Van allochtoon naar Turkse Amsterdammer

OPINIE - Dilan Yesilgöz is van allochtoon plotseling Turkse Amsterdammer geworden, maar dat had ze liever niet gewild.

In Amsterdam is besloten dat het woord allochtoon niet meer gebruikt mag worden in beleidsstukken. Voortaan moet geschreven worden over Amsterdammers van buitenlandse afkomst. De tegenstellingen tussen allochtoon en autochtoon zouden in het maatschappelijk debat te scherp zijn geworden.

Deze wijziging wordt breed gesteund. Van links tot rechts, van voormalige allochtoon tot autochtoon.
Het woord ‘allochtoon’ , dat in de jaren ’70 geïntroduceerd werd en in geen andere taal vertaald kan worden, is volgens de meeste mensen stigmatiserend en heeft een negatieve klank.

De roep om het woord ‘allochtoon’ te verbannen is niet nieuw. In 2008 zei oud-minister Ernst Hirsch Ballin al dat dit woord niet langer gebruikt zou moeten worden omdat het een valse tegenstelling zou creëren. Vijf jaar later heeft Ballin zijn zin gekregen, het woord is verbannen.

Naar Amerikaans voorbeeld heten we vanaf nu Turkse of Marokkaanse Amsterdammers. Want categorisering blijft gewenst. De Raad voor Maatschappelijke Ontwikkeling adviseerde het vorige kabinet in 2012 om te stoppen met registeren van de afkomst van allochtonen en hun ouders na de eerste generatie, maar minister Asscher meldde in zijn brief aan de kamer op 21 februari (2013) dat hij niet van plan is om te stoppen met deze registratie. De minister zegt betrouwbare en consistente informatie nodig te hebben over de positie die migranten en hun kinderen innemen in de Nederlandse samenleving.

En dat er voorlopig nog geregistreerd moet worden ten behoeve van gedegen beleidsontwikkeling en – monitoring, dat begrijp ik. Wat ik lastiger te volgen vind, is waarom het woordje ‘allochtoon’ plaats moet maken voor Turkse Amsterdammer.

Allochtoon of Turkse Amsterdammer; de tegenstelling met de autochtoon is er en blijft er. Het is natuurlijk onzin dat de nieuwe bewoording naar Amerikaans voorbeeld geknipt en geplakt kan worden in onze Nederlandse samenleving. Om te beginnen is een immigrant in Amerika op de eerste plaats een Amerikaan, daarna komt de rest pas. Zo kijken niet alleen immigranten naar zichzelf, maar de ontvangende maatschappij kijkt ook zo naar de nieuwkomer. Dit is simpelweg niet hoe de werkelijkheid in Nederland is. Een allochtoon is een allochtoon is een allochtoon. Afkomst telt. Punt.
Daarnaast gaat het in Amerika om een bredere benaming, zoals ‘Afro-American’ ipv South-African-American. Het biedt enige ruimte.

Het nieuw bedachte hokje in Amsterdam maakt van mij een nog grotere allochtoon dan dat ik al was. Het woord ‘allochtoon’ gaf mij tenminste nog enige ruimte. Ik kon dit hokje invullen zoals ik zelf wilde. De ene keer was ik mediterraan, dan weer een Turkse vluchteling of Nederlandse Koerd. Zoals ik in oktober van 2012 schreef; ik wil graag zelf bepalen wie ik ben. 

Nu ben ik in het kleinste hokje geplaatst dat ik me maar kan bedenken: Turkse Amsterdammer.. Het is er benauwd, ik kan geen kant op. Dat is wat het is, een andere optie heb ik niet.

Natuurlijk laat ik niet een woord of beleid bepalen wie ik ben. Ik heb mijn eigen identiteit en ik kan nog steeds elke dag zijn wie ik wil zijn. En toch vind ik het nieuwe hokje uitermate vervelend en beklemmend. Ik had graag gehad dat het ons met elkaar was gelukt om van ‘allochtoon’ een geuzennaam te maken. De negatieve associatie te vervangen door iets waar we trots op konden zijn.

Bevalt het woord niet; verander de definitie! In elk geval totdat we hadden besloten dat ik maar een gewone Amsterdammer ben.

Dilan Yesilgöz is redactrice van Republiek Allochtonië

Reacties (33)

#1 Kalief

Verdeel en heers. De angstaanjagend grote horde Allochtonen is nu teruggebracht tot behapbare groepjes Deze en Gene Amsterdammers. Het formele onderscheid tussen allochtone en autochtone Amsterdammers wordt kleiner, het onderscheid tussen de verschillende allochtonen onderling wordt groter.

  • Volgende discussie
#2 euro

Er zijn nu Marokkanen en Turken in Amsterdam waarvan (een van de) ouders daar ook geboren is. Maar de eerstejaarsstudent uit Zaltbommel die daar op kamers gaat is gewoon een autochtoon.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#3 Ralph van der Geest

Die griezel van een Lodewijk Assher met zijn registratiegeilheid hoeft het wiel niet opnieuw uit te vinden.
Gewoon het woord ‘Jood” vervangen door ’turk’, ‘marokkaan’of desnoods ‘kutmarokkaan’ of ‘moslim’.
Verder kan ie – als ie dat nog niet gedaan heeft – altijd nog een keer gaan praten met nazi Niemöller die per slot van rekening alles weet over eugenetica.
http://www.google.nl/imgres?imgurl=http://pages.uoregon.edu/dluebke/NaziGermany443/Rassengesetze1935.JPG&imgrefurl=http://pages.uoregon.edu/dluebke/NaziGermany443/Rassengesetz.html&h=524&w=713&sz=101&tbnid=teWMhy_h9Xbi9M:&tbnh=90&tbnw=123&zoom=1&usg=__1otHJuFM2nJ4E4bxxjSZtHIE_iA=&docid=zlHlE00JBPFjuM&hl=en&sa=X&ei=TrcoUcOcBMHs0gWo-IHoBw&sqi=2&ved=0CEMQ9QEwAg&dur=1

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#4 Joost

Het is al langer bekend dat mensen zich zelfs onbewust stereotype-bevestigend gaan gedragen.

Als je maar lang genoeg tegen iemand zegt dat hij dom is, dan is de kans redelijk aanwezig dat hij ook dom gaat doen (al is het maar wegens een gebrek aan zelfvertrouwen).

Zo bezien is dit helemaal niet zo’n slechte stap. Allochtoon is inmiddels zo’n beetje een scheldwoord waar allerlei vooroordelen aan plakken.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#5 Jeroen Laemers

@4:

Maar nu kan ik me ook indenken (ook al weet ik niet in hoeverre dat hier aan de orde is) dat het wringt als je als Koerd opeens als Turkse Amsterdammer door het leven moet.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#6 gronk

Als je maar lang genoeg tegen iemand zegt dat hij dom is, dan is de kans redelijk aanwezig dat hij ook dom gaat doen

@4: Dus dat brievenpuspissen van PVV’ers is uiteindelijk ook de schuld van de Linkse Kerk?

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#7 Kalief

Allochtoon is inmiddels zo’n beetje een scheldwoord waar allerlei vooroordelen aan plakken.

Naïef. Die vooroordelen verhuizen gewoon mee naar de nieuwe terminologie. De behoefte aan schelden verdwijnt niet met het afschaffen van een scheldwoord.

Bovendien komen die nieuwe scheldwoorden harder aan. Het is minder erg om uitgescholden te worden voor het afstandelijke ‘allochtoon’ dan voor het meer identificeerbare ‘Turkse Amsterdammer’.

Daarnaast geeft het aanleiding tot een lachwekkend arsenaal aan combinaties. Was het kind van een Surinamer en Turk eerst een allochtoon, nu wordt het een Surinaams-Turkse Amsterdammer. Alsof het een eethuisje is.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#8 Bernd

Laten we het vooral niet moeilijker maken dan nodig. Alle allochtonen noemen we Amsterdammers, de autochtonen niet-amsterdammers. is toch niet zo moeilijk? :)

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#9 Kalief

#8 Amsterdammers zijn eigenlijk al sinds jaar en dag Heerhugowaarders en Almeerders.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#10 thallman

Misschien moeten we de termen Saraceen, muzelman en Moor maar weer introduceren.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#11 ed

Grijze wolven willen niet integreren .

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#12 Henk van S tot S

Wanneer gaan we de mens nu eindelijk als een “uniek” individu zijn en houden we op dat geouwehoer over groepen!

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#13 thallman

@12
Wanneer gaan we bomen als individu zien en houden we op over bossen? Aangezien dit communicatie vrijwel onmogelijk zou maken blijven we in groepen denken.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#14 Klokwerk

Alle respect voor de sentimenten van de schrijfster, maar ik vind het afschaffen van het woord zo gek nog niet, simpel omdat hiermee een hele grote groep waarbinnen meer culturele variatie bestaat dan welke andere groep dan ook niet meer in één adem genoemd wordt. Onderzoeken en rapporten over “allochtonen” geven daarom een vervalst beeld. Natuurlijk geeft een onderzoek naar “Turkse vrouwen” nog steeds geen beeld van het vrouwelijke Turkse individu, maar het zegt meer over de groep dan een onderzoek naar een niet-homogene groep als “allochtonen”.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#15 Henk van S tot S

@13:
Ik heb in het bos nog nooit 2, laat staan meer, identieke bomen gezien ;-)

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#16 Klokwerk

Denken over groepen is nuttig, denken over het individu een totaal andere tak van sport – het één is niet naar het ander te transporteren.

Je kan met groepsmetingen wel vaststellen welke problemen je vaak tegen zal komen, welke oplossingen je vaak zal moeten toepassen en je budget daarop afstemmen. Maar niet vaststellen welke oplossing voor het probleem van een individu het best is.

Andersom kan je door met een individu te praten wel vaststellen wat zijn probleem is en wat daar eventueel voor oplossing voor te verzinnen is, het zegt weer niets over de groep.

Het probleem is dat mensen, niet slechts politici maar vooral ook kiezers, dit verschil niet zien.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#17 Prediker

Wanneer gaan we bomen als individu zien en houden we op over bossen? Aangezien dit communicatie vrijwel onmogelijk zou maken blijven we in groepen denken.

@13 – Zodra je gaat leven in het bos, zoals de Amazone-indianen, en het bos op je duimpje kent.

Die Amazone-indianen kunnen trouwens prima communiceren over de individuele bomen en hun onderscheiden eigenschappen.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#18 Kalief

#14 maar ik vind het afschaffen van het woord zo gek nog niet

Een woord afschaffen is net zo debiel als een gedachte afschaffen. Ik wens je meer succes dan nageslacht.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#19 Jos van Dijk

Zijn er dan nu ook Nederlandse Amsterdammers?

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#20 HPax

Allochtoon/autochtoon

Een typische Amerikaan hier in Nederland op bezoek als ‘buitenlander’ betitelen, mocht dat zo uitkomen, zal op geen bezwaar stuiten. Of integendeel!

Voor vreemdelingen uit niet-Westerse culturen met al vaste voet op NL-se grond, kan dat anders liggen. Die BUITENLANDER te noemen – wanneer ze al dan niet uitgesproken de wens koesteren zich bij ons domiciliair te vestigen – is precair. Naar Nederlandse smaak is dat woord dan te afwerend, te nudistisch, en hebben onze Smaakmakers het woord ‘allochtoon’ verzonnen. Zélf veranderden we – een beetje vreemd – in ‘autochtoon’.

In dat ‘allochtoon’ valt zeker een Hollandsch ‘neen’ beluisteren. Openlijker durven Nederlanders zich niet uit te drukken. ‘Neen verkopen’ is ze in de loop van de eeuwen door een Kongshi van regenten, priesters en dominee’s afgeleerd.

Afschaffing van ‘allochtoon’ zal onverwachte repercussies hebben. Wat zal er om te beginnen – denk aan de regel van complementariteit! – met ‘autochtoon’ gebeuren? En klinkt het niet vreemder dan ooit Nederlander-van-Oeigoerse afkomst te heten? Tussen haakjes, waar ligt dat, Oeiguristan! En hé, ‘Nederlander van Joodse afkomst’, dat gaat weer de ‘goeie’ kant op! Of niet?

Die Turkse Mevrouw Dilan Yesilgöz ziet dat goed met haar:

‘En toch vind ik het nieuwe hokje uitermate vervelend en beklemmend. Ik had graag gehad dat het ons met elkaar was gelukt om van ‘allochtoon’ een geuzennaam te maken. De negatieve associatie te vervangen door iets waar we trots op konden zijn.’

Alleen dat ze van allochtoon een geuzennaam had willen hebben gemaakt, vat ik niet. Geuzen waren opstandelingen, welnu, tegen wie wil DY c.s. strijden? Ze zijn toch al in het land van de Geuzen en dan met die gaan vechten? Geuzen tegen Geuzen? Waarom, waarover? DY steelt heel brutaal een naam. Laat ze uit haar eigen repertoire putten. Grijze wolvinnen of zoiets.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#21 Ernest

@3: Ralph, wil je met het gebruik van “nazi” bij de naam Niemöller een beetje voorzichtig zijn? Er is ook een niet-nazi Martin Niemöller namelijk.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#22 FiFa

Als West-Amsterdamse West-Arnhemmer zie ik het nut van dit soort cosmetica niet zo goed. Je kan het noemen wat je wilt blijkbaar en als je het anders noemt dan veranderen er ineens heel veel dingen in het leven volgens de bedenkers. Ik vind de woorden allochtoon of autochtoon ook niet zo mooi en heb nooit de zin van die woorden kunnen begrijpen omdat ik het stigmatiseerden woorden vind.

In de geschiedenis van dit polderland is enorm veel immigratie en dat vinden we dan nergens terug. Mijn familie komt uit België, Polen, Nederland en Engeland als ik de afgelopen 300 jaar mag geloven.

Dus als Belgische Poolse, Engelse ex Amsterdamse Arnhemmer wil ik nu ook eens weten waar ik aan toe ben.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#23 Dyneaus

hoeveel woorden moeten er nog worden opgebruikt? Laat al die woorden toch met rust.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#24 besserwessi

de waarheid is stigmatiserend, vandaar het collectieve wegkijken

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#25 euro

Alleen dat ze van allochtoon een geuzennaam had willen hebben gemaakt, vat ik niet. Geuzen waren opstandelingen, welnu, tegen wie wil DY c.s. strijden?

@HPax snapt niet weet wat “geuzennaam” betekent. Omdat zijn Nederlands gebrekkig is of omdat hij ironie niet kan bevatten ?

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#26 Klokwerk

@Kalief: Letterlijk genomen heb je gelijk, maar ik bedoelde dus het begrip niet meer als uitgangspunt nemen voor beleid. Dat lijkt me een goed idee want zo een containerbegrip levert geen extra kennis op, met name misverstanden.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#27 Anna

Amsterdammers zijn mensen die veel over elkaar kletsen en elkaar niet lastig vallen. Welkom Dilan!

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#28 Weerman

Het draait allemaal om huidskleur. Niets meer, niets minder.

Dat is waarom Maxima niet als allochoon wordt gezien en Fatima wel. Of waarom ik als Nederlander van Surinaams-Nederlandse afkomst anders beken wordt dan mijn collega van Nederlands-Zweedse afkomst, of mijn Nederlands-Franse en Nederlands-Poolse vrienden.

Het woord “allochtoon” afschaffen is een even nuttige actie als @20’s laatste alinea.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#29 Kalief

Maxima wordt niet als negerin gezien maar wel als allochtoon. En prinses Amalia en haar zusjes zijn ook allochtonen.

Als je gezien en bekeken letterlijk neemt gaat het natuurlijk wel om uiterlijk en dus ook om huidskleur. Maar hier gaat het om ambtenarentaal, beleidsnotities en politiekspeak. En dat is kleurloos.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#30 HPax

@ c 25 Over Ironie en Geuzen.

IRONIE
Ironie glimlacht, schaterlacht niet, en berust op een positieve, onuitgesproken verstandhouding van tenminste twee partijen. Beide(n) weten uit culturele ervaring: dít is een grapje, dát een dodelijke belediging die beter achterwege kan blijven. Merk op dat ‘ironie bij Rechtszaken schaars is; te link. Ironie voltrekt zich alleen in onschuldig geachte omstandigheden. Bedrog ermee ligt hier op de loer.

Ironie toegepast op een lid van een cultuur die haar niet kent, is gevaarlijk en bestaat dan eigenlijk ook niet. Ironie bedrijven met je Islamitische buurvrouw of met je overbuurman uit Dar es Salaam of Mogadishu, kan je een mes tussen de ribben bezorgen. Ik noem maar iets. Ironiseren, grapjes maken, daar doen de meeste culturen niet aan. Zoals Khomeiny het in zijn geval uitdrukte: de Islam maakt geen grapjes. Nu kunnen wij in NL nauwelijks meer ironiseren; de algemene toestand van argeloosheid die dat vergt, is via de NMI verloren gegaan. Ik beschouw dit als cultuurverlies. Misschien krijgen we er iets voor terug. WAT?

GEUZEN
‘Geuzen’ was de minachtende naam voor de edellieden in 1566 die bij hun Landvoogdes een Smeekschrift indienden. Later werd het voor hen en hun aanhang een erenaam.
Overwegende betekenis van Geus is tegenwoordig: opstandeling tegen tyrannie, met daarvan afgeleid: vrijheidsstrijder, met daarbij horende connotaties van held, moedig, niet wijken voor verdrukking e.d. Kortom, Geus is nu een erenaam alias een Statusverlenende titel, of je de historische achtergrond ervan a. kent of b. niet kent.
GEUS behoort tot het Nederlandse kernidioom. Zonder Geuzen was er nooit een Nederland geweest.

Van allochtonen die zich de geuzennaam toe-eigenen [met geuzen = allochtonen en vv.] mag je lijkt mij verduidelijking vragen, wat ze er precies mee bedoelen. Alleen de Status ervan?Of worden ze hier onderdrukt? Wie zijn hun onderdrukkers? Zijn dat de nazaten van originele geuzen? Na nog wat meer van dit type van vragen, zullen we beter onze houding tegen het aannemen van de geuzennaam door allochtonen kunnen bepalen. Het is aan hen de antwoorden te verstrekken. Spontaan!

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#31 Joop

Hhahahahaha HPax snijdt zichzelf weer in de vingers:

“Ironie … berust op een positieve, onuitgesproken verstandhouding van tenminste twee partijen”

Dat zie bij HPax en zijn bruine PVV vrienden totaal niet.

Dan komt hij weer met zijn gebruikelijke inkleuring van woorden als ‘geuzen’ en zijn bruin-nationalistische vragen. En het gebruik van ‘wij’ alsof hij alle autochtonen vertegenwoordigt…

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#32 Ernest

@31: HPax hoort niet bij de PVV. Hij zoekt bij iedere verkiezing weer zonder succes naar de kolom van de Rooms Katholieke Partij Nederland, waar hij nog steeds contributie aan betaalt.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#33 Henk van S tot S

@30:
Geus (gueux) betekend armoedzaaier.
Oorspronkelijk en scheldwoord voor verarmde edellieden die later een positievere betekenis kreeg vanwege hun hun verzet.
Wat mij tot op heden nog niet echt duidelijk is, is in hoeverre deze groep armoedzaaiers uit eigenbelang handelde.
Vergelijk met Robin Hood:
Die beroofde de rijken! (het omgekeerde van de huidige regering)
Maar wat voor nut heeft het om de armen te bestelen, die kun je beter ook wat geven, dan kun je je goed verschuilen.
N.B.
Dit is totaal nutteloze off-topic informatie!
Waar komt men dit toch vaker tegen ;-)

  • Vorige discussie