Stemmen in andere kieskring

Er zijn elf politieke partijen die niet in alle kieskringen meedoen. Maken ze dan nog wel kans op één of meerdere zetels? Misschien helpt het als kiezers uit de ene kieskring bijspringen in een andere.

Mag dat? Kan dat? Jawel, maar er zijn wel erg veel kiezers nodig die bereid zijn hun stempas om te ruilen voor een kiezerspas.

Bij de Tweede Kamerverkiezingen mag elke kiesgerechtigde in heel Nederland stemmen. Dat kan handig zijn voor mensen die in een andere plaats werken, dan waar ze wonen. Even in je lunchpauze stemmen, zodat je na werktijd niet hoeft te haasten om in je woonplaats naar het stembureau te rennen.

In veel gevallen zal dat binnen een en dezelfde kieskring zijn. Maar wie bijvoorbeeld in Den Haag woont en in Rotterdam werkt, beweegt zich in twee verschillende kieskringen. Dan kan de service van de kiezerspas een uitkomst zijn.

Het zou ook een uitkomst kunnen zijn voor kiezers die op een partij willen stemmen die niet in hun kieskring op het stembiljet staat. Stel u bent een republikein in hart en nieren en zou graag op de Partij voor de Republiek willen stemmen.

De partij staat ingeschreven in de kieskringen 2 en 9 (Leeuwarden en Amsterdam) en u woont in Weesp. Dat ligt in kieskring 10 (Haarlem). In uw kieskring kunt u dus niet op deze partij stemmen. Geen nood, u vraagt een kiezerspas aan, zoekt uit wat het voor u dichtstbijzijnde stembureau in Amsterdam-Zuidoost is en gaat daar op 15, 16 of 17 maart heen.

U moet wat extra moeite doen (de aanvraag en verder reizen dan naar het stembureau bij u in de buurt), maar u kunt dan wél stemmen op elke partij die niet in uw kieskring staat ingeschreven. De vraag is allen: hoe zinvol kan dat zijn?

Een partij moet minimaal 0,67% van alle stemmen hebben om één zetel te halen. Dat is dus van alle geldige stemmen uit alle kieskringen bij elkaar geteld.

Als voorbeeld de Partij voor de Republiek en De Groenen. Zij doen in slechts twee kieskringen mee: Leeuwarden (2) en Amsterdam (9). Nu telt elke kieskring een verschillend aantal kiesgerechtigden, dus dat kan voor het benodigde percentage uitmaken.

Kieskringen naar aantal kiesgerechtigden (op basis van een schatting die het CBS voor de komende verkiezingen maakte). Grofweg kunnen we stellen dat 0,52% per kieskring voldoende is om aan een totaal van 0,67% van  landelijk totaal te komen.

Stel dat er een opkomst van 78% is (getal op basis van een gemiddelde over de laatste tien verkiezingen) en alle stemmen geldig blijken, dan zijn 68.165 stemmen genoeg om één zetel te halen (de kiesdeler).

De Partij voor de Republiek en De Groenen zouden in kieskring 2 en 9 zo’n 6,25% van de stemmen per kieskring moeten zien te halen.

Als in de naburige kieskringen er genoeg kiezers zijn die gek genoeg zijn om het hele gedoe met de kiezerspas er voor over te hebben, zouden de partijen de meeste kans op een zetel hebben als uit alle vier de aanpalende kieskringen er meer dan 48 duizend kiezers die stap maken.

Dat mag als zo goed als onmogelijk worden geschat. De enige partij die een klein kansje maakt op deze wijze aan een ze te komen is de partij ‘Jezus Leeft’. Van alle partijen die in minder dan 19 kieskringen meedoen, staat deze partij in 16 kiekringen ingeschreven. Misschien kunnen kiezers uit twee aangrenzende kieskringen behulpzaam zijn?

De partij zou in de 16 kieskringen al aan 0,612% per kieskring genoeg kunnen hebben.  Zijn er ook nog 6000 kiezers uit de kieskringen Haarlem en Den Haag die met en kiezerspas op stap willen, dan is 0,558% per kieskring genoeg.

Bij de vorige verkiezingen nam de partij in 7 kieskringen deel en haalde in totaal maar 0,03% van de stemmen. Het lijkt ook in dit geval niet waarschijnlijk dat deze partij genoeg leeft onder het publiek om nu zoveel meer stemmen te trekken.

Tot slot hier het overzicht van de 11 partijen en de kieskringen waar ze zijn ingeschreven.