemiddelde afwijkingen over meerdere reeksen met verschillende referentieperiodes. Getallen bieden dus alleen een indicatie van de trend. De metingen zijn boven het zee en aardoppervlak (leefniveau).

Foto: Ed Dunens (cc)

Klimaatzaak tegen Shell van start

Morgen start de klimaatzaak van Milieudefensie c.s. tegen Shell. De rechtszaak draait om de bijdrage van Shell aan klimaatverandering. Je kunt de zaak morgen via een livestream volgen.

Milieudefensie, 17.379 mede-eisers en 6 andere organisaties (ActionAid, Both ENDS, Fossielvrij NL, Greenpeace Nederland, Jongeren Milieu Actief en de Waddenvereniging) willen dat Shell 45 % minder CO2 uitstoot in 2030 en dat de CO2-uitstoot in 2050 is gereduceerd naar netto nul.

Shells klimaatambities

In de dagvaarding, die al in april 2019 aan Shell is aangeboden, verwijzen Milieudefensie c.s. naar de klimaatambitie die Shell formuleerde in 2017: de relatieve CO2-uitstoot met 20% terugbrengen in 2035 en halveren in 2050. Dit jaar stelde Shell hun klimaatambities bij: het bedrijf wil de CO2-uitstoot in de eigen productieketen naar 0 krijgen in 2050 en de netto-uitstoot van gas- en olieproducten die het verkoopt, zoals benzine, moet in 2050 met 65% zijn afgenomen.

Volgens Milieudefensie c.s. is deze ambitie nog steeds niet voldoende om te voldoen aan de klimaatdoelen (voorkomen opwarming met 1,5 graden Celsius). Slechts een klein deel van de uitstoot komt uit eigen productie (18%). Bovendien richt Shell zich nog steeds, zoals in 2017, op relatieve uitstoot. Dat zou kunnen betekenen dat Shell extra gaat investeren in hernieuwbare energie en opslag van CO2 (waarvoor Shell overheidssubsidie heeft aangevraagd), zonder iets te veranderen aan de productie en handel van olie en gas.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Vorige Volgende