Arnold Pannenborg

16 Artikelen
Achtergrond: Jay Huang (cc)
Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Analyse: Angola, CAF en het boemerang-effect


Foto: Issa Hayatou, de opperbobo van de CAF

De bestuurders van de Afrikaanse voetbalbond CAF mogen zich eens goed achter de oren krabben. Zij wezen Angola de Afrika Cup toe, maar deden dat vooral vanuit economische en politieke motieven. De gevolgen van dat besluit slaan nu als een boemerang op de bobo’s terug.

Het was al groot nieuws in september 2006. Toen maakte de Afrikaanse voetbalbond CAF bekend dat Angola gastheer zou zijn van de Afrika Cup in 2010. Menig expert fronste onmiddellijk de wenkbrauwen. Angola? Het land dat al dertig jaar één grote puinhoop is? Het land waar tientallen jaren een bloedige burgeroorlog woedde? Waar de vrede broos is en het openbare leven een chaos?

Op het continent zelf hebben ze zo hun eigen verklaringen waarom Angola tot gastland werd gebombardeerd. Was het een taalkundige kwestie? Geen enkel Portugees-sprekend land had immers nog de Afrika Cup georganiseerd. Of was het toch de olie? Toen de overgebleven kandidaten voor de Afrika Cup 2010 werden bekendgemaakt, klaagden verschillende landen al over de “opvallende keus voor olieproducerende landen”.

Duurste plek
Angola is booming, op economisch gebied. Maar daardoor is Angola, en vooral de hoofdstad Luanda, op dit momenteel zo ongeveer de duurste plek op aarde. En de heisa in de olierijke regio Cabinda is nog geenszins voorbij. Gek genoeg koos de bond juist voor Cabinda om er groepswedstrijden te houden. Dat is nu écht een plek waar je alle liefhebbers van het Afrikaanse voetbal naartoe zou willen sturen.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Egypte versus Algerije: hoe voetbal politiek werd

egypte algerije

Dit artikel verscheen ook op Roadto2010: hét multimediale journalistieke project op weg naar het wereldkampioenschap. Roadto2010 volgt teams en spelers die op weg zijn naar het wereldkampioenschap of ervan dromen op dat WK te kunnen acteren.

Het werd al de “moeder aller voetbalwedstrijden” genoemd. En inderdaad, de wedstrijd tussen Egypte en Algerije van 18 november mag dan al lang en breed voorbij zijn, de intimidaties en het (verbale en fysieke) geweld zijn nog lang niet ten einde. Krijgen we binnenkort een nieuwe “voetbaloorlog”?

Op 14 juli 1969 lanceerde het leger van El Salvador een grootscheepse aanval op buurland Honduras in wat tegenwoordig de “Soccer War” of the “100-hours War” wordt genoemd. Deze aanval geschiedde daags nadat twee kwalificatiewedstrijden tussen beide landen voor het WK 1970 geen winnaar – maar wel veel geweld – hadden voortgebracht. In totaal vonden zo’n 3.000 mensen de dood.

De situatie tussen Egypte en Algerije verslechtert zich dermate snel dat de vraag gerechtvaardigd is of we binnenkort een nieuw voetbalgerelateerd conflict tegemoet kunnen zien. Een conflict dat is ontstaan nadat Algerije haar grote rivaal Egypte met 1-0 versloeg in de allesbeslissende play-off voor deelname aan het WK Voetbal in Zuid-Afrika. Net als toen in Latijns-Amerika is de huidige situatie in Noord-Afrika niet louter te wijten aan een paar onderlinge voetbalwedstrijden.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Nigeriaanse club Enyimba beter dan PSV en Ajax

Wat was de beste club van Afrika in 2008? En welke lokale voetbalcompetitie was vorig jaar het sterkst? Denk je nu, als echte Afrikaanse voetbalkenner, aan Al-Ahly en aan Egypte? Die ploeg uit Caïro die álles won, inclusief de Afrikaanse Champions League? Helaas! Je hebt het helemaal mis. Coton Sport uit de Kameroense stad Garoua, runner up in de Champions League, is de beste club van Afrika. En Tunesië heeft de beste voetbalcompetitie van het continent.
enyimbaEen geintje zeker? Nee, niet volgens de International Federation of Football History & Statistics (kortweg de IFFHS). Recentelijk hebben zij hun statistische gegevens over 2008 vrijgegeven en weten zij niet alleen te melden dat Manchester United, Bayern München, Liverpool en Barcelona in 2008 de allergrootste voetbalclubs op aarde waren maar ook dat Afrika trots mag zijn op het feit dat Enyimba uit de Nigeriaanse stad Aba statistisch gezien een beter team heeft dan PSV én Ajax. Maar vooruit: N.E.C. Nijmegen is weer ietsjes beter dan Dynamos Harare uit Zimbabwe.
De Nederlandse Eredivisie staat bij critici al jaren bekend als de Mickey Mouse competitie. Ofwel: een middelmatige voetbalcompetitie die niet eens in de schaduw mag staan van grote broers als de Premier League, La Liga en de Serie A. Deze critici worden door de wiskundigen van de IFFHS op hun wenken bediend. De beste clubs van Nederland, PSV en Ajax, waren vorig jaar namelijk minder goed dan pakweg CD America Cali (Colombia), Standaard Luik (België), Club Deportivo Guadalajara (Mexico) of CA Lanus (Argentinië).

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Lawaai, hitte, slecht voedsel en voodoo doen Oeganda de das om

Hoe kon het ook anders? Al een volle week sijpelden de meest bizarre verhalen door in de Oegandese media. Verhalen over een veel te lang durende vliegreis, het ellenlange wachten op de verlate bagage op de luchthaven en de plotselinge mededeling dat het luxe hotel niet beschikbaar was – waardoor de delegatie genoegen moest nemen met een ‘waardeloos’ hotel in de ‘ghetto’.

Van daaruit ging het helemaal downhill. Spelers die niet konden slapen vanwege de lawaaierige omgeving, het eentonige voedsel dat geen energie opwekte maar juist verbruikte, het kunstveldje waarop nauwelijks getraind kon worden en de constante temperaturen van meer dan 30 graden in de schaduw. Tot overmaat van ramp stond de gastheer internationaal ook nog eens bekend als het grootste voodooland van Afrika.

En zo kwam het dat de Oegandese Cranes vandaag in Cotonou kansloos met maar liefst 4-1 werden afgemaakt door thuisland Benin.

Het hele verhaal in de aanloop naar de kwalificatiewedstrijd voor de Afrika Cup en het WK 2010 begint op 3 juni met een angstig artikel in de Oegandese krant New Vision. Terwijl Coach Laszlo Csaba en zijn mannen zojuist in de Beninse stad Cotonou waren aangekomen, schrijft de krant dat zij een land hebben betreden ‘waar de engelen geen voet durven zetten’. Benin heeft immers ‘de dubieuze reputatie als de broedplaats van hekserij en voodoo’.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Lijstje: de tien beste Afrikaanse clubs aller tijden

Records. Daar houden mensen van. En wie is de Confédération Africaine de Football om niet in die behoefte te voorzien? Zijn we nog aan het bijkomen van de lijst met de twintig beste Afrikaanse voetballers van de laatste vijftig jaar die de Afrikaanse voetbalbond vorig jaar publiceerde, nu komen voorzitter Issa Hayatou en de zijnen met een lijst met de tien beste clubs aller tijden. Zoals altijd schort er het een en ander aan zo’n lijst.

Gemeten naar de prestaties in de internationale Afrikaanse competities is Al-Ahly zonder enige twijfel de allerbeste Afrikaanse club ooit. De Egyptische club won vijf keer de Afrikaanse Champions League, vier keer de Cup Winners’ Cup en driemaal de Super Cup. De andere clubs in het rijtje zijn: Zamalek, Etoile du Sahel, Asante Kotoko, Esperance de Tunis, ASEC Mimosas, Canon de Yaoundé, JS Kabylie, Accra Hearts of Oak en Africa Sports.

Qua prestaties en dus ook wat punten betreft (68) staat Al-Ahly op eenzame hoogte. De nummer twee van het lijstje, de club Zamalek, is in eigen land én op het Afrikaanse continent de grootste concurrent van Al-Ahly. Zamalek won eveneens vijfmaal de Afrikaanse Champions League, één keer de Cup Winners’ Cup en driemaal de Super Cup. Daarmee ontvangt de club 47 punten van de CAF, evenveel als de nummer drie van de lijst: Etoile du Sahel.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

‘The Drog? Die ontwikkelt zich heel goed tijdens dit toernooi’

Staat ie aan? Ja? Mooi!

Goed. Allereerst heet ik iedereen van harte welkom op deze inderhaast belegde persconferentie. Ik moet eerlijk bekennen dat ik waarschijnlijk net zo verrast was als jullie toen ik het nieuws hoorde. Maar zo gaat het nu eenmaal in de voetballerij. Daar moet je niet te lang over blijven lullen.

Wat zei je? Nee ik heb eigenlijk geen idee waarom hij ontslagen is, zo pal voor de halve finales. Dat zou je aan Gerard Gili zelf moeten vragen of aan Jacques Anouma, de voorzitter van de voetbalbond. Feit blijft dat ik gistermiddag een telefoontje kreeg van Mr Anouma met de vraag of ik misschien interesse had om de Olifanten naar de Afrika Cup titel te loodsen. Hij zei er niet bij waarom de bondscoach weg was en ik heb er eerlijk gezegd niet naar gevraagd.

Kijk het is allemaal heel simpel. Die man uit Ivoorkust zei: ‘Mr Pannenborg we hebben u nodig voor deze klus.’ Het klonk heel oprecht. Ja wat doen je dan? Dan pak je je spullen en ga je als de sodemieter naar het stadion om de jongens te ontmoeten.

Tja wat doe je als je slechts één dag de tijd hebt om het team voor te bereiden op de halve finale? Je maakt een inventarisatie van de spelers die je tot je beschikking hebt. Bij Ivoorkust zit dat wel goed. Daar zit heel veel talent tussen. Ik noem een Kalou, ik noem een Touré, ik noem een Koné, ik noem een Drogba. Dat zijn spelers van een heel groot kaliber. Nee ik verwacht niet dat Kolo Toure zal spelen vandaag. Jammer maar helaas.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Ook Egypte en Kameroen door naar de halve finales

Titelverdediger Egypte maakt nog een goede kans op het behalen van een zesde Afrika Cup titel. Mede dankzij hulp van de Japanse scheidsrechter en ondanks een schitterend doelpunt van spelmaker Manucho versloegen de Pharaohs de dapper strijdende Angolezen met 2-1 in Kumasi.

Verderop, in Tamale, streden Tunesie en Kameroen om het laatste halve finale ticket. Ondanks het feit dat Tunesie heel goed weerstand bood, moesten de Noord-Afrikanen uiteindelijk buigen voor de fysiek ijzersterke Indomitable Lions. Kameroen is hiermee helemaal terug van weggeweest en zal strijden voor haar vijfde Afrika Cup titel.

Het is jammer dat de Palancas Negras van Angola in de kwartfinales stuitten op recordhouder Egypte. Angola is met recht een opkomend voetballand op het Afrikaanse continent en wist zich in 2006 zelfs te plaatsen voor het WK in Duitsland. Ook nu streden de Angolezen en vooral Manucho, de nieuwe Manchester United ster, voor wat ze waard waren.

Helaas kwam de ploeg uit zuidelijk Afrika net te kort tegen de degelijk spelende Egyptenaren. Vooral in de tweede helft, toen Egypte reeds met 2-1 voorstond, gooiden ze vrij vakkundig de boel op slot en lieten de Angolezen weinig ruimte voor kansen voor het doel. Voor de zoveelste keer gaat Egypte, als beste voetballand in de Afrika Cup ooit, door naar de halve finales.

Over twee jaar vindt de Afrika Cup plaats in Angola. Voor de Palancas Negras is dit de mogelijkheid om te laten zien dat ze zich in razendsnel tempo hebben opgewerkt van de lagere voetbalregionen naar de elite van het Afrikaanse voetbal met landen als Ivoorkust, Ghana, Nigeria, Kameroen en Egypte.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Afrikanen zijn rasechte Multifans

De Afrika Cup kampt met een tekort aan supporters in de stadions voor sommige wedstrijden. Of beter, het merendeel van de wedstrijden. Of liever, alle wedstrijden waarin de Black Stars niet spelen. De Ghanezen hebben daar een aardige oplossing voor bedacht. De Multifan!

We wisten al dat Ghanese supportersgroepen worden ingehuurd om de sfeer in de stadions te verhogen bij gebrek aan fans van de deelnemende landen. Net zo leuk is dat vele Ghanezen tijdens de wedstrijd een van de twee partijen hartstochtelijk steunen. Tijdens de wedstrijd tussen Egypte en Zambia ging een groot deel van het (Ghanese) publiek als een man achter de Zambianen staan.

Naast ons tijdens de wedstrijd tussen Egypte en Angola zaten twee, wat rijkere, meisjes die van top tot teen in Angolees rood waren gehuld. Of ze ook een Angolees paspoort hebben? Nee hoor, ze komen gewoon uit de noordelijke stad Tamale in Ghana. Echte multifans.


Het toppunt van het verschijnsel Multifan is de jongen rechts op de foto. Peter is een Liberiaan, wat duidelijk te zien is aan zijn vlag, die sinds enige tijd in Ghana woont. Hij heeft vele Ghanese vrienden, zoals bijvoorbeeld de jongen links op de foto, en steunt normaliter de Black Stars (tenzij ze tegen de Liberianen spelen natuurlijk). Tijdens de wedstrijd tussen Ghana en Nigeria is Peter echter om onduidelijke redenen een supporter van de Nigeriaanse Super Eagles. Let hierbij op het groene geval rond zijn nek.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

De voordelen van het gastland

Vanavond neemt Ghana het in de kwartfinale op tegen grote rivaal Nigeria. De afgelopen vijftien jaar wisten de Black Stars niet te winnen van de Nigeriaanse voetballers, op een vriendschappelijk potje voetbal vorig jaar na. Maar Ghana heeft een groot voordeel: Het speelt thuis!

11 van de 25 keer. Zo vaak heeft het gastland de Afrika Cup gewonnen. In 2004 won Tunesië in eigen huis de Afrika Cup, in 2006 schreef ook gastland Egypte het toernooi op haar naam. Wordt 2008 het jaar van Ghana?

Gastland zijn van de Afrika Cup heeft zo zijn voordelen. Het nationale elftal verblijft in het beste hotel van allemaal, krijgt bij iedere wedstrijd de steun van het hele volk en in het verleden leek het soms alsof de beslissingen van de scheidsrechter niet zelden positief uitpakten voor het gastland. De grootste tegenstander voor het gastland is de immense druk op de spelers en coaches.

Geen levend wezen op aarde is de afgelopen twee weken zo in de watten gelegd als de Black Stars van Ghana. Het gastland van de Afrika Cup doet er werkelijk alles aan om de eigen jongens op de meest uiteenlopende manieren te ondersteunen. Eén daarvan is het ter beschikking stellen van het vijfsterrenhotel Fiesta Royale in Accra.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Uitgebreide update Afrika Cup na twee speelronden

Ivoorkust is als eerste land door naar de kwartfinale. Ook Egypte lijkt zeker van de volgende ronde. Namibie, Soedan en Benin zijn al uitgeschakeld.

Kameroen brult en is tijdens haar tweede wedstrijd compleet uit haar slof geschoten. Eto’o scoort alweer zijn derde doelpunt. Spelers van Namibie is geld aangeboden om de wedstrijd te verkopen. Bondscoach Berti Vogts van Nigeria heeft het lastig met de supporters. Die van Senegal heeft er inmiddels al de brui aan gegeven. Een boete voor Aboutrika voor het tonen van politieke slogans en spelers van Zambia die bijna de tweede wedstrijd hebben geboycot. Een overzicht.

Groep A. Ghana, Guinea en Marokko strijden om de twee beschikbare plekken

Ghana heeft met de krappe overwinning op Namibië (1-0) een goede basis gelegd voor de volgende ronde. Het volk mort echter omdat de Ghanese voetbalsterren kans na kans verprutsen en eist betere prestaties van met name de aanvallers. Volgens de Ghanezen ligt het allemaal aan een vloek op aanvaller Asamoah Gyan die zelfs eventjes dreigde het toernooi te verlaten. Het gebrek aan scorend vermogen zou zich nog kunnen wreken in de laatste wedstrijd tegen Marokko.

De Atlas Leeuwen staan op het moment met drie punten op een gedeelde tweede plaats (met Guinea) en kunnen zodoende samen met Guinea de Ghanezen alsnog uit het toernooi knikkeren. In dat geval moet Marokko Ghana verslaan en Guinea de Namibiërs zonder enig behaalde punten naar huis sturen. Voor Guinea lijkt deze opdracht een makkie, ware het niet dat aanvoerder en grote leider Pascal Feindouno door de Afrikaanse voetbalbond CAF voor twee wedstrijden is geschorst vanwege een groffe overtreding op een Marokkaanse tegenstander.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Ontslag Vogts en Pfister na zeven dagen al nabij

Het leven van een bondscoach in Afrika valt niet mee. Zelfs een buitenlandse coach, die over het algemeen op aardig wat krediet kan rekenen, moet voortdurend vrezen voor zijn baan. Die van Berti Vogts (Nigeria) en Otto Pfister (Kameroen) staan na zeven dagen Afrika Cup al op de tocht

Nigeria is op dit moment met één punt uit twee wedstrijden nagenoeg kansloos voor een plek in de tweede ronde. Voor de Indomitable Lions is de situatie minder erg maar de klap van het ruime verlies tegen Egypte (4-2) komt in Kameroen keihard aan. ‘De minister en zijn eigenhandig gekozen coach Pfister moeten onmiddellijk worden ontslagen,’ aldus een lokale krant.

Nigeria is een week na de start van de Afrika Cup al afhankelijk van de prestaties van een ander team (Mali) in de groep. De Super Eagles verloren hun eerste wedstrijd met 1-0 van titelkandidaat Ivoorkust, waarna ze in hun tweede wedstrijd gelijkspeelden tegen het sterke Mali (0-0). Alleen als Nigeria volgende week wint van Benin en Ivoorkust Mali verslaat, kunnen de mannen van Berti Vogts nog doorstomen naar de tweede ronde.

De Nigerianen, gelet op de FIFA-ranglijst toch al jaren het beste Afrikaanse team, hadden de grootst mogelijke moeite met de Malinezen gisteravond in het stadion in Sekondi. Zoals van tevoren reeds te verwachten viel, is Mali verreweg de sterkste outsider in Groep B en het lijkt erop dat de Malinezen de strijd om de tweede plek gaan winnen. De geschiedenis lijkt vooralsnog niet aan de zijde van de Nigerianen.

Volgende