Jorn

Illustratie: Crachàt

Als een razende haalde hij zijn huis overhoop. Kleren vlogen door de lucht en dwarrelden verspreid op de grond neer. ‘Het zit altijd op zijn plek, maar wanneer je het nodig hebt, is het plotseling verdwenen.’ Hij verschoof zijn bureau, knielde neer op de grond om onder de commodekast te kijken en stak zijn hoofd zelfs door het open raam om te zien of het misschien op straat terecht was gekomen. De spiegel bood echter weer de oplossing; er was nog net een stukje oor zichtbaar dat zich tussen het hoofdeinde van zijn bed en het kussen had genesteld. Het had een vredige uitstraling, als hij niet beter had geweten, had hij zomaar kunnen denken dat het oor zich te rusten had gelegd na een dag vol sonische inspanning. Toen hij de deken oplichtte zag hij dat het stuk vlees niet ongeschonden uit de strijd was gekomen. De randen van het oor waren gerafeld en gestold. Bijna liet hij het uit zijn vingers glippen, zo schrok hij ervan. Hij wikkelde het oor in zijn zakdoek en stak het pakketje in zijn broekzak.

Aan het langzame geschuifel op de gang kon Vincent horen dat Sibelius thuis was. Een walm jenever begeleidde de vriendelijke stem in de opengaande deur.
‘Wie is daar?’, vroeg Sibelius terwijl hij op hooguit een meter van Vincent verwijderd was. De dokter kneep zijn ogen samen achter zijn dikke glazen en draaide zijn hoofd daarbij in het rond. ‘Ah Vincent, wat alleraardigst dat je mij een bezoek brengt’, zei de dokter toen hij diens stem hoorde. Er zijn al wat jaren verstreken sinds ik je heb gezien, is het niet?’
‘Bent u in staat om te opereren?’, zei Vincent ongeduldig. Hij haalde de zakdoek uit zijn broekzak en ontvouwde deze in het zicht van de dokter. Het oor lag op de witte zakdoek in de palm van zijn hand. ‘Dokter, ik wil dat u goed kijkt, ziet u dit?’ De dokter knikte. ‘Kijkt u nu naar mijn hoofd.’ De dokter richtte zijn blik omhoog, weer terug naar de hand en weer omhoog. Hij streek met zijn vingers over zijn kin.
‘Hoogst merkwaardig’, zei hij nadat hij de situatie had overzien.
‘U bent de enige die mij momenteel kan helpen.’
‘Tja’, antwoordde Sibelius, ‘het is alweer een tijdje geleden maar, hoe zal ik het zeggen…’, de dokter aarzelde even, ‘een echte vakman verleert zijn vak natuurlijk nooit.’ Ze gingen de oude praktijkruimte binnen die er nog exact hetzelfde uit zag als twintig jaar daarvoor. Op een klein plateau naast de behandeltafel lagen de messen, scharen en pincetten uitgestald. Vincent ging direct liggen en voelde zich slap worden. De morfine begon haar uitwerking te krijgen.

Illustratie: Crachàt

Het was één grote bloederige bende. Vincent had het schilmes nog in zijn hand en keek naar het gutsende bloed dat uit zijn oor kwam zonder dat hij de schreeuwende pijn rondom zijn oorschelp gewaar was. Langzaam liep hij naar de andere kant van de kamer waar een scheerspiegel boven de wastafel hing. Hij zag zichzelf naderen met aan de ene kant van zijn hoofd het vertrouwde kraakbeen bedekt met huid en aan de andere kant de druipende wonde. Hij boog zijn hoofd verder naar voren en voelde met zijn hand aan de leemte die het mes had achtergelaten. Met zijn vingertop drukte hij voorzichtig in het vlees. Pas nu voelde hij de pijn via het middenoor naar het binnenoor trekken, in een scheut naar zijn hersenen. Hij schreeuwde het uit en greep nu met beide handen naar de wond alsof hij het met een deken van handen wilde beschermen. Hij wist zich nog net staande te houden.
‘Wat heeft me bezield’, kermde hij, nogmaals zijn hoofd oprichtend om zich ervan te verzekeren dat het geen hallucinatie was.
Zijn vertwijfeling was af te lezen in het spiegelbeeld. Nog steeds drupte het bloed uit zijn oor en hij greep naar de handdoek aan het rek die hij haastig tegen de wond aan drukte. Uit het medicijnkastje haalde hij een verband dat hij snel om zijn hoofd wond. Het leek erop alsof hij een helm had opgezet.
‘Je moet niet aarzelen, Vincent, nu niet.’
Hij verliet het gele huis en stond ineens in een lege straat.
‘Verdomd, het is zondag. Waar kan ik nu in godsnaam een dokter vinden.’
Hij spurtte naar het huis twee straten verderop waar de dokter doordeweeks praktijk hield.
‘Geen gehoor, dat kan niet waar zijn’, riep hij.
Hij draaide zich om en liep in de richting van de kerk. De voetstappen dreunden door tot in zijn hoofd.
Achter zich hoorde hij hoe het slot werd ontgrendeld.
‘Hallo?’, vroeg de gouvernante die in de deuropening verscheen.
‘Godzijdank’, zei Vincent en liep naar de vrouw toe. ‘De dokter, waar is de dokter?’, vroeg hij waarbij hij de vrouw stevig vastpakte bij de schouders en deze heen en weer schudde.
‘De dokter is met zijn vrouw een week naar het buitenhuis op het platteland. Ik verwacht hem pas woensdag terug.’
‘Maar ik heb hem nu nodig’, riep Vincent waarop hij de vrouw opzij duwde en naar binnen liep. ‘Waar is hij?’, riep hij nogmaals uit en liep de deur door naar de praktijk. Daar vond hij in de kast een ampul met morfine. Hij stak de injectienaald in het buisje en zoog de vloeistof op in de spuit. Hij bond zijn arm af zodat de ader goed zichtbaar werd en spoot de vloeistof erin. De gouvernante kwam aangesneld en sloeg van schrik haar handen voor haar mond bij het zien van het schouwspel.
‘Vincent, dit kan toch zomaar niet?’
‘Wat moet ik anders? Ik verga van de pijn, de dokter is uit de stad en mijn oor ligt ernaast.’
‘Maar wat is er gebeurd dan?’, vroeg de gouvernante die bijna van haar stokje viel.
‘Dat is een lang verhaal.’ ‘Zoek liever het adres op van de dichtstbijzijnde dokter.’
De gouvernante bladerde door de agenda van de dokter.
‘Maar, dat heeft helemaal geen zin’, stamelde ze.
‘Wat bedoel je?’ Vincent greep haar weer vast.
‘Ze zijn allemaal naar het platteland, één of andere bijeenkomst voor doktoren of zo.’
‘Waar ga je naartoe?’, vroeg de gouvernante.
‘Weet jij het?’, antwoordde hij driftig. ‘Naar de apotheek, naar de priester, naar de kroeg, naar de kleermaker, er moet toch iemand hier zijn die een oor kan aannaaien?’
‘Misschien kun je het bij dokter Sibelius proberen?’
‘Wat, die is al twintig jaar met pensioen.’
‘Het was anders altijd een kundig dokter hoor. Toen hij nog praktijk hield heeft hij veel mensen geholpen.’
Veel mogelijkheden waren er niet en wellicht kon Sibelius zijn geheugen laten werken om het oor weer op de juiste plaats te krijgen. Hij verliet het huis in snelle pas, op weg naar de oude dokterswoning. ‘Maar Vincent, waar is je oor?’, vroeg de gouvernante.