Jorn

216 Artikelen
1 Reacties
Achtergrond: Jay Huang (cc)
Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Een boekbespreking

Cultureel Correspondent Het is maar weinigen gegeven die op een humoristische manier de saaiheid en de leegte van bepaalde werkkringen weten te beschrijven. Herman Brusselmans deed het eerder in de roman De man die werk vond waarin hij de nietigheid van het werk van een bibliothecaris in een bedrijfsbibliotheek op hilarische wijze neerzet. Doordat hij inzag dat dit werk hem niet veel verder zou brengen in zijn leven, probeerde hij er maar het beste van te maken door de hele dag Jupilers te drinken en zijn klanten op surrealistische manier te woord te staan. Het is de combinatie van gortdroge humor en angst voor het leven die het werk van Brusselmans kenmerkt en die hij aanstekelijk over weet te brengen op de lezer.

De debuutroman Ik ben omringd door debielen en ik voel me goed van Stefan Nieuwenhuis begint op een soortgelijke wijze waarbij de hoofdpersoon David werkt als Arbo arts in een middelgroot bedrijf dat op een dag bezoek krijgt van een delegatie van het hoofdkantoor in Amerika die gekomen is om het slechte nieuws mee te delen dat er flink moet worden gesneden in het personeelsbestand. In het begin vindt David het nog wel komisch omdat een aantal van zijn collega’s die hij liever kwijt van rijk is, tot de uitverkorenen horen. Als echter blijkt dat ook hem hetzelfde lot is beschoren, kan hij het haast niet geloven. Weliswaar had hij weinig op met zijn baan, maar het verschafte wel de nodige zekerheid.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

De ballingen in Exils

Cultureel correspondent Exils is een film die al een tijdje in de Nederlandse bioscopen draait. In 2004 kreeg de film al in Cannes de prijs voor de beste regie en het is te wijten aan het trage distributiekanaal in Nederland dat de film pas eind augustus hier uitkwam. Terwijl zijn nieuwste film Transylvania al voor 2006 wordt aangekondigd moeten wij het dus nog even doen met de alweer zeventiende film van de Algerijns/Franse filmmaker Tony Gatlif (1948). Zoals we van hem gewend zijn, speelt ook in Exils zigeunermuziek weer de hoofdrol en is het overige daaraan ondergeschikt gemaakt. De hoofrolspelers komen wederom terecht in gemeenschappen waar muziek een sterkere functie heeft dan alleen die voor vermaak en in allerlei rituelen opduikt.

Anders dan in zijn bekendste werken Gadjo Dilo (1997), Vengo (2000) en Swing (2002) zou Gatlif volgens verschillende media een persoonlijker relaas hebben gemaakt omdat hij nu naar zijn eigen wortels in Algerije op zoek ging. Het verhaal draait om de Parijse twintigers Zano en Naimo, beiden met Noord-Afrikaans bloed, die besluiten om een tocht naar Algerije te maken. Omdat ze weinig geld hebben, zal deze al improviserend plaats moeten vinden. Naimo lijkt in het begin weinig op te hebben met haar Arabische achtergrond en lijkt alleen Zano achterna te reizen. Het idee komt dan ook meer van laatstgenoemde die nooit eerder in Algerije is geweest en het slechts kent uit de verhalen van zijn ouders die op jonge leeftijd tijdens een auto-ongeluk zijn omgekomen. Zano bleek eveneens een talentvol violist te zijn, maar heeft sinds het overlijden van zijn ouders nooit meer een noot gespeeld. In het begin zien we hem de viool die van zijn vader was geweest, inmetselen in een stuk muur om dit gegeven de nodige symboliek mee te geven.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Verschuivingen in cultureel televisieland

Cultureel correspondent Het maken van een degelijk cultureel kunstmagazine in het Nederlandse omroepbestel blijkt allerminst een sinecure te zijn. Afgelopen week werd definitief besloten om het zieltogende TV3 van de buis te halen om in het nieuwe format van NPS Arena verplaatst te worden naar zondagmiddag half twee. Geen hond die dan kijkt natuurlijk, maar op dat tijdstip kan men zich er nauwelijks een buil aan vallen. TV3 had een slechte start, werd al snel neergesabeld door de pers en verdween sneller dan verwacht van de televisie. Bij de terugkeer na de zomer begon het aardig, maar al snel zakte het weer hopeloos in. In de drang om meer kijkcijfers te halen werden gasten binnengehaald die het tij zouden moeten keren, maar ook bij de NPS zal men zich toch achter de oren hebben moeten krabben, toen men André van Duin in de uitzending haalde. Ik wil hier geen discussie starten over de inhoud van het begrip cultuur en ook geen onderscheid maken tussen hoge en lage cultuur, maar men zal het met mij eens zijn dat dat soort figuren eerder thuis horen bij de Tros of Rtl 4.

R.A.M. is dit seizoen eveneens in formule gewijzigd waarbij men afwisselend Arnon Grunberg, een magazine, een special en besprekingen aan bod laat komen. Ik moet eerlijk toegeven dat R.A.M. vorig jaar met de komst van Grunberg minder interessant werd en dat het de jaren daarvoor, ondanks het gestuntel van de presentatoren Pieter Bouman en George van Houts, gevarieerder was. Wat dat betreft is deze wijziging nog niet zo’n slechte evenals het verschuiven naar de late avond zodat in cultuur geïnteresseerden nu ook ongestoord voetbal kunnen kijken (en zelfs tot een uur of negen tegenwoordig!). Grunberg ging vorige week op zoek naar het kijkcijferkonijn, hetgeen hilarische televisie opleverde waarbij Grunberg in een soort martelapparaat steeds roder aanliep als gevolg van de dalende kijkcijfers. Grunberg’s zoektocht leverde een kijkcijfer van 67.000 op, waardoor zijn exercitie niet leek te zijn geslaagd, aangezien het gemiddelde 100.000 kijkers was. Terecht werd opgemerkt dat het niet het doel van programma’s als R.A.M. is, om het grote publiek te bereiken.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Klanken uit het Ondergrondse (17)

Sleazefest#6 Wat ooit begon als een barbecue voor vrienden is inmiddels uitgegroeid tot een alleraardigst en bescheiden festivalletje en dat moet vooral zo blijven ook. Afgelopen zaterdag vond het zesde Sleazefest plaats op het ADM terrein dat deze keer haar poorten wagewijd had opengezet voor duizend man. Oprichters van dit festival zijn de inmiddels steeds populairder wordende leden van zZz die nog niet zo lang geleden een succesvolle tour door de Verenigde Staten maakten. Ook dit jaar stond het Sleazefest weer borg voor uitgebalanceerd programma van oude en nieuwe invloeden binnen de garagarock. Dit jaar zelfs alweer met meer bands uit het buitenland. Nu is het zo dat uw verslaggever niet alle optredens even intensief heeft gevolgd, maar het is aardig om de links op de sleaze website eens goed af te struinen.

Het festival kwam eigenlijk pas echt op gang toen the Babies hun opwachting maakten op het podium. Dit drietal uit Kroatië is bezig met een bescheiden Europese tournee om het tweede album Not coming Home te promoten en deed dit op geslaagde wijze. Opgezweept door eenvoudige maar strakke drumritmes wisten ze een overtuigende show neer te zetten die hun komst naar de lage landen zeker wist te rechtvaardigen.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Ontdek je Plekje (16)

Van Gogh’s levensloop en schilderijen zijn bij de meesten onder ons wel bekend. Het miskende genie leefde van 1853 tot 1890 in grote armoede die zijn geestelijke toestand zwaar onder druk zette, hetgeen resulteerde in een afgesneden oor en een zelfmoord in laatstgenoemde jaar. Pas na zijn overlijden werd zijn talent onderkend en zag men in hoe hij de schilderkunst opnieuw had uitgevonden dankzij zijn eigenwijze werkwijze en volharding. Zijn werk werd van onschatbare waarde en de erven van Gogh bepaalden dat het tot het cultuurgoed van het Nederlands volk diende te behoren, waarop zij het schonken aan de Nederlandse staat, hetgeen zoon Theo menigmaal liet verzuchten dat ze toch minstens één werk hadden kunnen behouden voor de financiering van zijn films. Dankzij de generositeit van de erven zijn wij in staat de werken van van Gogh te aanschouwen en met ons vele toeristen die voor de broodnodige economische impuls voor de hoofdstad zorgen.

Minder bekend bij het grote publiek zijn van Gogh’s tekeningen. Onder de titel van Gogh tekenaar; de meesterwerken zijn een honderdtal tekeningen te zien (uit een oeuvre van zo’n 1100) die hij maakte tijdens zijn leven en die een goed overzicht bieden van de ontwikkelingen van van Gogh’s tekentalent. Uniek is het dat het museum deze werken bijeen heeft gebracht, want de helft ervan is bruikleen en afkomstig uit particuliere en openbare collecties. Dit aangevuld met een aantal schetsboekjes en brieftekeningen waarin hij broer Theo van zijn vorderingen op de hoogte bracht, maken deze tentoonstelling tot een genot voor de echte van Gogh liefhebber.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

The Raveonettes – Pretty in Black

The Raveonettes Je hebt van die debuutsingles die je volledig voor zich weten te winnen en waarbij je zonder lang dralen naar de platenzaak rent om meteen het debuutalbum te kopen. Dit overkwam mij zo’n drie jaar gelden met Attack of the Ghost Riders van de debuut-ep Whip it On van the Raveonettes. Een gruizige rock & roll single die je meenam naar de tijd van de bokkenrijders en die dankzij de bezwerende vocalen van het Deense duo Sune Rose Wagner (zanger/gitarist) en Sharin Foo (zangeres/bassiste). Met singles als Veronica Fever, Chains en Beat City werd duidelijk dat er hier een unieke band het levenslicht had gezien. Alle songs waren geschreven in Bes mineur, hetgeen een donker geluid teweegbracht dat je op zijn minst een ‘unheimisch’ gevoel bezorgde. Niet langer dan drie minuten en niet meer dan drie akkoorden was het credo van de band die daarmee een eerbetoon gaf aan the Ramones. Reikhalzend keek ik uit naar het eerste volwaardige album.

Rose Wagner en Foo begrepen dat hun verblijf in Kopenhagen weinig zoden aan de dijk zou zetten en het duo verkaste naar Londen om zich volledig aan het eerste album te wijden. Dat verscheen enkele maanden later in de vorm van Chain Gang of Love, wederom een album waarbij men zich hield aan hetzelfde credo en dat dit keer was geschreven in Bes majeur, een toonzetting die lichter van aard is en minder mysterieus klinkt dan die in mineur. Het album was ook een stuk rustiger dan de Ep; Rose Wagner’s voorliefde voor beatpop en jaren ’50 rythym & blues kwam bovendrijven. Het resultaat was enigszins teleurstellend, de liedjes vervielen meer in zwijmelarij en ook de magie van de samenzang leek te zijn uitgewerkt. Wel toonde de band aan over een grote veelzijdigheid te beschikken. Deze werd echter niet door iedereen gewaardeerd.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Ontdek je Plekje (15)

Culturele correspondent Ik ben er rijkelijk laat mee, maar deze tip wilde ik u niet onthouden. Voor wie deze week nog enige vrije tijdsbesteding heeft en op niet al te grote steenworp afstand van Naarden woont, biedt het fotofestival aldaar aardig soelaas. De vestigngsstad is namelijk tot a.s. zondag nog volledig bedekt met foto’s. Het festival is een tweejaarlijks terugkerend evenement dat zich tot doel heeft gesteld de ontwikkeling in de Nederlandse fotografie in beeld te brengen. Deze editie biedt een retrospectief van de afgelopen zestig jaar. Op 19 verschillende lokaties worden een aantal onderwerpen aangesneden, aangevuld met werken die buiten worden tentoongesteld. Het episch centrum van het festival bevindt zich in de Grote Kerk. Daar wordt de bezoeker meegenomen in de zogenaamde Roadmovie.nl.

Ad Windig De opbouw van de tentoonstelling geschiedt aan de hand van de jaren na WO II en de wederopbouw die ons land daarna kende. Ad Windig toont het naoorlogse leven vlak na de bevrijding en dat doet ook Aart Klein die als persfotograaf werkte tijdens de oorlog en deel uitmaakte van het verzet. Martien Coppens liet meer het leven uit alledag op het platteland in de jaren ’50 zien. Interessant is de serie over de annexatie van Tudderen, gemaakt door Dolf Kruger. Dit kleine Duitse stadje op de grens met Sittard, werd in 1949 door Nederland geannexeerd als een soort van schadevergoeding voor het oorlogsleed. De Duitsers boden hier hevige weerstand tegen en tegen het eind van de jaren ’50 is het stadje weer teruggekomen onder Duits bewind. Voor de liefhebbers van het Limburgse land is er eveneens een reportage over de steenkolenmijnen bij Heerlen gemaakt door Nico Jesse.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Lachwekkende demonstratie slaat de plank volledig mis

Stop Bush Terwijl de gehele redactie van Sargasso bijeenkwam tijdens een heidedag, moest er natuurlijk gewoon gewerkt worden. En daarom toog deze afvallige redacteur afgelopen zaterdag naar het Museumplein om de Stop Bush manifestatie bij te wonen. Zoals u weet, was het weer niet echt aangenaam, maar dat mag geen reden zijn voor nalatigheid. Enige verwarring ontstond echter toen ik met mijn mede-revolutionairen aankwam bij het Museumplein en sterk begon te twijfelen of de demonstratie toch niet op de Dam plaatsvond, waar dergelijke uitingen normaal gesproken zijn. Het plein oogde verlaten en alleen de aanwezigheid van enkele ME-bussen verraadde dat er meer moest zijn.

Ergens verscholen in een hoek stond een klein groepje mensen naar het podium te staren waar een Manu Chau equivalent zijn liederen zat te vertolken. De kleine groep aanwezigen danste in de rondte op de ska-muziek en liep met borden rond te zwaaien op het ritme. Gelukkig waren er een aantal sprekers die die met hun verhalen tot de verbeelding spraken. Zoals bijvoorbeeld de Iraakse chirurg Salam Ismael die vertelde wat hij in Fallujah onder zijn ogen had zien gebeuren. Het waren verhalen die we kennen rondom Abuh Graib en de verschrikkingen rondom de belegering van de stad. Wat dat betreft niets nieuws, maar wel een indrukwekkend ooggetuigenverslag. Def P. maakte eveneens zijn opwachting en hij begint zo langzamerhand uit te groeien tot onze eigen verzetsmuzikant nadat hij op zijn bekende rijmende wijze een boodschap aan Bush gaf.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Klanken uit het ondergrondse (16)

Cosmic Game Thievery Corporation – Cosmic Game

Als we met z’n allen eens wat vaker naar Thievery Corporation zouden luisteren, zou het de mensheid een stuk beter vergaan. Een na

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

De milde toon van Stefan Verwey

Cultureel Correspondent Afgelopen dinsdag stond een aardig stukje in Nrc Handelsblad over het verschil tussen de cartooncultuur in Nederland en Belgi

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

21 minuten

Wanneer men reclame gaat maken voor grootschalige onderzoeken, word ik altijd een beetje huiverig. In televisiespots en advertenties komt men met stellingen zoals: in 2005 bent u 78 uur kwijt aan winkelen of in 2005 bent u 62 uur kwijt aan gapen, terwijl u maar 21 minuten kwijt bent met het invullen van het belangrijkste onderzoek naar de toekomst van Nederland ooit. Het betreft hier een onderzoek dat tot stand is gekomen door o.a. McKinsey, NRC Handelsblad en Planet Internet en min of meer is afgekeken van een soortgelijk onderzoek in Duitsland. De resultaten worden in het voorjaar bekend gemaakt en aangeboden aan de Tweede Kamer. Komt de politiek dan toch dichter bij de burger te staan? Reden te meer om een kijkje te gaan nemen.

Bij de start van het onderzoek is mij niet bekend welke onderwerpen aan de orde zullen komen. Met hooggespannen verwachtingen denk ik antwoorden te kunnen geven op maatschappelijke discussies en een bijdrage te leveren aan het debat. Maar zoals altijd bestaat ook dit onderzoek uit een aantal onzinnige (multiple-choice) vragen waarin alles zwart/wit wordt gesteld en een tussenweg alleen maar met neutraal of weet niet kan worden beantwoord. De vragen gaan voornamelijk over economische aspecten en de gevolgen van de vergrijzing (en daarmee voor de AOW) in Nederland. Over onderwijs pretendeert men ook wat vragen te hebben, maar die zijn zo algemeen van aard dat ik benieuwd word wat voor schokkende bevindingen men hieruit haalt. Zonde van de tijd dus en ik was ook altijd in de veronderstelling dat voor dit soort onderzoeken het CBS werd ingeschakeld. Het invullen kostte me overigens 35 minuten.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Klanken uit het ondergrondse (15)

Cultureel Correspondent Je hoeft tegenwoordig nauwelijks de deur meer uit om festivals als Eurosonic bij te wonen. Dit sympathieke festival begon ooit als Euroslag als het kleine broertje van Noorderslag en draagt sinds 1999 de huidige naam nadat het zich had aangesloten bij het netwerk van Europese radiostations dat op zoek gaat naar nieuw talent binnen Europa. In Nederland wordt deze rol uiteraard vervuld door de Vpro en op 3voor12 is een compleet overzicht te vinden van live-registraties van dat festival dat vorige week donderdag op verschillende lokaties in Groningen plaatsvond. Eurosonic vormt een graadmeter voor nieuwe bands en eerdere edities zorgden voor de definitieve doorbraak van bands als the Libertines, Kaizers Orchestra, British Seapower en Franz Ferdinand.

Dit jaar heeft men een compilatie-cd uitgebracht onder de titel Eurosonic Festival Sampler 2005. Als deze cd als graadmeter moet worden gezien voor vernieuwing in de muziek komen we er enigszins bekaaid vanaf. Afgezien van Mugison die subtiel gebruik maakt van elektronica om zijn bezwerende liefdesverklaring te ondersteunen en de verfrissende The Coral-achtige klanken van Beatsteaks zijn de zogenaamde liedjesschrijvers erg laf te noemen omdat ze allen de voor hen al bewandelde paden inslaan. De hiphop van Iricas Alanas en Linea 77 werken aanstekelijk dankzij hun dansbare benadering gemixt met agressieve zang die nergens ontspoort.

Vorige Volgende