Kunst op Zondag | Verbranding

https://www.youtube.com/watch?v=DzNt6U6KsBs Dit weekend was de laatste kans een 4 meter hoog beeld van de Spaanse koning Felipe VI te kopen. Het kost slechts 200.000 euro. Het is een creatie van de kunstenaars Santiago Sierra en Eugenio Merino, op ARCO, de Spaanse beurs voor hedendaagse kunst. Er is wel een voorwaarde verbonden aan de aankoop: de koper verplicht zich het beeld binnen een jaar na aankoop te verbranden. Is dit een soort Banksy-stunt (herinnert u zich de versnippering van een geveild werk)? Is dit een politiek statement tegen de Spaanse koning? Of een cultureel grapje? Het kunstwerk is getiteld ‘Ninot’, Ninots zijn carnavaleske poppen, die worden verbrand tijdens ‘La Crema’, aan het einde van de Fallas in Valencia, een feest ter ere van Sint Jozef en de komst van de lente. Alle poppen gaan de fik in, op één na, die in het Museu Faller de Valencia terecht komen (voor een virtuele tour klik hier, voor filmpjes en foto’s van de edities van 2008 tot en met nu: klik hier).

Door: Foto: Joan (cc)
Foto: Joan (cc)

Kunst op Zondag | Vernietigen

Kunst vernietigen is een ambacht apart. Beheers je dat niet, dan faal je als destructie-kunstenaar. Dat is sinds kort wel van toepassing op Banksy. Vijf oktober jl. presenteerde hij in veilinghuis Sotheby’s zijn wellicht grootste mislukking.

Wat een vernietigende daad als kritiek op de kunsthandel heette te zijn, werd een succes voor diezelfde handel. De voor een vette miljoen euro geveilde Banksy is door de halfslachtige vernieling waarschijnlijk een paar miljoen meer waard geworden.

Of was dat tóch de bedoeling van de kunstenaar? Volledige vernietiging of opzettelijke beschadiging van eigen werk is geen onbekend fenomeen in de kunstgeschiedenis. Het kan onderdeel zijn van het scheppingsproces.

De papiervernietiger, de ‘shredder’,  speelt wel vaker een  rol. Meestal om materiaal te verkrijgen waarmee een nieuw kunstwerk wordt gemaakt, soms ook als symbool voor de een of andere boodschap. De kunstenaar kan zelf de ‘shredder’ zijn en materiaal aan reepjes snijden.

Nathalie Boutté – portret Esther, 2014.
cc Flickr rocor photostream Nathalie Boutté Esther (Face), 2014. Japanese paper, ink. Bedford Gallery, WC

Detail van portret Esther.
cc Flickr rocor photostream Nathalie Boutté detail Ester (Profile), 2014. Japanese paper, ink. Bedford Gallery

Ivano Vitali scheurt krantenpapier aan reepjes en slaat er mee aan het breien.

Ivano Vitali – performance/modeshow, 2015.

Georgia Russel versnijdt soms ook de complete kunstgeschiedenis. Of dat een middel is tegen de strapatsen van de kunsthandel?

Steun ons!

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

‘Dood de mensen, spaar hun werken.’ Cultureel erfgoed in oorlogstijd

De ogenschijnlijk zinloze vernietiging van eeuwenoude cultuurerfgoed, de Buddhas van Bamiyan door de Taliban, of meer recentelijk de Shiitische monumenten door de IS(IS) in Irak is ook Europa niet vreemd.

De verwoesting van de universiteit van Leuven, en met name haar historische bibliotheek, door de Duitsers in augustus 1914, deed een Nederlandse oorlogsjournalist verzuchten ‘Het is eene straf, die verre en verre over de bevolking van Leuven, verre over het geteisterde België heen gaat. Het is eene kastijding, die al wat er op aarde aan Westersche beschaving bestaat heeft getroffen.’

Foto: Eugenia Loli (cc)

Kunst op Zondag | Destructie

De vorige Kunst op Zondag ging over de vernietigende maar vooral creatieve kracht van vuur. Kunst is immers een constructieve bezigheid? Hoe paradoxaal het moge zijn, ook destructie kan kunst zijn.

“Ik weet nu wat het mooist is: kapotte abstractie en kapot realisme”, zo keek Gerard Jan van Bladeren terug op zijn vernielingen van Barrett Newman’s Cathedra en Who’s Afraid of Red, Yellow and Blue III. De man werd ontoerekeningsvatbaar verklaard, maar hij vond zelf dat hij de kunst aanzienlijk had verbeterd.

Van Bladeren is nooit erkend als kunstenaar. Vreemd, want het is niet de eerste keer in de kunstgeschiedenis dat doeken met messen zijn bewerkt. Lucio Fontana bewerkte zijn doeken ook met een paar stevige halen van het mes. Het was onderdeel van zijn concept van ruimtelijk werk (concetto spaziale).

Lucio Fontana – Le Jour ni l’Heure 5351, Concetto spaziale, 1963.
cc Flickr Renaud Camus photostream Le Jour ni l’Heure 5351 Lucio Fontana, 1899-1968, Concetto spaziale, 1963

Ja maar, zult u zeggen, Fontana ging zijn  eigen werk te lijf.

Van Bladeren vernielde kunst van een ander. Wat dacht u dan van Erased De Kooning Drawing? Robert Rauschenberg nam een tekening van Willlem de Kooning en gumde er net zo lang op los tot er zo goed als niets meer van het origineel was te zien.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.