Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Als je tactisch wilt stemmen, waar moet je dan op letten? De stemwijzer helpt niet. Als je nu nog niet weet wat de diverse partijen ongeveer willen, dan kun je beter een slimme oom machtigen. Verkiezingsprogramma’s bestuderen is ook zonde van je tijd. Die werkstukjes belanden na 9 juni in de papierbak. De CPB doorrekeningen serieus bekijken dan? Zo mogelijk nog zinlozer. Het CPB neemt de aangeleverde data van de politieke partijen namelijk wel serieus. Het resultaat zijn solide ogende staafdiagrammetjes en golvende grafiekjes zonder enige betekenis. De aangeleverde data hebben niets met de politieke werkelijkheid van 10 juni te maken. De gehanteerde modellen zijn onvolledig en de behaalde resultaten uit het verleden zijn bedroevend, maar dan ook bedroevend zwak. Nee, een zwevende kiezer die wel zelf nadenkt kijkt eerst naar wat zijn landgenoten van plan zijn. Een slimme stem is een stem op je gewenste coalitie. Helaas kan dat niet rechtstreeks in Nederland, dus zul je zelf de polls in de gaten moeten houden.

Links?

Als je hoopt op een links kabinet dan is het simpel. Het maakt allemaal niet uit wat Femke, Alexander, Job of Emile willen of zeggen, het enige dat telt is dat wat mogelijk is. Dat is niet veel. Een echt linkse regering zit er namelijk niet in. Zelfs in de ‘linkse jaren zeventig’ hadden de linkse partijen geen meerderheid en was er de steun van de confessionelen nodig. Het linkse electoraat schommelt in Nederland altijd rond de 40%. Al vanaf 1918. Het meest denkbare linkse kabinet is om die reden Paars of Paars-Plus. Om dat te realiseren moet de PVDA wel de grootste partij worden. D66 en GroenLinks voelen de bui al hangen, want zij vrezen dat de kiezer in het stemhokje wederom niet zal kiezen voor hun toch alleszins redelijke alternatieven. Terecht overigens, want de slimme progressief moet wel op de PvdA stemmen om gehoord te worden. Als Alexander 9 zetels haalt is dat al een verdriedubbeling, Femke heeft aan 10 zetels genoeg om de vlag uit te hangen. Beiden zullen graag aanschuiven bij een nieuw Paars. Kortom: wil je een linksige coalitie, stem dan op Job.

Rechts?

Op rechts is er veel minder duidelijkheid. De VVD is aan zet, want in de polls nu veruit de grootste rechtse partij. Door geen voorkeur uit te speken voor een mogelijke samenstelling van een nieuw kabinet, probeert de VVD een aantrekkelijk alternatief te blijven voor de twijfelende PVV-stemmer en de rechts georiënteerde D66-stemmer. Kan Mark tot het einde toe op twee paarden blijven wedden? Zijn concurrenten proberen hem te verleiden tot het maken van een keuze, maar hij reageert stoïcijns met het mantra dat de kiezer ‘eerst aan zet is’. Dat is wel waar, maar uiteindelijk draait het erom welke coalitie er komt. Het zou voor de rechtse twijfelaars daarom prettig zijn als Mark zich uitspreekt. Tot nu toe weigert de VVD dat en die strategie legt de partij in de peilingen geen windeieren. Er is veel mogelijk. Optie 1 VVD, CDA, D66, al zou de H-aftrek dan wel een boterzacht breekpuntje zijn. Optie 2. VVD, CDA, PVV. Optie 3. VVD, PvdA, D66, GroenLinks. Optie 4, ? Kortom, wie VVD stemt kan zowel een uiterst conservatief, als een progressief regeringsbeleid verwachten.

Zal de liberale zwever die onzekerheid in het stemhokje aankunnen?

Reacties (24)

#1 Bismarck

Waarom is Paars(+) linkser dan een combi met CDA, PvdA en nog wat klein midden/links? De Vorige regering was zelfs nog linkser dan Paars kan worden (de VVD van nu is duidelijk rechtser dan die van 10 jaar terug).

Daarnaast zou de slimme progressief (wat is er progressief aan de PvdA?) beter zorgen dat er een echt progressieve partij groot genoeg wordt om niet te negeren. D66 zal niet met 6 zetels CDA en VVD aan een meerderheid helpen en zal ook niet in zo’n combi stappen zonder keiharde progressieve beloftes. Hetzelfde geldt voor GL. Ook in een combi met PvdA (en VVD of CDA) is het van belang dat deze twee partijen voldoende volume hebben om een serieus progressieve stempel op het kabinet te zetten.

Wat vooral moet gebeuren is dat over rechts (CDA-VVD-PVV) niet geregeerd kan worden en dat ligt niet zozeer in de handen van de (40%) linkse kiezers, als wel van de mensen in het (rechts)midden (die of niet voor CDA of VVD maar voor D66 moeten kiezen, of voor hun stem op VVD moeten bedingen dat die niet met de PVV in zee gaat).

  • Volgende discussie
#2 larie

Stemmen gaat op gevoel in het hokje.. de hand gestuurd door het reptielenbrein.

De hond et al zuigt en moet terzijde..weet u nog worldonline en meneer de hond blaft wat terwijl hij ernstig kijkend dat pontje uitstapt…een niksi.

Bismarck..de ideale positie van PVV is een gedoogrol.

Ik ben, en stem links veelal maar die piepel van cohen doet mij ernstig twijfelen..een slapjanus…ik drink koffie.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#3 Witpaard

Kan iemand mij vertellen wat er progressief is aan PvdA??

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#4 JW

Mijn stem gaat naar de enige partij die wel een lange(re) termijn visie heeft, de PvdD (ook de partij met de meest debiele naam, maar dat doet op dit punt niet ter zake). Dat valt naar mijn mening onder slim stemmen.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#5 Baron E

Waarom “moet de PVDA wel de grootste partij worden”?

Als PvdA de grootste wordt, maar CDA/VVD/PVV een meerderheid heeft, weet ik wel wat er gaat gebeuren.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#6 Baron E

Hoe moet je trouwens slim stemmen als je geen CDA in de regering wil?

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#7 seven

Balkenende sprak vandaag op tv zijn voorkeur uit voor een kabinet van cda (natuurlijk) met d66, vvd en groen links.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#8 seven

Voorzet http://www.nrc.nl/binnenland/verkiezingen2010/article2554859.ece/CDA_mogelijk_samenwerken_met_VVD,_GroenLinks_en_D66
Balk zelf http://www.telegraaf.nl/binnenland/verkiezingen2010/6830495/__CDA_wil_met_VVD__D66_en_GroenLinks__.html?p=6,2
“Het CDA heeft een voorkeur voor een coalitie met de VVD, D66 en GroenLinks. “Het gaat om partijen die bereid zijn om te hervormen, Om Nederland sterker te maken en om Nederland door een moeilijke fase heen te helpen”, zegt Balkenende.

Maandagmorgen maakte staatssecretaris Van Bijsterveldt, de nummer vijf op de CDA-lijst, de CDA voorkeur al bekend”
http://nos.nl/artikel/161048-cda-voorkeur-voor-vvd-d66-en-gl.html

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#9 seven

Ps in zo’n coalitie welke zich ietwat links in het midden begeeft zijn alle pvda stemmen dus verloren. Dat was elke gl-er of d66-er die alsnog pvda stemt veel beter af geweest bij zijn eerste keuze.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#10 JSk

Ehm Seven.. het kan natuurlijk ook een truc zijn van Balk om PvdA zo klein mogelijk te houden.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#11 Bismarck

@10: Ik denk eerder om bij de VVD stemmen te shoppen van mensen die liever geen PVV in de regering hebben.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#12 Horst Grogmuller

Het risico (om dat maar zo te noemen) van Balkenende in de regering lijkt me eigenlijk groter met een PvdA-stem dan met een D66-stem of een GL-stem. Wat het CDA nu zelf zegt maakt allemaal wat minder uit.

Maar goed: wil je écht veilig links stemmen en (bijna) zeker weten dat je niet in een coalitie belandt dan is SP of PvdD het best.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#13 Inkwith Barubador

Groen Links en VVD in 1 kabinet, ziet u het al gebeuren? Eigenlijk zegt Balkenende hiermee precies 1 ding: we willen niet met de PvdA regeren.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#14 Baron E

@13
In het voorstel van Balkenende valt voor GL niets maar dan ook niets te halen.
Paars+ (VVD/PvdA/D66/GL) is echter heel wel mogelijk, en heeft thans ook mijn voorkeur. Hypotheekrenteaftrek wordt op de lange baan geschoven om VVD zoet te houden en die mogen ook de premier leveren. Alle betutteling van de laatste 8 jaar kan worden teruggedraaid. PvdA zal wat liberale concessies moeten doen, maar er kan bijv. een sterke onderwijsagenda komen. D66 en GL geef je elk een speerpuntje of twee.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#15 Bismarck

@14: Wat is er zo voorkeurswaardig aan het vooruitschuiven van het gigantische hypotheekrenteprobleem? Zeker als je dat nog vergroot met het VVD-voorstel om huurders aan te pakken (en dus het aantal hypotheekrentes fors opschroeft)?

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#16 AB

@Bismarck “Wat vooral moet gebeuren is dat over rechts (CDA-VVD-PVV) niet geregeerd kan worden en dat ligt niet zozeer in de handen van de (40%) linkse kiezers, als wel van de mensen in het (rechts)midden” Goed punt.

Alleen denk ik dat zowel CDA als VVD niet met de PVV willen samenwerken, wat ze daarover ook mogen zeggen. Niet zozeer vanwege de PVV standpunten, maar vanwege de kritische eigen achterban. Het zou de eigen positie verzwakken (denk aan Wientjes, Voorhoeve, zeg maar het hele segment dat meer georienteerd is op het midden binnen die 2 partijen).

Denk je niet?

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#17 Baron E

@15
Nee, HRA moet aangepakt worden, in combinatie met scheefwonen enz.
Ik schetste alleen wat ik een realistisch scenario vind voor de minst slechte, plausibele coalitie.
NB. VVD zit in iedere coalitie.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#18 Horst Grogmuller

@16 Daar ben ik ook vrij zeker van. Als het CDA gaat regeren met de PVV zal er waarschijnlijk wel wat scheuren.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#19 AntonB

GL is volgens mij een hele moeilijke in een coalitie, aan de ene kant progressief en liberaal, aan de andere kant een paar oer conservatieve linkse standpunten. D66 zit in het midden en kan alle kanten op behalve met PVV en de PvdA weet zelf nog niet of ze midden of links willen. CU is voor de “liefhebbers” en de rest is te onbenullig om rekening mee te houden.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#20 Maikel

Ik snap dat tactisch stemmen niet. Als iedereen nou gewoon stemt op de partij die het dichtst bij hem/haar staat? Is dat niet gemakkelijker, beter en representatiever?

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#21 Anoniem

AB je begrijpt ons kiesstelsel niet, partijen kunnen alleen regeren als ze samen met andere partijen een meerderheid vormen (coalitie). Welke partij de grootste is maakt niet uit, de grootste partij hoeft niet in de coalitie te zitten. Wie de premier levert is ook niet heel belangrijk, de premier beslist niet zo veel.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#22 AB

@21 “Een slimme stem is een stem op je gewenste coalitie.”

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#23 Maarten

Alleen Cohen maakt niet de fout zijn coalitie voorkeur uit te spreken, vooraf aan de verkiezingen. Nee mevrouw Halsema, dat is namelijk niet onze politieke traditie.

Het zal Rutte naar zijn hoofd zijn gestegen. Hardop dromen over het premierschap, flirten met de PVV, afgeven op Amsterdam. Je kon toch eigenlijk niet anders verwachten dan dat de VVD zich alvast rijk rekent.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#24 JSK

@11: Waarom? Ik denk niet dat daar zoveel te halen valt. En gezien het AOW-standpunt van de PVV komt er sowieso geen kabinet Wilders. Ik denk wat #13 zegt: Balkenende wil geen PvdA.

  • Vorige discussie