Duopolie | Bitcoin

Kerst is een tijd van geloven, bijvoorbeeld in de kerstman of in vrede op aarde. En zolang iedereen gelooft dat de aarde wat vrediger is tijdens kerst, is het ook echt wat vrediger. Wat dat betreft verschilt dit niet zoveel van de Bitcoin, een virtuele valuta die waarde kent zolang men gelooft dat deze geld waard is. Interessant aan de Bitcoin is het model dat gebruikt wordt om geld te creëren. Grofweg kun je zeggen dat degenen die Bitcoin-transacties faciliteren via hun computers beloond worden met de uitgifte van nieuwe bitcoins. Zij ontginnen (minen) op deze manier nieuwe bitcoins, waarbij vooraf is vastgelegd dat er ongeveer elke 10 minuten een nieuwe bitcoin wordt gemaakt. Qua model doet dit nog het meest denken aan de gouden standaard, waarbij de waarde van elke munt gekoppeld is aan een bepaalde hoeveelheid goud. Via de beschikbare hoeveelheid goud staat dan steeds vast hoeveel geld er in omloop is. En door het (in dit geval letterlijk) ontginnen van goud wordt de geldhoeveelheid ook steeds een stukje groter. En net zoals je een externe harde schijf vol bitcoins kan verliezen, kan je goud verliezen wanneer bijvoorbeeld een schip vol goudstaven naar de bodem van de oceaan zinkt.

Door: Foto: copyright ok. Gecheckt 10-02-2022

Huurders moeten bloeden voor hypotheekeigenaren

Dat wisten we eigenlijk al, maar bij Follow the Money leggen ze het nog eens een keer uit:

Door dit soort veranderingen in het kredietbeleid ontstaan bubbels op de woningmarkt. Iedereen heeft een woning nodig. Maar zo gauw banken beginnen met het oprekken van hun kredietvoorwaarden — exotische hypotheekvormen als aflossingvrije hypotheken verzinnen; leningen tot 100 procent van de woningwaarde toestaan; tweede inkomens meerekenen bij de hypotheekaanvraag etcetera — stijgen de woningprijzen. Niet omdat er meer behoefte is naar woningen, die behoefte is er altijd wel, maar omdat banken ervoor zorgen dat kopers meer kunnen bieden op een woning.

De hoge prijzen die het gevolg zijn van het ruime kredietbeleid van banken dienen eigenlijk geen enkel doel. Het is niet alsof woningen toen de prijzen bijna twee keer over de kop gingen tussen 1995 en 2008 ook twee keer zoveel kwaliteit kregen. […]

Waarom is duur wonen dan toch een doel? Feit is dat voor menig Nederlander een woning al lang niet meer alleen een gebruiksgoed is, maar ook een investeringsgoed. Een investeringsgoed waar aanzienlijke schulden voor zijn aangegaan. Dat wonen goedkoper wordt, is voor hun alleen maar nadelig. De woning wordt namelijk minder waard, terwijl de woningbezitter al een lening is aangegaan, waarover hij hoe dan ook rente moet betalen. Zolang de leningen blijven staan, is het moeilijk om tot de logische conclusie te komen dat wonen zo goedkoop mogelijk moet. Duur wonen is nodig omdat het terugbetalen van de enorme hypotheekschulden zonder hoge woningprijzen onmogelijk wordt. Zelfs de huurder moet meer betalen; de koopwoningmarkt opgejaagd worden om de woningprijzen hoog te houden.

Steun ons!

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Foto: copyright ok. Gecheckt 10-02-2022

Duopolie | Gokje

COLUMN - Kerstmis is de tijd van familie, bezinning en vrede. Maar omdat dat wel eens saai kan worden, organiseren de meeste landen in deze periode ook enorme gokfestijnen. In Nederland heeft de Staatsloterij een trekking van 30 miljoen en de Postcodeloterij van bijna 50 miljoen. Voor de meeste deelnemers is de trekking het einde van de pret, maar voor sociale wetenschappers begint het dan pas.

Loterijwinnaars zijn namelijk perfect geschikt om het effect van rijkdom op van alles en nog wat te meten, van huwelijksgeluk tot gezondheid tot politieke voorkeur. In dit soort onderzoek speelt normaal gesproken een causaliteitsprobleem: worden rijke mensen gelukkiger/gezonder/conservatiever of worden gelukkige/gezonde/conservatieve mensen sneller rijk? Bij een loterij speelt dit probleem niet omdat de zakken met geld toevallig verdeeld worden, onafhankelijk van leefgedrag of achtergrond.Dus, wat is het effect van een zak geld? Ten eerste betekent meer geld meer spullen. Nederlands onderzoek naar winnaars van de Postcode-loterij laat onder meer zien dat de winnaars neigen vaker uit eten te gaan, enkele honderden euro’s meer per maand uitgeven aan duurzame goederen zoals meubels en auto’s en vaker hun huis verbouwen. Interessant genoeg doen de niet-winnende buren dat ook, in poging niet achter te blijven. Een Amerikaanse studie laat zien dat winnaars gemiddeld 11% minder gaan werken (vooral wanneer ze laag opgeleid zijn) en ongeveer 16% van hun prijs sparen. Wat  Amerikaanse winnaars niet doen is schulden terugbetalen. Ze gaan daarom net zo vaak failliet als andere mensen, ze stellen het alleen een tijdje uit.

Foto: Tax Credits (cc)

Geld is ook niet alles, weten wij economen nu

ACHTERGROND - Wij economen, zijn de architecten van de bonuscultuur die de financiële sector naar de afgrond heeft geleid. Excuses daarvoor. We dachten het beste uit mensen te kunnen halen door hen financieel te prikkelen. Maar betekenisvol werk, waardering en uitdaging blijken belangrijker dan geld.

Dat financiële prikkels lang niet altijd positief uitwerken, blijkt uit het ‘kaarsexperiment’. De proefpersonen krijgen de opdracht om een brandende kaars aan een muur te bevestigen zonder dat het kaarsvet op de tafel eronder druppelt. Om de opdracht te kunnen uitvoeren, krijgen de respondenten naast de brandende kaars, ook lucifers en een doosje punaises als attributen aangeboden. De deelnemers aan het experiment worden in twee groepen verdeeld die afzonderlijk van elkaar opereren: één groep die een financiële beloning krijgt als ze zo snel mogelijk de oplossing vindt, en één groep die geen beloning ontvangt.

Wat blijkt? De eerste groep heeft gemiddeld 3,5 minuut langer nodig om het probleem op te lossen dan de groep zonder beloning. De reden? Financiële beloningen blijken het creatieve denkproces negatief te beïnvloeden. Belangrijker dan de oplossing van de opgave – bevestig het doosje waarin de punaises zaten aan de muur onder de brandende kaars – is de observatie dat betekenisvol werk, waardering en uitdagingen net zo goed, zo niet een belangrijker rol spelen in het motiveren van mensen.

Foto: copyright ok. Gecheckt 10-02-2022

Duopolie | Onafhankelijk

COLUMN - In een speech stelt Charles Plosser, directeur van de Fed van Philadelphia, dat de Federal Reserve zich voornamelijk met prijsstabiliteit moet bezighouden en niet met financiële stabiliteit. De speech komt op een mooi moment, omdat de ECB en Duitsland op ramkoers liggen over de invulling van de bankenunie. De ECB wil één onafhankelijke autoriteit voor het afhandelen van failliete banken, terwijl Duitsland een netwerk van gezamenlijke lidstaten wil.

Je kunt je afvragen wat eigenlijk het voordeel is van onafhankelijkheid. Dit vindt zijn oorsprong in een idee waar Finn Kydland  en Edward Prescott in 2004 de Nobelprijs voor ontvingen. Zij betogen dat onverwachte inflatie voor werkgelegenheid zorgt doordat arbeid goedkoper wordt door onverwachte inflatie. Dit geeft prikkels aan politici om de geldkraan flink open te draaien: meer geld is meer inflatie, wat meer werkgelegenheid oplevert en hopelijk extra stemmen.

Tot zover gaat alles goed: als de werknemers maar gewoon een laag loon zetten, en de politici de geldkraan flink opendraaien, dan komt het wel goed met de werkgelegenheid. De toevoeging van Kydland en Prescott is nu dat werknemers de prikkels van politici anticiperen, en een hoger loon eisen om te compenseren voor de verwachte inflatie. Nu zitten de politici gevangen: inflatieverwachtingen zijn hoger, en het creëren van inflatie verlaagt de werkgelegenheid hierdoor niet. De oplossing is het oprichten van een onafhankelijke centrale bank die geen stemmen hoeft te werven en geen prikkel heeft om extra geld bij te drukken.

Foto: Kort - illustratie Sargasso

Kort | Afwikkeling Libor-schandaal aanmoediging tot frauderen?

In het Libor-schandaal kreeg de Rabobank al een boete van 774 miljoen euro. Gisteren werd dat gevolgd door een boete van de Europese Unie voor verschillende andere banken à 1,7 miljard euro. Dat lijken stevige boetes, maar het is een stuk minder zwaar dan het lijkt.

Het tijdsbestek waarin het Libor-schandaal plaatsvond en de omvang van de financiële markten maakt het aannemelijk dat het voordeel dat deze banken hebben behaald met de fraude aanzienlijk hoger ligt dan de uitgedeelde boete. Daar komt nog eens bij dat de frauderende medewerkers gewoon hun bonussen mochten houden en, waarschijnlijk riante, ontslagvergoedingen hebben gekregen. Kortom: fraude wordt beloond. Misschien tijd om de plukze-wetgeving uit te breiden?

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Foto: copyright ok. Gecheckt 10-02-2022

Duopolie | Onwetendheid

COLUMN - Drie weken geleden kreeg ik een rondleiding op een varkensboerderij. De vriendelijke boer vertelde trots over de sublieme efficiëntie waarmee hij het gehele varkensleven organiseert.  De vijftig zeugen zijn constant zwanger, een computer reguleert de temperatuur in de stallen en het voer (genaamd “brok”) is precies aangepast om de varkens in elke levensfase zo snel mogelijk te laten groeien. En dat doen ze dan ook: in amper zes maanden bereiken ze een gewicht van 110 kilo, waarna ze naar de slachterij gaan.

De groep stedelingen om mij heen in hun geleende laarzen en stofjassen waren weliswaar onder de indruk van de efficiëntie, maar keken toch lichtelijk versteld in het rond. Ze hebben medelijden met die zogende zeugen, die zich tussen de metalen hekken niet kunnen omdraaien. En met de 800 vleesvarkens, die op 0.8 vierkante meter per varken en zonder daglicht door elkaar krioelen. De speelbal die in elk hok ligt (dat moet van de overheid) is niet afdoende tegen de overduidelijke stress van de dieren.

De boer reageert met goed beheerste verontwaardiging op kritische vragen. Een varken brengt bij de slachterij 155 euro op. Na aftrek van kosten is de winst voor de boer 10 euro per varken. Je hoeft geen bedrijfskundige te zijn om te begrijpen dat zulke marges niet uitnodigen tot ecologische experimenten. Toch ziet de boer zijn dieren ook liever buiten, vertrouwt hij de groep toe. Maar ja, de consument wil goedkoop vlees, daar kan hij ook niets aan doen.

Foto: Olof Werngren (cc)

Voor allerarmste landen is WTO zo slecht nog niet

ANALYSE - De Wereldhandelsorganisatie (WTO) is in crisis. Z0 beginnen in elk geval de meeste artikelen en commentaren die de afgelopen weken over de organisatie zijn verschenen. En dat is ook wel terecht, want er zijn grote verschillen in de onderhandelingsposities van de belangrijke machtsblokken.

De VS staan bijvoorbeeld lijnrecht tegenover de “Cotton Four”; de vier West-Afrikaanse katoen producerende landen (Benin, Burkina Faso, Tsjaad en Mali), die af willen van de markt verstorende subsidies aan Amerikaanse katoenboeren.

In het centrum van de aandacht staat echter het voorstel van India. In misschien wel de grootste campagne tegen honger en voor voedselzekerheid in het land sinds jaren, wil India meer ruimte om haar eigen landbouw te subsidiëren. Volgens veel landen leidt de steun echter tot serieuze marktverstoringen, waar rijstimporterende landen de dupe van kunnen worden. Uitgerekend aartsvijand Pakistan zou het Indiase voorstel in de WTO kunnen blokkeren en er gaan steeds meer stemmen op in India om desnoods de WTO maar te verlaten als de Indiase handelsminister niet een beter handelsresultaat mee naar huis kan nemen.

Het Indiase voorstel lijkt overigens allerminst onredelijk, want zelfs als India haar landbouw gaat subsidiëren, zal de totale steun die het land aan haar boeren zal geven nog maar een fractie zijn van hetgeen een land als de Verenigde Staten aan haar eigen boeren geeft. En ook Europa heeft boter op haar hoofd als ze India bekritiseert: de Europese steun mag dan onder allerlei ingewikkelde constructies vallen, die wel worden toegestaan door de WTO (subsidies die volgens de definities van de WTO niet-marktverstorend zijn), maar leg maar eens uit aan een boer uit Bangladesh waarom zijn Europese en Amerikaanse collega’s elke maand wel ondersteuning ontvangen, terwijl hij dat niet krijgt. Waarom niet? Omdat de WTO dat niet zou toestaat en in dat kader is het wrang dat het uitgerekend de Verenigde Staten is die de Indiase staatsteun bij een WTO-panel aanhankelijk maakte.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Vorige Volgende