De Britse prinses Anne onthulde vorige maand in Kaapstad een monument voor merendeels zwarte Zuid-Afrikaanse mannen die in de Eerste Wereldoorlog in Oost-Afrika het Britse leger hielpen de Duitsers te verslaan. De 1.772 mannen vervulden gevaarlijke en slopende taken als niet-strijder in Oost-Afrika, maar tot nu toe hadden ze geen graf of herdenkingsplaats. In 2021 heeft het Verenigd Koninkrijk zijn excuses aangeboden nadat in een rapport werd gesteld dat "alomtegenwoordig racisme" de oorzaak was van het feit dat er geen eer werd betoond aan ten minste 100.000 zwarte en Aziatische soldaten die aan de kant van het land waren gesneuveld. De Commonwealth War Graves Commission (CWGC) waarvan prinses Anne voorzitter is, werd in 1917 opgericht als de Imperial War Graves Commission. Het was de bedoeling om al degenen uit het Britse rijk te herdenken die hun leven verloren in de Eerste Wereldoorlog met namen gegraveerd op een grafsteen of op een gedenkteken. Uit een onderzoek uit 2021 bleek dat 116.000 tot 350.000 slachtoffers van de Eerste Wereldoorlog nooit zijn herdacht. Een brief uit 1923 van de koloniale gouverneur van de Gold Coast (nu Ghana), geciteerd in het rapport, zei dat Afrikanen “nauwelijks in een staat van beschaving verkeerden om zo’n gedenkteken te waarderen”. Vier jaar geleden reageerde de huidige Britse minister van Buitenlandse Zaken, de zwarte Labour politicus David Lammy in The Guardian op dit rapport. Hij was in 2019 in Kenia op een begraafplaats voor Britse soldaten die in de Eerste Wereldoorlog daar waren omgekomen. 'Ik vroeg de conciërge waar de lichamen van de Afrikanen die ook in Groot-Brittannië dienden, begraven lagen. Hij wees in de verte, achter het hek van het netjes onderhouden terrein, de struiken in, waar honden naast weggegooide plastic zakken, flessen en andere losse rommel plassen. Er was geen grafsteen, geen gedenkteken en geen waardigheid te vinden in hun dood.' De geschiedenis van de Eerste Wereldoorlog met de bekende en veel beschreven gevechten aan de Somme, in Mons en Passchendaele moet volgens Lammy herschreven worden. Niet vergeten mag worden 'dat het eerste schot in WOI afgevuurd werd door een Britse soldaat, Regimental Sergeant-Major Alhaji Grunshi van de Gold Coast, tijdens de Anglo-Franse invasie van Togoland (nu Togo), dat toen een Duitse kolonie was. Als we denken aan het einde van de Eerste Wereldoorlog, denken we aan de wapenstilstand van 11 november 1918, en vergeten we dat het conflict tussen Duitse en Britse troepen in Oost-Afrika nog twee weken voortduurde.' De Tanzaniaanse historicus Oswald Masebo bracht al lang voor het Britse rapport de geschiedenis van zijn land tot leven via gesprekken met nabestaanden van slachtoffers en getuigen van de gevechten. Tot nu hebben westerse historici zich beperkt tot de lotgevallen van Duits en Brits militair personeel, schrijft hij. Uit de mondelinge bronnen die hij in zijn geboortestreek in het Zuid-Westen van Tanzania heeft verzameld komt naar voren 'dat Afrikaanse mannen en vrouwen een sleutelrol speelden in het in stand houden van de oorlogsgerelateerde operaties in het zuidwesten van Tanzania.' Afrikanen vormden een meerderheid in het Duitse koloniale leger. 'En laten we het algemene publiek van gewone mannen en vrouwen niet vergeten die voedsel verbouwden zoals maïs, bonen en cassave. Ze fokten ook vee, geiten, schapen, varkens en kippen. De koloniale legers waren afhankelijk van dit voedsel om soldaten en dragers te voeden. Legers verkregen het met geweld, door Tanzaniaanse plattelandshuizen en gemeenschappen te plunderen.' En op dit gebied deden de Britten, die vanuit Nyassaland (Malawi) het gebied infiltreerden niet onder voor de Duitsers. WOII Het eerbetoon aan zwarte soldaten die meevochten in de Tweede Wereldoorlog is eveneens tekort geschoten vanwege aanhoudend 'alomtegenwoordig racisme', zoals pas in de afgelopen jaren naar buiten is gekomen. Volgens activisten werd de Zuid-Afrikaanse held uit de Tweede Wereldoorlog, Job Maseko, de hoogste militaire onderscheiding ontzegd omdat hij zwart was. Maseko stierf in 1952 als een arme man. Zijn familie steunt het initiatief om hem postuum alsnog te onderscheiden met het Victoria Cross. Ongeveer 80.000 zwarte Zuid-Afrikanen dienden in het Native Military Corps (NMC). Na de oorlog kregen ze fietsen en laarzen, en soms een pak, als beloning. Blanke soldaten kregen huisvesting en land. Maseko was in de oorlog een ambulancemedewerker in het geallieerde leger en werd in 1942 in Libië krijgsgevangen gemaakt. Met gebruikmaking van zijn kennis als mijnarbeider blies hij toen een bij Tobroek gelegen Duits schip op. Het verhaal van Maseko is een voorbeeld van discriminatie waar niet alleen Zuid-Afrika en het Verenigd Koninkrijk zich schuldig aan hebben gemaakt. Discriminatie die al veel langer bekend was, maar zelden erkend werd. Zo weigerde Nederland de Molukse soldaten van het KNIL die naar Nederland waren overgebracht achterstallig salaris te betalen. Daarvoor moesten ze de Indonesische regering maar aanspreken. In 2015 kwam er uiteindelijk een genoegdoening voor nog levende veteranen van 25.000 euro. Over de volledige schuld aan de Indische gemeenschap in Nederland wordt nog steeds getwist.
Een introspectief nummer van Nadine Shah, wiens alt hier goed tot haar recht komt. De voornaamste complimenten komen echter toe aan de drummer, die de monotone cadans van de zang van een aanstekelijk ritme voorziet.
Dat kan! Sargasso is een collectief van bloggers en we verwelkomen graag nieuw blogtalent. We plaatsen ook regelmatig gastbijdragen. Lees hier meer over bloggen voor Sargasso of over het inzenden van een gastbijdrage.
COLUMN - Nu de regering-Trump hard ingrijpt in de wetenschap als die volgens politici de verkeerde woorden gebruikt, en nu het duidelijk is dat grote Amerikaanse bedrijven door de knieën gaan en het nieuwe regime steunen, wordt het belangrijk om keuzes te maken.
Ik heb het altijd eigenaardig gevonden dat ik als medewerker van een Nederlandse universiteit verplicht ben Teams te gebruiken en daarmee allerlei gegevens aan een Amerikaans bedrijf overdraag. Microsoft beheert de manuscripten van mijn artikelen, kijkt mee met vrijwel al mijn vergaderingen en heeft controle over mijn e-mail en agenda. Om toegang te krijgen, moet ik bovendien een Microsoft-app op mijn mobiele telefoon installeren om mijn identiteit te verifiëren bij het inloggen.
Microsoft zal de Nederlandse universiteiten vast allerlei mooie beloften hebben gedaan over geheimhouding en privacy, maar in Amerika heeft de regering inmiddels een buitenstaander, de miljardair Elon Musk, toegestaan om in de gegevens te kijken van zo ongeveer iedereen die ooit geld van de overheid heeft gekregen. Iets wat eerder zelfs Amerikaanse ministers niet mochten. Wat betekenen beloften onder dit regime?
Ik ben oud genoeg om me te herinneren dat mij werd verteld dat de universiteiten voorop zouden lopen bij de open source-revolutie. Ik denk dat het een jaar of twintig geleden was dat. We zouden alleen gebruik maken van programma’s die vrijelijk beschikbaar waren, omdat programmeurs ze gezamenlijk hadden gemaakt en hadden vrijgegeven voor het publieke domein. Niemand hoefde te verdienen aan software, of preciezer gezegd: mensen konden dan altijd nog verdienen aan het op maat maken van pakketten of mensen ondersteunen. Bovendien heeft open source-software het voordeel dat iedereen kan controleren wat er gebeurt.
In de kunstwereld geldt Gerhard Richter als een van de grote Europese namen. Volgens sommigen is hij de Picasso van de 21e eeuw. Bij het grote publiek is hij echter een stuk minder bekend. Maak kennis met het werk van een veelzijdig kunstenaar.
Foto: Pedro Ribeiro Simões (cc)
Een tijd geleden kwam ik een schilderij tegen van de Duitse kunstenaar Gerhard Richter: Abstraktes Bild, nummer zoveel-zoveel. Normaliter ben ik niet zo van de abstracte kunst, maar iets in de compositie maakte dat ik bij het beeld bleef hangen. Misschien omdat rood mijn favoriete kleur is.
De maker blijkt een van Duitslands meest vooraanstaande kunstschilders te zijn, wiens werk voor tientallen miljoenen euro’s geveild wordt. Gerhard Richter, sorry wie?
Als Oost-Duitser werd Richter (Dresden, 1932) aanvankelijk opgeleid in het socialistisch-realisme. Toen hij samen met zijn vrouw in 1961 naar West-Duitsland verhuisde, vlak voordat de Berlijnse muur werd opgetuigd, moest hij zich dus danig laten omscholen. Vanwege zijn afvalligheid werden zijn vroege muurschilderingen overgekalkt.
Twee jaar later had hij zijn eerste happening in West-Duitsland, Leben mit Pop – Eine Demonstration für den kapitalistischen Realismus, waarin de burgerlijke consumptiecultuur op de hak genomen werd.
Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.
Idles staat bekend om haar rauwe geluid en de intense uitvoering door zanger Joe Talbot. Dat geldt niet minder voor het nummer Beachland Ballroom, dat opvallend genoeg is opgetuigd als een romantische ballade uit de jaren zestig.
Het belet de zanger niet schijnbaar zijn ziel uit zijn lijf te zingen.
De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.
Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.
–
Charanjit Singh is de Jean Michel Jarre van India. Hij verwierf in 1983 internationale bekendheid met zijn plaat Ten Ragas to a Disco Beat, waarop hij traditionele Indiase muziekstijlen ten gehore bracht op een Roland synthesizer en drum machine.
Volgens sommigen heeft Singh hiermee de basis gelegd voor de acid house. Grappig detail: de man ziet er eerder uit als een informaticaleraar dan als internationale muziekster.
Funkrockgroep The Time bestaan uit allerlei muzikanten die nauw samenwerkten met Prince, en dat hoor je er onmiskenbaar aan af. Volgens Wikipedia zijn ze vermoedelijk ook de meest succesvolle artiesten die uit zijn stal kwamen.
Wie midden jaren negentig de popcharts en MTV volgde, zal ze vast nog wel kennen: Eels. Met hun debuutalbum Beautiful Freak werden ze in één klap wereldberoemd.
Hier spelen ze een aantal nummers in een semi-akoestisch formaat.
Gisteren overleed Marianne Faithfull op 78-jarige leeftijd. Ze werd op 18-jarige leeftijd op een platenfeestje ontdekt door de manager van de Rolling Stones, maakte in de jaren ’60 een aantal platen, speelde in diverse films en was vier jaar lang het liefje van Mick Jagger.
Na een breuk belandde ze – verslaafd – op straat, pakte zichzelf uit de goot en brak in 1979 nogmaals door met de plaat Broken English: nog altijd haar best gewaardeerde werk.
We hebben natuurlijk allemaal wel eens dat knotsgekke nummer Hocus Pocus voorbij zien komen. Vooral de jodelende Thijs van Leer maakt een onvergetelijke indruk.
Je zou bijna vergeten dat Focus nog veel meer materiaal heeft nagelaten, dat de moeite waard is.
In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.
Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.
Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.