In Denemarken is alles beter

ELDERS - Lijstjes zijn populair in de journalistiek. Vergelijkingen tussen Europese landen ook. Denemarken scoort meestal hoog. 

‘Something is rotten in the state of Denmark.’ Dit citaat uit Shakespeare’s Hamlet is in de loop der jaren een algemene uitdrukking geworden voor corruptie. Het is dus wel aardig om te melden dat Denemarken in de deze week door Transparency International gepubliceerde Corruption Perceptions Index voor 2013 bovenaan staat als het minst corrupte land. Denemarken kreeg van de ondervraagden in totaal 91 van de 100 punten en deelt de eerste plaats met Nieuw-Zeeland. Nederland staat op de achtste plaats met 83 punten. In Europa doet Griekenland het slecht met 40 punten, al is dat een verbetering ten opzichte van 2012. Ook Roemenië, Bulgarije en Italië doen het slecht. Spanje is gedaald ten opzichte van vorig jaar. Estland en Letland zijn gestegen.

De suggestie van een noord/zuid-tegenstelling wordt wel erg sterk in zo’n lijstje. Dat geldt eveneens voor de Geluk Index van de Verenigde Naties. Denemarken staat ook hier weer bovenaan, gevolgd door andere noordelijke landen. Onderzoek suggereert een samenhang tussen scores op de geluksindex enerzijds en sociale cohesie en relatieve inkomensverschillen anderzijds.

De Europese Commissie liet dit jaar onderzoek doen naar de deelname aan culturele activiteiten in alle lidstaten. Het onderzoek onder 27.000 Europeanen  laat zien dat bewoners van de noordelijke landen vaker naar een museum gaan, een monument bezoeken of een boek lezen. Gemiddeld leest 68% van de Europeanen per jaar een boek (één ja, en 32% dus niet eens een). In Zweden is dat 90%, in Nederland 86% en in Denemarken 82%. Vergelijk dat met zuidelijke landen: Griekenland komt niet hoger dan 50%. Zou er een verband zijn tussen corruptie en cultuurspreiding? Of tussen het gevoel ongelukkig te zijn en corruptie?

Zo zijn er meer lijstjes die de verleiding tot zelfgenoegzaamheid in het noorden kunnen aanwakkeren. Ter relativering geef ik er nog een die iets anders uitpakt. Transparency International onderzocht onlangs ook hoe het staat met de bescherming van klokkenluiders. Op dat lijstje scoren naast het Verenigd Koninkrijk en Luxemburg Roemenië en Slovenië het hoogst. Duitsland heeft grote problemen met whistle blowers. Denemarken kan ook nog wel wat meer doen op dit gebied.

Voor werkende ouders is Denemarken echter kampioen, volgens The Guardian dinsdag in een aflevering van de serie Lessons for America. Alle kinderen gaan er op vroege leeftijd naar uitstekende kinderdagverblijven met voldoende gekwalificeerd personeel. De auteur roemt het voorbeeld van Denemarken ook vanwege de vrijheid en verantwoordelijkheid die kinderen er -in vergelijking met de VS- al op vroege leeftijd wordt gegeven.

In een serie van de Volkskrant onder de titel Leerschool Europa (waar zouden ze het vandaan hebben) wordt Denemarken donderdag ook ten voorbeeld gesteld en wel als land van de duurzame energie (geen directe link beschikbaar). In Denemarken wordt 30% van de stroom opgewekt door windmolens, in Nederland 2%. De Denen kozen na de oliecrisis in de jaren zeventig “noodgedwongen” voor duurzame energiebronnen. ‘We moesten iets doen en hadden alleen onze hersenen,’ zegt Torben Damsgaard, projectleider bij een bedrijf in Esbjerg dat windmolens produceert. Daar kunnen de achterblijvers op dit gebied het mee doen.

Het enige waarop bovenstaand citaat van Shakespeare nog kan slaan, suggereert de Huffington Post, toevallig op 5 december, is de staat van de Deense tanden. Ook al kent men Sinterklaas daar niet, december is een topmaand voor de Deense hang naar hyggelig, gezellig samen zijn. Met bier, chocola en anders lekkers. Skål!