We houden in Nederland van kennisspelletjes. Het stikt ervan: WeekendMiljonairs, een tegen honderd, De Zwakste Schakel, Twee voor Twaalf. Maar het gekke is, Nederlanders hebben de algemene ontwikkeling van een pak vla. Als het aan de gemiddelde deelnemer van de kennisspelletjes ligt, is Thorbecke de uitvinder van de kaasschaaf en noemen we 1944 het Rampjaar. Niet dat die vragen ooit gesteld worden bij tv-spelletjes.
Het ligt allemaal aan ons geschiedenisonderwijs. Geschiedenisleerlingen op het VWO weten vaak meer van vrouwenkiesrecht in de Zwitserse Kantons, dan dat ze een breed inzicht hebben in de Nederlandse geschiedenis. Ik (dertiger) ben ook een slachtoffer van de thematerreur op de Nederlandse scholen. Nooit een jaartal geleerd, en nooit een naam gehoord. Maar dat gaat veranderen. Vandaag presenteert Frits van Oostrom “De historische Canon van Nederland”.
Maar vertel eens: Welk historisch feitje hadden ze u op school best mogen leren?
Update: Hier staat ie dan. Wat mij meteen opvalt (en Balkenende cs ongetwijfeld ook): Waar is Abraham Kuyper?
Reacties (60)
Dat Balthasar G. het niet alleen heeft kunnen doen!
dat de Feministische revolutie ook zijn schaduwkanten kent.
1. Het proces tegen een gezeten Delftse drukker in 1593 die per ongeluk een “opruiend” pamflet drukte ondanks alle smeekbeden – ook van het Delftse gemeentebestuur – gerechtelijk vermoordde. “Niks mee te maken, we moeten een voorbeeld stellen.”
2. Het proces tegen Adriaan Koerbagh. “Niks mee te maken, we moeten het geloof verdedigen.”
3. Het proces tegen Max Blokzijl. “Niks mee te maken, we moeten wraak nemen.”
Dat Nederland geen parlementaire democratie is, maar nog altijd bestuurd wordt door een kliek regenten. Dat de verkiezingen in november derhalve niets uitmaken, omdat dezelfden de macht houden, en alle aandacht daarvoor dus hete lucht en opgewarmde wind is.
Wie dan de uitvinder is van de kaasschaaf.
Hoe het esthetofascisme toch ooit uit de mode is geraakt.
Tja, al die belangrijke weetjes die ik niet ken omdat ik ze niet op school heb geleerd, ken ik niet – ik heb ze immers niet op school geleerd.
Wel is het natuurlijk een gruwelijke aanfluiting dat ik meer heb geleerd van vier boeken Van Nul tot Nu dan van zes jaar geschiedenis op het VWO.
Nou vooruit, een kort verhaaltje over de belangrijke rol van Coenraad van Houten in de geschiedenis van de chocola zou mijn nationale trots zeker geen kwaad hebben gedaan.
Ahh.. Van Nul to Nu.. *gaat zoeken op zolder*
@Bever In 1942 kwamen de Amerikanen die waren jaloers. En die begonnen oorlog te voeren met heeeeel veel bommen. Die gooiden alles plat en toen was het over want daarna mocht het niet meer.
@Kippfest: Dat was Thor Bjørklund uit het Noorse kaasdorp Eundewaeter, die een manier zocht om de mee-eters van zijn kont te raspen. De eerste schaven hadden dan ook een hele lange steel. Voordeel: u weet dan ook meteen waar het begrip “kontkaas” vandaan komt.
Eigenlijk vind ik het wel best: 16 miljoen pakken vla.
Op de Balkan vermoordde men in de jaren ’90 elkaar vanwege een veldslag uit het jaar 1123 of een onrechtvaardig akkoord uit 1462.
Geschiedkundige kennis kan uw eigen gezondheid en die van anderen ernstige schade toebrengen zou er op de geschiedenisboeken moeten staan.
Is FuckUYama dan nen Hollander, aangezien hij de gechiedenis afgeschaft heeft?
@ Mescaline: Oh, wacht, makes sense & zo, gracias en bedankt voor de uitleg.
@Bever Vier bedankjes op rij, daar zit wat achter ?
@Carlos: Dat is wel heel cynisch. De geschiedenis de schuld geven omdat er idioten rondlopen. Ook die mensen op de balkan kunnen worden omschreven als pakken vla, denk ik
De Belgische Opstand in 1830 natuurlijk en dat die opstand niet zo heel puur belgisch was.
@16: Ik denk dat Carlos eerder aangeeft dat een erg zware nadruk op nationalistische geschiedenis (in de Balkan) onderdeel is van het aanzwengelen van nationalistische gevoelens om mensen aan te zetten tot haat en oorlog. In Nederland bewegen we die kant ook uit.
Politionele acties!
Het overgaan van de Vlaamse Gouden eeuw in de Hollandse, dankzij de Spaanse kerk.
Hoe het nou echt komt dat er Molukkers in Nederland zijn, en wat daaromheen in de loop der tijd allemaal heeft gespeeld. Zou voor mij een met lage frequentie, maar toch regelmatige terugkerende discussie met de niet-wetenden schelen.
En for that matter: een paar voor de nationale trots niet zo gunstige voorvallen en gebeurtenissen. Die worden ook in ons landje weggemoffeld.
“Welk historisch feitje hadden ze u op school best mogen leren?”
De recente geschiedenis van het Midden-Oosten en Noord-Afrika, bijvoorbeeld. Toen ik van school afkwam, in België weliswaar, zag ik maar één ding voor ogen als ik aan Egypte dacht: piramides. En Agatha Christie’s Death on the Nile.
En wat er allemaal in de negentiende eeuw gebeurd is. Ongelofelijk hoe die eeuw onderschat wordt.
En dan zwijg ik nog over de kunst. Ik weet niet hoe het in Nederland zit, ik heb daar maar twee jaren basisonderwijs gevolgd en een paar jaar kleuteronderwijs waar ik appelmoes heb leren maken, maar ik vind het gruwelijk dat ik pas na mijn school over Paul Joostens leerde en Bervoets en Frits Vandenberghe etc. Bijvoorbeeld.
Frits Van den Berghe, dus.
De 2de gouden eeuw met oostblok slaven mag niet missen op deze moderne wandkaarten.
waar de oorsponkelijke ‘macht’ van onze koninklijke familie uit is voortgekomen.
Een paar eeuwen ondrukking – of in ieder geval achterstelling – van ’t katholieke volksdeel lijkt me ook wel het vermelden waard. Da’s toch pakweg de helft van de bevolking die niet meer mee mocht doen…
@bnn’er: als Napoleon d’r niet was geweest hadden we nou helegaar geen koningin gehad. Hoogstens een stadhoudster. Was ook leuk geweest.
Überhaupt het idee dat Hollandse geschiedenis Nederlandse geschiedenis is, nu ik er wel over nadenk, is belachelijk.
Floris V vermoord? Boeie…
Het kanon van Nederland (www.kanonvannederland.nl) bestaat uit aanzienlijk minder dan 50 elementen!
– Politionele acties
– De werkelijke omvang van het verzet in WOII
– De geschiedenis van Duitsland tussen 1870 en 1945 (als aanloop op een deel van onze vaderlandse geschiedenis)
– De constante vraag: wat is Nederland?
Van nul tot nu was da bomb. Zouden ze (met wat kleine aanpassingen) nu zo als verplichte lesstof kunnen aanbieden op de basisscholen. Lekker visueel.
@28: Tweede vraag, ongeveer 90% van de bevolking toch? Als je immers de duitser de verkeerde weg wees (Do ist der Bahnhof!), was dat al een verzetsdaad. Mijn vader heeft op kleuterleeftijd ook nog aan verzet gedaan (want tegen den mof gelogen over mijn ondergedoken opa).
Ik ben het trouwens heel erg eens met #26.
Dat vaderlandse geschiedenis nationaal gekleurde algemene geschiedenis is.
Welk historisch feitje hadden ze u op school best mogen leren?
Het feit dat als je later van school af bent en je vervolgens een vervolgopleiding genoten heb en je nog niets (of weinig weet) van geschiedenis ,dat het niet alleen maar de schuld van het owzo achteruitkachelende geschiedenisonderwijs gedurende het einde van de twintigste eeuw, maar dat je ook zelf best een boek had mogen lezen, maarja probeer dat maar aan een 15-jarige VWO scholier uit te leggen.
@31, daar heb je een goed punt. Hoewel de historische roman tegenwoordig niet bepaald mijn favoriete genre meer is, heb ik er als kind/jongere erg veel van opgestoken.
Ridders en verzetshelden zijn in de historische jeugdliteratuur overigens ook flink oververtegenwoordigd. Maar dat is logisch.
Serieus: De dertigjarige oorlog. Want die staat in de schaduw van de tachtigjarige oorlog. Maar het plaatsen van die tachtige jarige oorlog in een Europese context is wel ‘ns goed.
(politieke moord op) Pim Fortuyn niet genoemd? (politieke moord op) Theo van Gogh niet genoemd?
Redelijk genant!
“Wat mij meteen opvalt (en Balkenende cs ongetwijfeld ook): Waar is Abraham Kuyper?”
En waar zijn de Noormannen?
Srebrenica belangrijker voor de Nederlandse geschiedenis dan de twee politieke moorden en de tijd van beroering van de afgelopen paar jaren? Niet juist, lijkt mij.
En de pestepidemie uit 1348?
Ik denk dat ze het nog moeilijk vinden om die moorden historisch te duiden. Fortuyn komt vast over tien jaar in de canon. Als die dan nog bestaat natuurlijk
Het schrikbeeld van Verdonk mis ik nog. De grote volksverhuizing van 400 na Chr.
Ik dacht dat de canon was dat Willem I een authoritaire ploert was die België helemaal leeg zoog?
@40: Je citaat is daar de eufemistische uitdrukking van. Vanuit nederlands nationalistisch perspectief kun je natuurlijk niet zoiets stellen als jij doet. Dat zou net zoiets zijn als je kinderen op de turkse school leren dat opa en zijn tijdgenoten kuddes Armeniers over de kling joegen.
Ik ben altijd geïntrigeerd geweest voor het feit dat ”wij” ooit stukje huidig New York en dan met name Manhattan bezaten! Voor 60 gulden gekocht van Lenape- indianen, W.I.C., huiden, Brooklyn, Peter Stuvesant, Harlem, weggegeven aan de Engelsen voor een habbekrats,…wist niet veel meer. Ff lezen in de geschiedenis van Nieuw *msterdam kom je toch een hoop zaken tegen die ik niet wist,..een greep:
– 1624: ”een dertigtal families uit het deel van de toenmalige Nederlanden dat nu België heet sticht tijdelijk fort in het zuidelijke gedeelte van Manhattan – op de huidige plaats van Battery Park”,….dat uitgerekend zíj nou net dáár hun tentje moesten opslaan,..ik zou alsnog van gekkigheid niét meer weten met me neus onder of boven de dekens te slapen;
– 2 februari 1653: ”officiële stichting stad New York,.. stad werd omringd met een hoge palissade en een lage borstwering (wal),..huidige Wall Street”,…daar waar nú pandjesbaas Larry Silverstein de Heilige Grond van de Lenape- indianen onteert;
– de Zeeuw “Keesje de Duivel”, en wie kent hem niet?, herovert in 1673 e.e.a. en noemt het ”Nieuw Oranje”,…baseerde Balkenende e.e.a. op déze snuiter misschien?;
– ”in de kolonie van 6.000 inwoners zou een deel nog tot halverwege de negentiende eeuw Nederlands blijven spreken, een soort van nigger Dutch”,….is inkoppertje maar,…voor hetzelfde geld spraken ze nu allemaal nóg à lá Donald Jones of Barry Stevens,..ben je dan mooi klaar!;
”Castellokaart”:
Eeuwig jammer!,..maar we konden het niet houden daar,.. uiteindelijk weggegeven aan de Engelsen,..en pff,. Suriname ervoor terug,..fijn Dankjewel!,..Bouterse i.p.v. Bush zeg maar,..what-a-bummer!
Want dan hadden we nu geen last gehad van die agressieve Amerikaanse (geo)machtspolitiek hè. Zoiets zouden wij namelijk nooit doen. En had de wereld er héél anders uitgezien. Want wij maken álles bespreekbaar en zijn het allerallertolerantste volkje op aarde,….dus……
Droom ver YP. De kolonie was onrendabel en het op de engelsen veroverde Suriname bracht wel geld op. Een nuchtere Hollander heeft de optelsom snel gemaakt. Daarnaast was het nooit geworden wat het nu is, als het een Hollandse enclave was gebleven (het omringende gebied hadden de engelsen al bijeen gedaan), een beetje net als Kalverstraat hebben maar geen stad compleet. En uiteindelijk hadden de amerikanen het toch wel overgenomen, net zoals al die andere stukjes europese kolonie (Florida, New Orleans, Los Angeles, Detroit…)
Oké,..tis ”waaien” als je erover nadenkt,..maar toch Bismarck,..een stukje Nederlands- ”San Marino”,..of ”Andorra” in VS,…Vaticaanstad!!,…pff,..denk es in zeg!
YP: Nou ja, de afgelopen jaren is ongeveer het omgekeerde ontstaan: Nederland is een stukje VS in Europa.
60 jaar is New York Nederlands geweest.
Daarna hebben de Engelsen het slechts 100 jaar in handen kunnen hebben.
Nederland heeft voldoende invloed uit kunnen oefenen in die eerste 60 jaar.
Tja Oplawaai,…niét ratificeren van de EU- grondwet,….of versneld soort van Verenigd Europa,…of iets ”anders”,….hebbie dan zélf nog iets in de melk te brokkelen hè?….
Floorjan leer eens rekenen: 1625-1664, kom ik niet verder dan 39 jaar, waarvan slechts 11 jaar als een stad(je).
Hudson had het gebied al ontdekt in 1609. Vanaf dat moment ontstonden er kleine nederzettingen langs de rivier.
Overigens, deze gebieden en Nieuw-Amsterdam werden bestuurd als een private onderneming.
Daardoor was er weinig steun voor de Nederlandse gouverneurs.
Dat er niets gezegd wordt over Dorestad (en de Noormannen ) is een gemis.
Hudson had het gebied al ontdekt in 1609. Vanaf dat moment ontstonden er kleine nederzettingen langs de rivier.
Overigens, deze gebieden en Nieuw-Amsterdam werden bestuurd als een private onderneming.
Daardoor was er weinig steun voor de Nederlandse gouverneurs voor de plaatselijke bevolking.
Dat er niets gezegd wordt over Dorestad (en de Noormannen ) is een gemis.
Dorestad, dorestad…
Die denen hebben gvd overal gezeten en geplunderd waar d’r water was – tot in Maastricht aan toe. Zelfs nog een deense vikingkoning geweest in Friesland.
Maar nee, dat ene plaatsje bij Utrecht is alles wat je d’r over hoort…
Brengt me wel op een ander punt:
Wat dachten we van een beknopte geschiedenis van alle Europese landen in de canon? Zou de zaak in perspectief zetten en zeg nou zelf: wat weten we nou van Liechtenstein en Denemarken?
@Floorjan: “ontdekt”, beseft U wat u hier stelt?
Rustige, herkenbare canon. Ik had iets meer verrassingen verwacht. Zo valt er weinig zingeving te doen aan Karel V en Erasmus die pas na 4! eeuwen wat invloed ging krijgen.
Waarom geen canon naar tijd ingericht van sociale, sociaalpsychologische en maatschappelijke ontploffingkjes ? Ietsje extra van de Havelaar cum suis. Provo, 7 Provincien, Jan Ligthart, 1830, Betje Wolff/Sarah Burgerhart, Oproeren 1748, 1672, 1612, Heksenwaan, Herfsttij…
Geen 4 faculteit, neeeh.
En misschien ook iets meer geschiedenis van Nederland ipv. Holland. Ik kan me maar weinig vinden in wat ook mijn geschiedenis zou zijn geweest (not).
De Canon mist trouwens wel een serieus item: De Verzuiling. Weliswaar zijn we inmiddels grotendeels ontzuild, maar de manier waarop dingen (de publieke omroep, partijen, kranten, zelfs universiteiten) in nederland zijn ingericht is er toch nog steeds een gevolg van. Als je niets van de Verzuiling weet, begrijp je Nederland eigenlijk helemaal niet.
Daarom: Ik mis Kuyper. Toch de architect van de verzuiling…
Waarom kan alles van na 1950 niet in een apart canon voor alleen middelbare schoolkindertjes? Je hoeft toch sowieso basisschoolkinderen niet echt te confronteren met politiek. Het gebeurt in elk geval niet. Dan bleef er ook meer echte geschiedenis over. Zoals de slag van Austerlits en de guldensporenslag. Die mis ik nou…
Kuyper is een enge man.
Velen wilden hem niet serieus nemen.
Iemand anders die er niet op voorkomt, die van groot belang was voor (een deel van) de Nederlandse geschiedenis, is Johan Maurits van Nassau-Siegen.
Zijn woonhuis, het Suikerhuis of Mauritshuis, is nog dagelijks te bewonderen in Den Haag.
Als Gouverneur-Generaal heeft hij voor een belangrijk deel de Braziliaanse Civil Society bepaalt.
Deze Nassau, familie van de Nederlandse en Luxemburgse Nassau’s zou best een plekje mogen krijgen.