Nu we toch geen verkenners inzetten, maar geheel volgens de traditie een informateur, zullen sommigen gedacht hebben: “Verrek, daar heb je Tjeenk Willink weer…”.
Die ‘beleving’ kan kloppen op basis van de waarheid dat hij drie keer eerder informateur is geweest. Als we naar de laatste vijftien kabinetsformaties kijken (1971 – 2017), zien we dat het CDA (en de voorlopers daarvan) de meeste informateurs leverden, gevolgd door PvdA, VVD en D66.
Tjeenk Willink (PvdA) staat bij de CDA-koplopers Ruud Lubbers en Jan de Koning die beiden ook drie keer informateur waren. Tjeenk Willink breekt nu het ‘record’ en wordt voor de vierde keer informateur.
Gezien de zeer ongelukkige start die de huidige kabinetsformatie maakte, moet er een wonder gebeuren als Tjeenk Willink in korte tijd en als enige informateur een rapport op kan stellen op grond waarvan deze Tweede kamer meteen een formateur kan aanwijzen.
Dat ligt deels aan de gespannen verhoudingen tussen diverse partijen, na de moties van wantrouwen en afkeuring die Mark Rutte aan zijn broek kreeg. Er is bij potentiële coalitiepartners dus enig wantrouwen jegens de VVD en omgekeerd kan de VVD kan nu niet zondermeer de anderen blindelings vertrouwen.
Toen in 1977 het kabinet Den Uyl viel, was bij de navolgende kabinetsformatie het onderlinge vertrouwen dermate beschadigd dat een tweede kabinet Den Uyl niet mogelijk bleek. Ook al zat op grond van de verkiezingsuitslag zo’n kabinet er wel in. Er waren maar liefst zes informateurs nodig vooraleer tot de uiteindelijk formatie van kabinet Van Agt I kon worden over gegaan.
Toch was het met 208 dagen niet de langstdurende formatie. Die staat op naam van Rutte III. Wel met aanzienlijk minder informateurs. De VVD’ers Edith Schippers en Gerrit Zalm werden even afgewisseld door Tjeenk Willink, maar na 225 dagen had Mark Rutte zijn derde kabinet voor elkaar.
Hier een overzicht van het aantal informateurs per kabinetsformatie en de duur (in dagen).
Het bijzondere van de komende kabinetsformatie is dat de Tweede Kamer gisteren heeft besloten dat de gespreksverslagen van de informatieronde gelijktijdig met het verslag van de informateur openbaar gemaakt moeten worden (motie Eerdmans/Wilders, alleen de FvD en 50PLUS waren tegen).
Gaan we, na de openbaring van de notities die tot alle ophef hebben geleid, nu de meest transparante kabinetsformatie aller tijden meemaken?
Toegift:
Veel namen zullen nu misschien niets (meer) zeggen, maar dit waren van 1971 en met 2017 de informateurs die de eerste ‘verkenningen’ deden bij vorige kabinetsformaties. Tevens is het aantal keren dat ze werden ingezet vermeld.
Reacties (8)
Volgens de website van de Tweede Kamer hebben PVV, FvD en BBB tegen gestemd. Wat in zou houden dat Wilders tegen zijn eigen motie heeft gestemd. Vreemd, maar het zou zomaar kunnen.
Ik ben wel benieuwd hoe die openheid uitpakt. En of Tjeenk Willink daar iets over zegt, als hij klaar is. Want hij zou een vergelijking kunnen maken met eerdere formaties. Hij zou dus ook een indruk kunnen krijgen van de invloed hiervan op de gesprekken die hij voert.
Enige transparantie van mijn kant: de stemmingsuitslag heb ik uit het plenair verslag van gisteren. Bij het schrijven van dit stuk stond de stemverdeling bij de stemmingsuitslag nog niet op de website.
Eerder op deze dag zag ik ook die merkwaarde stemverdeling. Ik heb de griffie van de 23e Kamer een mailtje gestuurd maar tot op dit moment nog geen antwoord ontvangen.
Het lijkt mij duidelijk dat het op een fout moet berusten want ik zie de PVV nog niet eigen een eigen motie stemmen. Tenzij (aluhoejde op), tenzij Wilders ineens stevig baalde van JA21 die net daarvoor tegen de motie Wilders stemde (over ontbinden Kamer en nieuwe verkiezingen uitschrijven – alleen de PVV was voor).
Ter aanvulling en nader antwoord op #1
Het is inmiddels verbeterd.
In het )momenteel gaande’ plenair debat bij de verkiezing van de nieuwe Tweede Kamervoorzitter is een paar maal de loftrompet gestoken over de ambtelijke organisatie achter het Presidium en de Tweede Kamer. De snelheid waarmee de fout is hersteld bewijst dat die loftrompet terecht is.
Ik heb eerder ook al eens mailcontact gehad met wat vragen en ook die werden snel en accuraat beantwoord, dus ja, hulde aan dit deel van de Tweede Kamerorganisatie,
Dank voor de transparantie. Een fout op de website lijkt me inderdaad een stuk aannemelijker dan een foute stemuitslag in het plenaire verslag. En Wilders’ stemgedrag wil nog wel eens afwijken van zijn retoriek, maar dit zou wel heel ver gaan.
In het overzichtje mist bij Rutte III de CU als coalitiepartij.
Aangepast. Dank u.
Het gebruik van ‘CDA’ bij ‘coalities’ in het informateurs tabelletje voor kabinetten vóór 1980 is nogal dubieus: zie het kabinet Den Uyl waar ARP ministers inzaten, maar geen KVPers en CHUers.
Je bent abuis Klaas. De KVP zat er wel in. Met Van Agt, toen een van de redenen waarom het zo’n moeizaam kabinet werd. Een kabinet waar alleen de ARP in deelnam (dus zonder KVP of CHU er bij) is er nooit geweest. Wel 2x een premier gehad: Jelle Zijlstra en Barend Biesheuvel.