(Let op; dit is niet de recensie, die vind je hier)
Hoe ziet Nederland er uit in 2040? Daar heeft China-kenner Garrie van Pinxteren, VPRO’s zomergast van vanavond, wel een idee van.
Wij zijn dan veel meer afhankelijk van China dan China van ons. Chinese bedrijven zijn onmisbaar geworden voor onze economie en bemoeien zich steeds meer met de manier waarop onze samenleving is georganiseerd. Maar we kunnen het ons als Nederland gewoonweg niet veroorloven om China weg te jagen. Een gevoel van onvrijheid en angst is de maatschappij binnengeslopen. Onze burgers hebben hun laatste restje interesse in de politiek verloren.
Dat doemscenario beschreef Van Pinxteren in 2012, in een column voor Amnesty International. Een fictief verhaaltje waarin ze als oud-minister van Buitenlandse Zaken in kabinet Rutte II, in 2040 terugblikt op wat er misging in de relatie Nederland – China.
Garrie van Pinxteren is sinoloog en China-correspondent voor NOS Nieuws en NRC. Ze is docent journalistiek aan de Rijksuniversiteit Groningen en docent China Studies aan de universiteit Leiden. Ze heeft in China gestudeerd en gewoond.
De waarschuwing die uitging van haar column uit 2012, vinden we tot op vandaag de dag terug in haar interviews, gesprekken aan televisietafels en in (onder andere) columns voor De Groene. Zo wijst Van Pinxteren er op dat Xi Jinping (president van de Volksrepubliek China) onze manier van leven fundamenteel verwerpt. Hij streeft “naar een wereldorde die een alternatief vormt voor de oude, vooral westerse orde. Die nieuwe wereldorde biedt ruim plaats aan autocraten (…) Het is een duistere wereld.”(De Groene, 21 februari 2024).
De relatie tussen de EU en China zal de komende tijd alleen maar verslechteren (De Groene, 15 mei 2024). En het dringt in Nederland en Europa “nog maar zo moeilijk door dat China en onze keuzes in de omgang met China op de langere duur veel bepalender zijn voor de toekomst van Europa dan zelfs de oorlog in Oekraïne.” (De Groene, 26 juni 2024).
In de Zomergasten van vanavond wil Garrie van Pinxteren laten zien wat haar afschrikt aan het land waarvan ze is gaan houden en voelbaar maken waarom ze het “zo’n tragedie vindt dat China en het Westen steeds verder van elkaar afdrijven”.
Nou moeten we niet meteen een gruwelijke hekel krijgen aan alle Chinezen. Garrie van Pinxteren hoopt vanavond ook “zichtbaar te maken dat Chinezen weliswaar in een totaal andere politieke en maatschappelijke realiteit leven, maar dat hun passies, dromen en angsten niet verschillen van de onze.” Ook wil ze “de kijker meenemen op een reis naar een intiem China. Daar tref je de schoonheid van mensen die zich openstellen voor een nieuwe, vreemde wereld.”
Presentator van dienst is deze keer Janine Abbring, bij haar allereerste zomergastenuitzending (24 juli 2017) door onze recensent Max Molovich geroemd met “Het zal me niks verbazen als Janine Abbring de beste zomergastenpresentator ooit is.” Dat zal voor veel kijkers een verademing zijn na de niet zo bijster geslaagde presentatie van Joris Luyendijk vorige week.
We gaan het zien. Vanavond dus, bij de VPRO, 20.15 uur, op NPO 2 en via de livestream op npostart.nl. Natuurlijk zien we ook vanavond graag uw reacties op de uitzending tegemoet in de reactiekolommen hieronder. Morgen volgt de Sargasso-recensie, verzorgd door Karin van der Stoop.