van Prof.Dr. Joop van den Berg Zes jaar geleden werd door de Tweede Kamer het ‘Tijdelijk protocol parlementaire ondervraging’ ingevoerd. Het idee erachter was dat de Kamer in hoorzittingen kon worden geconfronteerd met even noodzakelijke als weigerachtige ondervraagden. Zij vond dat het dan mogelijk moest zijn over te schakelen op een kort enquêteonderzoek, zodat de weigerachtige types verplicht waren om te verschijnen en onder ede te getuigen. Daarvoor hoefden dan niet al die inspanningen te worden verricht die bij een normale enquête gebruikelijk waren, zoals een grondig onderzoek van documenten. Zo’n ‘ondervraging’, zoals het werd genoemd, zou weinig tijd kosten in tegenstelling tot een ‘echte’ enquête. Na vijf jaar experimenteren zou evaluatie van dit instrument moeten plaatsvinden. De Kamer heeft twee jaar langer nodig gehad om deze activiteit op haar rendement te waarderen. Gegeven de coronapandemie en de verkiezingen van 2021, is dat verklaarbaar. Ondanks de hoge verwachtingen van snelle ‘ondervragingen’ hebben er maar drie plaatsgehad. Die hebben wel veel aandacht gekregen, het meest nog de ondervraging over de kinderopvangtoeslagen in 2020–2021. De werkgroep-Belhaj (D66) die het nieuwe instrument heeft geëvalueerd, komt tot de conclusie dat het allemaal anders is gelopen dan was verwacht, maar dat de parlementaire ondervraging niettemin haar nut heeft bewezen. Belangrijkste verschil met wat was verwacht: alle drie commissies die ermee aan het werk zijn geweest hebben ervoor gekozen toch vrij grondig documentenonderzoek te doen. Dat bleek onmisbaar om gerichte vragen aan getuigen en deskundigen te kunnen stellen. Alle drie commissies hebben ook vooraf training gevolgd in ondervragingstechniek. Heel verstandig, want getuigen die moeten verschijnen voor enquêtecommissies (en dus ook voor dit soort ondervragingen) zijn meestal door coaches en adviseurs tot de tanden gewapend als zij de enquêtezaal van de Tweede Kamer betreden. Met andere woorden, het verschil met een 'echte' enquête is veel minder groot dan was voorzien. Daar komt bij dat deze ondervragingen veel meer tijd nemen dan vooraf was geschat. Er gaan meestal vele maanden mee heen, onder andere dankzij verkiezingen, maar ook doordat nogal eens op documenten moet worden gewacht. Het woord ‘flitsenquête’ dat nog wel eens wordt gebruikt voor de parlementaire ondervraging is dus niet echt op zijn plaats. Toch blijft de evaluatiegroep-Belhaj vasthouden aan het instrument, maar noemt het nu ‘bondige enquête’ om het te onderscheiden van de klassieke enquête. Als de werkgroep wordt gevolgd komen er onder de Enquêtewet nu twee typen enquêtes, waarbij er eigenlijk maar één verschil overblijft: de tijd die ervoor wordt ingeruimd. In de voorbereiding van een onderzoek wordt bepaald of het dient uit te monden in een ‘bondige’ of ‘klassieke’ enquête, afhankelijk van de geschatte omvang van het te onderzoeken verschijnsel en de activiteiten die voor het welslagen ervan nodig zijn. Eerder was er nog een ander verschil tussen beide typen. Om aan getuigen enige mogelijkheid tot ‘verweer’ te bieden werd hen toegestaan een schriftelijke verklaring vooraf te leveren aan de commissie en/of hun optreden voor de commissie te beginnen met een openingsverklaring. De werkgroep-Belhaj stelt nu voor deze beide faciliteiten bij elke enquête toe te laten. De ervaringen zijn immers zo gunstig gebleken, dat zij ook bij klassieke enquêtes erg nuttig worden geacht. Waarom de werkgroep-Belhaj met twee verschillend geachte vormen van enquête wil blijven werken, wordt bij goed toezien erg onduidelijk. Dat een enquêtecommissie haar tempo van werken wil aanpassen aan aard en omvang van het te onderzoeken vraagstuk ligt voor de hand. Waarom daar een voorafgaand besluit tot ‘kort’ of ‘lang’ voor nodig is, als er verder geen verschil te zien is, blijft een raadsel. Alsof de klassieke enquêtes sedert de jaren tachtig allemaal heel lang zouden hebben geduurd. De Paspoortenquête (1988) en de enquête naar de Bijlmermeerramp (1998–1999) namen drie respectievelijk zes maanden in beslag, beide korter dan de drie parlementaire ondervragingen. Daarvan kostte de kortste (kinderopvangtoeslagen) zes en een halve maand; de overige twee veertien en vijftien maanden. Misschien gaat het helemaal niet over het verschil in tijdsbeslag tussen enquêtes en parlementaire ondervragingen, maar ligt het probleem ergens anders. Wat te denken van het agendabeheer van Kamer en Kamerleden in de jaren tachtig en in de laatste tien jaar. Zou daar niet eens een ‘bondige enquête’ naar moeten worden verricht? Dit artikel verscheen eerder bij het Montesquieu Instituut onder de titel 'Verschillende snelheden, maar waardoor?'
Vanuit het niets rende Kate Bush niet alleen meer de heuvel op, maar ook de hitparades weer in. Een nieuwe generatie ontdekte haar nummer dankzij de hitserie Stranger Things. Maar ik ben niet die nieuwe generatie. Ik ben van een tussengeneratie die kennis maakte met het nummer door de cover van Placebo. Een cover die ik stiekem dus beter vind dan het origineel. Change my mind.
Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.
In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.
COLUMN - Caroline van der Plas wordt bedreigd en ze weet niet uit welke hoek dat komt én ze weet het wel.
“NUL boeren hebben mij persoonlijk bedreigd”, schrijft ze op Twitter (WNL en BNR 29 juli).
“Ik weet niet van wie het precies komt, een socialmedia-account lijkt gelieerd aan antifa en extreemlinks”. (De Stentor, 28 juli)
“De anti-boerlobby of de anti-BBB-lobby draait op volle toeren. De haatberichten nemen in hevige mate toe en ook doodsbedreigingen komen nu binnen”, aldus Van der Plas. “Kennelijk wordt BBB te groot in de peilingen en vinden mensen dan dat ze haat over je heen mogen storten”. (het AD en de NOS, 28 juli)
Ook Henk Vermeer, fractiesecretaris van BBB, weet het niet en ook weer wel:
Uit welke hoek deze bedreigingen komen, is volgens de BBB’er niet bekend. “Maar er zijn mensen die BBB verantwoordelijk houden voor acties van individuen met een trekker. Maar de mensen die dingen op snelwegen gooien hebben helemaal niets met BBB te maken”. (RTL Nieuws, 28 juli)
Dat ‘nul boeren’ haar bedreigen twitterde Van der Plas als reactie op het gerucht dat er boeren zouden zijn die het haar kwalijk nemen dat ze publiekelijk afstand nam van de recente ‘snelwegacties’. Uit haar tweet:
OPINIE - De omgekeerde Nederlandse vlag die boeren en sympathisanten ophangen als protest tegen het stikstofbeleid wordt sinds vorige week niet overal meer gedoogd. Althans niet in de openbare ruimte, aan lantaarnpalen langs de weg en op viaducten. Verschillende gemeenten hebben de boeren opgeroepen de vlaggen weg te halen. De provincie Zuid-Holland meent dat er sprake is van bedreiging van de verkeersveiligheid. De actievoerders zijn het er niet mee eens. ‘De vlaggen hangen als landelijk vreedzaam protest in de openbare ruimte en die is van iedereen. Hier wordt de vrijheid van meningsuiting geschonden’, zeggen zij. ‘Ga net zo om met de ‘Nederland in Nood’-vlaggen als je omgaat met regenboogvlaggen.’ Een argument dat je kon verwachten bij dergelijke maatregelen.
De burgemeester van Oldenbroek heeft het geweten. Haar besluit om de vlaggen van lantaarnpalen en ander straatmeubilair te halen leidde tot bedreigingen in de trant van ‘dat ik mijzelf met een vlag aan een lantaarnpaal moest opknopen. Dat gaat best heel ver’, schrijft ze. Dat kun je wel zeggen, ja.
Dat een beperkte groep boeren (?) veel te ver gaat in hun protest is vorige week wel duidelijk geworden. Het blokkeren van snelwegen met mest, hooibalen, autobanden en andere rotzooi kan moeilijk meer als ‘vrijheid van meningsuiting’ worden goedgepraat. De bedreigingen aan het adres van degenen die de boel moesten opruimen zijn een uiting van bewuste ontregeling van de samenleving die in mijn ogen grenst aan terrorisme.
Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.
Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.
Mooi zoetsappig liedje over een man die er klaar mee, eh voor, is. Het is niet duidelijk of hij zich moed probeert in te praten, of dat zijn zaadleiders daadwerkelijk rammelen. Maar in ieder geval: laat de koters maar komen! Met precies genoeg ruimte tussen de zinnen om er heel hard dingen tussendoor te schreeuwen. Wat ik dan ook maar doe.
Stel, u wilt koste wat het kost bewijzen dat Corona vaccins meer problemen opleveren dan ze oplossen, wat zou u dan doen? Nou, een onnavolgbaar manipulerend artikel op de site van Maurice de Hond publiceren natuurlijk. Vol met aannames en ongefundeerde gevolgtrekkingen. Met als conclusie: “Kans op overlijden aan vaccinatie is 6-42X zo groot als overlijden aan Covid19“.
Nou staat de site van Maurice vol met artikelen die erg kort door de bocht zijn en mensen op het verkeerde been zetten. Maar in dit geval kunnen de gevolgen dodelijk zijn. Als mensen besluiten na lezen conclusie of artikel zelf (waarom zouden ze dat doen, staat toch bij Maurice en die is een “autoriteit”) geen vaccin of booster meer te nemen, zijn ze veel kwetsbaarder en zeker op hogere leeftijd is dan de kans op overlijden bij (her) infectie groter.
Dus dit kan niet onweersproken blijven.
Nu zitten er heel veel problemen aan het artikel. Maar die allemaal afgaan zou deze repliek onleesbaar maken. Dus ik concentreer me op het grootste probleem. De directe relatie die gelegd wordt tussen de huidige oversterfte en vaccins.
De belangrijkste passage:
We hebben de oversterfte berekend over de periode van mei 2021 tot juli 2022. Als we veronderstellen dat oversterfte het gevolg is van vaccinatie, dan moeten we daar beginnen met tellen. Maar het is een aanname dat een nieuwe ronde van vaccinatie in verhouding dezelfde oversterfte zal veroorzaken.
RECENSIE - De avond had knetterend van start kunnen gaan, toen Sandra Phlippen na een vrij droge inleiding over haar rol bij de bank (“om naar buiten te kijken”, “risicoprocessen”, “negatieve renteontwikkelingen voorspellen”) vertelde dat ze ter voorbereiding op Zomergasten op eigen initiatief een gesprek had met het “hoofd van de risicoafdeling, Tanja” over hoe om te gaan met dilemma’s en lastige vragen.
Janine Abbring had hier natuurlijk een beetje brutaal kunnen zijn en vragen over welke onderwerpen ze het dus bij voorbaat niet gingen hebben – het kan vooraf maar duidelijk zijn. Maar Abbring vroeg helaas niet of ze het vanavond konden hebben over haar werkgever, ABN-AMRO, die volgens de Eerlijke Geldwijzer nog net geen hekkensluiter is op het gebied van klimaatverandering. Veel kritischer dan dat de banken, inclusief ABN, “nog niet genoeg” verantwoordelijkheid nemen voor klimaatbeleid, wordt het vanavond niet.
Phlippen vertelde ook nog dat ze als columnist bij het AD had afgesproken geen individuele bedrijven kapot te schrijven. Hoe zou dat deze avond gaan, vraag je je als kijker direct af. De eerste gelegenheid deed zich meteen voor, want Phlippen koos voor haar eerste fragment de film ‘De zaak Shell’ over de rechtszaak die Milieudefensie tegen de gas- en oliegigant aanspande (en won). Daarin horen we acteur Jaap Spijkers als CEO van Shell die zich afvraagt of we de klimaatcrisis gaan oplossen door hem “een klootzak te vinden” en ons te waarschuwen dat de aandeelhouders niet de witte mannen uit Wassenaar zijn maar “uw pensioenfondsen, zodat u er straks warm bij zit.”
De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.
Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.
Tegh (de artiestennaam van Shahin Entezami) werkte voor het album Ima samen met violist Adel Poursamadi om experimentele noise en soundscapes te mixen met traditionele Iraanse muziek. De muziek klinkt zo indringend en onheilspellend als de voorkant van het album doet vermoeden.
Als we alleen kijken naar het aantal missionaire dagen, is Mark Rutte vandaag nog lang niet de langst zittende premier. Het record dat Rutte wél op zijn naam heeft is dat voor het aantal dagen dat hij premier was van een demissionair kabinet (956 dagen), mede doordat zowel Rutte-I als Rutte-III voortijdig sneuvelden en een ellenlang formatieproces voor Rutte-IV (299 dagen). Om dat te ‘vieren’ doen we maar weer eens een oproep om bij te dragen aan oprutten.nl.
Multidisciplinair artiest Barbie Bertisch vond tijdens de pandemie de rust – omdat ze niet meer kon DJ’en – om door haar eigen archieven te struinen en het album Prelude te maken. Over de lange periode dat als DJ in New York City haar plek moest vinden vertelt ze: “I felt like I was surrounded by men who ruled every space. I constantly felt like I had to ask permission to enter, always around bands but never the girl in the band.” Misschien was dat een onverwacht positief effect van de pandemie: niet steeds geconfronteerd worden met de dominante normen en niet steeds drie keer in de spiegel hoeven kijken voor je de deur uitgaat. Het nummer ‘Is This What You Wanted?’ is “a pointed provocation to domineering figures from her past.”