GeenCommentaar heeft ruimte voor gastloggers. Vandaag is dat Adriejan van Light Sound Dimension.
Job Cohen is de hele afgelopen formatieperiode, waarbij Nederland langs de rand van de afgrond gescheerd is, stil geweest. Na eerst zonder enig protest rechts het initiatief in handen te hebben gegeven, heeft hij zich daarna onthouden van enig commentaar. Staatsrechtelijk is dat allemaal zeer correct, en waarschijnlijk was het ook verstandig om gedurende de formatie niets te zeggen. Maar nu de hele situatie weer open ligt, en de VVD en Mark Rutte sterk gedelegitimeerd zijn als leiders van de pogingen Nederland een kabinet te bezorgen, zou Cohen, als leider van de op één zetel na grootste partij van het land, zich moeten profileren. ?Het schrijven van een proeve van een regeerakkoord? is nou niet echt een vastgebeitelde staatsrechtelijke traditie, of zo; het is in 1994 eens gebeurd, en that?s it.
Een formatie als deze, en zeker wanneer hij afbreekt, is pure machtspolitiek. Het gaat niet om regels, maar om wie op welk moment naar voren treedt met welke boodschap. Het gaat om geloofwaardigheid in de ogen van het publiek, en het voor het blok zetten van andere partijen. Een situatie als afgelopen vrijdag, toen de formatie gestrand was en het onduidelijk was welke kant het zou opgaan, is volgens mij een staatsrechtelijk redelijk open situatie. Er zijn op dat moment nog geen initiatiefnemers van iets, die de kans moet worden gegund om tot een akkoord te komen. Zo?n situatie moet benut worden! Als je op dat moment komt met een redelijk en geloofwaardig alternatief creëer je je eigen momentum.
Job Cohen heeft wel iets in die richting gedaan, namelijk voorstellen om samen met de VVD een akkoord te schrijven. Maar mijns inziens komt het voorstel om iets ?samen? te doen niet alleen weak over, het maakt je ook afhankelijk van de partij die ermee in moet stemmen. Als je zegt ?Ík wil een akkoord schrijven?, eventueel gebackt door andere partijen, maak je in ieder geval je onderhandelingspositie al een stuk sterker. Nu ? en dat is precies wat vanochtend gebeurd is ? kan de VVD simpelweg ?nee? zeggen, en het gebeurt niet. En daar sta je. Squandered opportunity. Zelfs als alle partijen behalve VVD, CDA, PVV en SGP de koningin adviseren dat PvdA en VVD samen een akkoord schrijven, dan nog zal het niet gebeuren, omdat zij die nasty zetel meerderheid hebben.
Kortom: Job Cohen van de PvdA heeft zichzelf wéér buitengesloten van de macht. En dat nadat we op een haartje na gered zijn van een überrechtse coalitie. Nu kan er, met enig masseren van de drie helden ?dissidenten?, gewoon wéér een rechtse coalitie gevormd worden. Zij weten wél hoe je het spel speelt, en hoeven niet het staatsrechtelijk beste jongetje van de klas uit te hangen. Misschien wordt het tijd om eens uit te kijken naar ander PvdA-leiderschap.
Reacties (19)
Hmm, inmiddels alweer een beetje gedateerd, omdat de situatie niet meer open ligt.
Maar de vraag waarom Job Cohen niet even wat meer initiatief heeft genomen is nu rechts gewoon weer verdergaat des te prangend…
Rechts kan helemaal niet gewoon verder gaan, want Opstelten heeft zijn opdracht teruggegeven. Er zal dus in ieder geval een besluit van de Majesteit aan vooraf moeten gaan. Ik neem aan dat zij het Kamerdebat van vanmiddag afwacht.
@1: we kunnen nog steeds afvragen waarom Cohen eerder niet beter de VVD en CDA gepaaid heeft voor een middenkabinet.
Ik snap dat toch al niet, een akkoord maak je per definitie niet in je eentje, daar heb je er minstens twee voor nodig.
@3: omdat Cohen dacht dat zijn onderhandelingspositie sterk was. Dat blijkt een misrekening op het moment dat de formatie van een rechts kabinet slaagt. Mocht het niet slagen (die kans is nog zeker aanwezig), is de onderhandelingspositie van de PvdA intact.
Wat stukjesschrijver voorstelt aan de PvdA is nog niet zo makkelijk, door die ene zetel. Er is veel informeel voorwerk nodig, wat het best in stilte kan gebeuren. Maar als rechts niet wil, dan willen ze niet.
Ik kan niet zoveel met de toon van dit stuk, eerlijk gezegd. Het is mij te gemakzuchtig om onder wat modieuze ‘weers’ en ‘opnieuws’ een beetje te gaan lopen roepen dat het allemaal komt door het eeuwige slappe leiderschap van Job Cohen, en dat het tijd wordt voor een Nieuwe Leider.
Dan trap je wat mij betreft met open ogen in de rechtse spin.
Als Cohen meteen had geroepen dat hij wel een akkoord had willen schrijven, dan was hij net zo hard weggehoond, of zo niet, ter kennisgeving aangenomen en verder genegeerd.
Het punt is niet dat Cohen faalt, het punt is dat er een situatie is waarin Cohen niet zoveel kan doen dat effect sorteert: feitelijk is en blijft duidelijk dat zowel Rutte als Wilders als – misschien in mindere mate – Verhagen het liefst zonder de PvdA regeren. Bij de PVC-brigade zit echt niemand te wachten op Job Cohen of wie dan ook van de PvdA.
Niet elke nederlaag is te wijten aan het niet weten hoe je het spel speelt. Je kan ook gewoon niet de juiste troefkaarten op handen hebben – en dat is in dit geval denk ik veel eerder het geval geweest. Dat is dus geen verdediging voor Cohens optreden in het algemeen, want daar is wellicht veel op aan te merken, maar veel eerder een aanval op de gemakzucht waarmee hier resultaten uit het verleden op het heden worden geprojecteerd.
Kortom: hartgrondig mee ONEENS.
@5 óf omdat de PvdA-top – wellicht niet zonder reden – dacht dat als PVC niet gepoogd zou worden, elke andere formatiepoging sowieso tot mislukken gedoemd zou zijn en de onderhandelingspositie van de PvdA te klein om tot een voor de partij aanvaardbaar regeerakkoord te komen over het midden – gezien de electorale druk vanuit GL en SP. Dat zou ik een zeer valide reden vinden, als GL lid.
Ik vraag me echt af of het niet te makkelijk wordt weggezet als een ‘misrekening’. Dat is – wederom – ten dele rechtse spin.
Wellicht had vooral wat betere spin hieromtrent geen kwaad gekund.
Ik denk, dat Miko in #5 een heel goed punt scoort, zeker nu we zien, dat de rechtse partijen na het wegwerken van Klink meteen weer willen gaan onderhandelen. Ik zou bijna zeggen, dat Cohen dat heel goed heeft gezien en het politieke spel beter door heeft dan de schrijver van het artikel. Beter gezegd: het opzeggen van het vertrouwen door Wilders op vrijdag was niet meer dan een politiek spelletje om de AR-oppositie tegen de KVPers in het CDA monddood te maken.
Ik vraag me alleen af, hoe lang de proteststemmers bij de PVV dit gedraai, het monddood maken van andere meningen, en achterkamertjesoverleg zullen blijven accepteren. Dit waren toch de punten, die mensen aangaven als redenen om PVV te stemmen en om te laten zien, dat ze geen racisten waren, maar van die principes blijkt dus binnen de PVV bitter weinig waar te zijn.
Hoe kom ik nou bij #5, als het #6 was….?
@Miko: mee eens, Cohens hand is niet zo sterk. Wel had hij Paars-plus of een middenkabinet wellicht kunnen krijgen (daarmee PVC voorkomend), als hij flinke concessies had gedaan, en vol op een middenkabinet had ingezet.
Wel is dan de vraag: is dat het waard? Veel opgeven en je veel ellende op de hals halen alleen om een regering met Wilders te voorkomen? Daar ben ik niet uit.
Nou ja, je kunt je wel neerleggen bij het “gegeven” dat rechts opzetjes maakt en dat Cohen, of de rest van links, daar toch niet tussen kan komen, maar is dat niet een beetje lijdzaam?
Misschien is het qua politiek spel inderdaad maar het beste geweest dat Cohen zich niet al teveel heeft opgedrongen (dit stukje is maandagochtend geschreven, vóórdat Klink gewipt werd; en het verwijst vooral naar de situatie vrijdag, toch rechts echt stuk leek te zijn); maar dan nog moet je constateren dat het rechterblok dit spel veel beter speelt. Ze opereren meer als een eenheid, en dat terwijl ze de nauwst mogelijke meerderheid hebben.
Ik blijf vinden dat je dat niet hoeft te ondergaan, en dat tegenstrevers hun eigen legitimiteit kunnen creëren door zich assertiever op te stellen. Je kúnt, als je wilt, prima met een georganiseerd alternatief komen in de vorm van een PvdA-D66-GroenLinks concept-regeerakkoord. Dan stáát er in elk geval wat. Net zoals ze in Groot-Britannië (en in Nederland in de jaren 70) schaduwkabinetten organiseren.
@11: de ervaring is precies hetzelfde als in 1977, hoor. Cohen heeft daar gewoon de juiste lessen uit getrokken. Toen heeft links tijdenlang het initiatief naar zich toe getrokken, maar hing een rechts kabinet ook al lang in de lucht. Een actievere opstelling van Cohen zou nu ook niets opgeleverd hebben.
Daarnaast zou links best wel met alternatieve regeerplannen en begrotingen kunnen komen, maar dat doen ze al regelmatig en zoiets zet je niet in een weekendje in elkaar. Ik denk, dat je conclusie in je eerste zin, dat de PvdA alleen maar lijdzaam toe staat te kijken, niet waar is, en dat ze daar zeker na zitten te denken over de te volgen strategie. Ze zijn het alleen niet met jou eens.
Dat rechts veel meer als een eenheid opereert, vind ik ook, maar dat zegt meer over een gebrek aan verscheidenheid aan die kant, dan dat het iets over de PvdA zegt.
@11 Ik ben het met je eens dat je het niet hoeft te ‘ondergaan’, maar ik denk eigenlijk dat zwijgen het beste was wat Cohen kon doen: alle aandacht was nu gericht op de rokende puinhopen bij het CDA, als Cohen, Halsema en Pechtold één kik hadden gegeven, had hij de ruimte gegeven voor een orkaan aan rechtse spin die alleen maar de aandacht had afgeleid van het gesodemieter daar. Heel goed om de kaarten op hand te houden, de wond een beetje te laten etteren, en te wachten tot het moment waarop je met één gerichte maai het hele speelveld naar je hand kan zetten, als dat er ooit komt.
Als Cohen zijn troeven had uitgespeeld, had hij eigenlijk vooral laten zien hoe zwak de kaarten waren die hij op hand had.
@13: dat is precies wat Wilders ook heeft gedaan. Hij heeft gewacht tot er een mogelijkheid was om het CDA een veeg uit de pan te kunnen geven en om critici in het CDA te intimideren. Toen de brief van Klink uitlekte was dat moment er en heeft hij het onmiddellijk gebruikt.
Aanvankelijk vond ik het vreemd, dat hij de onderhandelingen stopte, want meestal wordt de brekende partij als schuldige aangewezen, en hij had niets te verliezen met verdere besprekingen, omdat hij zich nergens op vast hoefde te leggen.
Nu snap ik inmiddels, dat hij niets te verliezen had, maar wel wat kon winnen. Het stopzetten van de besprekingen wordt hem door niemand aangerekend en hij had de kans om, in het kader van de vrijheid van meningsuiting, iemand, die het niet helemaal met hem eens was, monddood te maken.
@14. Is dat niet een beetje teveel eer voor Wilders? Het lijkt mij dat de er binnen VVD/CDA wel erg graag met Wilders een minderheidskabinet wordt gevormd. Andere mogelijkheden worden namelijk, ook vanmiddag weer, nadrukkelijk van de hand gewezen.
@15: ik kan geen andere reden bedenken, waarom Wilders gebroken heeft. Het is niet te veel eer. Je moet die man niet onderschatten. Hij breekt de formatie af, weet de schuld daarvan bij een ander te leggen, en kan 2 dagen later weer het totaal tegenovergestelde beweren zonder dat daar ook maar enig nadeel voor hem aan vast zit. Het is net teflon (er blijft niets aan hem kleven).
Het zegt natuurlijk wel wat over de enorme kritiekloze volgzaamheid van zijn achterban, maar dat is precies, wat ik daar al langer van denk. De kritische volgers van het eerste uur hebben al lang afgehaakt.
Job is denk ik te druk bij het UWV op zoek naar een baan zonder tegenspraak en media aandacht. Tip aan Job, terug naar de uni! zakkenvullen zonder van die gekke mensen die meningen hebben
@17: als hij een baantje zonder tegenspraak wil, kan hij het best bij de PVV solliciteren. Die weten wel raad met mensen, die andere meningen hebben, zoals Ab Klink kan bevestigen. Daar is het zelfs gevaarlijk om dronken mensen een biertje te weigeren. Maar misschien is daar op dit moment nog wel iets te veel media aandacht.
Kan ook, maar qua mening ziten ze niet op één lijn.
Blij dat je mijn cynisme hier een beetje doorprikt