Zoek je nog een bestemming voor een keuzedag met de trein? Dan is Leiden misschien een idee. In verschillende musea zijn daar de komende tijd interessante tentoonstellingen te ontdekken. Van de kunst in Afrika tot een roerige tijd in Japan. Van de geschiedenis van Suriname met Anton de Kom, tot archeologische parels en hedendaagse kunst uit Korea. [caption id="attachment_350035" align="aligncenter" width="450"] Kimsooja enkele impressie uit Thread Roots © foto Wilma Lankhorst.[/caption] Kimsooja in De Lakenhal Museum De Lakenhal heeft de primeur met de Koreaanse kunstenaar Kimsooja (1957). Haar eerste solo-museale-tentoonstelling in ons land heet ‘Thread Roots’ (draadwortels). Het werk is in zes zalen te zien. Iedere bezoeker krijgt een klein boekje met een plattegrond met daarop de rode draad als wegwijzer. Op de begane grond van het museum zijn twee zalen exclusief ingericht met variaties van draadwortels. In de eerste zaal hangen twee grote videoschermen waarop je korte filmfragmenten van Kimsooja’s ontmoetingen ziet. In Thread Roots onderzoekt Kimsooja haar culturele geschiedenis binnen haar ontwikkeling als kunstenaar. Daarbij legt ze ook een directe relatie naar de collectie van de Lakenhal. Je kunt de ‘draadwortels’ Thread Roots van Kimsooja nog tot en met 21 juli ontwarren in Museum De Lakenhal in Leiden. Kijk hier voor de details. Museum De Lakenhal is gratis te bezoeken met de Museumkaart. https://www.youtube.com/watch?v=8XkArhdb-Gw In schitterend Licht in het Wereldmuseum Sinds het Afrika Museum in Berg en Dal is gesloten, is een deel van de collectie terug verhuisd naar het Wereldmuseum in Leiden. Bij de aankondiging van de nieuwe tentoonstelling over Afrikaanse kunstenaars dacht ik heel even dat het een nieuwe opstelling zou zijn van wat ik in het Afrika Museum had ervaren. Ik had er niet meer naast kunnen zitten. Gastcurator Azu Nwagbogu bevraagt 'In Schitterend licht' onder andere de rol van etnografische musea in deze tijd. Op de route door deze nieuwe wereld verken je acht thema’s waarbinnen de 32 kunstenaar reflecteren via hun werk. [caption id="attachment_350031" align="aligncenter" width="450"] In Schitterend Licht © collage Wilma Lankhorst.[/caption] De spiritualiteit voorbij In de Westerse kunstgeschiedenis werd het idee aangehangen dat kunst in Afrika een andere connotatie had, een andere representatie en een andere ideologie. Dit werd toegeschreven aan de heersende spiritualiteit. “Deze tentoonstelling begint deze vooroordelen opnieuw vorm te geven. Het ambacht van het maken, de impuls van het creëren, het verlangen om te creëren gaat veel verder dan spiritualiteit”, aldus Nwagbogu. In Schitterend Licht ontdek je het werk van 32 kunstenaars die allemaal een binding hebben met het Afrikaanse continent. Werken uit de collectie van het Wereldmuseum worden hier gecombineerd met recent werk van hedendaagse kunstenaars uit Afrika en haar diaspora. Zij zijn wars van de koloniale denkbeelden en bekijken de wereld om hun heen kritisch. Zij vinden inspiratie in de belofte van nieuwe werelden en gedeelde dromen voor een nieuwe samenleving. 'In Schitterend Licht' kun je tot en met 3 november zien in Wereldmuseum Leiden. Het Wereldmuseum is gratis te bezoeken met de Museumkaart. [caption id="attachment_350033" align="aligncenter" width="450"] Roerige Tijden, litho's Johan Maurits graaf Lynden © Japanmuseum Sieboldhuis.[/caption] Roerige tijden in het Siebold Huis Het begon allemaal met een set kleurenlitho’s: Souvenir du Japon. De afbeeldingen op deze 20 litho’s zijn gebaseerd op tekeningen en aquarellen gemaakt door Johan Maurits, graaf van Lynden tijdens zijn diplomatieke missie. In 1855 werd hij namens Nederland naar Japan gestuurd. Ons land schonk in die dagen het stoomschip de s.s. Soembing aan Japan. Als dank kreeg Nederland van Japan een collectie wapens en gebruiksvoorwerpen. Dit gebaar ging de geschiedenis in als ‘de geschenken van de shogun’. In ‘Roerige tijden’ zie je hoe de Nederlanders en Japanners in de 19de eeuw samen navigeren. Het is een turbulente tijd vol wetenschappelijke en politieke veranderingen. Ontdek de nieuwe rol die beide landen krijgen in deze periode. Roerige Tijden is nog tot en met 7 juli 2024 te zien in het Japanmuseum Sieboldhuis in Leiden. Japanmuseum Sieboldhuis is gratis te bezoeken met de Museumkaart. [caption id="attachment_350029" align="aligncenter" width="450"] Strijden ga ik, Anton de Kom, Museum De Lakenhal © foto Wilma Lankhorst.[/caption] Anton de Kom in De Lakenhal In Museum De Lakenhal bezocht ik ook de tentoonstelling Strijden ga ik, over Anton de Kom en de Leidse Surinaamse Studenten Unie. Anton de Kom (Paramaribo 1898- Neuegamme 1945) is de auteur van onder andere Wij slaven in Suriname. SSU-student Rubia Zschuschen las de tekst van De Kom in de jaren zeventig in de Leidse universiteitsbibliotheek. Ze sloeg steil achterover van De Kom’s gedachtegoed over vrijheid en gerechtigheid voor alle Surinamers. Ze besprak de teksten met haar medestudenten. De reden voor de oprichting van de Surinaamse Studenten Unie was om een protestgroep op te zetten die zich verzette tegen kolonialisme en die streed tegen iedere vorm van overheersing. Voor deze strijd gingen ze ook daadwerkelijk de barricades op: ze organiseerden demonstraties, politiek geïnspireerde optredens, ze publiceerde een opinieblad (OPO) en verzorgde cabaretavonden. Daarnaast publiceerden ze zogenaamde roofdrukken van Wij slaven van Suriname. [caption id="attachment_350028" align="aligncenter" width="450"] Anton de Kom, oud-studenten vertellen de Kom's gedachtegoed verder © foto Wilma Lankhorst.[/caption] De tentoonstelling Strijden ga ik – Anton de Kom en de Surinaamse Studenten Unie is nog tot en met 7 juli te verkennen in Museum De Lakenhal in Leiden. Kijk hier voor de details. Museum De Lakenhal is gratis te bezoeken met de Museumkaart. [caption id="attachment_350036" align="aligncenter" width="450"] Zaalfoto Paestum © foto Mike Bink, RMO.[/caption] Herontdek Paestum nu in Rijksmuseum van Oudheden Aan het Rapenburg, schuin tegenover het Japanmuseum Sieboldhuis ligt het Rijksmuseum van Oudheden. Nieuw in dit statige pand is tentoonstelling Paestum, de stad die van oorsprong Poseidonia heette. De stad lag aan de Baai van Salerno in Zuid-Italië. Naast een rijke Romeinse geschiedenis, vind je hier sporen van de dynamische geschiedenis van de Grieken, zoals Griekse tempels. Stap binnen in Paestum en ontdek de stad van de godinnen. Via talrijke archeologische vondsten, komt de glorie van wel eer weer tot leven. Het museum van Paestum leende unieke beschilderde grafwanden uit naast tempelornamenten, glaswerk, munten en godinnenbeeldjes. Het team van dit museum weet steeds weer op een bijzondere manier objecten en gebeurtenissen uit een ver verleden opnieuw tot de verbeelding te laten spreken. [caption id="attachment_350032" align="aligncenter" width="450"] Paestum, campagnebeeld, Rijksmuseum van Oudheden (RMO).[/caption] Paestum, Griekse en Romeinse stad van Godinnen is tot en met 25 augustus te zien in Rijksmuseum van Oudheden. Bekijk hier de details. Ook dit museum is gratis te bezoeken met de Museumkaart. © foto’s en tekst Wilma Lankhorst. © gebruik van de afbeeldingen met dank aan en met toestemming van de genoemde musea en kunstenaars, Mike Bink en alle bruikleengevers.
Een paar weken terug bracht gitarist Slash (bekend van Guns N’ Roses) een bluesrockalbum uit: Orgy of the Damned. Hij heeft een keur aan gastzangers uitgenodigd, waaronder Iggy Pop.
In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.
COLUMN - Bij het woord “boeken” heb ik twee associaties. De eerste is die van gerijpte wijsheid. Ik heb weleens iets gepubliceerd en het proces waarmee een boek wordt gemaakt, is inspirerend. Je meelezers wijzen je op feitelijke onjuistheden en ondoordachte formuleringen. Je redacteur doet dat nog eens over. Er zijn persklaarmakers, correctoren en vormgevers. Iedereen denkt met je mee om de informatie zo goed mogelijk over te dragen.
Mijn tweede associatie, moet ik bekennen, is weerzin. Die heeft alles te maken met de wijze waarop de vaderlandse boekenbranche het boek als cultuurgoed kapot maakt.
De marketing van het boek bestaat immers voor een fiks deel uit het dresseren van de consument. Door middel van boeken-top-tiens vestigt de branche uw aandacht op een beperkt aantal titels. De literaire prijzen – de kermis van longlists, shortlists en winnaars – dienen hetzelfde doel: uw aandacht op een steeds smaller aanbod richten. In december krijgt u de jaaroverzichten en wordt alles nog eens dunnetjes overgedaan. Top-tiens, prijzencircussen en eindejaarslijstjes dienen allemaal om u te verleiden tot de aanschaf van zoveel mogelijk dezelfde boeken. Ik betwijfel niet dat uw boekhandelaar ook wel anders zou willen, maar hij verschraalt het culturele aanbod.
Natuur is te duur – kernenergie!
Natuur is te duur – kernenergie!
Ja, de mannen van De Grote Boodschap hadden een vooruitziende blik toen ze het nummer Kernenergie schreven. Want jaren voor het verschijnen van het Hoofdlijnenakkoord van onze aankomende regering, hebben ze de essentie (nou ja, zonder de vreemdelingenhaat dan) er feilloos uitgehaald, en bezongen:
Zonnepanelen – die hebben we niet nodig
En windmolens – die zijn overbodig!
Ik interpreteer het lied maar als zijnde een soort van ironisch protest tegen het soort kortzichtige beleid dat we heden ten dage mogen genieten. Maar als je de ironie even wegdenkt, kan je het op dit moment gewoon op Twitter tegenkomen bij de voorstanders van de huidige regering:
Kernafval – is geen probleem!
En milieubewustzijn – dat doe je maar alleen!
Afijn, luistert u zelf maar:
De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.
Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.
Halleluja wat is dit goed! Een Australisch gezelschap, waarvan het debuutalbum als ik het goed heb slechts enkele dagen geleden uitkwam. Een muzikaal vakmanschap waar je steil van achteroverslaat. En als variant: in plaats van een mevrouw die fantastisch zingt en plotseling (ook fantastisch) begint te schreeuwen, hebben we nu een mevrouw die fantastisch zingt en opeens begint te rappen. Ik vind het allemaal prima. Supervet dit!
ACHTERGROND - Het is vandaag de Dag van Europa. Er zal ongetwijfeld wat officieels gebeuren dat me, ofschoon ik me wel degelijk verbonden voel met iets dat groter is dan Nederland, niet wezenlijk interesseert. Toch leek het me leuk er even aandacht aan te besteden – en wel door een lijstje te maken van zaken die de diverse mensen in Europa verbinden. Een Europese Canon, zogezegd. Het is natuurlijk al eerder gedaan, door de onvergetelijke Pieter Steinz (Made in Europe), maar hij gooide een hele kaartenbak om en bood zo méér dan we konden behappen.
Uiteraard is Europa ondefinieerbaar, al liggen sommige thema’s voor de hand: het Vaticaan, de Académie des sciences, het Britse Parlement en de Preußische Kriegsakademie lijken me onbetwistbaar deel uit te maken van de institutionele kern. Turkije en Rusland liggen in de periferie maar horen er zowel geografisch als cultureel bij. Verschijnselen als stadsvorming, migratie en het neoliberalisme horen weliswaar bij Europa maar zijn ook daarbuiten te vinden. Ik zou niet zo snel een temporele afbakening kunnen geven, maar ik denk dat het moment waarop de eenheid van Latijnse taal en de Romeinse cultuur de pluriformiteit van de IJzertijdtalen en -culturen verving, een redelijk startpunt is.
Is animatie kunst? Ik heb er geen verstand van, maar weet vrij zeker dat het dat wel kán zijn. Immers, toen ik lang geleden een bijdrage leverde aan het controleren van de opleidingskwaliteit van hogescholen, heb ik ook wel eens een animatie-opleiding aan een kunstacademie bezocht. Dat wil natuurlijk niet zeggen dat alle animatie kunst is. In dit geval twijfel ik.
De beste man (Joshua Shawner) die de korte film The Barracuda Heist heeft gemaakt verveelde zich helemaal wezenloos de tering, in zijn huis, tijdens de Covid lockdown. En dus maakte hij een film. Een stop motion film, met legopoppetjes. Vrijwel in zijn uppie. Stop motion, voor de mensen die nog niet op de link hebben geklikt, wil zeggen dat hij oneindig vaak de Legopoppetjes in dit verhaal een minuscuul stukje verzet heeft, elke keer een foto nemend, totdat deze achter elkaar de kwartier lange film vormen.
Dus hoewel ik niet 100% zeker weet of dit helemaal passend is voor deze rubriek: alleen al de Herculeaanse arbeid van de maker maakt dat ‘ie wat mij betreft de spotlight verdient. De film is daarnaast heel mooi en met de nodige humor gemaakt. Hij heeft zelfs een prijs gewonnen op een lokaal filmfestival. En: een kleine 3 miljoen mensen hebben inmiddels de moeite genomen ‘em uit te checken. Ik zou zo zeggen: volg dat voorbeeld, het kan gewoon vanuit je luie stoel en je hoeft er niet eens een museum oid voor in.
Dat kan! Sargasso is een collectief van bloggers en we verwelkomen graag nieuw blogtalent. We plaatsen ook regelmatig gastbijdragen. Lees hier meer over bloggen voor Sargasso of over het inzenden van een gastbijdrage.
Naar verluidt kon gitarist Ritchie Blackmore een gigantische eikel zijn om mee te werken. Dit is dan ook een van zijn laatste concerten met Deep Purple, een maand voordat hij er definitief de brui aan gaf bij deze band.
Zanger Ian Gillan zit er op 48-jarige leeftijd lekker in en heeft het duidelijk naar z’n zin.
OPINIE - Als iets de teloorgang van het publieke debat tekent, is het wel de onverbeterlijke gewoonte van media om stukken rood vlees op Twitter en Facebook te werpen. Goed voor de clicks! Dat de artikelen achter een betaalmuur zitten en de nieuwsconsument ze niet leest maar enkel afgaat op kop en clickbait, zal nieuwsredacties worst zijn.
Redacteuren worden afgetraind om zo sappig mogelijke koppen en Twitter-bylines te schrijven. De lezer dient niet zozeer cognitief geprikkeld worden, maar geraakt in z’n emoties, de onderbuik. Dat zet aan tot kijken en reageren, en dat trekt dan weer de aandacht van anderen.
Bij Omroep West mocht ik zelf wel eens zo’n training ondergaan. Twee dames uit het mediavak vertelden hoe ze de koppenmakers van webpublicaties van landelijke kranten instrueerden om zoveel mogelijk op de emotie te mikken, variërend van meelij, afgrijzen, verontwaardiging, enzovoorts. Dat biedt de meeste kans dat de lezer toehapt.
Op media als Twitter en Facebook zien we vervolgens hoe gebruikers elkaar als roedels bijtgrage wolven opjutten om zo onbehoorlijk mogelijke happen uit zo’n stuk te nemen. Dat zo’n nieuwsartikel niet in z’n totaliteit wordt verorberd – laat staan verteerd – draagt slechts bij aan de bloeddorst. Amper is men klaar met het schrokken van enkele slordig afgereten brokken, en men hongert alweer naar het volgende slachtoffer.
We hadden het laatst over Gatecreeper, omdat dat één van de onvolprezen voorprogramma’s is op de Nederlandse editie van Sepulfest, de afscheidstour van Sepultura. Mocht dat ensemble jullie, de lezers, nog niet overtuigd hebben om kaarten te kopen voor dit unieke evenement*, wellicht dat Enforced jullie dan wel kan overhalen. Want een potje lompe, snoeiharde thrash, wie wordt daar nou niet blij van?
*nee, ik heb geen aandelen, ik wil gewoon het beste voor jullie!
Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.
De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.
In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.