“Italiaanse delicatessen gediscrimineerd”

Hoe lang blijft centrum-links in Italië nog aan de macht? Het is ongetwijfeld een topper geweest in de conversatie tijdens het Italiaanse kerstdiner: het in Europa aan populariteit winnende Nutriscore-systeem voor voedingsproducten. Met de kleuren van het stoplicht moet de consument bij elk product geattendeerd worden op de al dan niet aanwezige, voor de gezondheid riskante hoeveelheden zout, vet en suiker. Dat zou uiteindelijk tot een gezonder voedingspatroon moeten leiden, is de gedachte. Maar Matteo Salvini, leider van de rechtse Lega, waarschuwde vlak voor kerst op de Italiaanse televisie voor een nieuw complot van de EU tegen zijn land. Volgens hem is het een 'geheim plan' om Italiaanse delicatessen zoals olijfolie, Parma ham en Parmezaanse kaas te discrimineren. Batterij-systeem Salvini zit sinds een paar maanden in de oppositie, maar op dit punt krijgt hij toch steun van de centrum-linkse regering van de Democratische Partij en zijn voormalige coalitiegenoot de Vijfsterrenbeweging M5Stelle. Minister van Landbouw Teresa Bellanova liet weten tegen de Nutriscore te zijn. Haar regering is voorstander van een ander etiketteringssysteem met batterij-tekens om aan te geven wat er in het product zit. Dat systeem zal, als het al wordt opgemerkt door de consument, het boodschappen doen niet bepaald versnellen. Toch wil Bellanova aan de hand van wetenschappelijk onderzoek een poging doen haar collega's in de andere lidstaten ervan te overtuigen dat je met dit systeem de consumenten beter kunt opvoeden 'in plaats van hen te straffen'.

Door: Foto: Alex Ranaldi (cc)
Foto: United Soybean Board (cc)

Boeren als lichtbaken

, door

ACHTERGROND - De laatste dagen riepen media het beeld op van militante boeren op oorlogspad. Uiteraard aangewakkerd door boude uitspraken van de voorman van Farmers Defence Force (FDF). Het resultaat van al die militante stoerdoenerij is dat er verdeeldheid begint te ontstaan, zowel binnen de agrarische sector als bij burgers die tot nu toe begrip voor de actievoerende boeren hadden.

Dat laatste is jammer, vooral omdat er zoveel boeren zijn die volop steun verdienen: de boeren die hard werken om landbouw en veeteelt te verduurzamen. Zij verdienen onder andere steun van de wetenschap.

Bij zijn inauguratie aan de Wageningse Universiteit zei Rogier Schulte dat de landbouw snel moet verduurzamen om in 2050 de wereld te kunnen voeden. En:

De traditionele manier van wetenschappelijk onderzoek (namelijk stapje voor stapje verbeteren) gaat daarvoor te traag. Mijn leerstoel Farming Systems Ecology specialiseert zich in welke oplossingen in 2050 nodig zijn en hoe we daar zo snel mogelijk komen.

Het kan en als bewijs voerde Schulte de Lighthouse Farmers op: een wereldwijd netwerk van boeren als lichtbaken.

Elf boerenorganisaties die een voorbeeldfunctie zijn voor collega’s die hun bedrijf willen veranderen. Eén van hen is het Nederlandse Erf, dat experimenteert met technieken en nieuwe teeltsystemen op reservegronden in stedelijke gebieden om grote hoeveelheden biologisch voedsel te produceren voor consumenten in Nederland en Europa.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Mededeling

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Quote du Jour

Quote du Jour | Landbouw

, door

“Tot [2007] had Syrië een heel effectieve landbouwpolitiek. Ze hebben bevolkingsgroei van 5 miljoen in 1960 tot 22 miljoen kunnen bijhouden met productiegroei.”

Maar toen Assad de landbouw liberaliseerde ging het mis. De productie kelderde, mede aangejaagd door droogte. De opstand begon een paar jaar later. Aldus agroconsultant Henk Breman tijdens een debat afgelopen maandag avond in de Rode Hoed, een debatcentrum in Amsterdam. Volgens Breman zijn bodemverarming en liberalisering de echte oorzaken van de migratiegolf uit Afrika en het Midden-Oosten.

Foto: copyright ok. Gecheckt 09-02-2022

Hulspas weet het | Een goed gesprek over eten

, door

COLUMN - Het is niet meer tegen te houden. Wij worden allen vleesverlaters. Op dit moment zijn er pakweg een miljoen vegetariërs en zo’n honderdduizend veganisten. Dat lijkt niet veel, maar het gaat hier om een verdubbeling in luttele jaren tijd. En die onstuimige groei zal waarschijnlijk alleen maar doorzetten. Nog tien, twintig jaar, en vlees eten heeft hetzelfde imago als roken anno 2018. De grote vraag is natuurlijk wat hiervan de gevolgen zullen zijn. Gunstig voor dieren, dat is duidelijk. Maar voor de mens? Al die tofoe, bonen en pompoen, gaan we daar geestelijk op vooruit? (Afgezien van het feit dat we zouden kunnen genieten van het gevoel dat we goed bezig zijn.)

De klassieke voedingsleer zegt van niet. Voeding, dat draait om suikers, vetten en eiwitten, en een handjevol zeldzamer bestanddelen. Zolang je daar genoeg van binnenkrijgt, is er niks aan de hand. Ongeacht waar het vandaan komt. Dat is de klassieke opvatting. En u raadt het al: die klopt niet. We zijn namelijk niet de enigen die genieten van onze spijsvertering. Onze darmen zitten vol bacteriën die enthousiast met ons mee-eten. Maar (en nu komt het): wélke bacteriën dat zijn, hangt af van de samenstelling van ons voedsel. En daar komt bij: die bacteriën communiceren met ons brein. Langs neurologisch én chemische weg. Met andere woorden: uw darmen praten met uw brein, en als uw voedselpatroon verandert, verandert het gesprek. Dus nogmaals: zijn vegetariërs en veganisten wijzer – of juist niet?

Foto: Beesnest McClain (cc)

Kunst op Zondag | Kaas

, door

Alles wel beschouwd is kaas, behalve dan de lucht, een edel artikel, vind je niet? Het wordt sedert eeuwen gefabriceerd en ’t is een van de eerste bronnen van rijkdom van de Hollanders, die een broedervolk van ons zijn. Het dient tot voeding van groot en klein, van jong en oud. Iets dat door den mensch gegeten wordt krijgt daardoor van zelf een zekere adel over zich.

Zie daar de betekenis van kaas.

Kaas komt nooit alleen. Al in de 17e eeuw, toen stillevens met louter voedsel een poosje trendy waren, werd de ranzige lucht en de smeervette bite gemaskeerd door wijn, brood, fruit en noten.

Floris van Dyck – Stilleven met kazen, 1610.
cc commons.wikimedia.org Floris van Dyck - Still-Life - WGA06345

Die Floris was onder andere op het idee gekomen door….

Clara Peeters – Stilleven met kazen, amandelen en krakelingen, 1615.
cc commons.wikimedia.org Clara Peeters - Still Life with Cheeses, Almonds and Pretzels

Pieter Claesz – Stillleven met kaas en fruit, 1623.
cc commons.wikimedia.org Pieter Claesz - Still Life with Cheese and Fruit

Dat soort kaasrealisme is blijven bestaan. Van Henk Helmantels Stilleven met kaas en eieren tot de ‘boterham met kaas’  van Tjalf Sparnaay.

Door de tijd heen is kaas inspiratie geweest voor de meest uiteenlopende kunstwerken. De surrrealist Dali zou beweerd hebben dat de smeltende klokken in dit werk hem waren ingegeven door camembert, uw weet wel: camembert is frans voor fromage. (*.*)

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Mededeling

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Foto: © Sargasso logo Kort copyright ok. Gecheckt 09-02-2022

KORT | Misleidend

, door

Nu de NVWA zo duidelijk uitgesproken heeft dat de Vegetarische Slager een aantal productnamen niet langer mag gebruiken omdat ze misleidend zijn, ligt de weg open om dit probleem nu eens echt aan te pakken.
Dus ik ga er vanuit dat de NVWA nu ook hard gaat optreden bij alle producten die bijvoorbeeld prominent “fruit” in de naam hebben waarbij minder dan de helft (en soms maar 5%) uit fruit bestaat.
Of tegen producten die “gezond”, “voedzaam” of “slank makend” opvoeren?

Want als de criteria “verwarrend” en “misleidend” zijn, ken ik er ook nog wel een paar.

Foto: Jessica Spengler (cc)

Duurzaam voedsel: kip of ei

, door

COLUMN - Het gaat steeds beter met duurzaam voedsel. Of beter gezegd: het gaat steeds beter met de consument, die er een centje voor over heeft.

In 2009 waren burgers weinig bereid meer te betalen voor duurzaam voedsel. Volgens een onderzoek van de Rijksuniversiteit Groningen wilde de consument hooguit 6% meer betalen voor een duurzaam landbouw- of veeteeltproduct. Sterker nog:

Voor gezonde producten wil de consument zelfs minder betalen. Een van de redenen is dat consumenten duurzame voeding van lagere kwaliteit achten.

Of het nu aan de prijs of aan de kwaliteit van duurzaam voedsel ligt, de consument is wel meer duurzaam voedsel gaan kopen.

September 2011:

De bestedingen van consumenten aan duurzame voeding zijn in de supermarkten in de eerste helft van dit jaar uitgekomen op ruim 500 miljoen euro, ofwel 39,1 procent meer dan een jaar eerder.

Juni 2014:

Consumenten kiezen vaker voor dier- en milieuvriendelijk geproduceerd voedsel. In het afgelopen jaar gaven zij hier € 257 miljoen meer aan uit ten opzichte van 2012: een stijging van 10,8% naar in totaal circa € 2,5 miljard omzet.

Oktober 2015:

Voor het vijfde jaar op een rij hebben consumenten in 2014 meer dier- en milieuvriendelijk geproduceerd voedsel gekocht (+ 18 procent). Het marktaandeel van duurzaam voedsel loopt met een totale besteding van minstens 2,6 miljard euro verder op van 6% naar 7%.

Foto: Jeremy Keith (cc)

Italianen zijn zuinig en trots op hun voedsel

, door

ELDERS - Pizza’s kun je overal ter wereld eten. In Florence worden de kebabs geweerd.

Met lede ogen zien liefhebbers van de Italiaanse keuken dat ook hun land nu zo langzamerhand wordt overspoeld met filialen van buitenlandse restaurantketens. Ook al leveren ze van oorsprong Italiaanse producten, het blijft een aanslag op de inheemse eetcultuur. Het gemeentebestuur van Florence gaat restaurants en winkels in het historische centrum nu verplichten minstens 70% producten uit de eigen regio aan te bieden. Burgemeester Nardiella ergert zich aan de toename van fast-food restaurants en industrieel vervaardigde massa-producten van vreemde bodem die de traditionele trattoria vervangen. Het schaadt het cultuur-historische karakter van de stad die jaarlijks door miljoenen toeristen wordt bezocht om te genieten van het belangwekkende erfgoed. Die mag je dan toch geen goedkoop geïmporteerd massavoer voorzetten!

Deze maatregel, die in andere landen misschien niet zo snel genomen zal worden, typeert het belang dat de Italianen hechten aan voedsel van eigen bodem. Niet voor niets is hier de Slow Food beweging geboren. In 1986 richtte Carlo Petrini deze organisatie op in aansluiting na een demonstratie in Rome tegen de komst van een McDonalds in het historische centrum. Het doel is nog steeds: bescherming van regionale producten, de promotie van de eigen eetcultuur en een tegenwicht bieden tegen het snelle leven waarvan niemand meer goed kan genieten. Slow food is inmiddels een wereldwijde beweging met afdelingen in 160 landen. Op 16 april zal het 30-jarige bestaan van de organisatie groots worden gevierd.

Volgende