Het museum als artefact

Een museum toont voorwerpen. Maar een museum is zelf ook een voorwerp. Het gebouw en de collectie zijn onder bepaalde omstandigheden ontstaan, en die omstandigheden zijn zelf ook de moeite van het bestuderen waard. Er bestaat bijvoorbeeld een interessante vriendschappelijke rivaliteit tussen het British Museum, het Louvre en de Berlijnse musea, en ik blijf hopen dat een museum in Brussel of Amsterdam eens een expositie wijdt aan die rivaliteit.

De bovenstaande foto maakte ik in het Museo nazionale della civiltà romana in Rome, dat Mussolini destijds wijdde aan de Romeinse beschaving. Het staat vol kopieën, afgietsels en maquettes, en is een van de interessantste mij bekende musea. Het gebrek aan authenticiteit wordt meer dan dubbel gecompenseerd door de compleetheid van de collectie: eindelijk eens een museum dat de hele Romeinse cultuur illustreert, van het ontstaan van de stad tot de Grote Volksverhuizingen en van de Atlantische Oceaan tot de Eufraat.

De foto toont Italië, maar zoals u ziet hoort de Dalmatische kunst er ineens ook bij. Het is een herinnering aan de fascistische tijd. De As-mogendheden hadden Joegoslavië veroverd en in 1941 had Italië het kustgebied geannexeerd. Het museum is hier zelf een historisch artefact, dat op zichzelf de moeite van het bestuderen waard is.