Nou nou, dat was lachen zeg, die PVV-kieswijzer, met zulke geweldig grappige vragen als 'U struikelt. Wie geeft u de schuld?' en dan als opties de moslims, de Grieken of de publieke omroep. En wat een hoogtepunt van humor werd toch bereikt met 'Hoeveel is drie keer vijf?' (Ongeveer tien; de Polen pikken onze banen in; beide antwoorden zijn juist.) Het probleem met dit project van de VPRO is niet eens zozeer dat het ongrappig is, maar dat het volkomen verkeerd is gericht. Satire werkt alleen als ze correspondeert met de werkelijkheid, ja kan doorgaan voor een maar weinig overdreven schets. Ter navolging van Kees ’t Hart is zo overtuigend omdat de beschreven types werkelijk bestaan kunnen. Multatuli’s dominee Wawelaar, die min of meer had kunnen bestaan, is overtuigender dan Batavus Droogstoppel, die té overdreven is. De mensen die op de PVV stemmen zijn niet zo dom als ze in deze mislukte satire worden weggezet. Ze mogen dan geen hoge opleiding hebben, ze weten heel goed hoeveel drie keer vijf is. En ze weten ook wat bureaucratie is en wat benzineprijzen zijn.
BNN/VARA wil geen fragmenten van radioshows of De Wereld Draait Door via algemene NPO-kanalen delen. De VPRO blijft haar ongecoördineerde online media-aanbod hanteren en Henk Hagoort dreigt NPO-gelden in te houden als omroepen over de schreef gaan.
De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.
Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.
ACHTERGROND - De VPRO zendt sinds afgelopen weekend een nieuwe serie O’Hanlons Helden uit, waarin avonturier Redmond O’Hanlon in de voetsporen treedt van zijn 19e-eeuwse helden. Samen met VPRO Grenzeloos maakte Sargasso een multimediaal achtergrondverhaal bij aflevering 2, die focust op moderne slavernij in Sudan.De gekleurde blokken zijn als audiofragment te beluisteren.
De Haagse dames Tinne reisden in de 19e eeuw van Egypte naar Sudan. Tijdens hun tocht ontdekten Alexandrine, haar moeder en hun gevolg dat er een grootse slavenmarkt bestond in Sudan. Ze kochten er zelf tientallen.
In het tweede deel van zijn achtdelige serie reist Redmond O’Hanlon in hun voetsporen door die regio. Hij spreekt met Sudanezen die als slaaf in het noorden hebben gewerkt en bezoekt het gebied waar destijds de meeste slaven werden geronseld: het zuiden. De inwoners uit het zuiden werden door nota bene hun eigen (Arabische) landgenoten uit het noorden als slaaf verkocht aan bijvoorbeeld Egyptenaren, de Nubiërs, Berbers en Arabieren. Volgens Sudan-kenner Nico Plooijer van IKV-Pax Christi zijn de verhoudingen tussen beide bevolkingsgroepen altijd ongelijk geweest waardoor zoiets als slavernij ook zo lang straffeloos kon doorgaan in Sudan.
Een belangrijk element is racisme. Tijdens eerdere overheersingen van Egyptenaren werd Zuid-Sudan gebruikt als wingewest voor ivoor en slaven. Je hebt veel mensen in het noorden die naar donkere mensen kijken als slaven. Ze werden niet gezien als gelijkwaardig en zelf voelen ze zich ook tweederangsburgers. Ik denk dat het een heel belangrijke reden is geweest dat zoveel mensen voor de onafhankelijkheid van Zuid-Sudan hebben gekozen.
COLUMN - In NCRV Dokument: Nieuwe Tieten doet filmmaakster Sacha Polak, in al haar kwetsbaarheid, verslag van haar keuze om haar borsten wel of niet preventief te laten verwijderen.
Ergens zijn we vergeten dat we uit meer bestaan dan alleen een lichaam, zei schrijfster Lionel Shriver in VPRO’s Boeken op Reis. In haar roman Big Brother schrijft ze over een vrouw wier broer aan obesitas lijdt. Het boek is fictie, maar de aanleiding om het te schrijven was een hoogstpersoonlijke: Lionel had zelf een broer die aan obesitas leed. Hij was er zelfs aan overleden.
Shriver hekelde de Westerse verering van het lichaam. Het was een religie geworden. Het lichaam als tempel. Maar wel een verdomd broze tempel. Rijd er met een auto tegenaan en er is niets meer van je tempel over. Of stop er heel veel eten in en het wordt een ruïne. Obesitas is de schaduwzijde van de lichaamsverering. Godslastering. Maar vooral is het een manier om te verdwijnen. Het dikke lichaam als vermomming.
In ‘Nieuwe tieten’ deed filmer Sacha Polak verslag van haar keuze om haar borsten wel of niet preventief te laten verwijderen. Toen ze elf maanden oud was, stierf haar moeder aan borstkanker. Moeder droeg het BRCA1-borstkankergen. Haar dochter had het ook. Toen Sacha begon met filmen was ze bijna even oud als haar moeder toen die borstkanker kreeg.
Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.
Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.
Tegenlicht Talks gaat online vanaf 2 september op tegenlicht.vpro.nl/talks. Je kunt je abonneren op het Youtubekanaal van Tegenlicht op de hoogte te blijven van nieuwe Talks.
ACHTERGROND - VPRO’s Tegenlicht start een nieuwe online serie, Tegenlicht Talks. Daarin worden interviews die de makers van het televisieprogramma eerder hielden gebruikt om nieuwe aflevering van vijftien minuten te maken. Sargasso laat de aflevering met Douglas Rushkoff exclusief zien.
‘Het doel van de Talks is de denkers die Tegenlicht geïnterviewd heeft en gaat interviewen volop de ruimte te geven hun visie te kunnen vertellen,’ vertelt Jasper Koning, internetredacteur bij Tegenlicht, ‘de Talks bestaan uit bestaand en nooit eerder uitgezonden materiaal en bieden op die manier extra info bij de uitzending.’
Ook uit eerdere uitzendingen zijn interviews tot Talks verwerkt. Onder andere het interview met Douglas Rushkoff, dat Alexander Oey eind 2012 hield voor de uitzending ‘Gaten in de markt’. De Talk met Rushkoff is komende week exclusief te zien op Sargasso.
Schrijver en filmmaker Douglas Rushkoff studeerde aan de Princeton University en the California Institute of the Arts en promoveerde aan de Universiteit Utrecht met zijn proefschrift ‘Monopoly Moneys: The Media Environment of Corporatism and the Player’s Way Out.’ In 2010 publiceerde hij het boek Life Inc., waarin hij de term corporatisme beschrijft: hoe we het marktdenken onbewust toepassen in elk aspect van ons leven. Deze visie is gebaseerd op een economisch model dat stamt uit de dertiende eeuw. De koningen en beschermheren van toen zijn vervangen door multinationals. Rushkoff vindt het tijd dat we ons dit realiseren en er wat aan veranderen.
COLUMN - In 24 uur met… Katja Schuurman krijgen wij een Katja Schuurman te zien zoals Katja Schuurman zelf denkt dat Katja Schuurman hoort te zijn.
Wilfried de Jong is een goed interviewer. Oprecht geïnteresseerd, goed geïnformeerd, hij luistert echt, heeft het vermogen verrassende vragen te stellen en is nooit te beroerd om zich kwetsbaar op te stellen. Toch weet hij met zijn programma ’24 uur met…’ zelden écht te boeien. Van alle afleveringen die ik gezien heb, is eigenlijk alleen de uitzending met de kunstenaarszusjes L.A. Raeven mij bijgebleven. O, en Pierre Bokma was ook wel goed. En Jack Wouterse. Die leken beiden te hebben besloten om volledig met de billen bloot te gaan. Als je met die houding naar binnen stapt, dan zorgt Wilfried de Jong wel dat je excelleert. Anders niet en kabbelt het voort. Hij zal het niet uit je trekken. Daarvoor is hij, vermoed ik, te aardig.
Afgelopen vrijdag zat De Jong 24 uur opgescheept met Katja Schuurman. Het was gezellig, de twee konden het goed met elkaar vinden. Misschien had Schuurman zich ook wel voorgenomen om met de billen bloot te gaan. Ze vertelde over haar dwangneuroses. Dat bijvoorbeeld, als iemand zegt in 1954 te zijn geboren, zij de rest van de dag verschillende manieren zit te bedenken om uit te rekenen hoe oud hij of zij nu is. ‘Daar slik ik nu wat voor,’ zei ze. Heel even schoot er door me heen dat ze zich die neurose had aangemeten om wat interessanter over te komen, maar ze leek me niet het type om lichtzinnig met dat soort zaken om te springen.
Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.
Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.
NIEUWS - Er is ophef rond het VPRO-programma Tegenlicht. De woordvoerder van Gerard Timmer (directeur televisie bij de publieke omroep) liet vandaag aan de Volkskrant echter weten dat het voortbestaan van het programma niet ter discussie staat. Voorlopig blijft ook het uitzendtijdstip (maandag 21.00u) hetzelfde.
De derde dinsdag van september komt eraan, maar door de verkiezingen van morgen dit jaar helaas geen Prinsjesdag. Dat betekent dat onze koningin ook geen Troonrede uit zal spreken. VPRO’s Tegenlicht kwam daarom met een eigen troonrede voor ons geplaagde land. Ramsey Nasr, onze Dichter des Vaderlands, is de gids van dienst. Hij neemt ons mee naar de werkelijkheid van Nederland op een keerpunt.
De aflevering heet ‘Dichter op Nederland’, wat vast een leuk bedoelde woordgrap is vanwege het feit dat Ramsey Nasr de aflevering presenteert. Maar het laat inderdaad een mooi beeld zien van ons Nederland: een beeld dat we nogal eens vergeten als we naar de repetitieve oneliners in de vele, vele verkiezingsdebatten zitten te kijken.
RECENSIE – Waarin de auteur, toch een liefhebber van voortkabbelende dingen, moet bekennen dat je ook kunt overdrijven in het voortkabbelen van dingen.
Ik houd nooit zo van interviewers die het conflict opzoeken. Die een interview pas geslaagd vinden als ze de geïnterviewde een ontboezeming hebben ontlokt die hij of zij liever niet had gedaan. Jan Leyers, die gisteren zijn eerste Zomergasten presenteerde, bediende mij op mijn wenken. Hij was beleefd, liet zijn gesprekspartner uitspreken en vroeg niet door als zijn gast Henny Vrienten aangaf ergens niet over te willen praten.
Henny Vrienten – zo bleek – is van het harmoniemodel. Als hij ruzie krijgt, loopt hij liever een blokje om. Hij doet niet aan jaloezie en raakt niet graag uit zijn evenwicht. Gevolg van deze botsing der harmonieuze titanen: een avond die voortkabbelde, op het gezapige af. Normaal vind ik dat niet zo erg (want ik houd meestal wel van dingen die voortkabbelen, beekjes en zo, maar ook films of een avondje in het café), maar dit keer ging het me wat te ver.
“De tijd vliegt voorbij,” verzuchtte Jan Leyers aan het eind van de uitzending toen ze aan het laatste fragment (Jan Hanlo’s De Mus, op muziek gezet door Tom America) gingen beginnen. Naar mijn idee leek de tijd meer op een bejaarde die schuifelend achter een rollator op weg is naar de bakker en halverwege niet meer weet waar ze naartoe gaat, maar die toch doorloopt in de hoop dat ze er wel weer achter komt als ze eenmaal daar is waar ze moet zijn. Nu moet ik eerlijk bekennen dat ik zo nu en dan opgehouden werd en dat ik de uitzending met steeds meer vertraging heb moeten bekijken (wat tegenwoordig kan dankzij mijn harddisc recorder van Philips). Ik was al een kwartier te laat omdat ik, aangezien het sinds 1948 niet meer zulk mooi weer was geweest in Nederland, had gebarbecued bij vrienden. Vervolgens was ik net tien minuten aan het kijken toen boven ons een helikopter klonk en beneden ons een aantal brandweerwagens. Bleek dat er een flinke brand was op twee hoog schuin tegenover. Boven een donkerbruine rookpluim stond een vrouw op haar balkon. Mijn zoontje en ik moesten toch echt even zien of het allemaal goed afliep.
Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.
Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.