Paus Franciscus is ernstig in verlegenheid gebracht door een boek van de Nederlandse correspondent van Trouw Ekke Overbeek over zijn voorganger Johannes Paulus II. Het boek laat zien dat de voormalige paus, toen hij kardinaal was in Krakau, wist dat priesters onder zijn gezag kinderen misbruikten. Hij bezorgde hen andere functies, waarin ze in sommige gevallen nieuwe slachtoffers maakten. De aartsbisschop van Krakau, Marek Jedraszewski vergelijkt de onthullingen in het boek met de moordaanslag op de paus in 1981. Regeringspartij PiS kwam na de uitzending van een tv-documentaire waarin slachtoffers van het misbruik aan het woord kwamen direct in het geweer ter verdediging van hun Poolse paus. Premier Morawiecki liet een filmpje vervaardigen waarin hij zijn bewondering uit voor kardinaal Woytila. 'Vandaag woedt niet alleen een oorlog voorbij onze oostgrens', zegt de premier, terwijl op de achtergrond beelden te zien zijn van Johannes Paulus die mensenmenigten zegent. 'Helaas zijn er kringen die proberen om in Polen niet een militaire, maar een oorlog om de beschaving te ontketenen.' Horen we iets dergelijks niet ook wat verder naar het oosten? Franciscus laat een ander geluid horen. Hij veroordeelt zijn voorganger niet direct, maar wijst op de context van de tijd. 'In die periode werd alles nog in de doofpot gestopt.' Maar, zo zegt de paus in hetzelfde gesprek, de katholieke kerk heeft wat hem betreft haar les geleerd. Sinds de misbruikschandalen in Boston, die in 2002 openbaar werden, heeft de kerk volgens de paus een nieuwe houding aangenomen bij misbruikgevallen. 'De koe wordt bij de horens gevat.' De ophef in Polen over het misbruik in de katholieke kerk wordt door PiS schaamteloos gebruikt om haar achterban op het platteland aan zich te binden. Later dit jaar zijn er verkiezingen in Polen en een nieuwe overwinning van de conservatieve regeringspartij is mogelijk, maar allerminst zeker. In de polls staat de partij voorlopig nog wel voor op de belangrijkste oppositiepartij, het liberale Burgerforum van Donald Tusk. Doorslaggevend zijn naar verwachting de beloftes die de partijen gaan doen om de welvaart in stand te houden. De regeringspartij heeft daarbij een streepje voor omdat ze de mogelijkheid heeft de burgers vlak voor de verkiezingen nog een paar cadeautjes te doen. En ze hebben controle over een belangrijk deel van de media. PiS hoopt verder met onversneden conservatief nationalisme aan de macht te kunnen blijven. De Poolse geschiedenis geeft de conservatieven nog steeds, en nu meer dan ooit, voldoende aanknopingspunten om zich op dit punt te profileren voor een aanzienlijk deel van de Poolse kiezers die niets moeten hebben van genderideologie, LHBT-rechten, abortus, euthanasie. Abortus De strijd over het recht op abortus is deze week weer opgelaaid. Een rechtbank in Warschau veroordeelde vrouwenrechtactiviste Justyna Wydrzynska tot een taakstraf vanwege het verstrekken van abortuspillen aan een slachtoffer van huiselijk geweld. De echtgenoot ontdekte de pillen en deed aangifte. Polen verbiedt in vrijwel alle gevallen abortus. Eind 2021 heeft dat volgens tegenstanders van de wet geleid tot de dood van een vrouw die artsen uit vrees voorstrafrechtelijke gevolgen niet durfden te helpen. Ook het verstrekken van abortuspillen is strafbaar. De ultrakatholieke lobbyclub Ordo Iuris mocht van de rechter in het proces tegen Wydrzynska optreden als de vertegenwoordiger van het ongeboren kind. Poolse activisten hopen op een ferm standpunt van de EU tegen het Poolse abortusbeleid. Europarlementariërs van diverse partijen hebben zich er voor uitgesproken. Maar noch Ursula von der Leyen noch parlementsvoorzitter Roberta Metsola voelt de behoefte om het voor Wydrzynska op te nemen. Het oordeel van Metsola wordt extra kritisch bekeken. Zij is afkomstig uit Malta, een andere EU-lidstaat met een zeer stringente anti-abortuswet, en er waren eerder al twijfels of ze de brede instemming in het Europarlement met het recht op abortus wel zou respecteren.
Wat gebeurt er als je drums en ronkende gitaren onder traditionele Pakistaanse qawwali plaatst? Youtuber Andre Antunes – beter bekend van muzikale grappen met razende ‘Karens’ en extatische pinksterpredikers – probeerde het uit.
Tal van Pakistaanse metalheads en Nusrat Fateh Ali Khan-fans laten zich inmiddels lovend uit over het resultaat.
De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.
In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.
In een interview met de New York Times lijkt Thomas Piketty wel een Hans Rosling-adept:
Het is ook belangrijk om de algemene evolutie niet te vergeten. We zijn veel meer gelijkwaardige samenlevingen geworden in termen van politieke gelijkheid, economische gelijkheid, sociale gelijkheid, in vergelijking met 100 jaar geleden, 200 jaar geleden.
En daarom verklaart Piketty zich “relatief optimistisch over het feit dat er een langetermijnbeweging is naar meer gelijkheid, die verder gaat dan de kleine details van wat er binnen een bepaald decennium gebeurt”.
Maar die vooruitgang gaat niet vanzelf, zegt Piketty. Zonder massabewegingen zou het zo ver niet zijn gekomen. Het begon met de Franse en Amerikaanse revoluties tegen de aristocratische en koloniale machten. In een interview met het Financieele Dagblad (betaalmuur) legt hij uit dat de beweging richting meer gelijkheid sindsdien gaande is en nog lang niet afgelopen:
Dit proces begon ten tijde van de Franse revolutie, en dan gaat het door in de 19de en 20ste eeuw, met het einde van de slavernij, de opkomst van de welvaartsstaat, progressieve belastingen, de burgerrechtenbeweging, de afschaffing van apartheid. En het gaat vandaag door, met de Black Lives Matter-beweging en de roep om meer gendergelijkheid. De beweging richting meer gelijkheid is nog niet afgelopen, al zijn de edelen waar de Franse Revolutie zich op richtte er niet meer.
COLUMN - Ze zit tegenover me. Een dame op hoge leeftijd, maar zoals wij in het dossier zouden schrijven: “oogt jonger dan kalenderleeftijd”.
Ze verteld over haar klachten van long covid. “Ik snap echt niet hoe ik het opgepikt heb, we zijn zo voorzichtig!”. Ze zit tegenover me zonder mondmasker.
Cognitieve dissonantie, ik vind het een interessante term. We kwakkelen maar voort in deze never ending shitshow van een pandemie zo lijkt het, met een bord voor onze kop die zo groot is als de ijsschots die afgebroken is van Groenland.
Ik kan het haar niet kwalijk nemen, alhoewel ik moeite moet doen om niet de zin uit te spreken “toch zit u hier voor me, zonder mondmasker.”
De voorlichting vanuit de overheid is bedroevend geweest. Ze roepen altijd zo hard dat preventie enorm belangrijk is, maar daar blijft het ook bij. Roepen. Een lichtend voorbeeld zijn ze allang niet meer. Preventie is een term geworden die vooral veel gebakken lucht bevat, een verkooppraatje waar allang geen echte inhoudelijke acties of veranderingen aan kleven.
Nu de cijfers weer oplopen komen we in een herhaling van de herfst van 2020, en die van vorig jaar. Maskers worden niet aanbevolen, wel het aloude handen wassen. Toegeven dat COVID zich door de lucht verspreid is natuurlijk van de zotten: dan zou de overheid actie moeten ondernemen, en haar burgers moeten beschermen! Dat is echt een brug te ver. Sommigen hadden vertrouwen in de nieuwe minister omdat hij uit het werkveld komt: die bubbel bleek echter al snel uit elkaar gespat. De overheid wordt geregeerd door lobbyisten uit het verkeerde werkveld, en men ziet liever de winsten stijgen dan de burgers beschermen tegen een, waar het nu naar lijkt, slopende chronische ziekte die steeds meer mensen treft. En dat zijn lang niet alleen de kwetsbaren onder ons, ook mensen die voorheen compleet gezond waren.
Daarnaast had die opmerking van mij ook niet geholpen, voor haar. Het is belangrijk dat ik een luisterend oor bied. Haar klachten zullen er niet beter van worden. We bespraken ook andere gezondheidsproblemen van haar en besluiten binnenkort even bloed te prikken om te zien hoe de zaken ervoor staan. Ze is opgelucht dat ze nog een keer bij mij terug mag komen en er wat dingen nagekeken worden.
Ik ben niet opgehouden met mijn FFP2-masker te dragen op mijn werk. Ik was de enige. Mijn werkgever vroeg me laatst: “voel je je wel veilig op het werk?”, en nee, eigenlijk niet. Ik denk ook niet dat dat gevoel ooit nog terugkomt.
Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.
Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.
Als u Red Dead Redemption nog niet heeft gespeeld, valt dat zeer aan te bevelen. Lekker pief-paf-poef doen in het Wilde Westen in een groots en meeslepend verhaal met een tragisch einde (maar is het wel het einde?).
De muziek mag er ook zijn. Dit lied werd bijvoorbeeld gecomponeerd door Daniel Lanois. Deze vertolking door Zweedse rocker Christian Larsson heeft echter net even meer pit.
OPROEP - Het is vandaag de ‘Dag van de Stem des Volks’. Zo mogen we een verkiezingsdag toch wel noemen? Het zou een vrije dag moeten zijn. De economie zal er niet bijzonder veel onder lijden als er één vrije dag per jaar bij komt.
Wordt het een spannende dag? Welnee…. Grootste winnaar wordt de alom gehypte BBB. Grootste blijver: de VVD. Toevallig allebei partijen die het meest opvielen in de campagnes. De VVD heeft reclametijd gekocht in de STER-blokken en zette de ‘big boss’ in. De BBB speelde zich in de kijker met een tsunami van ‘old skool’ spandoeken. Tja, wie over de middelen beschikt, heeft de meeste kansen.
En, jawel, Rutte wordt toch een tikkie betrouwbaarder gevonden dan Thierry Baudet en kornuiten. Volgens een Ipsos-peiling van 3 maart wint de VVD 14 zetels (som van alle provincies). Tja, er zijn natuurlijk altijd dovemansoren aan wie het Stem anders niet is besteed.
De FvD verliest 68 zetels. De schofterige, complotfantasievolle FvD-flauwekul wordt de proteststemmers te veel en ze lopen massaal terug naar de PVV en over naar de BBB. Dat voorspelt weinig goeds voor haar toekomst.
Op grond van de stemmen van het morrend volk, moet de BBB straks aan de slag met politici wiens drijfveer op de eerste plaats chagrijn, onvrede en achterdocht is. Niet dat de kersverse BBB’ers vies van politiek zijn. Dat blijkt niet alleen uit hun kandidaatstelling, maar ook uit het feit dat ze al langer politiek actief zijn. Ze zijn teleurgesteld in CDA en VVD en zijn overgestapt naar de BBB. De zwevende politicus (Volkskrant, achter betaalmuur), die overigens niet per se de vertegenwoordigers zijn van de zwevende kiezers.
Morgen mogen we weer naar de stembus. In deze blog tien adviezen voor bij het kiezen en voor wat daarna komt. Waar op te letten? Een gastbijdrage van Matthijs Rooduijn, eerder verschenen bij Stuk Rood Vlees.
Eén
Laat je niet foppen door alle aandacht die uitgaat naar de landelijke kopstukken van de politieke partijen. We kiezen woensdag de Provinciale Staten, en we kunnen niet stemmen op Mark Rutte, Sigrid Kaag, Wopke Hoekstra, Jesse Klaver of Caroline van der Plas. Dit is niet altijd even duidelijk als je naar de verkiezingsdebatten kijkt. Gisteren, bijvoorbeeld, gingen verschillende landelijke partijleiders met elkaar in debat bij Buitenhof en bij Linksom of Rechtsom van BNNVARA.
Probeer je bij deze verkiezingen te verdiepen in wat er in jouw provincie speelt en de landelijke usual suspects wat meer links (of rechts) te laten liggen. Provinciale politiek gaat over zaken als ruimtelijke ordening, natuurbeheer, infrastructuur en openbaar vervoer. Er zijn genoeg actuele thema’s – denk aan bijvoorbeeld stikstof en woningbouw – die er toe doen bij deze verkiezingen.
Twee
Maar: negeer de landelijke politiek niet. De Provinciale Staten kiezen in mei de 75 leden van onze Eerste Kamer. Daarmee hebben de verkiezingen van deze week indirect dus wel degelijk gevolgen voor de landelijke politiek. En niet in de minste plaats omdat de coalitie vrijwel zeker geen meerderheid gaat krijgen in de Eerste Kamer, en als gevolg daardoor afhankelijk zal worden (of eigenlijk blijven want ze is dat al jaren) van andere partijen. De Eerste Kamer heeft minder bevoegdheden dan de Tweede Kamer, maar moet wetgeving wel altijd goedkeuren. Mede om die reden zie je nu aan de lopende band al die landelijke kopstukken in de media.
In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.
De verkiezingen zijn morgen, en daarom is het weer eens tijd voor wat protestmuziek, dit keer van de Haags-Leidse band Hard voor Weinig. Het nummer Jij bent mijn boer niet schopt tegen alle poep (letterlijk en figuurlijk) die de boerenindustrie verspreidt. Stem daarom morgen op een partij die zich niet laat gijzelen door de boerenlobby.
En wat kan het anders zijn dan punk.
COLUMN - van Prof.Mr. Aalt Willem Heringa
Motie nr. 36169-37, van Stoffer (SGP)/Van der Plas (BBB)/Eerdmans (JA21), in februari aanvaard met 81 stemmen voor, lijkt erg voorzichtig geformuleerd: deze motie verzoekt de regering te verkennen of er nadere vereisten met het oog op representativiteit moeten worden gesteld in de context van art. 3:305a BW. Dat wil zeggen ten aanzien van civiele procedures (zoals Urgenda).
Kennelijk geldt dat verzoek niet waar het betreft bestuursrechtelijke procedures.
Maar los daarvan: de motie verlangt dat een financiële bijdrage wordt gevraagd van de personen tot bescherming van wier belangen de rechtsvordering strekt en dat de rechter een indringende toets op de representativiteit gaat stellen.
Beide zijn rare eisen: belangenorganisaties hoeven toch niet representatief te zijn om naleving van regels te kunnen eisen? Naleving van regels, van het recht, is toch iets wat per definitie in ons aller belang is. En niet iets dat alleen kan worden gekocht door financiële bijdrages of het meten van representativiteit. Representatief voor wat? Een percentage van de bevolking door het overleggen van een peiling? Absurde eisen natuurlijk.
Nog absurder is de achterliggende gedachte dat de toegang tot de rechter beperkt moet worden, omdat die op basis van algemeen belang acties verzocht wordt zich bezig te houden met de vraag of de overheid zich aan het recht houdt. Daarmee vraagt de meerderheid van de Tweede Kamer aan de regering om na te denken over het indammen van de bevoegdheid van de rechter om ook de wetgever, dan wel de uitvoerende macht, aan het recht te houden. Dat is ten principale niet veel anders dan de plannen van de regering Netanyahu in Israël om aan het Hooggerechtshof de bevoegdheid te ontnemen om zich uit te spreken over de rechtmatigheid van wetgeving; en niet anders dan wat dichterbij huis in Polen en Hongarije is aangevat met acties om de rechterlijke macht onder de meerderheidscontrole van de regeringspartij te brengen.
De Marokkaans-Canadese zangeres Fatima Zahra Hafdi brak in 2021 door met het zomerhitje Tu t’en iras (Je gaat weg).
Haar liedjes doen wat denken aan Franse chansons, maar dan in een hedendaagse pop-stijl. Geen wonder dat ze dit jaar Frankrijk mag vertegenwoordigen op het Eurovisiesongfestival.
Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.
Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.
In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.