Wereldvermaard operazangeres Jessye Norman overleed vandaag. Ze werd 74 jaar oud. De hogepriesteres van de zangkunst is heengegaan, aldus dagblad Trouw eerder vandaag. Ik maakte kennis met de zangeres dankzij Nelleke Noordervliet, die haar in het programma Zomergasten (editie 2013) met dit fragment onder de aandacht bracht.
Ik herinner me dat ik met open mond heb zitten kijken, in bewondering voor haar goddelijke stembeheersing, haar majesteitelijke uitstraling, en haar krachtige doch fijnzinnige gelaatstrekken. Een godin te midden van eenvoudige stervelingen! Dat verwonderde me, aangezien het uitgerekend een zwarte vrouw betrof. Dat strookte blijkbaar toch niet helemaal met mijn wereldbeeld, dat kennelijk een stuk wit-supremacistischer was dan ik zelfs aan mijzelf durfde toegeven.
Zodoende kwam ik ertoe mijn impliciete opvattingen over de schoonheid van blanke Europeanen en zwarte Afrikanen eens kritisch tegen het licht te houden. Blijkbaar was ik – zonder daar al te veel bij stil te staan – behept met het idee dat Afrikanen, met hun stompe neuzen en ontembare kroeshaar, gemiddeld minder aantrekkelijk waren dan blanke Westerlingen.
Wel verdoeme! Dus Gloria Wekker heeft toch gewoon gelijk als ze zegt dat wij nog altijd een archiefdepot aan koloniale voorstellingen in ons culturele geheugen hebben zitten, en dat de collectieve overdracht van die voorstellingen aan steeds nieuwe generaties haar uitwerking niet mist op onze attituden; nou ja, de uwe uitgezonderd natuurlijk.
U bent immers kleurenblind. U bent uiteraard niet behept met racistische veronderstellingen, percepties en attituden zoals ik.
Afijn, om een lang verhaal kort te maken: Jessye Norman heeft mij met haar majestueuze verschijning een spiegel voorgehouden, en op het spoor gezet van het leren onderkennen en waarderen van de schoonheid, fierheid en diversiteit van mensen die wij als ‘zwart’ bestempelen. Daarvoor ben ik haar mijn dank verschuldigd.
Nu alleen nog zien te voorkomen dat ik me ga gedragen als zo’n blanke bodysnatcher uit Get Out. Misschien moet ik die film vanavond maar eens af gaan kijken.
Reacties (3)
Dat identity-dingetje in je verhaal ontgaat me ten enen male. Maar goed, het zal wel nodig zijn. Volgens mij zijn we het er over eens, dat deze madame grote universele kunst heeft gemaakt. Dat volstaat en moet centraal staan.
Deze witte man gaat nog eens luisteren naar Im Abendrot of toch maar Beim Schlafengehen ? Rust zacht, Jessye.
ben je dronken prediker?
ik hecht overigens meer aan een klassieke representatie:
https://www.youtube.com/watch?v=4qxi-sYUT9s
@1: De zin “U bent immers kleurenblind. U bent uiteraard niet behept met racistische veronderstellingen, percepties en attituden zoals ik.” zegt eigenlijk alles. De meeste mensen zien niet in hoe bevooroordeeld ze zijn. Dat zijn we wel. Ook ik, ook jij, en ook je Surinaamse of Marokkaanse buurman/collega/vul maar in. Dat is op zich niet erg, als we ons er maar bewust van zijn en er zo nu en dan eens over nadenken, of dat nou allemaal wel klopt en zo.
Ik ben geraakt door de zelfreflectie die Prediker toont en hoe hij tot nader inzicht is gebracht door deze vrouw. That’s how it’s supposed to go.
@2 Ik ben geneigd je een veeg uit de pan te geven. Maar eigenlijk zeg je weinig. Eloborate!